Interakcje urządzeń elektrycznych i stymulatorów serca – co musisz wiedzieć?
- Szczegóły
Wokół pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem narosło wiele mitów i fałszywych przekonań. Pacjenci z rozrusznikiem serca wiedzą, że pole elektryczne i magnetyczne może negatywnie wpłynąć na pracę wszczepionego urządzenia. Czy to ogólne stwierdzenie przekłada się na świadomość, co jest dla nich bezpieczne, a czego powinni unikać? Rzeczywistość i rozmowy z pacjentami pokazują, że niestety nie.
Jak działa rozrusznik serca i jak może być zakłócony?
Aby rozrusznik wiedział, kiedy ma stymulować, nieustannie monitoruje pracę serca, analizując jego aktywność elektryczną, której napięcie jest stosunkowo niskie (ok. 0,01 V). Jeśli pojawi się silne pole elektryczne lub magnetyczne, może ono zaindukować (wytworzyć) impulsy elektryczne, które rozrusznik mylnie odbierze jako sygnał z serca. Odebrane sygnały (w tym przypadku zakłócenia) zinterpretowane będą jako własna aktywność serca i rozrusznik nie będzie dostarczał impulsów stymulujących. Mówimy wtedy, że stymulacja została zahamowana przez zakłócenia. Sytuacja taka jest szczególnie niebezpieczna u pacjentów, którzy są stymulatoro-zależni.
Ponieważ wokół nas jest coraz więcej urządzeń elektrycznych, które są potencjalnym źródłem zakłóceń, producenci rozruszników wyposażyli je w specjalny system obrony przed zakłóceniami. Nosi on angielską nazwę Noise Reversion Mode i polega na tym, że wykryte przez stymulator zakłócenia powodują przełączenie się stymulatora w tryb asynchroniczny. Gdy monitorowany sygnał z serca jest zakłócony i przestaje być wiarygodnym źródłem informacji o pracy serca, rozrusznik podejmuje stałą stymulację ignorując sygnały z serca. Oczywiście urządzenie sprawdza co jakiś czas, czy zakłócenia nie znikły i może znów przejść do standardowego trybu stymulacji.
Źródła pól elektromagnetycznych i ich wpływ
Natężenie pola elektromagnetycznego mogącego zakłócać pracę rozrusznika maleje kwadratowo wraz z odległością, czyli dwukrotne zwiększenie odległości od źródła pola powoduje czterokrotny spadek jego natężenia. Wynika z tego bardzo praktyczny wniosek - unikanie bardzo bliskiej odległości od źródeł pól eliminuje ich negatywny wpływ.
Bardzo silne pole, czyli takie, którego nie są w stanie wytworzyć otaczające nas na co dzień przedmioty, lecz urządzenia o wielkiej mocy np. siłownie energetyczne, urządzenia przemysłowe wielkiej mocy, rezonans magnetyczny. Tak silne pole oprócz zahamowania stymulacji lub przejścia w tryb Noise Reversion, może zaindukować znacznie większe prądy, które mogą podgrzewać wszczepione urządzenie i końcówkę elektrody umieszczoną w sercu. Jeśli temperatura znacznie wzrośnie, może dojść do poparzenia tkanek wokół metalowych części i powikłań.
Przeczytaj także: Rodzaje i działanie nawilżaczy
Podczas użytkowania takiego sprzętu należy zachowywać zdrowy rozsądek, nie zbliżać działających urządzeń do stymulatora na odległość bliższą niż kilkanaście centymetrów.
Telefony komórkowe, bramki antykradzieżowe i inne urządzenia
Telefon komórkowy i bezprzewodowy telefon stacjonarny od zawsze budziły najwięcej kontrowersji. Praktyka i badania producentów pokazują jednak, że urządzenia te można bezpiecznie używać. Zaleca się przykładać je do ucha po przeciwnej stronie niż wszczepiony stymulator i nie nosić ich w kieszeni na piersi.
Bramki antykradzieżowe występujące w większości sklepów są bezpieczne dla pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem. Podobnie jest z bramkami na lotniskach, zarówno tymi tradycyjnymi wykrywającymi metal, jak i najnowszymi tzw. Są one bezpieczne i nie powinny powodować żadnych negatywnych skutków. Należy przechodzić przez nie normalnym krokiem i unikać zatrzymywania się w nich. W większości przypadków przejście przez takie bramki spowoduje wywołanie alarmu przez metalową puszkę rozrusznika.
Przyjęła się opinia, że pacjenci z wszczepionym rozrusznikiem nie powinni przechodzić przez takie bramki. Nie jest to uzasadnione, choć z reguły ochrona na lotnisku pozytywnie reaguje na informacje o wszczepionym urządzeniu i dokonuje ręcznego przeszukania pozwalając na ominięcie bramki. Tu należy zwrócić uwagę na ręczne detektory metalu, które są powszechnie używane przez ochronę nie tylko na lotniskach. Te urządzenia emitują pole elektryczne, które jest skumulowane i może powodować zakłócenia w pracy stymulatora. Należy poprosić o nieużywanie takich urządzeń lub przynajmniej o niezbliżanie ich w okolice klatki piersiowej.
Magnesy i stymulatory serca
Wszczepiane stymulatory posiadają specjalny czujnik tzw. reed switch, który reaguje na pole magnetyczne. Przyłożenie magnesu w okolice stymulatora będzie skutkowało włączeniem zaprogramowanej funkcji. Najczęściej rozrusznik przechodzi w tryb stymulacji asynchronicznej, której częstotliwość pokazuje stan naładowania baterii, czasem może dezaktywować program nocny lub w ogóle nie reagować. Często pacjenci nie zdają sobie sprawy, że zbliżają się do magnesu. Gdzie znajdują się magnesy? W kolumnach głośnikowych (np. tylne głośniki od kina domowego), w drzwiczkach szafek, magnesy ukryte w torebkach, pokrowcach, etui (np.
Przeczytaj także: Cronos Blue Water - czy warto?
Rezonans magnetyczny (MRI), radioterapia i inne zabiegi medyczne
Badanie rezonansem magnetycznym (MRI) to najczęściej wymieniane zagrożenie dla pacjentów ze stymulatorem serca. Badanie to jest coraz powszechniej stosowane więc świadomość o jego przeciwwskazaniu u pacjentów z wszczepionym stymulatorem jest jak najbardziej pozytywna. Producenci rozruszników widząc rosnącą ilość wykonywanych badań MRI produkują specjalne wersje stymulatorów i elektrod odpornych na badanie rezonansem magnetycznym. Jeśli pacjent ma wszczepiony (zwykły) stymulator i istnieje wskazanie do badania MRI, rozważa się indywidualnie korzyści i ryzyko wykonania badania.
Radioterapia (np. nowotworów) nie jest przeciwwskazana u pacjentów z rozrusznikiem. Problem może pojawić się jeśli obszar poddany radioterapii leży w okolicy wszczepienia, ponieważ metalowa obudowa rozrusznika będzie wtedy ekranować (zasłaniać) promienie i utrudniać wykonanie naświetlania.
Ablacja RF wykorzystuje przepływ prądu o wysokiej częstotliwości, który będzie zakłócał działanie rozrusznika. Przed zabiegiem rozrusznik powinien zostać przeprogramowany w tryb asynchroniczny.
Zabiegi rehabilitacyjne wykorzystujące pole magnetyczne lub prądolecznictwo są potencjalnym źródłem zakłóceń. Zabiegi chirurgiczne generalnie nie są problemem, jednak należy zachować ostrożność jeśli będą wykorzystywane urządzenia do elektrokoagulacji (elektrochirurgia). Szczególnie układy unipolarne powodują zahamowanie stymulacji lub przejście w tryb Noise Reversion.
Kardiowersja lub defibrylacja zewnętrzna może być wykonana u pacjentów z rozrusznikiem.
Przeczytaj także: Poradnik: Wybór nawilżacza
Aktywność fizyczna i sport
Wszczepiony rozrusznik serca właściwie nie nakłada ograniczeń na amatorskie uprawianie sportu. Dotyczy to również sportów wodnych, nurkowania, pływania które mogą być uprawiane przez pacjentów z wszczepionym stymulatorem. Jeśli chcemy uprawiać sport bardziej intensywnie warto skonsultować to z lekarzem gdyż może być konieczne odpowiednie zaprogramowanie stymulatora tak aby przyspieszał rytm serca odpowiednio do obciążenia organizmu podczas wysiłku.
Podsumowanie
Ostrzeżenia o negatywnym wpływie na rozrusznik serca były formułowane wiele lat temu kiedy powszechnie stosowano stymulację unipolarną. Takie układy były znacznie bardziej wrażliwe na zakłócenia zewnętrzne niż stosowane dzisiaj systemy bipolarne. Ostrzeżenia te są najbardziej istotne dla pacjentów stymulatoro-zależnych, ponieważ oni najwyraźniej odczują zakłócenia pracy stymulatora. U pacjentów z własnym rytmem, u których stymulator jest urządzeniem wspomagającym, zakłócenia pracy stymulatora najczęściej nie są odczuwalne.
tags: #stymulator #serca #nawilżacz #powietrza #interakcja
