Budowa i zasada działania filtrów powietrza w sprzęcie ochrony dróg oddechowych

Szczegóły: Opublikowano: 28. November 2025

W sprzęcie oczyszczającym powietrze wdychane przepływa przez element oczyszczający gdzie zatrzymywane są zanieczyszczenia.

Elementy oczyszczające w sprzęcie ochrony układu oddechowego

Elementy oczyszczające (filtry i pochłaniacze lub filtropochłaniacze) samodzielnie nie stanowią sprzętu ochrony układu oddechowego. Dopiero po połączeniu z odpowiednią częścią twarzową w postaci: ustnika, ćwierćmaski, półmaski, maski, kaptura lub hełmu stanowią sprzęt o odpowiednim stopniu skuteczności. Wyjątkiem są półmaski filtrujące lub filtrującopochłaniające, które nie wymagają kompletowania z innym sprzętem, gdyż stanowią rodzaj sprzętu funkcjonującego samodzielnie.

Każdy rodzaj sprzętu oczyszczającego (filtry, pochłaniacze i filtropochłaniacze) może stanowić element sprzętu oczyszczającego ze wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powietrza.

Części twarzowe stosowane w sprzęcie oczyszczającym dzieli się na dwie grupy biorąc pod uwagę sposób ich dopasowania.

Części twarzowe szczelnie dopasowane

W sprzęcie oczyszczającym bez wspomagania przepływu powietrza są używane jedynie części twarzowe określane nazwą szczelnie dopasowane. Do tej grupy zaliczyć należy: ustniki, ćwierćmaski, półmaski lub maski, których niewielki procent przecieku wewnętrznego gwarantuje skuteczność ochrony (w szczególności dotyczy to przecieku przez nieszczelności w miejscach przylegania do skóry twarzy użytkownika i przez zawory).

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr powietrza w Oplu Astrze?

Spośród tej grupy części twarzowych najskuteczniejszą ochronę stanowią maski, które zapewniają maksymalny przeciek dla substancji zanieczyszczającej atmosferę na poziomie 0,05% przez obrzeże korpusu maski oraz 0,01% przez zawory. Dodatkowo są one zabezpieczeniem oczu i twarzy użytkownika, co powoduje, iż należy zalecać je do stosowania w przypadku wystąpienia zanieczyszczeń wymagających jednoczesnej ochrony układu oddechowego, oczu i twarzy.

Części twarzowe luźno dopasowane

Wprowadzenie dla sprzętu oczyszczającego dodatkowego wspomagania przepływu powietrza uzyskane na skutek wmontowania dmuchawy w obieg powietrza oddechowego, rozszerza możliwości stosowania części twarzowych o kaptury i hełmy określane jako części twarzowe luźno dopasowane. sprzęt oczyszczający z wymuszonym przepływem powietrza wyposażony w hełmy lub w kaptury. Podział ten wynika bezpośrednio ze skuteczności ochrony zapewnianej przez odpowiednio skompletowaną część twarzową.

Najbardziej skutecznym rozwiązaniem sprzętu oczyszczającego jest pierwsza z wymienionych kategorii, w wariancie z włączonym wspomaganiem przepływu. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż tę wersję sprzętu można stosować również bez włączania nawiewu i wtedy skuteczność takiej ochrony jest na poziomie sprzętu bez wspomagania. Znajomość zasad funkcjonowania tej grupy ochron indywidualnych pozwala na zmienne w czasie regulowanie stopnia skuteczności, co na stanowiskach pracy, gdzie występuje czasowe nasilenie zanieczyszczenia stanowi najlepsze rozwiązanie. Godnym polecenia jest także stosowanie tego typu rozwiązań podczas prowadzenia prac w zanieczyszczonej atmosferze połączonej z uciążliwymi warunkami klimatycznymi, gdyż czasowe włączenie chłodzenia spowoduje poprawę komfortu oddychania.

Sprzęt oczyszczający z wymuszonym przepływem powietrza, ze względu na rodzaj stosowanej części twarzowej, można jedynie użytkować z włączonym zasilaniem dmuchawy. Luźno dopasowany charakter części twarzowych wymaga dodatkowego rozwiązania zapewniającego odpowiednią szczelność. Warunek ten jest zapewniany przez wytwarzanie nadciśnienia pod częścią twarzową, które uniemożliwia zasysanie zanieczyszczeń.

Zapewnieniem odpowiedniej skuteczności jest w tym przypadku ciągły przepływ powietrza na poziomie co najmniej minimalnego, określonego przez producenta, objętościowego natężenia przepływu. Mimo oferowanej niższej skuteczności w porównaniu ze sprzętem ze wspomaganiem, ochrony z wymuszonym przepływem powietrza, stanowią interesujące rozwiązanie, głównie, ze względu na różnorodność rozwiązań części twarzowych, które w wielu przypadkach umożliwiają jednoczesną ochronę układu oddechowego, oczu i twarzy użytkownika. Należy jednak podkreślić, że w takich przypadkach musi on spełniać wymagania stawiane wszystkim trzem ochronom, zawarte w normach PN-EN 12941:2002, PN-EN 12942:2002, PN-EN 166:2005 , PN-EN 175:1999. Tego typu rozwiązania preferowane są na stanowiskach spawania, w przemyśle chemicznym, rolnictwie oraz w przemyśle wydobywczym. Dodatkowo sprzęt ten, po spełnieniu wymagań odpowiednich norm może być stosowany w atmosferze zagrożonej wybuchem, przy jednoczesnym znacznym zapyleniu atmosfery.

Przeczytaj także: Wymiana osłony filtra powietrza w Fiacie 126p

Parametry ochronne sprzętu filtrującego

Podstawowymi parametrami ochronnymi, determinującymi zakres stosowania sprzętu filtrującego jest przeciek wewnętrzny oraz penetracja materiału filtracyjnego. Wartość penetracji, wyznaczana wobec standardowych aerozoli tj. chlorku sodu i mgły oleju parafinowego określa do której klasy ochronnej można zaliczyć filtr.KLASA 3 - penetracja - 0,05%. Obliczone wartości całkowitego przecieku wewnętrznego dla sprzętu filtrującego w wersji filtrów skompletowanych z maskami lub półmaskami przedstawiono w tabeli. Ta sumaryczna wartość przecieku dla każdej klasy ochronnej jest elementem służącym do określenia dla jakiej górnej granicy stężenia zanieczyszczenia atmosfery stanowiska pracy, dany sprzęt będzie stanowił wystarczające zabezpieczenie.

Drugim typem sprzętu filtrującego są półmaski filtrujące, w których oczyszczane powietrze przechodzi przez całą dostępną powierzchnię części twarzowej wykonanej z materiału filtrującego. Dla tej konstrukcji sprzętu przeprowadzane są badania laboratoryjne całkowitego przecieku wewnętrznego. Wartości liczbowe całkowitego przecieku wewnętrznego określone zgodnie z normą PN-EN 149:2004+A1:2010, podano w tabeli.

Jedynie rodzaj aerozolu i stężenie zanieczyszczenia w powietrzu stanowi kryterium doboru klasy ochronnej sprzętu filtrującego. Sprzęt filtrujący wszystkich trzech klas ochronnych może być stosowany przy zagrożeniach aerozolami w zależności od spełniania przez niego wymagań w zakresie penetracji.

Wybór klasy ochronnej odpowiedniej dla stężenia zanieczyszczenia na stanowisku pracy należy dokonać kierując się wartościami granicznymi całkowitego przecieku wewnętrznego, która to wartość określa poprzez wskaźnik ochrony krotność obniżenia stężenia zanieczyszczenia pod częścią twarzową dla danych warunków środowiska pracy.

Obowiązkiem producenta sprzętu ochrony układu oddechowego powinno być ścisłe definiowanie zakresu stosowania konkretnego typu sprzętu, z uwzględnieniem wszelkich możliwych wariantów połączeń filtrów z częściami twarzowymi.

Przeczytaj także: Wymiana filtra powietrza w BMW E90 320d krok po kroku

Sprzęt pochłaniający

Sprzęt pochłaniający występujący w postaci pochłaniaczy kompletowanych z częściami twarzowymi (maski, półmaski lub ćwierćmaski) lub w postaci półmasek pochłaniających jest stosowany, gdy występują zanieczyszczenia powietrza w postaci par lub gazów. Skuteczność sprzętu pochłaniającego, podobnie jak sprzętu filtrującego, zależy od rodzaju zastosowanej części twarzowej i jest zgodna z treścią zapisów zawartych w punkcie Części twarzowe.

Zasada działania elementów pochłaniających wyklucza penetrację (określaną dla filtrów) substancji toksycznych przez te elementy. Poszczególne wersje pochłaniaczy różnią się między sobą rodzajem zastosowanej masy chłonnej, wiążącej znajdujące się w powietrzu zanieczyszczenia na zasadzie adsorpcji, chemisorpcji lub katalizy.

Wszystkie elementy pochłaniające dzieli się na typy i klasy zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 14387+A1:2010[32]. Według tej normy oznaczenie pochłaniaczy przeznaczonych do ochrony przed poszczególnymi substancjami polega na przypisaniu poszczególnym typom pochłaniaczy symboli literowych oraz barwy wyróżniającej.

typ oznaczony symbolem SX oraz barwą fioletową - przeznaczony do ochrony przed określonymi przez producenta substancjami, tzw. pochłaniacz specjalny.
typ oznaczony Hg-P3 oraz barwami czerwoną i białą - przeznaczony do ochrony przed rtęcią.
wysokiej pojemności sorpcyjnej, przeznaczone do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu do 1% .

Dla użytkowników istotną sprawą jest czas, w którym pochłaniacz spełnia swoją funkcję. Czas ten określany jest jako czas ochronnego działania i jest funkcją pojemności sorpcyjnej. Zależy on od wentylacji minutowej płuc - będącej miarą wydatku energetycznego człowieka wykonującego pracę, stężenia substancji, temperatury oraz wilgotności powietrza. W praktyce nie jest możliwe określenie dokładnego czasu działania ochronnego pochłaniacza. Ustalony na podstawie badań laboratoryjnych czas ochronnego działania odpowiada przyjętym standardowym warunkom badań i może być stosowany jedynie do celów porównawczych. W tabeli 5.3 przedstawione zostały minimalne wymagane czasy przebicia wobec substancji testowych, dla poszczególnych klas pochłaniaczy typu AX, A, B, E i K oraz filtropochłaniaczy NO-P3 i Hg-P3.

W przypadku pochłaniaczy typu SX (przeciwko specyficznym związkom) czas przebicia powinien być nie mniejszy niż wartość obliczona wg wzoru: Gdzie Ci jest stężeniem gazu testowego określonym przez producenta.

UWAGA: Najkrótszy czas przebicia podany w tabeli dla badań laboratoryjnych w standardowych warunkach nie daje żadnych wskazówek o możliwym czasie pracy elementu pochłaniającego. Czas pracy elementów pochłaniających może się wydłużać lub skracać w zależności od warunków użytkowania.

Na podkreślenie zasługuje zapis z normy PN-EN 14387 [32] zawarty przy każdej definicji typu pochłaniacza (A,B,K,E) o deklaracji, którą powinien złożyć producent określając związki w postaci par lub gazów przeciwko, którym dany pochłaniacz stanowi wystarczające zabezpieczenie. Dla przykładu określenie dla pochłaniacza typu A, że stanowi ochronę przed parami i gazami organicznymi, których temperatura wrzenia jest powyżej 65oC, należy uzupełnić zapisem, że są to pary i gazy organiczne określone przez producenta. Informacja dotycząca szczegółowego zakresu stosowania powinna być umieszczana w instrukcji użytkowania.

Graniczne wartości stężeń substancji toksycznych, przy których należy stosować odmienne klasy ochronne pochłaniaczy (klasa 1, 2, 3) są bezpośrednio związane z ilością zawartej w pochłaniaczu masy sorpcyjnej. Pochłaniacze klasy 2 odznaczają się z reguły 2-5 krotnie większą pojemnością sorpcyjną w stosunku do pochłaniaczy klasy 1. Uwzględniając wymagania odnośnie warunków prowadzenia badania pojemności sorpcyjnej - podstawowego parametru ochronnego pochłaniaczy - szacuje się, że pochłaniacz klasy 1 stosuje się, gdy objętościowe stężenie gazu lub pary w powietrzu nie przekracza 0,1%, pochłaniacz klasy 2 wartości 0,5%, a pochłaniacz klasy 3 wartości 1%. Wystąpienie stężeń par i gazów powyżej tej granicy wskazuje potrzebę stosowania do ochrony układu oddechowego sprzętu izolującego.

Określenie stężeń granicznych w postaci procentów objętościowych znajduje swoje pokrycie w warunkach badań pojemności sorpcyjnej według normy PN-EN 14387+A1:2010 [32] ściśle zdefiniowanych dla poszczególnych typów i klas pochłaniaczy. Znajduje to swoje odbicie w zapisach zakresu stosowania odpowiednich typów i klas pochłaniaczy. Ponieważ dla substancji toksycznych wartości Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń podawane są w mg/m3 poniżej podano sposoby przeliczeń tych wartości na procenty objętościowe.

Przeliczanie stężenia wyrażonego w mg/m3 i ppm na procenty objętościowe

100 % objętościowych - 1000000 ppm
- 1 % objętościowy - 10000 ppm
- 0,5 % objętościowego - 5000 ppm
- 0,1 % objętościowy - 1000 ppm
Wykorzystując gęstość danego związku przy założeniu, że można określić dowolną objętość w procentach objętościowych gdzie, szukana objętość x wynosi 0,001 m3. Ze wzoru na gęstość wynika, że masa danego związku odniesiona jest do jednostkowej objętości, można wyznaczyć dowolną masę o znanej objętości, np.: 10 kg - 1 m3  x kg - 0,001 m3
Wykorzystując liczbę moli danego związku. gdzie: n - liczba moli, m - masa związku, M. - masa molowa związku Przyjmując, iż 1 mol związku ma objętość 22,4 dm3 możemy dowolną liczbę moli odnieść do objętości, np.: 1 mol - 22,4 dm3 5 moli - x dm3 Mając objętość danego związku, można wyznaczyć stężenie objętościowe:
Wykorzystując zależności:
- Przy temp. 20°C
- Przy temp. rodzaju gazu lub pary.

Dla użytkownika konieczność stosowania pochłaniaczy wiąże się z trudnościami w określeniu momentu, w którym niezbędna jest jego wymiana spowodowana nasyceniem sorbentu. Dalsze użytkowanie elementu pochłaniającego powoduje, że użytkownik zaczyna oddychać zanieczyszczonym powietrzem. Z analizy rodzaju czynników wpływających na czas skutecznego działania pochłaniaczy wynika, że ocena laboratoryjna umożliwia jedynie sprawdzenie minimalnych wymagań, co do czasu ochronnego działania w stosunku do wytypowanych substancji testowych, będących w mieszaninie gazu pomiarowego w stosunku objętościowym odpowiednim do deklarowanej przez producenta klasy ochronnej.

Zapis w normie PN-EN 14387+A1:2010 mówiący o zachowaniu proporcjonalności pomiędzy czasem ochronnego działania, a objętościowym stężeniem zanieczyszczenia w postaci par lub gazów umożliwia obliczenie zmiany czasu ochronnego działania w stosunku do minimalnego czasu określonego w normie PN-EN 14387 [32], w przypadku, gdy pochłaniacz użytkowany jest w innym niż testowe objętościowym stężeniu par lub gazów. Nie uwzględnia to jednak innych czynników, które powodują zmianę właściwości ochronnych pochłaniaczy.

Najpowszechniej stosowaną metodą oceny stopnia zużycia pochłaniaczy jest wykorzystanie ostrzegawczych cech substancji chemicznych takie jak: zapach, smak, drażnienie błon śluzowych.

Postępowanie takie ma jednak swoje słabe strony. granicznym stężeniem zapachu wyższym niż wartość higienicznego normatywu (NDS). Do trzeciej z wymienionych grup zaliczono wiele niebezpiecznych dla człowieka substancji chemicznych, które wyczuwalne są zmysłami węchu, gdy ich stężenie w powietrzu jest niebezpieczne dla organizmu człowieka.

Dobierając więc sprzęt pochłaniający należy poddać dokładnej analizie rodzaj czynników chemicznych występujących w środowisku pracy i oszacować czas skutecznego działania uwzględniając wszystkie czynniki wpływające na zmianę ich pojemności sorpcyjnej.

Półmaski pochłaniające

Sprzęt pochłaniający, oprócz pochłaniaczy kompletowanych z częściami twarzowymi, występuje w postaci półmasek pochłaniających. W odróżnieniu od półmasek filtrujących, oznaczanych symbolem „FF”, półmaski pochłaniające znakowane są symbolem „FM” przed określeniami identyfikującymi typ i klasę ochronną. Wymagania, metody badań i sposoby znakowania tego typu sprzętu zawarte są PN-EN 405+A1:2010 [48], (dotyczy półmasek pochłaniających z zaworami). Wymagania w zakresie parametrów ochronnych odpowiadają wartościom określanym dla pochłaniaczy. Tym samym dla półmasek pochłaniających obowiązują te same zasady podziału na typy i klasy (A1, B1, K1, E1...).

Z powyższego wynika, że do półmasek pochłaniających można zaliczyć tylko takie rozwiązania sprzętu ochrony układu oddechowego, które gwarantują spełnienie wymagań w zakresie parametrów ochronnych i użytkowych zawartych w normie PN-EN 405+A1:2010 [48].

Zastosowanie filtra sprężonego powietrza FPO

Filtr Sprężonego Powietrza FPO (przeciw-olejowy) jest stosowany do usuwania stałych, płynnych i gazowych zanieczyszczeń zawartych w powietrzu dostarczanym dla systemu oddechowego.

Filtr FPO jest zaprojektowany dla systemów dostarczania powietrza oddechowego z użyciem:

hełmów powietrznych
kapturów powietrznych
masek pełnotwarzowych
półmasek

Budowa filtra FPO

Zespół filtra FPO zbudowany jest z nastepujących głównych elementów:

zespół redukcyjno - filtrujący
zespół filtra głównego
konstrukcja nośna
dodatkowe wyposażenie - opcjonalne

Zespół redukcyjno-filtrujący ma za zadanie wstępne oczyszczenie powietrza oraz utrzymanie ciśnienia powietrza na poziomie wymaganym przez zastosowane urządzenie ochronne użytownika (hełm powietrzny, kaptur powietrzny, maska). Filtr główny oczyszcza dokładnie i ostatecznie powietrze oddechowe (oraz usuwa zapachy). Zespół filtra FPO umożliwia zasilanie powietrzem oddechowym jednego lub dwóch użytkowników jednocześnie.

Filtry powietrza w silnikach maszyn rolniczych

Na przestrzeni lat filtry powietrza w silnikach maszyn rolniczych ulegały poważnym zmianom technicznym. Jeszcze do niedawna każdy filtr kończył się monocyklonem, ale wydaje się, że powracają one do łask.

Posiada on 20-letni ciągnik, którego puszkowy filtr powietrza typu donaldson zamontowany jest z przodu przed chłodnicą wody. Jak mówił nam rolnik, to usytuowanie wlotu powietrza sprawia mu dość spory problem, bo w czasie intensywnych prac polowych musi czyścić oba wkłady niemal co dwie godziny. Okazuje się, że nie jest to sporadyczny problem tylko tego ciągnika, ale i wielu innych z tak umieszczonym wlotem powietrza.

Problemu by nie było, gdyby powietrze było zasysane znacząco wyżej lub posiadało na wlocie nieobciążający przepływu powietrza filtr.

Jak nas w tydzień później poinformował, problem zapchanego filtra znikł praktycznie od ręki i teraz czyści tylko wstępny wkład raz dziennie przed wyjazdem w pole. A wystarczył jeden plastikowy element za kilkanaście złotych.

Monocylkony pojawiły się już bardzo dawno temu wraz z mokrymi filtrami powietrza. Mokrymi, bo w ich wnętrzu krył się olej, w którym - poza filtrami siatkowymi - zatrzymywały się drobiny kurzu i piasku. Problem pojawiał się, gdy tego kurzu była w zasysanym powietrzu zbyt wiele i olej zamieniał się natychmiast w gęstą i nieprzepuszczalną maź. Trzeba było wymyślić filtr, który skutecznie separowałby grubsze drobiny z powietrza, ale nie powodowałby obciążenia dla jego swobodnego przepływu. Z pomocą przyszła fizyka. Powstały różne rodzaje filtrów wstępnych, czyli monocyklonów.

Niezależnie jednak od budowy, wszystkie działają na prostej zasadzie, w której zasysane powietrze wprawiane jest za pomocą stałych łopatek w ruch wirowy. Monocyklon jednak nie jest w 100 procentach skuteczny i nie może zastąpić filtra powietrza.

Wprowadzane normy emisji spalin sprawiły, że zawierające olej mokre filtry powietrza zostały zastąpione suchymi. Najczęściej, bo nie jest to reguła, znajdują się w nim dziś dwa papierowe wkłady. Jeden z nich wstępnie oczyszcza powietrze, drugi już dokładniej. Kurz polny to także drobiny ziemi, czyli w znacznej większości krzemu. Taki krzemowy pył w komorze spalania to sprawia, że zużywa się gładź cylindrowa na styku pracy z pierścieniami tłokowymi. Choć stal do ich wyrobu jest twarda, to krzem z gleby mocno ją zużywa.

Patrząc na budowę nowego, scalonego filtra powietrza w ciągniku widzimy, że wlot powietrza jest niczym nie osłonięty. To po prostu otwór, dobrany tak, by jego średnica odpowiadała maksymalnemu przepływowi powietrza zasysanego przez silnik. Może właśnie dlatego nie dziwi fakt, że coraz częściej na maskach nowoczesnych ciągników możemy zobaczyć monocyklony. I co ciekawe, są to ciągniki, których silniki spełniają najwyższe obowiązujące normy emisji spalin. Czy to oznacza, że producenci posłuchali uwag serwisów i samych rolników?

Kaptur ucieczkowy MSA S-CAP (10081637)

Gdy nagłe zadymienie i toksyczne gazy zagrażają Twojemu bezpieczeństwu, kaptur ucieczkowy MSA S-CAP (10081637) wkracza do akcji. Ten zaawansowany kaptur ewakuacyjny chroni oczy, twarz i drogi oddechowe podczas pożarów i awaryjnych ewakuacji.

Konstrukcja kaptura ucieczkowego MSA S-CAP 10081637 łączy wytrzymały, ognioodporny materiał z szerokim polem widzenia. Duża wizjera wykonana z poliestru PET minimalizuje zniekształcenia i zapewnia panoramiczny obraz otoczenia. Wewnętrzny ustnik i miękki kołnierz z naturalnej bawełny gwarantują szczelne dopasowanie bez nadmiernego ucisku. Montaż kaptura trwa zaledwie kilka sekund - wyjmij, załóż i kontynuuj ewakuację. Jednorazowa konstrukcja eliminuje konieczność przeglądów i dezynfekcji, co czyni S-CAP idealnym rozwiązaniem dla służb ratowniczych, straży pożarnej, personelu przemysłowego i służb ochrony.

Kaptur ewakuacyjny MSA S-CAP 10081637 to gwarancja ochrony przed dymem pożarowym, tlenkiem węgla i cząstkami stałymi. Jego kompaktowe etui utrzymuje urządzenie w gotowości przez wiele lat, a zaawansowany filtr CO-P2 zapewnia natychmiastowe działanie w krytycznych sytuacjach. Jeśli priorytetem jest niezawodna ochrona dróg oddechowych w przypadku pożaru i zadymienia, wybierz kaptur ucieczkowy MSA S-CAP (10081637). Dzięki szybkiemu założeniu, niskim oporom oddechowym, zaawansowanemu filtrowi CO-P2 i certyfikowanej jakości, S-CAP staje się niezbędnym elementem wyposażenia straży pożarnej, służb ratowniczych i każdego obiektu przemysłowego.

Filtropochłaniacz ucieczkowy z kapturem stosowany jest wszędzie tam, gdzie w wyniku pożaru osoby zagrożone są toksycznymi dymami i gazami pożarowymi. Badania potwierdzają po raz kolejny, że większości ofiar nie zginęło z powodu temperatury i ognia, ale od dymów i gazów. Szczególnie niebezpieczny jest tlenek węgla (CO), którego stężenie niebezpiecznie rośnie podczas procesu spalania.

Bardzo łatwy w użyciu S-Cap stanowi ochronę zarówno dla oczu, twarzy oraz głowy. Zakładanie tego urządzenia jest niezwykle łatwe nawet dla osób noszących okulary. Zewnętrzne pasy napinające umożliwiają szczelne i łatwe dopasowanie do głowy i twarzy użytkownika.

tags: #kaptur #filtra #powietrza #same #budowa