Gaźnik Pegaz: Budowa, Działanie i Filtr Powietrza
- Szczegóły
Gaźnik, taki jak Pegaz, stosowany w motocyklach WSK 175, Simson, AVO oraz Junak, jest kluczowym elementem układu dolotowego. Odpowiada za mieszanie paliwa z powietrzem i dostarczanie tej mieszanki do cylindra silnika. Bezpośrednio wpływa na pracę silnika, jego moc oraz ekonomikę paliwową.
Budowa i Działanie Gaźnika Pegaz
Gaźnik Pegaz GM26U1 to dobry gaźnik, opracowany w ZSM przez inż. Charakteryzuje się poziomą konstrukcją typu GM 12F o średnicy gardzieli 12 mm. Rzecz sprowadza się do znalezienia takiego ustawienia poziomu paliwa, śruby wolnych obrotów i iglicy, które zapewni poprawny skład mieszanki w całym zakresie pracy gaźnika co w praktyce sprawia trudności bowiem obszar ich poprawnego współdziałania bywa bardzo wąski by nie rzec punktowy.
Przed przystąpieniem do regulacji konieczne jest sprawdzenie zgodności z powyższymi danymi, dla gaźnika o nieznanej przeszłości a właściwie dla każdego przydatne by było zmierzenie rzeczywistej przepustowości dysz, która zmienia się w miarę używania. Na domiar złego współcześnie sprzedawane dysze nie są w ogóle kalibrowane a ich oznaczenia wynikają raczej z fantazji wytwórcy i niestety nie bardzo nadają się do użycia. Sama regulacja Pegaza dla każdego Junaka również nie należy do najprostszych, zwłaszcza na początku.
Regulacja Poziomu Paliwa
Poziom paliwa w komorze można ustawiać na kilka sposobów, ja używałem własnego "patentu" pozwalającego jednocześnie obserwować działanie pływaka i zaworu pływakowego a szkic onego urzadzenia jest tu: [SZKIC 1]. Po latach jednak wyznać muszę, że w przypadku gaźnika Pegaz a zwłaszcza przy Junaku ustawianie poziomu paliwa "na stole" jest bezcelowe... takie ustawienie pływaka okazuje się błędne natychmiast po uruchomieniu silnika. Z tego samego względu do Junaka nie nadaje się "bajerancki" zaworek z amortyzacją pochodzący z Pegaza U3... Do ustawienia poziomu "w motorze" co prawda też niezbędne jest ściaganie komory pływakowej jednak nieco wygodniejsze są do tego celu tradycyjne przyrzady pomiarowe przewidziane przez producenta, pozwalające na ustalenie jakiegoś odniesienia...
Oprócz wspomnianego wcześniej amortyzowanego zaworka jedyne co udalo mi sie znaleźć to to, że w U3 kanał powietrzny prowadzący dookoła korpusu gardzieli do rozpylaczy małych i średnich obrotów jest znacznie mniejszego przekroju oraz to, że górna część rozpylacza (ta część wystajaca w gardzieli) jest wpuszczona głębiej o ok. 1 mm przy zachowaniu tych samych wymiarów elementu. Otwory rozpylaczy małych i średnich obrotów, dysza biegu jałowego, dysza iglicowa (zwana niesłusznie w tym wypadku rozpylaczem) mają parametry identyczne. Jedynie dysza główna w U3 stosowanym do WSK ma rozmiar 180(cm3/min). Wydaje się więc, że przynajmniej korpusy gaźników U1 i U3 są identyczne i można je wykorzystać zamiennie co jest nie bez znaczenia w przypadku zużycia powierzchni współpracy z przepustnicą... Wnioski te potwierdza zachowana literatura źródłowa.
Przeczytaj także: Problemy z odpalaniem Romet Ogar 205
Dla ewentualnych hobbystów podaję za fabryczną informacją dane regulacji gaźników stosowanych w Junaku M07: Amala 276/117 R (dzielonego) stosowanego w pierwszych Janach, Amala 376 stosowanego na przełomie 57-58, Jikova 2926-M12 montowanego do grudnia 58r. Jako historyczną ciekawostkę podaję też fakt, iż w styczniu 1962r. zamiast dławika umieszczanego fabrycznie między gaźnikiem a głowicą na okres docierania zaczęto (od nr. silnika 41230) montować kołek ograniczający otwarcie przepustnicy a to dlatego, iż konstruktorzy doszli do słusznego skąd innąd wniosku, że dławik-przesłona w kanale ssącym przynosi więcej szkody niż pożytku bowiem powoduje kondensację paliwa na ściankach kanału a w następstwie zmywanie oleju z gładzi cylindra.
Filtr Powietrza
Z gaźnikiem w układzie zasilania bezpośrednio (gumowym łącznikiem:) związany jest filtr powietrza. Z jakichś niezrozumiałych względów filtr ten często staje się obiektem ataku ze strony użytkowników, mimo że jest to bardzo przyzwoity filtr olejowy skutecznością przewyższający rozwiązania stosowane w większości rówieśników Junaka, nawet tych "szlachetnie urodzonych".
Zbrodnią na żywym ciele jest zastępowanie go rozmaitymi "filtrami tuningowymi" jakich pełno na rynku i to zarowno tych nieznanej tj. "przydomowej" lub dalekowschodniej produkcji jak i głośnych marek. Każde mikroskopijne ziarenko kwarcu jakie przedostanie się do układu zasilania skraca życie gaźnika oraz gładzi cylindra i pierścieni. Filtr junakowy łączy w sobie cechy filtrów wirowych i bezwładnościowych, struga zasysanego powietrza po wstepnym oczyszczeniu w siatkowym wkładzie zwilżonym olejem płynie z dużą prędkością kanałem filtra by nagle zmienić kierunek o prawie 180° nad powierzchnią oleju na dnie filtra.
Znaczna część cieższych od powietrza zanieczyszczeń "wypada" na tym zakręcie by utonąć w oleju, część przykleja się też do obmywanych olejem ścianek filtra. Zaletą tego rozwiązania prócz dużej skuteczności są małe opory przepływu, w znacznym stopniu niezależne od ilości wytrąconych zanieczyszczeń, które spoczywają na dnie puszki filtra. Że to działa i to nieźle łatwo można się przekonać przy czyszczeniu filtra - wystarczy sobie wyobrazić co by było gdyby ta porcja szlamu zamiast na dno filtra trafiła do silnika lub zadumać się nad tym jakiej powierzchni wymagałby filtr papierowy dla uzyskania podobnego efektu bez zmiany parametrów zasilania.
Dla prawidłowego działania oczywiście filtr wymaga okresowej obsługi, średnio co 2 tys. km ale nie rzadziej niż raz w roku trzeba go po wymontowaniu z motocykla dokładnie umyć a następnie wlać swieży olej silnikowy. Oleju należy wlać w żadnym razie nie więcej niż 60 cm3 - instrukcja obsługi (podobnie jak w niektórych innych przypadkach:) podaje tu błędną wielkość, junakowy filtr powietrza nie jest fajką wodną i poziom oleju nie może powodować zmniejszenia przelotu powietrza (a zdarzało się też Junakowcom "zalewać do pełna" tj. zamykając przelot całkowicie:).
Przeczytaj także: Gaźnik 24mm 2T: Montaż i problemy
Typowe Problemy i Rozwiązania
Częstym problemem w gaźnikach Pegaz są odkształcenia powierzchni styku z kryzą głowicy. Powierzchnia styku z kryzą głowicy to jedyna powierzchnia w Junaku, która prawie zawsze wymaga planowania, co jest wynikiem używania niewłaściwych materiałów na podkładkę gaźnika.
Rolą podstawową tej podkładki jest izolacja termiczna gaźnika od głowicy, uszczelnianie jest niejako przy okazji. Powinna mieć ok. 5 mm grubości i być z twardego materiału, bakelitu, tekstolitu np. od WSK 175 lub Jawy. Nie od rzeczy może być dokonanie małego usprawnienia uszczelnienia złącza gaźnika, zgodnego zresztą z zamysłem konstruktora, w postaci zatoczenia w kołnierzu i umieszczenia w nim odpowiedniego oringu.
Prócz możliwych typowych uszkodzeń może przytrafić się "rozszczelnienie" między korpusem gardzieli i ciałem gaźnika. Poza niemożnością wyregulowania gaźnika objawia się to tym, że mimo prawidłowo ustawionego poziomu paliwa i szczelnego zaworu pływakowego w kanale powietrza widocznym od tyłu gaźnika pojawi się paliwo. Przeciekać może po gwincie szpilki mocujacej komorę lub przez gwint dyszy iglicowej i w tym wypadku uszczelnienie jest łatwe np. przy pomocy taśmy teflonowej, albo też przez uszczelkę u dołu korpusu gardzieli - jeśli nie w wyniku uszkodzenia uszczelki to z powodu niedociśniecia tejże.
Niekiedy dochodzi do nieporozumień z uszczelką komory pływakowej: w nieużywanych gaźnikach uszczelka wysycha i rozszczelnia się jak nie przymierzając stara beczka. Jednak z reguły wystarcza napełnienie komory paliwem i po kilku minutach problem znika. Rzadko zachodzi konieczność zmiany oryginalnej, fabrycznej uszczelki, jeśli już do tego musi dojść, uszczelkę trzeba wykonać z gambitu lub podobnego, twardego materiału zachowując wymiary oryginału: średnica zewnętrzna 56 mm, wewnętrzna 29 mm, grubość 2 mm.
Nieszczelny Pływak
Objawy wskazują wg mnie na dziurawy pływak. Nabrał paliwa i teraz cały czas leży na dnie komory pływakowej. W takiej sytacji podginanie języczka nic nie da. Zdemontuj ponownie komorę pływaka i wyjmij sam pływak (wykręć wkrętakiem jego oś). Szczelny pływak jest bardzo lekki. Od razu będziesz czuł czy w środku jest paliwo. Potrząśnij będzie chlupało .Dodatkowo możesz włożyć pływak do bardzo gorącej wody - powinien zacząć puszczać bombelki w miejscu gdzie jest nieszczelny. Dziurę można zalutować ale wymaga to pewnej wprawy.
Przeczytaj także: Suzuki Samurai: Szczegółowa analiza gaźnika
Wycieki Paliwa przez Zatapiacz
Otóż też mam problem z wylewającym się paliwem przez zatapiacz w gaźniku, szczególnie jest to widoczne np. na postoju jak się dodaje gazu to paliwo wylewa się z otworu zatapiacza i cieknie po całym gaźniku, a wręcz się leje. Trochę dzisiaj sobie pojeździłem i widać, że paliwo się stamtąd "ulewa" bo mokry jest prawie cały gaźnik i nawet pokrywa sprzęgła jest mokra od paliwa.
Jeśli w czasie jazdy z gaźnika Ci nie cieknie tylko na postoju z wyłączonym silnikiem lub po nocy masz zalaną podłogę garażu pod silnikiem mimo zakręconego kranika , to znakiem tego masz nieszczelny zaworek iglicowy i kranik.Nawet jeśłi masz w miarę szczelny zaworek iglicowy w gaźniku to gbybyś nie zakręcił kranika paliwa lub kranik jest zakręcony ale nieszczelny to zawsze pod dłuższym postoju przeleje ci się paliwo przez gaźnik , taka uroda tego gaźnika, a raczej zaworka.
Jeśli poziom paliwa w komorze pływakowej osiągnie maksimum , wtedy paliwo zaczyna się wylewać przez główną dyszę i dalej przez otwór iglicy do gardzieli gaźnika i stąd przelewa się do silnika i do filtra powietrza.Sprawdź sobie kranik , bo jeśłi go wykręcałeś ze zbiornika i wkręcając ponownie w zbiornik nie uszczelniłeś gwintu ( np.
Części Zamienne i Akcesoria
Gaźnik do motocykli takich jak Pegaz, WSK 175, Simson, AVO oraz Junak to kluczowy element układu dolotowego, który odpowiada za mieszanie paliwa z powietrzem i dostarczanie tej mieszanki do cylindra silnika. Gaźnik wpływa bezpośrednio na pracę silnika, jego moc oraz ekonomikę paliwową.
Gaźnik o rozstawie otworów na szpilki 52 mm i średnicy zewnętrznej wlotu 40 mm to ważny komponent w układzie dolotowym silników motocykli takich jak Pegaz, WSK 175, Simson, AVO czy Junak. Jego odpowiednie dobranie zapewnia prawidłową pracę silnika, optymalne spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej i wpływa na moc oraz oszczędność paliwa.
Rurka paliwowa do Komarka ze sklepu Gmoto to prosty, ale ważny element, który warto wymienić, jeśli stara jest już sparciała lub nieszczelna. Średnica pasuje idealnie do kraników i gaźnika, więc nie trzeba nic dopasowywać na siłę.
Filtr paliwa 6 mm jest wysokiej jakości i łatwy w montażu. Zapewnia skuteczne oczyszczanie paliwa, chroniąc silnik przed zanieczyszczeniami i uszkodzeniami. Filtr jest łatwy w demontażu i konserwacji dzięki swojej konstrukcji. Materiał jest trwały i nadaje się do długiego użytkowania bez utraty funkcjonalności. Estetycznie jest prosty, ale dobrze pasuje do systemu.
Przewód paliwowy o średnicy 6 mm i długości 50 cm jest wykonany z wysokiej jakości elastycznego materiału zapewniającego długą żywotność. Średnica przewodu jest zgodna ze specyfikacją, dzięki czemu można go łatwo podłączyć do układu bez dodatkowej regulacji. Estetycznie prosty, ale praktyczny - nadaje się zarówno do codziennych napraw, jak i ulepszeń.
Zakupiona przeze mnie uszczelka kranika paliwa jest dobrze dopasowana i posiada estetyczny wygląd. O materiale z którego ją wykonano nie mogę zbyt wiele powiedzieć bo niedawno została założona. Jak dotąd spełnia swoje zadanie.
Tabela Danych Technicznych Motoroweru Pegaz
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Typ silnika | 010, dwusuwowy, jednocylindrowy, chłodzony powietrzem |
| Pojemność skokowa | 49,8 ccm |
| Średnica cylindra | 38 mm |
| Skok tłoka | 44 mm |
| Stopień sprężania | 6.5 |
| Moc maksymalna | 1,7 KM (32 KM/l) przy 5600 obr/min |
| Gaźnik | Poziomy typu GM 12F o średnicy gardzieli 12 mm |
| Prądnica-iskrownik | Trzycewkowa o mocy 23W |
tags: #gaznik #pegaz #budowa #i #działanie #filtr
