Wilgotność Względna Powietrza w Polsce: Kluczowy Czynnik dla Zdrowia i Komfortu
- Szczegóły
Wilgotność powietrza, czyli zawartość pary wodnej w powietrzu, jest kluczowym czynnikiem wpływającym na nasze samopoczucie, zdrowie oraz stan budynków i przechowywanych w nich przedmiotów. Mówiąc o wilgotności, rozróżnia się wilgotność względną i wilgotność bezwzględną.
Wilgotność względna powietrza (f) jest to stosunek ilości pary wodnej zawartej w powietrzu do ilości pary wodnej, jaką powietrze jest w stanie utrzymać przy danej temperaturze i ciśnieniu. Wilgotność bezwzględna powietrza opisuje dokładną ilość pary wodnej zawartej w powietrzu, którą wyraża się w gramach wody na kilogram powietrza.
W różnych zakresach temperatur powietrze może absorbować różne ilości pary wodnej. Obowiązuje przy tym zasada, że im wyższa jest temperatura, tym więcej pary wodnej może zaabsorbować powietrze. Dodatkowo dla każdej temperatury istnieje taki punkt, w którym powietrze nie może przyjąć więcej pary wodnej. Ten punkt nosi nazwę punktu nasycenia lub punktu rosy. W tym momencie zaczyna się tworzyć kondensat.
Wpływ Wilgotności na Zdrowie i Samopoczucie
Człowiek najlepiej czuje się, gdy wilgotność względna powietrza wynosi 40-60% przy optymalnej temperaturze w mieszkaniu na poziomie 20-22°C (18°C w sypialni). WAŻNE! Należy jednak zaznaczyć, że poziom wilgotności powietrza jest uzależniony przede wszystkim od temperatury panującej w danym pomieszczeniu. Dlatego też im cieplej w pomieszczeniu, tym wilgotność powinna być bliższa dolnym wartościom 45-55% i odwrotnie - jeśli w pomieszczeniu jest chłodno, wówczas wartość optymalna może znajdować się w granicach 60-65%.
Jeśli powietrze w domu czy mieszkaniu jest zbyt suche, z czasem odczujemy negatywne skutki dla naszego organizmu. Trudności w oddychaniu, drapanie w gardle, wysuszenie śluzówki nosa, oczu, większa podatność na różnego rodzaju infekcje są to najczęstsze objawy zbyt niskiego poziomu wilgotności w domu. Powoduje ono problemy skórne, które objawiają się swędzeniem, atopią, stanami zapalnymi czy alergiami skórnymi. Suche powietrze jest także szkodliwe dla alergików, ponieważ sprawia ono, że w powietrzu unosi się o wiele więcej kurzu i drobnoustrojów, które mogą potęgować reakcje alergiczne. Ma ono również niekorzystny wpływ na małe dzieci, u których może się pojawić tzw. 'suchy nosek'.
Przeczytaj także: Wpływ wilgotności na trwałość produktów spożywczych
Przy wilgotności względnej poniżej 30%, wskutek ogrzewania pomieszczeń zimą, występują często objawy odwodnienia wśród ludzi. Wyschnięte śluzówki nie są wtedy w stanie szybko zatrzymać kurzu, zanieczyszczeń i zarazków chorobotwórczych, które przedostają się do dróg oddechowych. Ze względu na ich zdolność do długotrwałego przebywania w układzie oddechowym rośnie niebezpieczeństwo infekcji dróg oddechowych. Typowymi objawami są wtedy kaszel, zapalenie oskrzeli, katar i zapalenie zatok.
Jednak zbyt suche powietrze będzie największy wpływ miało na naszą skórę. Oprócz mieszkańców domu, negatywne skutki zbyt suchego powietrza w domu odczują także elementy wyposażenia. Najbardziej narażone są wszelkie materiały, które posiadają zdolność absorbowania lub oddawania wilgoci np. drewno, papier, wosk, porcelana, owoce, warzywa.
Nie tylko suche powietrze w domu może mieć negatywne skutki dla naszego samopoczucia czy domu. Sygnałem alarmującym o zbyt wysokim poziomie wilgotności w domu jest skraplająca się para wodna na szybach, jak również wyczuwalna wilgoć na chłodniejszych powierzchniach np. ścianach. Innymi zjawiskami, na które warto zwrócić uwagę jest: pojawienie się plam pleśni, rozwój grzyba i innych patogenów, łuszczenie się farby na ścianach, odklejanie się tapet, nieprzyjemny zapach stęchlizny.
Nadmiar wilgoci będzie powodował puchnięcie, rozklejanie elementów wykonanych z drewna, korozję części metalowych, jak również niszczenie sprzętu elektronicznego. Także mieszkańcy budynku mogą odczuć negatywne skutki dla swojego zdrowia. Przebywając w takich pomieszczeniach, w znacznym stopniu wzrasta uczucie dyskomfortu i zmęczenia. Dodatkowo osoby mogą odczuwać wzmożoną duszność oraz wrażenie wszechobecnego chłodu.
Przy zbyt wysokiej wilgotności powietrza powyżej 70% w miejscach o niższej temperaturze może gromadzić się wilgoć. Wtedy jest prawdopodobne, że rzeczy w pomieszczeniu wykonane z materiałów organicznych, mogą wydzielać przykre zapachy od grzybów pleśniowych lub zgnilizny. Ponadto mogą wystąpić szkody budowlane lub materiałowe. (np. Wszystkie materiały higroskopijne dążą do równowagi. Dlatego materiał higroskopijny pozostający przez pewien czas w kontakcie z wilgotnym powietrzem powraca do stanu równowagi, w którym wchłania lub oddaje wodę do otoczenia.
Przeczytaj także: Wilgotność względna: definicja i zastosowanie
Wilgotność Powietrza w Polsce w Zależności od Pory Roku
W zależności od pory roku wilgotność powietrza w domu ulega zmianie. Zimą zazwyczaj wilgotność powietrza w domu jest zbyt niska. Nadmierna suchość w domu nasila się, szczególnie gdy mamy do czynienia z mroźną zimą, a temperatura za oknem spada poniżej zera. Wilgoć zawarta w powietrzu osadza się w postaci szronu, a powietrze wprowadzone do pomieszczeń, jest dodatkowo osuszone w wyniku ogrzewania pomieszczeń.
Zima jest również okresem, w którym w znacznym stopniu ograniczamy wietrzenie mieszkań, zamykając szczelnie okna. Odczujemy to w postaci piekących oczu, drapania w gardle czy też pojawienia się kaszlu. Jednak sytuację tą odczują najbardziej osoby z alergią. Optymalna wilgotność powietrza, jaka powinna panować zimą w pomieszczeniach nie powinna być wyższa niż 40%.
Z kolei ze zbyt wysoką wilgotnością powietrza mamy do czynienia w pozostałych porach roku, a szczególnie latem. Latem, gdy temperatura za oknem przekracza 25°C, a wilgotność powietrza jest na poziomie ok. 60-80%, przez to jest nam duszno i gorąco.
Polska leży w strefie klimatycznej umiarkowanej. Jednak przez nasz kraj tak naprawdę przechodzi aż pięć, różnych stref klimatycznych. Są u nas w kraju miejsca, w których jest wyraźnie cieplej niż w innych. Są także miejsca, w których jest wyraźnie zimniej. Warto wiedzieć, że każda z tych stref różni się nie tylko temperaturą, ale również wilgotnością.
W Polsce może panować praktycznie dowolna wilgotność powietrza - wszystko zależy od tego, jaka jest aktualnie pora roku. Podczas wiosny wilgotność powietrza sięga od około 40 do 60%. Jest to najbardziej optymalna wilgotność, która działa dobrze na człowieka. Nieco niższą wilgotność, która może spaść nawet poniżej 30% można w Polsce uświadczyć w trakcie zimy. Nie jest to dobry poziom. Natomiast wilgotność wyższą niż 60% można w Polsce uświadczyć podczas gorących, letnich dni - szczególnie wtedy, gdy zbiera się na burzę.
Przeczytaj także: Wilgotność względna i bezwzględna: kompleksowy przewodnik
Z pewnością wiele osób zastanawia się nad tym, jaka jest najzdrowsza wartość procentowa wilgotności w powietrzu. Warto wiedzieć, że jest to przedział od 40 do nawet 65%, a więc całkiem spory. Wszystko, co jest poniżej 40%, to powietrze zbyt suche dla człowieka, a wszystko, co jest powyżej 65% to powietrze zbyt wilgotne. Zbyt suche powietrze jest niezdrowe dla ludzi i niebezpieczne dla różnego rodzaju rzeczy.
Jak Regulować Wilgotność Powietrza?
W przypadku gdy mamy do czynienia ze zbyt niskim poziomem wilgotności powietrza powinniśmy często wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy. Warto jest to robić nawet klika razy dziennie. Jednym z najprostszych sposobów, za pomocą którego można spowodować wzrost poziomu wilgoci w pomieszczeniu, jest rozkładanie zimą wilgotnych ręczników na kaloryferach lub też postawienie tuż obok naczynia napełnionego wodą.
Rozwiązaniem, które w sposób profesjonalny poradzi sobie z tą kwestią, jest zakup nawilżacza powietrza. Urządzenia te utrzymują wilgotność powietrza na zadanym poziomie. W przypadku zbyt wysokiego poziomu wilgotności powietrza jednym z najprostszych sposobów jest także częste wietrzenie pomieszczeń. Jednak efekt może być znikomy, jeśli za oknem będzie panowała deszczowa pogoda.
W przypadku długotrwałego utrzymywania się wilgoci w domu, warto w pierwszej kolejności zlokalizować przyczynę tego stanu rzeczy. Poznanie źródła problemu może w znacznym stopniu przyspieszyć proces osuszania. Należy zaznaczyć, że w momencie gdy mamy do czynienia z wilgocią pod żadnym pozorem nie można przegrzewać pomieszczeń, ponieważ nie przyspieszy to procesu wysychania.
Rozwiązaniem na problemy związane z nadmiernym poziomem wilgotności w domu może być zamontowanie klimatyzatora. Urządzenie to steruje temperaturą, wilgotnością i prędkością powietrza. Dodatkowo usuwa z powietrza wszelkie zanieczyszczenia, jak również może osuszyć powietrze.
Dlatego też lepiej będziemy się czuli w pomieszczeniu, w którym temperatura będzie wyższa o dwa stopnie a wilgotność na poziomie 40-60% niż w pomieszczeniu chłodnym z poziomem wilgotności 80% i więcej. Takie powietrze wymaga osuszenia i w tym właśnie pomoże klimatyzacja, zwiększając tym samym wzrost komfortu. Klimatyzator jest w stanie utrzymać wilgotność powietrza na poziomie optymalnym dla naszego organizmu.
Zarówno w przypadku wysokiego, jak i niskiego poziomu wilgoci w pomieszczeniu bardzo ważne jest zadbanie o prawidłowe działanie systemu wentylacji. W przypadku, gdy w domu panuje wilgoć, warto jest upewnić się, czy nasza wentylacja działa sprawnie, czy kratki wentylacyjne nie są zaklejone, a kanały zapchane.
W odpowiedniej wentylacji pomieszczeń może pomóc również montaż nawiewników w oknach, dzięki temu powietrze będzie stale przedostawać się do domu. Nawiewniki higrosterowane regulują ilość nawiewanego powietrza w zależności od zmieniającej się wilgotności względnej powietrza. Nawiewniki te pracują w zakresie 35% do 70% wilgotności względnej.
Wilgotność powietrza jest czymś, co może znacznie wpłynąć na jakość naszego funkcjonowania. Aby człowiek mógł czuć się w pełni zdrowo, poziom wilgotności powietrza nie powinien być ani zbyt niski, ani zbyt wysoki. Niestety, nie zawsze poziom wilgotności powietrza jest odpowiedni dla ludzi - czasami ludzie funkcjonują w miejscach, w których powietrze jest bardzo wilgotne bądź bardzo suche.
Znaczenie Wilgotności w Przemyśle
Regulacja wilgotności powietrza ma ogromne znaczenie zarówno w warunkach domowych, jak przemysłowych. O ile w mieszkaniu jest to ważne ze względu na samopoczucie domowników, o tyle w fabrykach, halach przemysłowych oraz magazynach wilgotność powietrza wywiera wpływ na maszyny oraz towar. Nieodpowiednie warunki mogą doprowadzić do uszkodzenia sprzętu lub produktów, co wygeneruje straty o bardzo wysokich kwotach.
Wilgotność powietrza odgrywa kluczową rolę w wielu branżach produkcyjnych, wpływając na jakość procesów technologicznych, stan maszyn oraz komfort pracy. Odpowiednia regulacja wilgotności powietrza w zakładach produkcyjnych jest niezbędna do zapewnienia stabilności i efektywności działań.
Zbyt niski poziom wilgotności powietrza może prowadzić do problemów z materiałami, takimi jak pękanie drewna czy osłabienie jakości farb i tuszy w procesach poligraficznych. Z kolei zbyt wysoka wilgotność powoduje ryzyko kondensacji wody, co może prowadzić do uszkodzeń maszyn oraz problemów z przechowywaniem materiałów wrażliwych na wilgoć.
Systemy nawilżania powietrza w zakładach produkcyjnych są coraz bardziej zaawansowane, pozwalając na precyzyjne zarządzanie wilgotnością w różnych strefach zakładu. Zautomatyzowane systemy nawilżające dostosowują poziom wilgotności do zmieniających się warunków środowiskowych, co pozwala na utrzymanie stałego poziomu wilgoci, niezależnie od wahań temperatury czy wilgotności zewnętrznej.
Wpływ Mas Powietrza na Wilgotność w Polsce
Najczęściej oddziałujące masy powietrza polarnomorskiego znad północnego Atlantyku odznaczają się dużą wilgotnością, co latem wpływa na wzrost zachmurzenia i ilości opadów atmosferycznych, a zimą wiąże się z ociepleniem i dużym zachmurzeniem. Masy te najczęściej zalegają latem i jesienią.
Rzadziej napływa powietrze polarnokontynentalne z Europy Wschodniej i z Azji. Obecność tego powietrza obserwuje się najczęściej zimą i wiosną. Odznacza się ono małą zawartością pary wodnej. Podczas jego zalegania wiosną występują liczne przymrozki, zimy są mroźne i słoneczne.
Znacznie rzadziej napływa powietrze arktyczne - przynosi ono pogodę bardzo zmienną, ze znacznymi zmianami temperatury i wiosenne przymrozki. Najrzadziej notuje się obecność powietrza zwrotnikowego, które niesie okresy gwałtownego ocieplenia, pojawiające się niekiedy zimą oraz sporadycznie latem.
Pomiary i Kontrola Wilgotności
Zanim zabierzesz się za regulację wilgotności powietrza, sprawdź jej poziom. Zadanie może wydawać się trudne, jednak wystarczy zaopatrzyć się w higrometr, który można dostać w każdym sklepie budowlanym.
Do pomiaru wilgotności w pomieszczeniu służy higrometr pokojowy. Dostępne na rynku stacje pogodowe często mają wbudowany higrometr, a także posiadają dodatkowy czujnik zewnętrzny z termometrem i higrometrem.
Istnieje wiele sposobów na regulację wilgotności powietrza. Ich efektywność jest zazwyczaj związana z wielkością powierzchni, która ma zostać nawilżona lub osuszona. W warunkach domowych wystarczający będzie dobrej jakości nawilżacz powietrza lub pochłaniacz wilgoci. Inaczej wygląda sprawa w przypadku większych powierzchni, np. hal przemysłowych czy magazynów. W tym wypadku niewielkie urządzenie nie poradzi sobie z regulacją wilgotności. Problem może rozwiązać jedynie profesjonalny system, który został zaprojektowany do regulacji wilgotności powietrza na dużych powierzchniach.
Podsumowując, wilgotność względna powietrza jest parametrem, który ma ogromny wpływ na nasze życie i otoczenie. Dbałość o jej odpowiedni poziom w pomieszczeniach, w których przebywamy, jest kluczowa dla zdrowia, komfortu i bezpieczeństwa.
tags: #względna #wilgotność #powietrza #Polska
