Wpływ lasu na wilgotność powietrza
- Szczegóły
Las to nie tylko zbiór drzew - to żywy, pulsujący organizm, w którym każdy element odgrywa istotną rolę. W dzisiejszym zabieganym świecie, pełnym technologii i cywilizacyjnych wyzwań, coraz częściej mówi się o rosnącej potrzebie powrotu do korzeni i kontaktu z naturą.
Rola lasu w regulacji wilgotności powietrza
Woda atmosferyczna jest obok temperatury - najważniejszym czynnikiem klimatycznym, kształtującym szatę roślinną Ziemi. Rośliny lądowe uczestniczą w obiegu wody, pobierając płynną wodę z gleby i zwracając ją drogą transpiracji w postaci pary do atmosfery. W warunkach środkowoeuropejskich wpływ wody na przyrost drzew jest czynnikiem dominującym.
Transpiracja - fundament życia lasu
Transpiracja to proces, w którym rośliny, głównie drzewa, oddają wodę w postaci pary wodnej do atmosfery. Odbywa się to przede wszystkim przez aparaty szparkowe na liściach i igłach, a także przez skórkę roślin. Dzięki temu procesowi woda pobierana przez korzenie jest transportowana przez roślinę aż do liści, gdzie paruje, co umożliwia dalszy napływ wody i składników odżywczych z gleby. Dlatego zrozumienie tego procesu jest kluczowe.
Transpiracja to nie tylko parowanie wody z liści - to fundament życia lasu. Dzięki niej drzewa oddziałują na klimat, wspierają bioróżnorodność i utrzymują zdrowie całego ekosystemu. To proces, który łączy ziemię z niebem, glebę z powietrzem, tworząc harmonijną sieć życia.
Znaczenie transpiracji:
- Regulacja temperatury: Parowanie wody ochładza liście i igły, chroniąc rośliny przed przegrzaniem w słoneczne dni.
- Tworzenie mikroklimatu: Intensywna transpiracja lasu wpływa na wilgotność powietrza i może prowadzić do powstawania chmur nad obszarami leśnymi.
Aby wyprodukować 1 kg suchej masy, sosna musi wytranspirować średnio około 250, a buk około 350 litrów wody. W pełni sezonu wegetacyjnego z 1 ha naszych lasów wytranspirowuje do atmosfery od kilku do kilkudziesięciu ton wody w ciągu doby. Jest to ilość porównywalna z intensywnością parowania lustra wody. Dlatego też wpływ lasów na klimat porównywalny jest z wpływem zbiorników wodnych.
Przeczytaj także: Jakość powietrza wewnątrz budynków
Poprzez zwiększoną wilgotność powietrza las wpływa na zmniejszenie dobowych, okresowych i rocznych amplitud temperatury powietrza atmosferycznego. Zwiększona wilgotność powietrza skutkuje też bardziej intensywną kondensacją pary wodnej i zwiększeniem sumy i częstotliwości opadów, zwłaszcza po zawietrznej stronie kompleksu leśnego.
Retencyjne właściwości lasu
(Ekologia lasu, ekologiczne funkcje lasu), wpływ lasu na klimat wynika głównie z intensywnej transpiracji drzew, która możliwa jest m. in. dzięki zatrzymywaniu dużej ilości wody opadowej w glebie leśnej, co jest z kolei następstwem retencyjnych właściwości lasu. Lasy działają jak naturalne zbiorniki wodne, które wpływają na pogodę i klimat lokalny.
Las pełni rolę nie tylko naturalnej klimatyzacji, jest też ogromnym magazynem wody. Leśna gleba zatrzymuje aż 62% całkowitej ilości wody mogącej potencjalnie zgromadzić się w ciągu roku w polskich lasach. Bardzo istotne są też rośliny, które magazynują 37% wody w lesie. Dzięki temu, że leśne rośliny i gleba intensywnie parują, zmniejszają ryzyko wystąpienia suszy, a jeśli już mamy z nią do czynienia - łagodzą jej skutki.
Intensywna transpiracja wody przez las zwiększa wilgotność powietrza przez co wpływa na zmniejszenie dobowych, okresowych i rocznych amplitud temperatury powietrza atmosferycznego. Oddziaływania klimatyczne, wynikające ze zwiększonej wilgotności powietrza nad lasem obserwuje się na odległość do kilkudziesięciu kilometrów od większych kompleksów leśnych.
Jak las łagodzi skutki zmiany klimatu
Lasy są bezcenne także, a raczej przede wszystkim (zwłaszcza w dzisiejszych czasach) dlatego, że łagodzą ocieplanie klimatu. W jaki sposób? Bujnie rosnące w nich drzewa wbudowują w swoje tkanki ogromne ilości dwutlenku węgla, który później jest zmagazynowany na kilkadziesiąt, a czasami kilkaset lat. Biomasa drewna to w niemal 50% węgiel. Kluczowa jest jednak rola gleby i ściółki, bo to właśnie ona gromadzi większość (57%) węgla w lesie. Dlatego tak ważna jest ochrona gleby.
Przeczytaj także: Wpływ mas powietrza na klimat
W 2020 r. całkowity zapas węgla w biomasie drzewnej (nadziemnej, podziemnej i w drewnie martwym) polskich lasów wynosił 923 mln ton. Wartość ta plasuje Polskę na 4. pozycji (po Szwecji, Francji i Niemczech) spośród 25 krajów europejskich, które udostępniły kompletne dane.
Dobroczynny wpływ leśnych kąpieli na zdrowie
Las zapewnia korzyści nie tylko przyrodzie, ale również nam, ludziom. Nie każdy wie, że jedna wizyta w lesie wzmacnia odporność na cały miesiąc! Leczniczy wpływ ekosystemów leśnych na ludzki organizm jest wykorzystywany w terapii lasem.
Liczne badania pokazują, że pełni ona istotną funkcję w profilaktyce chorób somatycznych (np. nadciśnieniu tętniczym i cukrzycy), a także zapobiega i pomaga w leczeniu chorób psychicznych z grupy zaburzeń lękowo-depresyjnych. Kąpiele leśne redukują stres fizjologiczny (regulują tętno, ciśnienie krwi, poziom hormonów - kortyzolu, adrenaliny, aktywność układu współczulnego i przywspółczulnego), a także znacząco wspomagają odporność.
Fitoncydy wydzielane przez drzewa iglaste mają pozytywny wpływ na aktywność i liczbę tzw. naturalnych zabójców (ang. natural killer cells), czyli komórek biorących udział w niszczeniu komórek zainfekowanych przez patogeny.
Pozytywny wpływ kąpieli leśnych na ludzkie zdrowie związany jest z obecnością w lasach:
Przeczytaj także: Spalanie w silniku i jakość filtra
- mikroorganizmów typowych dla siedlisk leśnych, korzystnie wpływających na funkcjonowanie układu odpornościowego
- fitoncydów - czyli substancji wytwarzanych przez rośliny, często w celach obronnych, przeciwko grzybom, bakteriom i wirusom
- olejków eterycznych, które swoim zapachem wprawiają nas w pozytywny nastrój i odprężają
- ograniczonego nasłonecznienia, czyli mniejszego natężenia światła słonecznego
- zieleni - kolor ten wpływa pozytywnie na nasz nastrój i system nerwowy
- niższej temperatury oraz jej mniejszych wahań i ekspozycji na wiatr
- wyższej wilgotności (niż na terenach otwartych)
- powietrza przefiltrowanego i oczyszczonego z pyłów i niekorzystnych dla ludzi drobnoustrojów
Las koi ciało, duszę i zmysły, jest strażnikiem klimatu oraz sprzymierzeńcem w walce z suszą.
Jak chronić leśny mikroklimat?
Wyjątkowość lasów jest bezsporna, nie pozostaje więc wątpliwym także to, że leśne ekosystemy wymagają należnej im ochrony. Jak możemy chronić lasy? Używajmy drewna w niezmienionej postaci, w ten sposób opóźniamy emisję CO2 ciągle związanego w jego tkankach. Używajmy go tyle razy, ile to możliwe i oddawajmy papier do recyklingu, żeby maksymalnie wydłużyć cykl jego przydatności i spowolnić powrót magazynowanego dziesiątkami lat dwutlenku węgla.
Żeby chronić niepowtarzalny klimat lasu, trzeba korzystać z jego zasobów w sposób zrównoważony. Kluczowe jest, żeby pozyskanie drewna odbywało się z dbałością o przyrodę. Dlatego wspieramy certyfikat FSC, którego standardy stawiają najwyższe wymogi w tak istotnych kwestiach jak m.in. ochrona różnorodności biologicznej, starodrzewów, wód i gleb.
tags: #wpływ #lasu #na #wilgotność #powietrza
