Woda Pitna: Właściwości i Rodzaje

Szczegóły: Opublikowano: 15. October 2025

Większość z nas pije wodę, żeby nawodnić organizm i ugasić pragnienie. Odpowiednia woda może jednak przynieść liczne korzyści zdrowotne, jak chociażby łagodzenie dolegliwości żołądkowych czy wspomaganie pracy nerek.

Rodzaje Wody Pitnej

W sprzedaży znajdziemy szeroki wybór różnego rodzaju wód, wśród których znajdziemy wodę mineralną oraz wodę źródlaną. Jakie są rodzaje wody produkowanej w Polsce? To wody naturalne źródlane, wody naturalne mineralne oraz wody stołowe. Picie wody jest niezwykle ważne, ponieważ dzięki niej organizm funkcjonuje w sposób prawidłowy. Jednak warto sobie zdawać sprawę, że są różne rodzaje wód.

Wiele osób zastanawia się, jaka woda jest najlepsza, i czy lepiej pić wodę mineralną, czy źródlaną. Zanim zdecydujesz, która woda jest dla Ciebie najlepsza, zapoznaj się z różnicami pomiędzy wodą mineralną a źródlaną. W sklepach spożywczych bez problemu można znaleźć jeden i drugi rodzaj wody, a wiele osób nie zwraca uwagi na to, którą kupuje, ponieważ nie wie, czym każda z nich się charakteryzuje i jakie są między nimi różnice.

Wiemy już, że dostępne są różne wody mineralne. Może być ona mało, średnio lub wysoko zmineralizowana. Woda mineralna jest wydobywana z podziemnych zbiorników, które są umieszczone głęboko w warstwie ziemi. Dzięki temu wyróżnia się ona olbrzymią liczbą naturalnych składników mineralnych, wśród których prym wiodą np. wapń, magnez, sód, węglany i chlorki. I tak woda o największej zawartości minerałów (nasycenie minerałów wynosi powyżej 1500 mg na litr) to woda wysokozmineralizowana.

Natomiast taka o średniej zawartości makro, mikroelementów oraz anionów (nasycenie minerałów występuje się 500 a 1500 mg/l) określana jest jako woda średniozmineralizowana. W butelce mieszczącej niskie stężenie składników mineralnych (nasycenie minerałów jest niższe niż 500 mg/l) znajduje się natomiast woda niskomineralizowana.

Przeczytaj także: Znaczenie wody pitnej dla zdrowia

Woda Źródlana a Mineralna - Różnice i Podobieństwa

Mówiąc najprościej, woda mineralna to taka, w której ilość składników mineralnych wynosi przynajmniej 1000 mg/l lub co najmniej 250 mg/l CO2 pochodzenia naturalnego lub nie więcej niż 20 mg/l sodu. Wody źródlane zawierają mniej składników mineralnych, zazwyczaj do 500 mg/l. Co najmniej jeden składnik mineralny (wapń, magnez, sód, żelazo, chlorki, siarczany czy wodorowęglany) powinien w istotnym stopniu uzupełniać niedobór tego składnika.

Woda mineralna od źródlanej różni się także pochodzeniem. Ta pierwsza wydobywana jest z podziemnych źródeł, gdzie jest gromadzona naturalnie w podziemnych warstwach skalnych. Z kolei woda źródlana pochodzi bezpośrednio z naturalnych źródeł w postaci strumieni, jezior, studni lub innych źródeł wodnych.

Warto wiedzieć, że w grupie wód mineralnych znajdują się wody o zróżnicowanym składzie mineralnym. Zazwyczaj są to wody bogate w składniki mineralne, takie jak magnez, sód, wapń czy żelazo. Jednak każda woda może wyróżniać się innymi proporcjami wymienionych soli mineralnych.

Woda mineralna i źródlana oczywiście mają także sporo podobieństw, wśród których wyróżniamy:

naturalne pochodzenie - jedna i druga woda to produkt naturalny wydobywany z podziemnych źródeł lub naturalnych źródeł wodnych, które są chronione przed zanieczyszczeniami;
zarówno woda mineralna, jak i woda źródlana są poddawane rygorystycznym kontrolom jakościowym i muszą spełniać określone standardy, aby być uznawane za bezpieczne do spożycia. Oba rodzaje wód powinny być wolne od zanieczyszczeń chemicznych i mikrobiologicznych;
zarówno woda mineralna, jak i źródlana jest butelkowana bezpośrednio po wydobyciu;
naturalny skład mineralny obu wód uwarunkowany jest czynnikami geologicznymi;
zarówno woda mineralna, jak i woda źródlana są postrzegane jako zdrowe i korzystne dla organizmu.

Dla Kogo Woda Źródlana, Dla Kogo Mineralna?

Woda źródlana charakteryzuje się uboższym składem mineralnym, dlatego jest bardziej uniwersalna i mogą ją pić praktycznie wszyscy. Wodę źródlaną podaje się dzieciom już od pierwszych miesięcy życia, podczas gdy woda mineralna dla niemowląt może być uznawana za zbyt bogatą w sole mineralne. Wody źródlane przeznaczone są do spożywania bez szczególnych ograniczeń. Ze względu na mniejszą zawartość składników mineralnych, taka woda charakteryzuje się tym, że jest bardziej miękka i łagodniejsza w smaku.

Przeczytaj także: Niezależność dzięki własnej studni

Wodę źródlaną szczególnie poleca się:

niemowlętom i małym dzieciom;
kobietom w ciąży;
osobom starszym;
cierpiącym na nadciśnienie i choroby nerek.

Woda mineralna polecana jest nie tylko w celu nawodnienia, ale też uzupełnienia cennych składników mineralnych. Taki rodzaj wody zaleca się pić szczególnie:

Osobom aktywnym fizycznie: Podczas intensywnego wysiłku fizycznego organizm traci wodę i minerały, które są niezbędne do utrzymania równowagi elektrolitowej. Woda mineralna może pomóc w uzupełnieniu tych strat i nawodnieniu organizmu.
Osobom cierpiącym na niedobory elektrolitów i innych minerałów występujących w wodzie: Woda mineralna zawiera różne składniki mineralne, takie jak wapń, magnez, potas czy żelazo. Dla osób z niedoborem konkretnych minerałów, picie odpowiedniej wody mineralnej może przyczynić się do zwiększenia dostępu do tych ważnych składników odżywczych.
Osobom pracującym w środowisku o wysokiej temperaturze i innym osobom podczas upałów.
Osobom zmagającym się z problemami żołądkowymi: Niektóre wody mineralne posiadają właściwości związane z neutralizacją kwasów żołądkowych i mogą być pomocne w łagodzeniu objawów zgagi lub niestrawności.

Wody mineralne różnią się od siebie zawartością poszczególnych składników mineralnych, dlatego najlepiej wybierać taką, która będzie odpowiednia do indywidualnych celów dietetycznych. Przykładowo woda magnezowa (z wyższą zawartością magnezu) może być dobrym wyborem dla osób aktywnych oraz cierpiących na niedobory magnezu. Osoby zmagające się z problemami zdrowotnymi mogą wykazywać wskazania do stosowania wody leczniczej, czyli takiej, która zawiera najwyższe proporcje określonych składników mineralnych. Taka terapia powinna jednak odbywać się pod okiem lekarza.

Wody Lecznicze

Wody mineralne to wody podziemne, które różnią się od wody z kranu tym, że nie zawierają żadnych zanieczyszczeń i mają stabilną zawartość minerałów. W zależności od stężeń poszczególnych pierwiastków, mogą być mniej lub bardziej zmineralizowane. Wody lecznicze wyróżniają się natomiast szczególnie dużą ilością rozpuszczonych w nich gazów i soli, dzięki czemu nabierają specjalnych właściwości i mogą być wykorzystywane w celach zdrowotnych. Lecznicze wody mineralne oczywiście też są pozbawione zanieczyszczeń.

To, jaki skład ma woda lecznicza, zależy od budowy terenu i panujących tam warunków. Ukształtowanie terenu jest więc decydujące przy wyborze miejsca ujęcia wody. W Polsce większość wód leczniczych wydobywana jest z rejonów południowych - przede wszystkim z okolic Sudetów i Karpat.

Przeczytaj także: UNICEF o dostępie do wody pitnej

Rodzaje Wód Leczniczych

W zależności od tego, których składników jest najwięcej, wyróżniamy następujące rodzaje wód leczniczych:

szczawy - zawierają szczególnie dużo dwutlenku węgla i wodorowęglanów,
wody siarczane - zawierają siarkowodór,
wody gorzkie - zawierają siarczan magnezowy,
wody żelaziste - zawierają wodorowęglan żelazawy,
solanki - zawierają głównie chlorek sodu,
wody radioaktywne - zawierają pierwiastki promieniotwórcze,
cieplice (termy) - pochodzą z ujęć, przy których woda ma wyższą temperaturę.

Ze względu na skład i specyficzne właściwości, każda wymieniona woda lecznicza jest wykorzystywana w innym celu. Termy działają wyciszająco, relaksująco i wspomagają przemianę materii. Wody z gazem radonowym pobudzają układ krwionośny, łagodzą bóle mięśniowo - stawowe, a także mogą okazać się pomocne w chorobach alergicznych. Szczawy stosowane w kuracji pitnej działają głównie na błonę śluzuz przewodu pokarmowego i górne drogi oddechowe. Kąpiele solankowe natomiast poprawiają ukrwienie skóry, zwiększają jej odporność na czynniki zewnętrzne i rozluźniają mięśnie. Zaś kąpiele w wodzie ze związkami siarki wykorzystywane są przy chorobie reumatycznej, stanach zwyrodnieniowych oraz owrzodzeniach. To tylko niektóre z zastosowań wód leczniczych.

Przykłady Popularnych Wód Leczniczych

Oto przykłady jednych z najbardziej popularnych wód leczniczych:

Woda Lecznicza Jana

Mineralna woda lecznicza Jan to szczawa wodorowęglanowo - wapniowa, której regularne picie daje następujące korzyści zdrowotne:

zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych,
działa silnie moczopędnie - można ją stosować wspomagająco przy kamicy nerkowej, a także innych chorobach nerek i dróg moczowych;
obniża poziom glukozy i cholesterolu we krwi - znajduje zastosowanie przy cukrzycy i miażdżycy.

Wodę leczniczą Jana można pić 3 razy dziennie po szklance, mniej więcej na pół godziny przed jedzeniem. Nie powinni jej jednak stosować pacjenci przyjmujący glikozydy nasercowe, ponieważ działanie tych leków może zostać nasilone.

Woda Lecznicza Zuber

Woda lecznicza Zuber to również szczawa, określana jako jedna z najbardziej zmineralizowanych wód leczniczych w naszym kraju. Zawiera ona szczególnie dużo jonów sodu, potasu, magnezu, chloru i wodorowęglanów, a dzięki temu:

neutralizuje kwasy żołądkowe - stosowana wspomagająco przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a nawet zgadze;
zwiększa wytwarzanie i przepływ żółci - pomocna przy chorobach dróg żółciowych i zaburzeniach trawienia;
obniża wysoki poziom glukozy i cholesterolu - wykorzystana jako uzupełnienie leczenia cukrzycy i miażdżycy;
łagodzi nieprzyjemne dolegliwości związane z nadużyciem alkoholu.

Woda lecznicza Zuber również może być stosowana 3 razy dziennie, w ilości pół szklanki. Wymaga rozcieńczenia, dlatego należy ją zmieszać ze zwykłą wodą lub wodą Jan. Nie powinna ona być stosowana przede wszystkim przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, a także tych, którzy muszą ograniczać ilość soli w diecie.

Woda Lecznicza Słotwinka

Słotwinka to kolejna woda lecznicza - szczawa. Zawiera ona wysokie stężenie jonów magnezowych, wapniowych, chlorkowych i wodorowęglanów. Jej prozdrowotne właściwości to przede wszystkim:

wzmacnianie układu kostnego - może być wspomagająco stosowana w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, po złamaniach i urazach kości;
uszczelnianie naczyń krwionośnych;
wspomaganie pracy układu nerwowego i pokarmowego.

Woda lecznicza Słotwinka, podobnie jak woda lecznicza Jan, może być wypijana 3 razy dziennie po 1 szklance, najlepiej przynajmniej pół godziny przed posiłkiem.

Solanka Termalna Jodowo-Bromowa

Solanka termalna jodowo-bromowa jest przykładem wody leczniczej, którą można wykorzystać zewnętrznie. Zawiera ona w swoim składzie wiele pierwiastków, m.in. brom, jod, magnez i wapń. Wspomaga mechanizmy obronne skóry. Może być więc z powodzeniem wykorzystywana przy różnego rodzaju stanach zapalnych, w tym także zmianach łuszczycowych i grzybiczych. Działa też antybakteryjnie. Kąpiel przy użyciu takiej solanki odpręży i zregeneruje organizm. Solanka, ze względu na wysoką zawartość jodu, nie powinna być stosowana przez osoby cierpiące na choroby tarczycy. Nie należy jej też wykorzystywać także przy ostrych stanach zapalnych skóry.

Pamiętajmy jednak, że lecznicze wody mineralne nie są lekarstwem i nie mogą stanowić podstawy terapii danej choroby. Można jednak wykorzystywać je pomocniczo. W przypadku osób, cierpiących na poważne lub przewlekłe schorzenia, lepiej aby o zastosowaniu wody leczniczej do picia lub do kąpieli zadecydował lekarz. Ustali on, w jakiej ilości pacjent może taką wodę spożywać i jak długo powinna trwać taka kuracja.

Wody lecznicze, dzięki swojemu unikalnemu składowi, mogą okazać się pomocne przy leczeniu wielu schorzeń. Warto więc z nich korzystać, jednak nie należy tego robić na własną rękę. Konsultacja w tej sprawie z lekarzem będzie najlepszym rozwiązaniem.

Właściwości Wody

Woda to tlenek wodoru. Wzór chemiczny wody H2O, oznacza, że każda z jego cząsteczek zawiera jeden atom tlenu i dwa atomy wodoru. Woda w zwykłych warunkach pozostaje cieczą, co stanowi podstawową anomalię właściwości dwuskładnikowych połączeń wodoru z innymi pierwiastkami należącymi do tej samej grupy układu okresowego, według którego woda będąca w stanie płynnym powinna występować w zakresie temperatur od - 80°C do + 95°C.

Jakość Wody

Jakość wody jest jedną z jej właściwości. Jakość wody określa się na podstawie zawartości różnych substancji i pierwiastków chemicznych, takich jak sole mineralne, metale ciężkie, pestycydy, związki organiczne, zanieczyszczenia biologiczne i radioaktywne, pH, twardość wody, zapach i smak. Jakość wody ma znaczenie dla zdrowia publicznego i ochrony środowiska.

Niektóre fakty naukowe na temat jakości wody to:

Zawartość zanieczyszczeń chemicznych w wodzie może powodować poważne choroby, takie jak choroby układu nerwowego, choroby serca i układu krążenia, choroby wątroby i choroby nowotworowe.
Zawartość zanieczyszczeń biologicznych, takich jak bakterie, wirusy i pierwotniaki, może powodować choroby takie jak cholera, dur brzuszny, biegunki i zakażenia układu moczowo-płciowego.
Zawartość metali ciężkich, takich jak ołów, rtęć, kadm i arsen, może prowadzić do poważnych zaburzeń neurologicznych i innych chorób.
Twardość wody, czyli zawartość soli wapnia i magnezu, może powodować problemy z użytkowaniem urządzeń gospodarstwa domowego, takich jak pralki i zmywarki, oraz zmniejszać skuteczność środków czyszczących i myjących.
Zapach i smak wody mogą mieć wpływ na jej jakość spożywczą i akceptowalność przez konsumentów.

Wpływ Właściwości Wody na Organizm

Wiele właściwości wody jest związanych z jej funkcjami w organizmie. Kilka z nich to:

Regulacja temperatury ciała jest możliwa dzięki dużej zdolności wody do magazynowania ciepła, co pozwala na szybkie wydalanie nadmiaru ciepła z organizmu przez pocenie się.
Nawilżanie tkanki oczu, nosa i ust jest możliwe dzięki zdolności wody do łatwego przenikania przez błony śluzowe i utrzymywania ich nawilżonych.
Chronienie narządów i tkanek ciała jest możliwe dzięki roli wody jako składnika płynów ustrojowych, które ochraniają narządy i tkaneki przed uszkodzeniem.
Przenoszenie składników odżywczych i tlenu do komórek jest możliwe dzięki zdolności wody do transportowania różnych substancji w organizmie.
Smarowanie stawów jest możliwe dzięki zdolności wody do zapewnienia lepkiej konsystencji płynu stawowego, który chroni stawy przed tarcie i uszkodzeniem.
Wypłukiwanie produktów przemiany materii jest możliwe dzięki zdolności wody do rozpuszczania różnych związków chemicznych i transportowania ich do narządów wydalniczych, takich jak nerki i wątroba.
Rozpuszczanie minerałów i składników odżywczych jest możliwe dzięki zdolności wody do tworzenia roztworów z różnymi związkami chemicznymi, co ułatwia ich przyswajanie przez organizm.

Równowaga Wodno-Elektrolitowa Organizmu

Jedną z właściwości wody, która ma związek z odwodnieniem organizmu, jest jej zdolność do utrzymywania równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Odwodnienie organizmu może wystąpić, gdy organizm traci więcej wody, niż jest w stanie ją zastąpić, co prowadzi do zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej. Woda odgrywa kluczową rolę w regulacji tej równowagi, ponieważ jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek i narządów, a także do wydalania toksyn i innych niepotrzebnych substancji z organizmu. Brak wody w organizmie może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak bóle głowy, osłabienie, zawroty głowy, problemy z trawieniem, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty przytomności i zagrażającej życiu odwodnienia.

Wybór wody powinien zależeć od indywidualnych potrzeb. Ważne jest, aby pić ją regularnie i nie doprowadzać do odwodnienia organizmu. Zdrowa dieta jest niezwykle ważna, ale pamiętajmy, że jednym z jej elementów jest właściwe nawodnienie.

tags: #woda #pitna #właściwości #i #rodzaje