Woda Destylowana a Obecność Bakterii w Unitach Stomatologicznych
- Szczegóły
Podczas zabiegów leczniczych w gabinecie stomatologicznym generowany jest aerozol wodno-powietrzny, który zawiera różnego rodzaju mikroorganizmy, w tym chorobotwórcze. Aerozol ten może rozprzestrzeniać się na odległość około 2 metrów od jednostki, skażając otaczające powierzchnie oraz osoby.
Szybkoobrotowe wiertła chłodzone wodą stanowią szczególne źródło zagrożenia zakażeniem kropelkowym lub zakażeniem ran. Z tego względu, jakość wody zasilającej urządzenia dentystyczne ma ogromne znaczenie, ponieważ woda ta może zalegać w przewodach przez dłuższy czas i ulec silnemu skażeniu mikrobiologicznemu.
Biofilm w Unitach Stomatologicznych
Zaleganie wody w przewodach przyczynia się do powstawania tzw. biofilmu, czyli złożonej, wielokomórkowej struktury bakterii (i innych organizmów) otoczonej warstwą substancji organicznych i nieorganicznych, produkowanych przez te drobnoustroje. Biofilm wykazuje adhezję zarówno do powierzchni biologicznych, jak i abiotycznych.
Składa się on z organizmów żywych, obumierających i martwych oraz substancji organicznych i nieorganicznych. W biofilmie bakterie mają doskonałe warunki do rozwoju, stanowi on ich ochronę i dostarcza składniki odżywcze. Przyjmuje się, że w środowisku naturalnym nie występują biofilmy składające się z jednego gatunku.
W stomatologii wyróżnia się 2 rodzaje biofilmu: wczesny oraz późny. Różnią się one pod względem zawartości bakterii oraz grubości.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Do najlepiej poznanych mikroorganizmów tworzących biofilm można zaliczyć: Vibrio fischeri, Vibrio harveyi, Staphylococcus epidermidis, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Enterococcus faecalis, Candida albicans i wiele innych.
Zagrożenie Legionellą
Zanieczyszczenie pałeczkami Legionella instalacji wodnej może pochodzić z sieci wodociągowej lub z niewłaściwie przechowywanej wody destylowanej. Do zakażenia u człowieka dochodzi drogą kropelkową, przez wdychanie aerozolu wodnego lub pyłu będącego siedliskiem bakterii bądź przez zachłyśnięcie się skażoną wodą. Wrotami zakażenia są górne drogi oddechowe, a okres inkubacji wynosi 2-10 dni.
Pałeczki Legionella wywołują zapalenie płuc, często o ciężkim przebiegu i wysokiej śmiertelności. Istnieją także odnotowane pozapłucne infekcje legionellozowe, takie jak zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie trzustki, zatok i otrzewnej.
Należy pamiętać, że pałeczki Legionella przeżywają prawie rok w wodzie wodociągowej w temperaturze 5-24°C. Nie są radykalnie likwidowane przez ogólnie stosowane w wodociągach środki dezynfekcyjne, takie jak chlor, ozon, promienie UV, a także podgrzewanie wody nawet do 60°C. Całkowitemu zniszczeniu ulegają one dopiero w temperaturze ok. 80°C.
Z tego względu szczególny nacisk kładzie się na przestrzeganie podstawowych zasad higieny oraz systematyczne prowadzenie zabiegów czyszczących i dezynfekcyjnych.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Wszystkie zabiegi wykonywane z użyciem końcówek roboczych jednostki dentystycznej powodują powstawanie aerozolu i rozprysku, które są zwykle skażone bakteriami, wirusami oraz grzybami, często również krwią. Tak więc w przypadku obecności pałeczek Legionella w systemie wodnym jednostki, skażone są nimi zarówno aerozol, jak i rozprysk.
Uzdatnianie Wody w Stomatologii
Woda przeznaczona do jednostek stomatologicznych powinna być wolna od bakterii. Uzyskanie takiej wody jest bardzo łatwe - umożliwiają to filtry bakteriologiczne oraz wiele różnych preparatów stosowanych do dekontaminacji wody.
Zanieczyszczenie urządzeń florą bakteryjną pacjenta wymaga dokładnej dezynfekcji urządzeń odpowiednimi preparatami. Przewody wodne jednostki stomatologicznej stanowią przyjazne środowisko dla drobnoustrojów tworzących biofilm, zwłaszcza w przypadku zastoju wody wskutek jej rzadkiego stosowania (w czasie przerwy w działaniu gabinetu dentystycznego).
Ryzyko zakażenia związanego z tą florą jest szczególnie duże u pacjentów wymagających leczenia stomatologicznego w okresie immunosupresji. W wodzie znajdującej się w przewodach jednostki stomatologicznej szczególnie często występują niefermentujące pałeczki Gram-ujemne, takie jak Pseudomonas aeruginosa lub Acinetobacter baumannii, często odpowiedzialne za zakażenia oportunistyczne w tej grupie pacjentów. Wykryto też prątki (Mycobacterium spp.) oraz drożdżaki z rodzaju Candida.
W profilaktyce zakażeń związanych z wodą w systemach wodnych jednostki stomatologicznej stosuje się filtry, chemiczną dezynfekcję przewodów (według zaleceń producenta) oraz zastawki zapobiegające cofaniu się wody. Hamowaniu wytwarzania biofilmu w liniach wodnych jednostki stomatologicznej może sprzyjać też impregnowanie tych przewodów substancjami o działaniu przeciwdrobnoustrojowym.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Każde państwo na świecie ma swoje standardy wody pitnej, określa się je w jednostkach tworzących kolonię (ang. colony forming unit - CFU); jednostka ta służy obliczeniu liczby komórek bakteryjnych lub grzyba w materiale badanym. Uzdatnianie wody jest bardzo ważne. W wodzie wodociągowej często gromadzi się biofilm i w efekcie liczby bakterii, jaka w niej występuje, może nawet przekraczać 100 000 CFU/ml. Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (American Dental Association - ADA) oraz Europejska Agencja Środowiska (Environmental Protection Agency - EPA) zalecają standard na poziomie mniejszym od 500 CFU/ml.
Preparaty do Dekontaminacji Wody
Na rynku jest obecnie dostępnych kilka preparatów przeznaczonych do dekontaminacji wody w jednostce stomatologicznej. Każdy z nich działa jednak trochę inaczej, dlatego ważne jest, aby zapoznać się dokładnie z instrukcją działania takiego preparatu i należy także zwrócić uwagę na wymaganą tzw. terapię shock przy prawie każdym z nich, która zostanie omówiona w dalszej części artykułu.
Nie tylko system wodny wymaga odpowiedniej dekontaminacji, ale także wszystkie systemy odpływowe z jednostki, czyli ssący oraz spluwaczka. Systemy odpływowe i ssące w gabinetach stomatologicznych w jednostkach stomatologicznych wymagają odpowiednich procesów dezynfekcji oraz specjalnych preparatów. Prawidłowa procedura pozwala utrzymać urządzenia w pełnej drożności, czystości oraz zabezpiecza przed gromadzeniem się osadów biologicznych.
Poniżej przedstawiono opis kilku popularnych preparatów przeznaczonych do dekontaminacji wody w jednostkach stomatologicznych dostępnych na polskim rynku:
- E20 (Germiphene): Gotowy preparat w płynie, nie wymaga osobnego stosowania terapii typu shock. Zapewnia kontrolę nad biofilmem i bakteriami, redukuje ryzyko zakażenia krzyżowego. Bez zapachu, koloru, smaku, o neutralnym pH.
- Alpron i Bilpron (ALPRO): Płyny do rozcieńczania, działają na bakterie, drożdże i glony. Alpron do użytku codziennego, Bilpron do stosowania podczas dłuższej nieobecności.
- Aqua Plus (Magnolia): Koncentrat o działaniu bakteriobójczym wobec bakterii Legionella, prątkobójczym i grzybobójczym.
- Tabletki Citrisil (Sterisil USA) i ICX (ADEC): Tabletki do rozpuszczania w wodzie destylowanej. Wymagają zastosowania terapii szokowej (np. Citrisil Shock). Tabletki Citrisil rozpuszczają się w wodzie przez ok. 60 sekund, nie obniżają pH wody w systemie jednostki, dzięki czemu zapobiegają korozji przewodów i końcówek stomatologicznych, nie reagują w żaden sposób z materiałami stomatologicznymi, są bezpieczne dla lekarza i pacjenta.
- Sterisil Straw: Słomka wypełniona substancjami z tabletek Citrisil, zapewniająca długotrwałą ochronę bezobsługową.
- Dentapure DP365 B: Wkład zawierający jodowane kuleczki żywiczne, uwalniające jod do wody.
- Filtry Sterisil Cartridge (Sterisil USA) lub DentaPure (Crosstex USA): Filtry podłączane do rurek wodnych, działające przez 365 dni, filtrujące wodę z sieci miejskiej.
Woda Destylowana a Demineralizowana
W kontekście szeroko rozumianych procesów galwanicznych - takich jak anodowanie aluminium, czernienie metali, cynkowanie galwaniczne czy chromowanie - woda destylowana i woda demineralizowana pełnią kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej jakości powłok. Każda z tych metod galwanizowania wymaga bowiem specyficznych parametrów kąpieli, a obecność nawet śladowych ilości jonów mineralnych czy związków organicznych potrafi znacząco wpłynąć na trwałość, wygląd i funkcjonalność tworzonych warstw.
Aby zrozumieć, dlaczego woda destylowana i demineralizowana różnią się pod względem zastosowania w procesach galwanicznych, warto przyjrzeć się dokładnie ich metodom produkcji. Destylacja to jedna z najstarszych i najprostszych metod uzyskiwania wody o niemal idealnej czystości. Proces polega na podgrzaniu wody do temperatury wrzenia, tak aby zamieniła się w parę wodną, a następnie skropleniu tej pary w osobnym zbiorniku.
Woda demineralizowana uzyskiwana jest dzięki bardziej zaawansowanym metodom chemicznym i fizycznym, których głównym celem jest usunięcie jonów mineralnych (wapnia, magnezu, żelaza czy sodu), a także innych zanieczyszczeń, w tym niektórych organicznych.
Kluczowym kryterium wyboru między wodą destylowaną a demineralizowaną jest specyfika procesu: poziom pożądanej czystości vs. Zależna od zastosowanego stopnia filtracji.
| Rodzaj Wody | Charakterystyka | Zastosowanie w Galwanotechnice |
|---|---|---|
| Woda Destylowana | Minimalna zawartość zanieczyszczeń nieorganicznych, większości związków organicznych i gazów rozpuszczonych. | Wymagające operacje, gdzie nawet śladowe zanieczyszczenia mogłyby wpłynąć na stabilność kąpieli galwanicznej lub jakość otrzymywanych powłok. |
| Woda Demineralizowana | Bardziej ekonomiczna w masowym użyciu, wystarczająca do większości procesów galwanicznych, kluczowe jest głównie wyeliminowanie soli i jonów mineralnych odpowiedzialnych za twardość wody. | Kąpiele do cynkowania, czernienia czy chromowania, gdzie istotna jest wyeliminowana twardość wody, ale niekoniecznie wymagana jest skrajnie niska zawartość wszelkich możliwych zanieczyszczeń. |
W kontekście szeroko rozumianych procesów galwanicznych - takich jak anodowanie aluminium, czernienie metali, cynkowanie galwaniczne czy chromowanie - woda destylowana i woda demineralizowana pełnią kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej jakości powłok. Każda z tych metod galwanizowania wymaga bowiem specyficznych parametrów kąpieli, a obecność nawet śladowych ilości jonów mineralnych czy związków organicznych potrafi znacząco wpłynąć na trwałość, wygląd i funkcjonalność tworzonych warstw.
Podsumowanie
Woda jest jednym z najważniejszych czynników w przemyśle galwanicznym, gdzie precyzja i powtarzalność procesów ma ogromne znaczenie dla jakości powłok. Prawidłowy dobór i kontrola parametrów wody przekłada się na efektywność anodowania aluminium, czernienia metali, cynkowania galwanicznego czy chromowania. Przy procesach obróbczych, takich jak skrawanie i frezowanie CNC, znaczenie czystości również rośnie - odpowiednie rozcieńczanie chłodziwa zapobiega wytrącaniu się osadów, a także zwiększa trwałość maszyn.
tags: #woda #destylowana #a #bakterie #obecność
