Wilgotność względna powietrza a normy budowlane w Polsce
- Szczegóły
W krajach rozwiniętych człowiek spędza około 90% swojego czasu w pomieszczeniach zamkniętych. Jednocześnie środowisko przebywania ludzi powinno być kształtowane pod kątem zapewnienia warunków komfortu dla użytkowników. Zadaniem wentylacji i klimatyzacji jest tworzenie środowiska wewnętrznego komfortowego głównie ze względu na jakość powietrza oraz warunki cieplne.
Regulacje prawne i normatywne dotyczące wilgotności powietrza w budynkach
Obecnie obowiązującymi zapisami regulującymi wymagania odnośnie środowiska cieplnego w pomieszczeniach biurowych są wytyczne zamieszczone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (DzU 1998 nr 148 poz. 973), w którym zapisano, że wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorem ekranowym nie powinna być niższa niż 40% (§11).
Szersze wymagania zapisano w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 1997 nr 129 poz. 844) wraz z Obwieszczeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 2003 nr 169 poz. 1650), w której podaje się, że:
- w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, oraz w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C (§30),
- w pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Wymagania dotyczące parametrów powietrza w pomieszczeniach pracy określają odrębne przepisy i Polskie Normy (§32),
- powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Klimatyzacja nie może powodować przeciągów oraz wyziębienia lub przegrzania pomieszczeń pracy.
Przede wszystkim jednak zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2002 nr 75 poz. 690) w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, wentylowanych w sposób mechaniczny lub klimatyzowanych, wartości temperatury, wilgotności względnej i prędkości ruchu powietrza w pomieszczeniach należy przyjmować do obliczeń zgodnie z Polską Normą dotyczącą parametrów obliczeniowych powietrza wewnętrznego. W normie PN-EN ISO 7730:2006 zapisano, iż w pomieszczeniach biurowych powinno dążyć się do stworzenia warunków komfortu cieplnego dla użytkowników.
Projektując pomieszczenia, w których przez minimum 8 godzin dziennie przebywają ludzie, powinno się mieć na uwadze zapis z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1977 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dział III; Pomieszczenia pracy; Rozdział 1; Przepisy ogólne) § 15.1: Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Optymalny zakres wilgotności powietrza w pomieszczeniach
Wilgotność powietrza jest to procentowa zawartość cząstek wody w objętości powietrza. W przypadku pomieszczeń zamkniętych wilgotność powietrza powinna wahać się w granicach 40-60% przy optymalnej temperaturze w mieszkaniu na poziomie 20-22°C (18°C w sypialni). Należy jednak zaznaczyć, że poziom wilgotności powietrza jest uzależniony przede wszystkim od temperatury panującej w danym pomieszczeniu. Dlatego też im cieplej w pomieszczeniu, tym wilgotność powinna być bliższa dolnym wartościom 45-55% i odwrotnie - jeśli w pomieszczeniu jest chłodno, wówczas wartość optymalna może znajdować się w granicach 60-65%.
Wilgotność względna mówi, jak bardzo wilgotne jest powietrze - w stosunku do tego, ile wilgoci mogłoby w sobie pomieścić przy danej temperaturze. Dlaczego właśnie ten zakres wilgotności powietrza - między 40 a 60% - uznaje się za najlepszy? Bo to przedział, w którym człowiek czuje się najbardziej komfortowo, a organizm funkcjonuje w naturalnych warunkach. Dodatkowo wilgotność w tym zakresie korzystnie wpływa na materiały wykończeniowe i meble - drewno nie pęka ani nie pęcznieje, tkaniny nie tracą koloru, a sprzęty elektroniczne pracują w bezpiecznym mikroklimacie.
Poziom wilgotności powietrza ma ogromny wpływ na to, jak odczuwamy temperaturę. Gdy powietrze jest zbyt wilgotne, organizm trudniej oddaje ciepło przez skórę. W efekcie zbyt duża wilgotność powietrza sprawia, że temperatura wydaje nam się wyższa niż w rzeczywistości. Z kolei przy zbyt niskiej wilgotności powietrze staje się suche, co sprzyja szybszej utracie ciepła przez skórę i błony śluzowe. W rezultacie możemy odczuwać chłód, nawet jeśli temperatura w pomieszczeniu powinna zapewniać nam komfort.
Skutki zbyt niskiej wilgotności powietrza
Jeśli poziom wilgotności w domu spada poniżej 40%, powietrze staje się zbyt suche. To częsty problem w sezonie grzewczym - kaloryfery ogrzewają mieszkanie, ale jednocześnie wysuszają powietrze. Pojawia się suchość w gardle, pieczenie oczu, problemy ze snem czy większa podatność na infekcje. Skóra szybciej się przesusza, a osoby z alergiami lub astmą mogą odczuwać pogorszenie objawów. Nie tylko ludzie źle znoszą suche powietrze - cierpią na tym także rośliny doniczkowe zwierzęta domowe. Nasi pupile mogą zmagać się z przesuszoną skórą i sierścią, a nawet problemami z drogami oddechowymi.
Skutki zbyt wysokiej wilgotności powietrza
Gdy wilgotność względna zbyt długo utrzymuje się powyżej 60%, zaczynają się problemy. Przede wszystkim - rośnie ryzyko rozwoju pleśni, roztoczy i grzybów, które unoszą się w powietrzu i mogą wywoływać reakcje alergiczne, bóle głowy, przewlekły kaszel czy ogólne osłabienie. To szczególnie niebezpieczne dla dzieci, alergików i seniorów. Nadmiar wilgoci odbija się również na samym mieszkaniu. Zaparowane okna, łuszcząca się farba, wilgoć w narożnikach ścian, puchnące meble czy odkształcone podłogi - to tylko niektóre skutki zbyt wysokiego poziomu wilgotności.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Sygnałem alarmującym o zbyt wysokim poziomie wilgotności w domu jest skraplająca się para wodna na szybach, jak również wyczuwalna wilgoć na chłodniejszych powierzchniach np. ścianach. Innymi zjawiskami, na które warto zwrócić uwagę jest: pojawienie się plam pleśni, rozwój grzyba i innych patogenów, łuszczenie się farby na ścianach, odklejanie się tapet, nieprzyjemny zapach stęchlizny. Nadmiar wilgoci będzie powodował puchnięcie, rozklejanie elementów wykonanych z drewna, korozję części metalowych, jak również niszczenie sprzętu elektronicznego. Także mieszkańcy budynku mogą odczuć negatywne skutki dla swojego zdrowia. Przebywając w takich pomieszczeniach, w znacznym stopniu wzrasta uczucie dyskomfortu i zmęczenia. Dodatkowo osoby mogą odczuwać wzmożoną duszność oraz wrażenie wszechobecnego chłodu.
Jak dbać o prawidłową wilgotność powietrza w domu?
Skuteczne dbanie o mikroklimat w domu zaczyna się od kontroli wilgotności powietrza. Służy do tego higrometr - niewielkie urządzenie, które pokazuje, ile wilgoci znajduje się w powietrzu i czy mieści się ona w zalecanym zakresie. Ale co zrobić, jeśli higrometr wskaże nieodpowiedni poziom nawilżenia powietrza? Wtedy należy sięgnąć po narzędzia, które pozwolą zadbać o jakość powietrza, jakim oddychasz.
W przypadku gdy mamy do czynienia ze zbyt niskim poziomem wilgotności powietrza powinniśmy często wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy. Jednym z najprostszych sposobów, za pomocą którego można spowodować wzrost poziomu wilgoci w pomieszczeniu, jest rozkładanie zimą wilgotnych ręczników na kaloryferach lub też postawienie tuż obok naczynia napełnionego wodą. Rozwiązaniem, które w sposób profesjonalny poradzi sobie z tą kwestią, jest zakup nawilżacza powietrza. Urządzenia te utrzymują wilgotność powietrza na zadanym poziomie.
W przypadku zbyt wysokiego poziomu wilgotności powietrza jednym z najprostszych sposobów jest także częste wietrzenie pomieszczeń. W przypadku długotrwałego utrzymywania się wilgoci w domu, warto w pierwszej kolejności zlokalizować przyczynę tego stanu rzeczy. Należy zaznaczyć, że w momencie gdy mamy do czynienia z wilgocią pod żadnym pozorem nie można przegrzewać pomieszczeń, ponieważ nie przyspieszy to procesu wysychania. Rozwiązaniem na problemy związane z nadmiernym poziomem wilgotności w domu może być zamontowanie klimatyzatora. Urządzenie to steruje temperaturą, wilgotnością i prędkością powietrza. Dodatkowo usuwa z powietrza wszelkie zanieczyszczenia, jak również może osuszyć powietrze.
Zarówno w przypadku wysokiego, jak i niskiego poziomu wilgoci w pomieszczeniu bardzo ważne jest zadbanie o prawidłowe działanie systemu wentylacji. W przypadku, gdy w domu panuje wilgoć, warto jest upewnić się, czy nasza wentylacja działa sprawnie, czy kratki wentylacyjne nie są zaklejone, a kanały zapchane. W odpowiedniej wentylacji pomieszczeń może pomóc również montaż nawiewników w oknach, dzięki temu powietrze będzie stale przedostawać się do domu. Nawiewniki higrosterowane regulują ilość nawiewanego powietrza w zależności od zmieniającej się wilgotności względnej powietrza.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Utrzymanie optymalnej wilgotności w pomieszczeniach to klucz do zdrowia, dobrego samopoczucia i trwałości wyposażenia domu. Najlepszym rozwiązaniem jest utrzymywanie wilgotności na poziomie 40-60%, bo właśnie wtedy powietrze nie jest ani przesuszone, ani nadmiernie wilgotne. Jeśli zmagasz się z problemem przesuszenia powietrza, sięgnij po nowoczesny nawilżacz. A gdy w Twoim domu pojawia się nadmiar wilgoci - najlepszym rozwiązaniem będzie osuszacz. Dzięki tym urządzeniom możesz z łatwością utrzymać odpowiednią wilgotność powietrza w domu przez cały rok, niezależnie od pory roku czy warunków atmosferycznych.
Wilgotność powietrza a pora roku
W zależności od pory roku wilgotność powietrza w domu ulega zmianie. Zimą zazwyczaj wilgotność powietrza w domu jest zbyt niska. Nadmierna suchość w domu nasila się, szczególnie gdy mamy do czynienia z mroźną zimą, a temperatura za oknem spada poniżej zera. Wilgoć zawarta w powietrzu osadza się w postaci szronu, a powietrze wprowadzone do pomieszczeń, jest dodatkowo osuszone w wyniku ogrzewania pomieszczeń. Zima jest również okresem, w którym w znacznym stopniu ograniczamy wietrzenie mieszkań, zamykając szczelnie okna. Odczujemy to w postaci piekących oczu, drapania w gardle czy też pojawienia się kaszlu. Jednak sytuację tą odczują najbardziej osoby z alergią. Optymalna wilgotność powietrza, jaka powinna panować zimą w pomieszczeniach nie powinna być wyższa niż 40%.
Z kolei ze zbyt wysoką wilgotnością powietrza mamy do czynienia w pozostałych porach roku, a szczególnie latem. Latem, gdy temperatura za oknem przekracza 25°C, a wilgotność powietrza jest na poziomie ok. 60-80%, przez to jest nam duszno i gorąco. Dlatego też lepiej będziemy się czuli w pomieszczeniu, w którym temperatura będzie wyższa o dwa stopnie a wilgotność na poziomie 40-60% niż w pomieszczeniu chłodnym z poziomem wilgotności 80% i więcej. Takie powietrze wymaga osuszenia i w tym właśnie pomoże klimatyzacja, zwiększając tym samym wzrost komfortu. Klimatyzator jest w stanie utrzymać wilgotność powietrza na poziomie optymalnym dla naszego organizmu.
Tabela: Zalecane poziomy wilgotności względnej powietrza w zależności od pory roku
| Pora roku | Zalecana wilgotność względna |
|---|---|
| Zima | Poniżej 40% |
| Lato | 40-60% |
tags: #wilgotność #względna #powietrza #normy #budowlane
