Wilgotność powietrza a przechowywanie suszonych owoców i warzyw

Szczegóły: Opublikowano: 27. November 2025

Świeże owoce i warzywa z działki lub przydomowego ogródka zimą? To jak najbardziej możliwe. Istnieje wiele sposobów przechowywania jedzenia, tak by możliwie jak najdłużej zachowało ono smak i wartości odżywcze. Poszczególne rodzaje owoców i warzyw wymagają jednak różnych warunków przechowywania, niektórym najlepiej odpowiada ciemna piwnica, inne warto ususzyć lub zamrozić, a jeszcze inne najlepiej poddać procesowi apertyzacji.

Nie bez znaczenia jest też wilgotność powietrza w przechowalni. Większość przechowywanych warzyw i owoców wymaga dużych wilgotności - powyżej 85%. Z tego powodu na przydomowe spiżarnie doskonale nadają się piwnice i specjalnie przygotowane kopce.

Suszenie jako metoda konserwacji

Suszenie żywności to jedna z najstarszych metod ich przechowywania i konserwacji. Polega ona na pozbyciu się wody z produktów, przez jej wyparowanie. Dawniej stosowano metody polegające na wysuszeniu produktów poprzez promienie słoneczne i wiatr. Później wykorzystywano do tego celu ogień, a właściwie ciepło, jakie dawał. Odwodnienie, które jest jedną z najstarszych metod utrwalania żywności, powoduje odparowanie, czyli zredukowanie wody z produktów spożywczych. To zabieg, dzięki któremu zmniejszamy ryzyko psucia się produktów, czyli wniknięcia w nie drobnoustrojów, które mogłyby przyspieszyć psucie się jedzenia.

Suszone warzywa, owoce i grzyby są smaczne i nadają się do długoterminowego przechowywania. Mają jednak poważną wadę - proces ten powoduje znaczną utratę składników odżywczych. Jak każda metoda konserwacji żywności, także suszenie wymaga pewnej staranności. Owoce, warzywa i grzyby należy wysuszyć tak, żeby nie pleśniały. Susz nie powinien zawierać więcej niż 8-10% wody. Wyjątkiem są śliwki, które suszymy do poziomu 20-25%, gdyż takie mają więcej pożądanych przez nas cech sensorycznych. Susz najlepiej przechowywać go w hermetycznym opakowaniu, np. szklanym słoiku z uszczelką.

Proces suszenia

Po pierwsze czas i temperatura suszenia zależy od zawartości wody w różnych typach produktów spożywczych. Po drugie sposób suszenia jest niezwykle ważny. Gwarantuje to przede wszystkim smak i zapach tego, co finalnie przygotujemy. Zbyt duża temperatura może okazać się tragiczna w skutkach. Po trzecie czas suszenia zależy od tego, z czego nasz produkt się składa. Rodzaj skórki owoców i warzywa, jakie chcemy wysuszyć. Owoce, które posiadają swoją naturalną woskową skórkę, będą suszyły się dłużej.

Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu

Produkty przeznaczone do suszenia muszą być wcześniej bardzo dobrze umyte oczyszczone i osuszone. Zauważmy, że przygotowując produkt samodzielnie, jesteśmy w stanie na każdym etapie przygotowania sprawdzić, czy wszystko nam odpowiada. Kupując suszone owoce, warzywa, czy grzyby niejednokrotnie można się natknąć na kawałek, którego my w domu nie przeznaczylibyśmy do suszenia. Najbardziej problematyczne w tej kwestii są kupowane suszone grzyby, które niestety są nieoczyszczone przed ich suszeniem. Nawet instrukcja podaje, żeby takie grzyby wcześniej dobrze wypłukać. Nie jest to najlepsza informacja.

Przykładowe temperatury i czasy suszenia

Grzyby - początkowa faza suszenia grzybów powinna odbywać się w temperaturze od 45 do 50°C. Kiedy zauważymy, że znaczna część wody już odparowała, możemy zwiększyć temperaturę do 70°C. Całkowity czas suszenia grzybów to około pięciu do 6h w zależności od tego, jak duże kawałki grzybów przeznaczyliśmy do suszenia. Grzyby warto pokroić w cienkie plastry. Po ususzeniu przechowuj je w szczelnie zamkniętym słoju lub pojemniku. Można ich używać w całości lub jako przyprawa.
Owoce miękkie (śliwki, truskawki, banany, winogrona) - początkowo suszymy w temperaturze 45°C. Natomiast w drugiej fazie, kiedy ta woda już w większości wyparuje, zwiększamy temperaturę do 60°C. Ogólny czas suszenia miękkich owoców to od 10 do aż 18 h. Suszone owoce to doskonałe przekąski, a także dodatki do owsianek, czy zdrowych łakoci. Pamiętaj jednak, że zawierają one mnóstwo cukru i jedzenie ich bez opamiętania nie wchodzi w grę.
Owoce twarde (jabłka, gruszki) - początkowo suszymy w wysokiej temperaturze, to jest aż 70°C. Kiedy większość soku wyparuje, zmniejszamy temperaturę do 50° i dokańczamy proces suszenia. Całkowity proces suszenia to od pięciu do 12 h. Jak można zauważyć, jest to znacznie krótszy czas, niż czas suszenia owoców miękkich. Dzieje się tak za sprawą mniejszej zawartości wody w produkcie. Suszone jabłka, zaraz po wysuszeniu, a także, kiedy są dobrze przechowywane, chrupią.
Warzywa - podobnie, jak owoce twarde mają mniej soku, niż większość produktów. Suszymy je w temperaturze od 55°C do 70°C. Całkowity czas suszenia warzyw to od sześciu do 12 h w zależności od tego, oczywiście, co suszymy. Suszone warzywa mogą okazać się wspaniałą bazą do domowej wegety. Taka domowa wegeta jest świetną przyprawą. Dlaczego? Dlatego, że jest bez dodatku jakichkolwiek substancji, których nie chcemy w jej składzie mieć. Dodatkowo jest tańsza niż odpowiednik zdrowej vegety w sklepie ze zdrową żywnością.
Zioła - suszymy w niskich temperaturach, aby nie straciły swojego aromatu. Suszymy je w temperaturze 35°C. Czas suszenia to od dwóch do 3h zależności od tego, czy suszymy same listki, czy suszymy listki z łodygami. Najlepiej jest je podzielić: łodygi osobno i listki osobno. Po co kupować zimą niewielkie torebki ziół, kiedy przygotowanie domowych jest banalnie proste? W zasadzie nawet te zioła, które hodujesz na swoim parapecie, mogą ulec procesowi suszenia.

Suszarki do owoców - jak działają?

Suszarka do owoców posiada element grzejny, który wytwarza gorące powietrze. Te gorące powietrze rozprowadzane jest za pomocą wentylatora, a także otworów wentylacyjnych. To coś w rodzaju termoobiegu, jaki stosowany jest w piekarnikach. Dzięki czemu, w każdym miejscu w suszarce elektrycznej, jest ta sama temperatura i ten sam poziom wilgotności. Stabilny przepływ powietrza powoduje, że na każdej tacy produkt wysuszony jest dokładnie w takim samym momencie.

Przechowywanie suszonych owoców i warzyw

Kiedy już morele, jabłka, śliwy, wiśnie, żurawina, figi, banany, winogrona będą wysuszone, trzeba zabrać je ze słońca i przełożyć do miejsca, w którym temperatura nie przekracza 10-15°C. Nie najlepszym na przechowywanie suszonych owoców i warzyw jest szafka nad kuchenką czy ustawiona w miejscu wilgotnym. Produkty te nie lubią wilgoci. Nadmiar ciepła i wilgoci doprowadza do rozwoju pleśni. W takim środowisku ususzone owoce mogą zostać zaatakowane przez mole spożywcze. Jedynie suche miejsce nie uszkodzi produktu. Błędem jest mieszanie kilku rodzajów w jednym opakowaniu, ponieważ owoc posiada inne właściwości, przez co pakowane razem szybciej ulegają zepsuciu.

Zasady przechowywania suszu

Odpowiednie opakowanie: Suszone owoce najlepiej przechowywać w szczelnych pojemnikach, które zapobiegają dostawaniu się powietrza i wilgoci. Można używać słoików szklanych, plastikowych pojemników z zamknięciem typu „zip” lub specjalnych worków próżniowych.
Temperatura przechowywania: Suszone owoce powinny być przechowywane w chłodnym i suchym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Optymalna temperatura przechowywania wynosi od 15 do 20°C.

Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Wilgotność: Warto zadbać o to, aby miejsce przechowywania suszonych owoców było suche. Wysoka wilgotność może prowadzić do rozwoju pleśni i psucia się owoców.
Czas przechowywania: Choć suszone owoce mogą mieć długą trwałość, zaleca się spożycie ich w ciągu 6-12 miesięcy od daty zakupu lub wysuszenia, aby cieszyć się ich najlepszym smakiem i wartościami odżywczymi.
Oznakowanie: Warto oznaczyć pojemniki z suszonymi owocami datą ich zakupu lub przygotowania.

Ususzenie większej ilości ulubionych owoców sprawia, że pojawia się pytanie: w czym przechowywać suszone owoce? Najlepiej do tego nadadzą się próżniowe opakowania, słoiki typy weck, szczelne puszki i plastikowe torebki, czyli wszystko to, co bardzo ogranicza dostęp powietrza do środka. Dzięki temu ograniczamy możliwość pojawienia się wilgoci i moli spożywczych. Bez dostępu powietrza przekąski zachowają swoją świeżość nawet przez rok. Smak lata można zachować do następnego sezonu.

Raz na dwa tygodnie zaleca się przeglądanie suszu owocowego, ponieważ często pojawiają się szkodniki. Warto wybierać przeźroczyste opakowania, np.: słoiki, ponieważ każdą niepokojącą zmianę w wyglądzie można od razu dostrzec. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia, to taki produkt nie nadaje się do spożycia i należy go wyrzucić.

Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności

Przechowywanie suszonych jabłek

Do suszenia nadają się jabłka z odmian jesiennych, słodko-kwaśnych o gęstym, białym miąższu. Najczęściej są to: Antonovka, Grushovka i Titovka. Każdy owoc, zanim zostanie włożony do pojemnika, musi być dokładnie sprawdzony. Tylko w stu procentach wysuszony fragment jabłka może trafić do słoika. Niedosuszenie, a więc wilgoć sprzyjają zepsuciu.

Zaleca się przechowywanie suszonych jabłek w mniejszych ilościach, ponieważ powinno unikać się trzymania ich w większej ilości w jednym miejscu. W czym przechowywać suszone jabłka? W żadnym wypadku nie wolno używać plastikowych toreb. Tlen nie przepływa przez nie, w wyniku czego produkt szybko się niszczy. Niezależnie od miejsca na dole należy położyć kawałek papieru, najlepiej woskowanego.

Pytanie: jak przechowywać suszone jabłka, często zadają osoby, które właśnie włączyły do swojej diety suszone owoce. Powinno się je magazynować w miejscu suchym i ciemnym, np.: w spiżarni lub w szafce kuchennej wystawionej na balkonie lub tarasie. Trzeba pamiętać o regularnym przeglądaniu suszu jabłkowego i obserwowaniu, czy nie pojawiły się żadne zmiany.

Warto wiedzieć, że suszone jabłka ją zdolność pochłaniania obcych zapachów. Z tego powodu, gdziekolwiek są przechowywane, powinny być zawsze tak daleko, jak to możliwe od przypraw i innych silnie pachnących produktów. Jeżeli w suszonych jabłkach pojawiły się pasożyty, to istnieje szansa, aby część zapasów uratować. Mogą być one bowiem rezultatem złego przechowywania suszonych owoców.

Wystarczy odrzucić uszkodzone plasterki, a pozostały susz włożyć do piekarnika na godzinę w celu zapalenia. Temperatura piekarnika powinna wynosić 70 stopni. Spleśniałych jabłek nie można jeść. Zarodniki pleśni bardzo głęboko wnikają w produkt. Trzeba je wyrzucić.

Przechowywanie suszonych śliwek

Przechowywanie suszonych śliwek, musi się odbywać w miejscu suchym, nienarażonym na wilgoć, a jednocześnie nie za gorącym. Suszone śliwki, które przechowywane są w odpowiedni sposób w temperaturze pokojowej i suchym miejscu, mają okres przydatności do spożycia nawet 12 miesięcy. Okres ich trwałości znacznie wydłuża się po zamrożeniu. Owoce trzymane w zamrażarce utrzymają swoje walory smakowe i właściwości zdrowotne nawet do 18 miesięcy.

Owoce kupione w sklepie należy od razu przesypać do hermetycznie zamykanego słoika lub pojemnika. Kolejnym sposobem przechowywania suszonych śliwek jest zamrażalka. Dzięki mrożeniu omawiane owoce dłużej zachowują świeżość i walory smakowe. Przed zamrożeniem trzeba jej włożyć do hermetycznej torebki lub plastikowego pojemnika. Najważniejsze, aby wilgoć nie przedostała się środka. Suszone śliwki powinno się mrozić w torebkach mających szczelne zapięcie strunowe. Po rozmrożeniu suszone śliwki należy dokładnie osuszyć, aby zapobiec ich pleśnieniu. Najlepiej od razu je zużyć.

Przechowywanie wędzonych śliwek

Wędzone śliwki najlepiej przechowywać w hermetycznie zamykanym pojemniku. Można też przesypać je do słoika i szczelnie zamknąć. W przechowywaniu wędzonych śliwek konieczne jest ograniczenie dostępu wilgoci. Wędzone śliwki należy postawić w ciemnym miejscu, z dala od promieni słonecznych. Nie wolno ich trzymać w pomieszczeniach, w których temperatura jest bardzo wysoka. Najlepsza temperatura do przechowywania wędzonych śliwek to 15°C. Dobrym miejscem do przechowywania wędzonych śliwek jest także lodówka, ale tylko po otwarciu produktu i na krótki czas. Okres przydatności do spożycia dobrze przechowywanych śliwek wędzonych wynosi nawet 12-18 miesięcy!

Przechowywanie suszonych gruszek

Jak przechowywać suszone gruszki? Oczywiście w szczelnym zamknięciu i w miejscu suchym i ciemnym. Jedną z najważniejszych zasad przechowywania suszonych gruszek i suszonych jabłek jest konieczność częstego sprawdzania zapasów, co umożliwia szybkie wykrycie szkodników.

Przechowywanie suszonych pomarańczy

Do przechowywania suszonych pomarańczy najlepsze są szklane słoiki lub metalowe puszki. Ważne jest to, aby do suszonych pomarańczy nie miała dostępu wilgoć.

Przechowywanie suszonych moreli

Suszone morele cechują się długim terminem zdatności do spożycia. Warunkiem owej trwałości jest odpowiednie przechowywanie produktu. Pomieszczenie powinno być suche o temperaturze pokojowej. Do ich zamknięcia należy użyć plastikowych pojemników hermetycznych i szczelnych słoików. Nie wolno przechowywać ich w płóciennych workach i torebkach papierowych. Występuje wtedy ryzyko zepsucia się. Odpowiednio zapakowane suszone morele możemy przetrzymywać nawet przez okres 18 miesięcy.

W miejscu chłodnym, ciemnym i zawsze w szczelnie zamkniętych pojemnikach, które są dopuszczone do kontaktu z żywnością. W przypadku produktów zakupionych w sklepie zawsze należy sprawdzić ich datę ważności i skład chemiczny. Można używać ich tylko do wskazanej na opakowaniu daty. Suszone owoce i warzywa nie mogą stać w pobliżu źródeł ciepła, np.: kuchenka, kaloryfer.

Wilgotność powietrza a suszenie

Jeśli suszenie polega na usuwaniu wody z produktu, wynika z tego, że wilgotność jest istotnym parametrem, który należy monitorować podczas całego procesu. Wilgotność można zdefiniować jako ilość wody rozpuszczonej w powietrzu. Ogólnie rzecz biorąc, za punkt odniesienia przyjmuje się dwie wielkości:

Wilgotność bezwzględna, czyli ilość wody w jednym metrze sześciennym powietrza. Metoda pomiaru wilgotności bezwzględnej jest natomiast rzadko stosowana, ze względu na trudności dotyczące dokonania dokładnych obliczeń.
Wilgotność względna, czyli stosunek masy powietrza do maksymalnej ilości wody, jaką może ono zawierać.

Podsumowanie

Przechowywanie suszonych owoców i warzyw to klucz do zachowania ich smaku, wartości odżywczych i przedłużenia trwałości. Przestrzeganie zasad dotyczących odpowiedniej temperatury, wilgotności i opakowania pozwoli cieszyć się tymi zdrowymi przekąskami przez długi czas. Wybór odpowiednich metod suszenia i przechowywania to inwestycja w zdrowie i smak przez cały rok.

tags: #wilgotność #powietrza #przechowywanie #suszonych #owoców #warzyw