Wpływ Wody Mineralnej na Poziom Żelaza w Organizmie
- Szczegóły
Woda jest jednym z podstawowych związków chemicznych niezbędnych do życia. Każdy organizm potrzebuje odpowiedniej ilości płynów do prawidłowego funkcjonowania. W związku z powszechnym stosowaniem wody, pojawiają się pytania o jej zdatność do picia, zwłaszcza gdy zawiera ona różnorodne pierwiastki.
Rola Żelaza w Organizmie
Żelazo odgrywa kluczową rolę w organizmie, uczestnicząc w ponad 180 reakcjach biochemicznych. Jest niezbędne do transportu tlenu z płuc do każdej komórki organizmu jako składnik hemoglobiny. Ponadto, żelazo jest istotnym elementem mioglobiny, białka magazynującego tlen w mięśniach. Pierwiastek ten wspiera produkcję hormonów, chroni komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi oraz uczestniczy w tworzeniu DNA, RNA i kolagenu, wzmacniając odporność organizmu.
Duże znaczenie dla organizmu może mieć zawarty w wodzie mineralnej dwuwartościowy jon żelaza. Jest on najbardziej przyswajalną postacią żelaza. Wody takie oddziałują dodatnio przy niedokrwistości i wzmagają przemianę materii. Kiedyś podawano, że wody zawierające sole żelaza wykazują działanie fizjologiczne, przy stężeniu, co najmniej 5 mg żelaza na litr wody teraz ten próg obniżono do 1 mg/l, ale i tak takich wód spełniających te kryteria jest tylko kilka.
Źródła Żelaza w Diecie
Żelazo występuje w żywności w dwóch formach: hemowej i niehemowej. Żelazo hemowe, pochodzenia zwierzęcego, charakteryzuje się wysoką przyswajalnością (do 25%). Żelazo niehemowe, pochodzące z produktów roślinnych, jest mniej przyswajalne (5-12% w dietach wegetariańskich).
Źródła żelaza hemowego:
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
- Wątroba
- Mięso wieprzowe
- Mięso wołowe
- Ryby (sardynki, tuńczyk)
Źródła żelaza niehemowego:
- Otręby pszenne
- Kakao
- Pestki dyni
- Rośliny strączkowe
Żelazo ze standardowej diety wchłania się według różnych danych od ok. 10 do 18%. W przypadku diet wegetariańskich jest to już jednak 5-12%.
Wpływ Wody Mineralnej na Przyswajanie Żelaza
Żelazo dostaje się do wody zwykle ze skał w wyniku hydrolizy oraz obecnego w wodzie dwutlenku węgla. Ilość żelaza w wodzie pitnej nie powinna przekraczać 0,2 mg na litr wody. Według badań Głównego Inspektoratu Sanitarnego, aż 70% dostępnej w Polsce wody może mieć zbyt wysokie stężenie żelaza.
Zbyt duża ilość żelaza w wodzie wpływa niekorzystnie na jej właściwości, powodując nieprzyjemny zapach, brązowy kolor i metaliczny smak. Taka woda nie nadaje się do użytku domowego, pozostawiając rdzawe plamy. Może też doprowadzić do niekorzystnych zmian w organizmie.
Zapotrzebowanie na Żelazo
Zapotrzebowanie na żelazo zależy od płci, wieku i stanu zdrowia. Dorosłym mężczyznom potrzeba około 1 mg wchłoniętego żelaza dziennie, natomiast kobietom w okresie reprodukcyjnym - około 2 mg. Średnia przyswajalność żelaza wynosi około 10%, dlatego mężczyźni powinni spożywać około 10 mg żelaza dziennie, a kobiety - 18 mg.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Tabela 1. Produkty bogate w żelazo (przykłady):
| Produkt | Zawartość żelaza (mg/100g) |
|---|---|
| Wątróbka wieprzowa | 18,7 |
| Pestki dyni | 15 |
| Otręby pszenne | 14,9 |
| Kakao | 10,9 |
| Soja | 8,9 |
| Liście pietruszki | 5,3 |
Przyjrzymy się teraz przemianom żelaza zachodzącym w ciele człowieka, istotnym dla zrozumienia m.in. kwestii niedoborów.
Czynniki Wpływające na Wchłanianie Żelaza
Istnieją czynniki, które mogą zwiększać lub zmniejszać wchłanianie żelaza:
Czynniki zwiększające wchłanianie żelaza:
- Witamina C: obecność witaminy C w posiłku zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego.
- Witamina A i beta-karoten: działają podobnie do witaminy C.
- Aminokwasy i tzw. "meat factor": obecność produktów zwierzęcych w posiłku zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego.
Czynniki zmniejszające wchłanianie żelaza:
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
- Kawa i herbata: spożywane do posiłku zmniejszają wchłanianie żelaza.
- Wapń: duże dawki wapnia mogą zmniejszyć wchłanianie żelaza.
- Kwas fitynowy: obecny w zbożach i strączkach, utrudnia wchłanianie żelaza.
- Związki fenolowe: zawarte w owocach jagodowych, winogronach, orzechach, zmniejszają biodostępność żelaza.
Metody Poprawy Wchłaniania Żelaza
Aby poprawić wchłanianie żelaza, warto stosować następujące metody:
- Dodawanie do posiłków produktów bogatych w witaminę C (np. papryka czerwona, jarmuż, kiwi).
- Moczenie, mielenie i fermentacja zbóż i strączków w celu zmniejszenia zawartości kwasu fitynowego.
- Unikanie picia kawy i herbaty do posiłków (spożywać 1-2 godziny przed lub po posiłku).
- Spożywanie produktów zwierzęcych w połączeniu z roślinnymi źródłami żelaza.
Suplementacja Żelaza
W przypadku niedoborów żelaza, suplementacja może być konieczna. Najpopularniejsze formy żelaza w suplementach to siarczan, glukonian i fumaran żelaza. Przyjmowanie żelaza warto łączyć z witaminą C, aby zwiększyć jego wchłanianie.
Inne Składniki Mineralne w Wodzie Mineralnej
Oprócz żelaza, woda mineralna zawiera inne cenne składniki, takie jak jod i fluor. Na obszarach, gdzie poziom jodu w wodzie pitnej jest niski, notuje się więcej schorzeń tarczycy. Wody mineralne, w których zawartość jodu wynosiłaby od 0,5-10,0 mg/l, mogłyby być cennym źródłem tego pierwiastka.
Niestety niewielką uwagę przywiązuje się do wodorowęglanów znajdujących się w wodzie mineralnej, a mają one duże znaczenie dla organizmu człowieka i dają najbardziej odczuwalne efekty prawie bezpośrednio po wypiciu. Wodorowęglany alkalizują kwasy żołądkowe i są korzystne dla osób cierpiących na nadkwasotę przynosząc ulgę w tych dolegliwościach. Wody o wysokim poziomie wodorowęglanów wpływają korzystnie na ustrój w początkowych stadiach cukrzycy. Przyczyniają się do obniżenia zawartości cukru we krwi i moczu, obniżają wydzielania acetonu i korzystnie wpływają na działanie insuliny oraz regulują pH krwi.
Natomiast wód zawierających duże ilości wodorowęglanów, powyżej 600 mg/l nie powinni pić w dużych ilościach ludzie mający niedokwasotę a ponad 1000 mg/l ludzie zdrowi, bo to może zaburzyć ich procesy trawienne.
Podsumowanie
Wybierając wodę mineralną, warto zwracać uwagę na zawartość poszczególnych składników mineralnych i dobierać ją do indywidualnych potrzeb organizmu. Regularne spożywanie wody mineralnej może korzystnie wpływać na zdrowie i samopoczucie, uzupełniając braki niezbędnych minerałów.
tags: #woda #mineralna #wpływ #na #poziom #żelaza
