Procedura Odwrócona w Zamówieniach Publicznych: Definicja i Implikacje
- Szczegóły
Tzw. „procedura odwrócona” opisana jednym zdaniem w nowym art. 24aa Pzp jest jednym z gorętszych tematów ponowelizacyjnych w zamówieniowym światku. Dowodem choćby oddzielne potraktowanie jej w wyjaśnieniach do zmiany przepisów udostępnionych na stronie internetowej UZP oraz głosy wołające pomocy i dyskusje, na które wpadam w różnych kątach internetu. Czy warto sobie nią głowę zawracać?
Znaczenie Procedury dla Wykonawcy i Zamawiającego
Ze strony wykonawcy zastosowanie tej procedury jest właściwie bez większego znaczenia. Jeżeli dociera do etapu, w którym jego oferta jest oceniona najwyżej (co oznacza tylko szansę na wygranie przetargu, ale jeszcze tego nie gwarantuje) - zupełnie niczego nie zmienia.
Z punktu widzenia zamawiającego różnicę robi przede wszystkim wpływ na czas trwania postępowania. A czas, jak wiadomo, w zamówieniach zwykle goni.
Wpływ na Czas Trwania Postępowania
W przetargu unijnym, gdy wykonawca składa oświadczenie JEDZ, niekiedy faktycznie badanie tego dokumentu może ujawniać pewne problemy czy braki. Jeśli zamawiający nie stosuje „procedury odwróconej”, ma obowiązek sprawdzić JEDZe z wszystkich ofert i wzywać do wyjaśnień czy uzupełnień wszystkich wykonawców, u których znajdzie braki - łącznie z tymi, którzy - jak się później okaże - nie będą mieli szansy na uzyskanie zamówienia.
Ale może być też odwrotnie: zamawiający stosuje „procedurę odwróconą”, bada JEDZ najlepszego, wyjaśnia, musi wykluczyć. Bada drugiego, znowu wyjaśnia/uzupełnia, znowu może się zdarzyć, że musi wykluczyć. W takim wypadku postępowanie się wydłuża, a nie skraca. Co zdarzy się częściej?
Przeczytaj także: Jak działa procedura odwrócona?
Wydawałoby się, że tam gdzie JEDZa nie ma, czyli w przetargu poniżej progów unijnych, różnica między procedurą „normalną” i „odwróconą” powinna zanikać. Ale jest jeszcze jeden dokument, który może robić różnicę - nieszczęsne oświadczenie dotyczące grupy kapitałowej, o którym mowa w art. 24 ust. 11 Pzp (swoją drogą, w najbliższym „Zamawiającym” powinien pojawić się mój tekst o beznadziejności tego przepisu).
Co prawda nie jest to dokument składany z ofertą, ale także nie jest to - formalnie rzecz biorąc - dokument, do którego ma zastosowanie wezwanie z art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp (choć to kwestia nieco skomplikowana, biorąc pod uwagę rozjechanie się ustawy i rozporządzenia).
Załóżmy, że wykonawca zapomina o tym oświadczeniu. Jeśli zamawiający stosuje procedurę „normalną”, kiedy ma wezwać wykonawcę do jego uzupełnienia? Obawiam się, że teoretycznie jeszcze przed dokonaniem owego roboczego wyboru, który stanowi podstawę do zastosowania art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp, choć w praktyce nie ma to żadnego sensu (nie ma też wpływu na wynik postępowania, jeśli zamawiający wezwie do złożenia tylko najlepszego po roboczym wyborze, razem z resztą dokumentów, więc w zasadzie nie sprzeciwiałbym się takiemu postępowaniu).
Gdyby jednak stosować „procedurę odwróconą”, takiej wątpliwości już nie ma - przesłanki wykluczenia zamawiający bada tylko wobec oferty ocenianej najwyżej, a zatem braki oświadczeń innych wykonawców całkowicie legalnie ignoruje.
Summa summarum, jak się wydaje, „procedura odwrócona” ma szansę okazać się tą nieco korzystniejszą - nie mam na sumieniu faktu, że nie wezwałem do uzupełnienia oświadczeń o grupie kapitałowej, a zazwyczaj nie powoduje różnicy w czasie postępowania, a jeśli już - częściej ma szansę je skrócić niż wydłużyć.
Przeczytaj także: Problematyka procedury odwróconej w prawie zamówień
Usługi Społeczne i Szczególne Usługi a Terminy Składania Ofert
Zgodnie z treścią art. 359 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm., dalej jako: „ustawa Pzp”), przy udzielaniu zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi, jeżeli wartość zamówienia wyrażona w złotych jest równa lub przekracza równowartość kwoty 750.000 euro, stosuje się przepisy ustawy Pzp właściwe dla zamówień klasycznych, o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, z uwzględnieniem zmian wynikających z rozdziału 4 w Dziale IV ustawy Pzp, tj. zmian wskazanych w art.
Zgodnie z dyspozycją art. 360 pkt 3 ustawy Pzp, zamawiający, udzielając zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi, jeżeli wartość zamówienia wyrażona w złotych jest równa lub przekracza równowartość kwoty 750.000 euro, nie musi stosować przepisów ustawy Pzp dotyczących minimalnych terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert.
Minimalne terminy składania ofert dla trybu przetargu nieograniczonego określa art. 138 ustawy Pzp. Zgodnie z art. 138 ust. 1 ustawy Pzp, termin składania ofert nie może być krótszy niż 35 dni od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej.
Art. 138 ust. 2 ustawy Pzp wskazuje przypadki, w których zamawiający może wyznaczyć termin krótszy niż wskazany wyżej termin składania ofert, jednak termin ten nie może być krótszy niż 15 dni od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej.
Art. 138 ust. 3 ustawy Pzp wskazuje sytuacje, w których terminy składania ofert ulegają wydłużeniu o 5 dni (dotyczy terminów, o których mowa w art. 138 ust. 1 ustawy Pzp i art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp), natomiast art. 138 ust. 4 ustawy Pzp określa, kiedy zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert o 5 dni krótszy od wskazanego w art. 138 ust.
Przeczytaj także: Szczegóły przetargu na komputery
Z mocy art. 360 pkt 3 ustawy Pzp, zamawiający, prowadząc w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie na usługi społeczne i inne szczególne usługi, w którym wartość zamówienia wyrażona w złotych jest równa lub przekracza równowartość kwoty 750.000 euro, nie musi stosować przepisu art. 138 ustawy Pzp. W takim przypadku wyznaczenie terminu składania ofert pozostawione jest decyzji zamawiającego. Zamawiającego wiąże w tym zakresie zasada ogólna wyznaczania terminu składania ofert, określona w art. 131 ustawy Pzp, zgodnie z którą zamawiający wyznacza terminy składania ofert z uwzględnieniem złożoności i specyfiki przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do ich przygotowania i złożenia, z tą modyfikacją, że z mocy art. art. 135 ust. art. 360 pkt 3 ustawy Pzp.
Zgodnie z treścią art. 135 ust. 2 ustawy Pzp, zamawiający jest obowiązany udzielić wyjaśnień treści SWZ niezwłocznie, jednak nie później niż na 6 dni przed upływem terminu składania ofert albo nie później niż na 4 dni przed upływem terminu składania ofert w przypadku, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp (tj.
Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy, wskazać należy, że wyznaczając termin składania ofert, zamawiający musi mieć na uwadze, że jest zobowiązany do dochowania terminów udzielenia wyjaśnień do SWZ, określonych w art. 135 ust. 2 ustawy Pzp. Musi mieć również na względzie, że termin składania ofert powinien być wyznaczony z uwzględnieniem złożoności i specyfiki przedmiotu zamówienia oraz czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia ofert.
tags: #procedura #odwrocona #zagrozenia #definicja
