Oczyszczacz Powietrza do Kotłowni: Parametry i Wybór

Szczegóły: Opublikowano: 30. November 2025

Wdychane przez nas powietrze ma ogromny wpływ na zdrowie, samopoczucie i jakość codziennego życia. Choć coraz więcej mówi się o smogu i zanieczyszczeniach atmosferycznych, niewielu z nas zdaje sobie sprawę, że powietrze w domu może być nawet kilka razy bardziej zanieczyszczone niż to na zewnątrz. Roztocza, kurz, pleśń, dym, lotne związki organiczne (VOC) czy alergeny - to wszystko może krążyć w naszych sypialniach, pokojach dziecięcych i biurach, wpływając na układ oddechowy, sen, a nawet koncentrację.

Właśnie dlatego coraz więcej osób sięga po oczyszczacze powietrza - urządzenia, które jeszcze niedawno wydawały się luksusem, a dziś stają się elementem podstawowego wyposażenia świadomego domu. Problem polega jednak na tym, że rynek oferuje dziesiątki modeli różniących się technologią, ceną i funkcjonalnością. Jak w tym gąszczu wybrać urządzenie, które rzeczywiście zadziała, a nie będzie tylko designerskim gadżetem?

W tym artykule pokażemy Ci, jak krok po kroku wybrać oczyszczacz powietrza dopasowany do Twoich potrzeb - niezależnie od tego, czy szukasz ochrony przed alergenami, rozwiązania do pokoju dziecka, czy wsparcia w walce z miejskim smogiem. Dowiesz się, na jakie parametry zwracać uwagę, czego unikać i jak nie dać się złapać w pułapkę marketingowych obietnic.

Dlaczego Wentylacja i Oczyszczanie Powietrza są Konieczne?

Czy nam się to podoba, czy nie - wentylacja jest konieczna. Powietrze w pomieszczeniach zwyczajnie ulega zużyciu, czyli zmienia skład. Każdy z nas oddycha, a więc czynnie zamienia tlen na dwutlenek węgla. Do tego dochodzi spalanie gazu i innych paliw. Stopniowo zmniejsza się zawartość tlenu, a zwiększa ilość dwutlenku węgla, szkodliwych gazów i toksycznych związków, powstających w wyniku parowania powierzchni tworzyw sztucznych, powierzchni lakierowanych oraz klejów wiążących płyty mebli i różnego rodzaju posadzek.

Na wybranych obszarach zużyte powietrze może zawierać izotopy promieniotwórcze, np. radon - gaz przenikający z gruntu przez fundamenty aż do wnętrza budynku. Zużyte powietrze z czasem staje się szkodliwe zarówno dla domowników, jak i dla budynku. Gromadząca się wilgoć prowadzi do rozwoju pleśni i grzybów sprzyjających alergii, astmie i innym chorobom układu oddechowego. Wykraplanie się wody prowadzi do zamakania elementów konstrukcyjnych budynku, niszczenia jego wyposażenia i struktury.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?

Efektem nieprawidłowo działającej wentylacji jest również odwrócenie ciągu w kanałach wywiewnych, a nawet odwrócenie kierunku przepływu spalin w kanale spalinowym, które może być przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla.

Rodzaje Wentylacji

W dużym uproszczeniu wentylacja to wymiana powietrza pomiędzy pomieszczeniem a środowiskiem zewnętrznym. W wentylacji grawitacyjnej, nazywanej też naturalną, tą siłą jest różnica gęstości ciepłego i zimnego powietrza. Ciepłe powietrze we wnętrzu jest lżejsze, czyli ma mniejszą gęstość od zimnego powietrza zewnętrznego. Ponieważ zimne, cięższe powietrze wypiera ciepłe, ciepłe unosi się i ulatuje przez kratki wywiewne do pionów wentylacyjnych.

Zasada działania wentylacji mechanicznej wywiewnej jest podobna. Tak samo jak w przypadku wentylacji grawitacyjnej, świeże powietrze dostaje się do pomieszczenia poprzez nawiewniki w oknach, a zużyte ulatuje przez kratki wywiewne. Różnicą jest wymuszenie ciągu zasilanymi elektrycznie wentylatorami. Dzięki temu rozwiązaniu cały system działa sprawniej, a wydajność wentylacji jest lepsza.

W wentylacji hybrydowej ciąg spowodowany działaniem wentylacji grawitacyjnej jest wspomagany przez wentylatory. Przy dobrych warunkach wentylacja grawitacyjna działa samodzielnie, ale kiedy przestaje działać lub działa zbyt słabo włącza się wentylator, który wspomaga ciąg. Warunkiem działania zarówno wentylacji grawitacyjnej, jak i mechanicznej wywiewnej oraz hybrydowej jest stały napływ powietrza z zewnątrz. W przypadku wentylacji mechanicznej wywiewnej szczególnie istotne jest sterowanie automatyczne, utrzymujące stały napływ powietrza.

Nawiewniki Powietrza: Klucz do Prawidłowej Wentylacji

Prawo budowlane wymaga zastosowania nawiewników w każdym budynku mieszkalnym. Podstawowym aktem prawnym, obligującym do stosowania nawiewników powietrza, jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity 2018 r) paragraf. 155.3.

Przeczytaj także: Opinie o oczyszczaczach Stadler Form

Okienny nawiewnik powietrza jest niewielkim urządzeniem montowanym na szczelinach w górnej części ramy okna lub, bez frezowania szczelin, pomiędzy górną częścią ramy okna a nadprożem.

Rodzaje Nawiewników

Ciśnieniowe: Wielkością sterującą jest różnica ciśnień po dwóch stronach przegrody.
Higrosterowane: Wielkością sterującą jest wilgotność powietrza wewnątrz pomieszczenia.
Dwusystemowe: Łączą cechy nawiewników ciśnieniowych i higrosterowanych.

Elementy Nawiewnika

Czerpnia: Element zewnętrzny, chroniący przed wodą i insektami.
Regulator: Element wewnętrzny, w którym znajduje się higrometr (w nawiewnikach higrosterowanych).
Klapa regulacji ręcznej: Umożliwia regulację przepływu powietrza.
Korpus: Aluminiowy profil, pełniący funkcję obudowy.
Zakończenia: Elementy czerpni i regulatora wykonane z ABS/ASA.

Kotłownia: Warunki Techniczne i Wentylacja

Jednym z najważniejszych etapów w trakcie budowy bądź modernizacji inwestycji jest odpowiednie zaprojektowanie kotłowni. Sprawdzonym rozwiązaniem w ogrzewnictwie są kondensacyjne kotły gazowe o szerokim zakresie mocowym. Kotły do domów jednorodzinnych i mieszkań (o mocy do 30 kW) są niewielkie i kompaktowe; mogą być umieszczane w szafkach kuchennych (np. jako część ciągu mebli), bez konieczności dodatkowej zabudowy.

Według aktualnych przepisów urządzenia z zamkniętą komorą spalania mogą być umieszczane w pomieszczeniach mieszkalnych, takich jak kuchnia czy przedpokój, bez względu na kondygnację. Warunkiem jest odpowiednia kubatura pomieszczenia oraz zastosowanie koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych. Ważne, aby zapewnić swobodny dostęp do kotła w celach obsługi, konserwacji czy czyszczenia.

Zgodnie z prawodawstwem warunki techniczne dot. Kotłownia, w której umieścimy nasz kocioł, powinna mieć oświetlenie sztuczne, zainstalowane zgodnie z wymogami stopnia ochrony IP24. W przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania o mocy do 30 kW mogą one się znajdować w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do stałego pobytu domowników (czyli przebywają w nim mieszkańcy maksymalnie 4 h/dobę).

Odnośnie wentylacji należy zaznaczyć, że spalanie gazu w kotle będzie przebiegało właściwie, jeśli będzie do niego dopływała dostateczna ilość powietrza i będą sprawnie odprowadzane spaliny. W kwestii nawiewu w praktyce do pomieszczenia powietrze dostarczane jest poprzez: szczeliny (nieszczelności) w otworach okiennych lub drzwiowych danego pomieszczenia albo sąsiednich pomieszczeń, otwory nawiewne (także kanały) specjalnie do tego celu przewidziane bądź też inne urządzenia techniczne.

Przeczytaj także: Oczyszczacz powietrza idealny do wiejskiego domu

Ponadto zaleca się, aby w kotłowni był niezamykany otwór wentylacji nawiewnej, o powierzchni przekroju nie mniejszej niż 200 cm², którego dolna krawędź powinna być umieszczona nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem podłogi lub - dla kotłowni zasilanych gazem płynnym - na poziomie posadzki.

Oczyszczacze Powietrza: Jak Wybrać Ten Właściwy?

Choć oczyszczacze powietrza cieszą się coraz większą popularnością, wiele osób wciąż traktuje je jak luksusowy dodatek lub modne urządzenie „na pokaz”. Tymczasem ich rola w domowej profilaktyce zdrowotnej bywa niedoceniana. Najczęściej po oczyszczacz sięgają osoby cierpiące na alergie i astmę. W ich przypadku jakość powietrza w domu ma kluczowe znaczenie - nie tylko dla komfortu, ale wręcz dla codziennego funkcjonowania.

Kiedy Warto Rozważyć Zakup Oczyszczacza?

Alergie i astma
Mieszkanie w zanieczyszczonym środowisku (smog, ruchliwa ulica)
Posiadanie zwierząt domowych
Po remoncie lub przeprowadzce

System Filtracji: Podstawa Działania Oczyszczacza

Najważniejszy element oczyszczacza to jego system filtracji. Najczęściej spotykane są trzy rodzaje filtrów: wstępny, HEPA i węglowy.

Filtr wstępny: Zatrzymuje większe cząstki, jak kurz czy sierść.
Filtr HEPA: Usuwa drobne pyły (PM2.5, PM10), alergeny i mikroorganizmy - idealny dla alergików.
Filtr węglowy: Neutralizuje zapachy i lotne związki organiczne (np. VOC).

Na szczególną uwagę zasługuje jednak fotokataliza - przełomowa technologia w oczyszczaniu powietrza, która redefiniuje skuteczność usuwania zanieczyszczeń biologicznych i chemicznych. Filtr fotokatalityczny, zawierający nanocząsteczki tlenku tytanu (TiO₂) i związki miedzi, aktywowane światłem UVA.

Na Co Zwrócić Uwagę Przy Wyborze Oczyszczacza?

Wielkość pomieszczenia: Dobierz oczyszczacz do metrażu pomieszczenia.
Poziom hałasu: Szczególnie istotne w sypialni lub pokoju dziecka.
Czujniki jakości powietrza: Umożliwiają automatyczne dostosowanie pracy urządzenia.
Funkcje dodatkowe: Nawilżanie, jonizacja, lampy UV (opcjonalnie).
Koszty eksploatacji: Wymiana filtrów.

Przykładowe Oczyszczacze Powietrza

Rekuperator PRANA ORIGAMI 150 STANDARD

Rekuperator PRANA ORIGAMI 150 STANDARD z serii domowej jest systemem wentylacji przeciwprądowej nawiewno-wywiewnej (napływ i wywiew następują jednocześnie bez mieszania strumieni powietrza). Obudowa systemu wentylacji wykonana jest z tworzywa spożywczego ABC. Przeznaczony do użytku w mniejszych pomieszczeniach gdzie przebywa 1 osoba lub np. do kotłowni. Ma funkcję mini dogrzewania i tryb zimowy zapobiegający oblodzeniu odpływu skroplin. Łatwe sterowanie przy pomocy pilota lub aplikacji na iOS, Android. Powietrze nawiewane i wywiewane przechodzi przez różne kanały wymiennika ciepła i nie miesza się.

Oczyszczacz Powietrza V-Air 100

Oczyszczacz powietrza V-Air 100 to całkowita nowość. Dzięki zastosowaniu Filtra 3 w 1 (filtr wstępny, HEPA 13 oraz filtr węglowy) urządzenie efektywnie usuwa nieczystości z powietrza takie jak alergeny, pyły, dym tytoniowy czy nieprzyjemne zapachy. Dzięki wbudowanej lampie UV-A oczyszczacz powietrza V-air 100 wykorzystuje zjawisko fotokatalizy do neutralizacji drobnoustrojów, bakterii, wirusów i zarodników pleśni. Skuteczność urządzenia potwierdza wysoki wskaźnik dostarczania czystego powietrza CADR (Clean Air Delivery Rate), wynoszący 305 m3/h. V-Air 100 to urządzenie przeznaczone do pomieszczeń o powierzchni od 25 m2 do 36 m2.

Filtry Powietrza w Centralach Wentylacyjnych

Stosowanie filtrów powietrza w centralach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych jest wymagane między innymi przez Warunki Techniczne § 154 p.6. przy użyciu wymienników odzysku ciepła, nagrzewnicy oraz chłodnicy. W centralach wentylacyjnych należy zastosować przed tymi urządzeniami filtr klasy co najmniej G4 (wg starej normy PN-EN 779). W przypadku centrali wentylacyjnej z nawilżaczem powietrza wg WT należy zainstalować filtr klasy co najmniej F6.

Wg wymogów Ecodesign/Ekoprojekt w centrali nawiewno-wywiewnej minimalna klasa filtracji na nawiewie to F7, na wywiewie M5. Od 2018 r. obowiązuje norma PN-EN 16890, która bardziej szczegółowo precyzuje klasy filtracji wprowadzając dwa parametry: średnicę pyłów [µm] ePM1, ePM2,5, ePM10 oraz skuteczność [%] dla danej średnicy.

Stosowanie wysokoskutecznych filtrów EPA i HEPA (E10-H14) w standardowych centralach wentylacyjno-klimatyzacyjnych np. do pomieszczeń biurowych nie ma większego uzasadnienia, jeśli chodzi o jakość powietrza. Należy również mieć na uwadze aspekty ekonomiczne, gdyż dodatkowy stopień filtracji, a co za tym idzie dodatkowe opory przepływu powietrza [Pa] zwiększają zużycie energii przez wentylatory. Poza tym w trakcie zabrudzenia filtrów zużycie energii systematycznie rośnie. W większości standardowych central wentylacyjnych w celu spełnienia wysokiej jakości powietrza nawiewanego wystarczy odpowiednio dobrana podwójna filtracja.

Filtr	Zatrzymywane zanieczyszczenia	Zastosowanie
Wstępny	Kurz, sierść, większe cząstki	Ochrona pozostałych filtrów
HEPA	Pyły PM2.5 i PM10, alergeny, mikroorganizmy	Alergicy, obszary o wysokim zanieczyszczeniu
Węglowy	Zapachy, lotne związki organiczne (VOC)	Usuwanie nieprzyjemnych zapachów, po remoncie
Fotokatalityczny	Zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne, wirusy, bakterie, pleśnie	Kompleksowe oczyszczanie powietrza

tags: #oczyszczacz #powietrza #do #kotłowni #parametry