Całkowita filtracja kłębuszkowa: definicja i znaczenie
- Szczegóły
Filtracja kłębuszkowa to proces fizjologiczny zachodzący w nerkach, stanowiący pierwszy etap formowania moczu.
Mechanizm filtracji kłębuszkowej
W kłębuszkach nerkowych, pod wpływem różnicy ciśnień hydrostatycznych, krew przepływająca przez naczynia włosowate kłębuszka jest filtrowana przez barierę filtracyjną do przestrzeni moczowej torebki Bowmana.
Bariera filtracyjna
Bariera filtracyjna składa się z trzech warstw: śródbłonka naczyń włosowatych, błony podstawnej i wyrostków stopowatych podocytów. Dzięki tej strukturze, do przesączu pierwotnego przedostają się woda, elektrolity, glukoza, aminokwasy i niewielkie białka, natomiast większe cząsteczki białkowe oraz elementy morfotyczne krwi pozostają w naczyniach.
Współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR)
Wskaźnikiem sprawności filtracji kłębuszkowej jest współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR - Glomerular Filtration Rate), który u zdrowej osoby dorosłej wynosi około 120-130 ml/min. Obniżenie GFR poniżej 60 ml/min/1,73 m² utrzymujące się przez co najmniej 3 miesiące wskazuje na przewlekłą chorobę nerek.
Znaczenie GFR w diagnostyce
W praktyce GFR określa się, podając, jaka objętość krwi przesącza się w ciągu jednej minuty. Wartość GFR oblicza się ze specjalnych wzorów, gdzie najważniejszym parametrem jest stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Obecnie coraz częściej wartość GFR podawana jest przez laboratoria oznaczające stężenie kreatyniny w surowicy. Do obliczenia GFR wykorzystują one dostępne dane pacjenta (płeć, data urodzenia) oraz oznaczone stężenie kreatyniny w surowicy.
Przeczytaj także: Filtracja powyżej 70 kV
Za prawidłowe przyjęto GFR ≥90 ml/min/1,73 m2. Wartości w zakresie 60-89 ml/min/1,73 m2 powinny zostać ocenione przez lekarza, gdyż nie zawsze wskazują na upośledzenie czynności nerek. Nieprawidłowa, czyli zbyt mała, wartość GFR ma ścisły związek ze stężeniem kreatyniny w surowicy krwi, dlatego należy postąpić jak w przypadku zwiększonego stężenia kreatyniny.
Przewlekła choroba nerek
Pojęcie przewlekłej choroby nerek definiowane jest dla celów epidemiologicznych jako stan uszkodzenia nerek bez/lub z towarzyszącym ubytkiem filtracji kłębuszkowej. W zależności od ciężkości uszkodzenia wyodrębnia się 5 okresów przewlekłej choroby nerek, od pierwszego z zachowaną prawidłową filtracją kłębuszkową (ang. glomerular filtration rate - GFR) do piątego - niewydolności nerek, w którym niezbędne staje się wdrożenie leczenia nerkozastępczego.
Według danych amerykańskich, osoby dotknięte przewlekłą chorobą nerek we wszystkich 5 okresach stanowią 10,9% całej populacji mieszkańców USA, a w liczbach bezwzględnych 19,5 mln. Ponad 40% amerykańskich chorych (ok. 8 mln) znajduje się w 3 lub 4 okresie przewlekłej choroby nerek, a więc w fazach choroby z ubytkiem GFR odpowiednio do zakresów 30-59 ml/min i 15-29 ml/min, wyrażających istotne zagrożenie rozwojem 5-tego, końcowego okresu przewlekłej choroby nerek.
Na podstawie wyrywkowych badań epidemiologicznych szacuje się wielkość światowej populacji dotkniętej przewlekłą chorobą nerek na 600 mln, a w Polsce na ponad 4 mln. W ostatnim raporcie o stanie leczenia nerkozastępczego w Polsce ogłoszono, że rocznie przybywa do leczenia nerkozastępczego 120 nowych chorych na milion mieszkańców, a wydatki na leczenie nerkozastępcze osiągną w 2010 r.
Wśród 4650 chorych, którzy rozpoczęli leczenie nerkozastępcze w 2006 r. w Polsce było 795 z rozpoznaniem przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek (17,1%), druga pozycja po nefropatii cukrzycowej - 1376 chorych (29,6%) (5). Szczególna ranga kłębuszkowych zapaleń nerek (KZN) wynika z faktu, że zapadają na nie w znacznym odsetku osoby w młodym i średnim wieku, doświadczające wskutek choroby znaczącego ograniczenia rodzinnej i społecznej roli.
Przeczytaj także: Wilgotność pelletu a ogrzewanie
Przeczytaj także: Definicja i pomiar filtracji kłębuszkowej
tags: #całkowita #filtracja #kłębuszkowa #definicja
