Jakość Powietrza w Polsce: Aktualny Stan i Dostępne Narzędzia
- Szczegóły
Zakup działki, zwłaszcza pod inwestycję mieszkaniową, to decyzja na lata. Aby zapewnić sobie komfortowe warunki życia, warto dokładnie zbadać wpływ czynników zewnętrznych na teren inwestycji. Jednym z tych czynników jest jakość powietrza w obszarze, na którym położona jest dana działka budowlana.
Powietrze zanieczyszczone, zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, to powietrze, którego skład chemiczny wpływa ujemnie na zdrowie człowieka oraz roślin i zwierząt, oraz na inne elementy środowiska, takie jak woda czy gleba.
Źródła Zanieczyszczenia Powietrza
Najbardziej powszechnym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest działalność człowieka - przede wszystkim przemysł i emisja komunikacyjna, czyli spaliny samochodowe. W okresie jesienno-zimowym dodatkowym źródłem zanieczyszczeń są też paliwa kopalne wykorzystywane w energetyce grzewczej oraz przez indywidualne gospodarstwa domowe.
Substancje Zanieczyszczające Powietrze:
- Dwutlenek siarki
- Dwutlenek azotu i tlenki azotu
- Tlenek węgla
- Zanieczyszczenia pyłowe
Wśród pyłów najgroźniejsze dla zdrowia są cząsteczki o średnicy poniżej 10 mikronów określane jako pył PM10. Jego składnikami mogą być też zanieczyszczenia inne niż wymienione powyżej, a niektóre z nich, takie jak: kadm, arsen, nikiel i niektóre wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne są substancjami mutagennymi, rakotwórczymi.
Określenia smog używano dawniej w odniesieniu do zjawiska atmosferycznego polegającego na rozproszeniu zanieczyszczeń we mgle. Jest to zbitka angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła). Obecnie mianem smogu określa się wszelkie zanieczyszczenia powietrza przekraczające przyjęte normy, nawet jeśli nie są one widoczne.
Przeczytaj także: Rola Inspekcji w ochronie powietrza
Zanieczyszczenia powietrza pochodzenia naturalnego mają najczęściej charakter lokalny, jak to ma miejsce w przypadku parowania bagien i obszarów wilgotnych, albo erozji gleb i skał. Zagrożenie stanowią zarówno produkty rozkładu organizmów żywych, pojawienie się bakterii, jak i sezonowe pylenie roślin i grzybów. Z drugiej strony zanieczyszczenia naturalne mogą nieść ze sobą znacznie większe niebezpieczeństwo, na przykład wskutek wybuchów wulkanów czy pożarów na dużych obszarach. Te mają jednak charakter przejściowy.
Normy Zanieczyszczenia Powietrza
Na świecie obowiązują różne normy związane z kontrolowaniem zanieczyszczeń, zwłaszcza na obszarach zamieszkanych przez ludzi. Unia Europejska wprowadziła Dyrektywę w sprawie jakości powietrza i czystego powietrza dla Europy z 2008 r. (2008/50/WE) oraz Dyrektywę ramową w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza z 1996 r. (96/62/WE), w których zawarte zostały limity odnoszące się do emisji zanieczyszczeń powietrza.
W Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, uchwalone między innymi w oparciu o powyższe Dyrektywy. Rozporządzenie określa poziomy konkretnych substancji mogących mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi oraz na ochronę roślin. Wskazane są tu również poziomy informowania i poziomy alarmowe, oznaczające stopień zagrożenia, oraz poziomy docelowe i cele długoterminowe dla tych substancji w kontekście dążenia do redukcji zanieczyszczeń. Rozporządzenie ustala też przy jakich warunkach atmosferycznych należy dokonywać pomiaru poziomu substancji i okresy dla jakich uśrednia się wyniki pomiarów (dobowe, miesięczne, roczne).
Dopuszczalne Poziomy Zanieczyszczeń w Polsce:
- poziom dopuszczalny stężenia średniorocznego pyłu PM10 to 40 μg/m3;
- poziom dopuszczalny stężenia średniego 24-godzinnego pyłu PM10 to 50 μg/m3;
- poziom alarmowy stężenia średniego 24-godzinnego pyłu PM10 to 300 μg/m3;
- poziom dopuszczalny stężenia średniorocznego pyłu PM2,5 to 10 μg/m3;
- poziom dopuszczalny stężenia średniego 24-godzinnego pyłu PM2,5 to 20 μg/m3.
Gdzie można sprawdzić zanieczyszczenie powietrza na danym obszarze?
Każdy posiadacz telefonu komórkowego może zainstalować aplikację na bieżąco pokazującą poziomy substancji groźnych dla zdrowia w miejscu, na jakie wskazuje lokalizacja smartfonu. Korzystać możemy zarówno z aplikacji ogólnopolskich, a nawet posiadających dostęp do danych z całego świata, jak i aplikacji lokalnych. Niezależnie od aplikacji, dla terenu Polski korzysta ona z danych gromadzonych przez stacje pomiarowe Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. W Warszawie znajduje się sześć takich stacji, w Krakowie pięć, we Wrocławiu, Gdańsku i Poznaniu po trzy, a w innych miastach wojewódzkich przynajmniej po dwie. Wiele z nich usytuowanych jest też w obszarach podmiejskich i pozamiejskich.
Aplikacje Mobilne do Monitorowania Jakości Powietrza
Powszechnie wiadomo już, że wdychanie zanieczyszczeń szkodzi zdrowiu. Smog niszczy płuca, ale może także stać się przyczyną chorób serca i problemów z koncentracją. Jakość powietrza w okolicy ma więc ogromne znaczenie, gdy planujemy wyjście na dwór. Na szczęście istnieją aplikacje mobilne, które pozwalają go oceniać na bieżąco i w dowolnym miejscu.
Przeczytaj także: Analiza jakości powietrza w Serocku
Aplikacje do sprawdzania jakości powietrza na bieżąco informują cię o stężeniu zanieczyszczeń. Można korzystać z nich wszędzie. W większości są darmowe i nie zajmują zbyt wiele miejsca w telefonie. Oznacza to, że zyskujemy kolejny sposób na ochronę własnego zdrowia.
Przykłady Aplikacji do Monitorowania Jakości Powietrza:
- Kanarek: Pozwala monitorować stan powietrza w określonym miejscu lub w całym kraju. Korzysta z bardzo dużej liczby źródeł pomiarowych. Oferuje automatyczne powiadomienia o przekroczeniu dopuszczalnych progów. Jest przejrzysta i dość intuicyjna. Monitoruje pyły PM2, PM10, dwutlenek węgla, dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzen, ozon. Działa w języku polskim.
- Airly: Dostarcza wielu informacji na temat poziomu zanieczyszczenia powietrza w całej Polsce i nie tylko. Zapamiętuje wskazane lokalizacje, dzięki czemu masz szybki dostęp do informacji o poziomie zanieczyszczeń w interesujących cię miejscach. Pozwala poznać poziom pyłu zawieszonego (PM1, PM2.5, PM10), NO2, O3, SO2 i CO2. Obsługa odbywa się w języku polskim.
- IQAir AirVisual: Kolejna międzynarodowa aplikacja, która obrazuje problem smogu w ponad 10 000 miast na całym świecie. To prawdopodobnie najlepsze rozwiązanie dla osób, które dużo podróżują. IQAir AirVisual wykorzystuje dane pochodzące z czujników Air Quality. Na bieżąco informuje więc o stężeniu aż 6 parametrów - PM2,5, PM10, ozonu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i tlenku węgla. Użytkownik ma możliwość samodzielnego wyboru stacji, które chce kontrolować. Aplikacja IQAir AirVisual Air Quality jest pozbawiona reklam.
- Smog Polska: W przejrzysty sposób informuje o poziomie stężenia zanieczyszczeń i możliwości bezpiecznego wyjścia na spacer. Gromadzi dane z wielu lokalizacji. Obsługa aplikacji Smog Polska odbywa się oczywiście w j. polskim. Aplikacja wyświetla dane dot. zanieczyszczenia powietrza w większości miast w Polsce, ale także dane z 3000 miast całego świata, co jest niewątpliwie jej ogromną zaletą.
- Aplikacja mobilna „Jakość powietrza w Polsce” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska: to szybki i łatwy dostęp do informacji dotyczących stanu jakości powietrza w Polsce! Dodaj wybrane stacje do ulubionych i śledź bieżące zmiany zachodzące w powietrzu w Twojej okolicy, a będąc w ruchu włącz lokalizację smartfona - aplikacja automatycznie wyszuka i zaprezentuje dane z najbliższej stacji pomiarowej! Przydatne i intuicyjne funkcje oraz udogodnienia pozwolą na proste posługiwanie się aplikacją.
Poziomy zagrożenia zdrowia i Indeks Jakości Powietrza (AQI):
| Poziom AQI | Opis | Zalecenia |
|---|---|---|
| 0 - 50 (Dobra) | Jakość powietrza jest uznawana za zadowalającą, a zanieczyszczenie powietrza stanowi niewielkie ryzyko lub jego brak. | Brak szczególnych zaleceń. |
| 51 - 100 (Średnia) | Jakość powietrza jest dopuszczalna; jednak niektóre zanieczyszczenia mogą być umiarkowanie szkodliwe dla bardzo małej liczby osób, które są niezwykle wrażliwe na zanieczyszczenie powietrza. | Osoby wrażliwe powinny ograniczyć długotrwałe przebywanie na zewnątrz. |
| 101 - 150 (Niezdrowa dla osób wrażliwych) | U osób wrażliwych mogą wystąpić negatywne skutki dla zdrowia. Większość populacji może nie odczuwać negatywnych objawów. | Osoby wrażliwe powinny unikać wysiłku na zewnątrz i ograniczyć przebywanie na zewnątrz. |
| 151 - 200 (Niezdrowa) | Każdy może zacząć doświadczać negatywnych skutków zdrowotnych; U osób wrażliwych mogą wystąpić poważniejsze skutki zdrowotne. | Unikać wysiłku na zewnątrz, ograniczyć przebywanie na zewnątrz. Osoby wrażliwe powinny unikać aktywności na zewnątrz. |
| 201 - 300 (Bardzo niezdrowa) | Ostrzeżenie zdrowotne, poziom alarmowy. Bardzo prawdopodobny negatywny wpływ na całą populację. | Unikać wszelkiej aktywności na zewnątrz, osoby wrażliwe powinny pozostać w domu. |
| 300+ (Zagrożenie dla życia) | Alarm Zdrowotny: każdy może doświadczyć poważniejszych skutków zdrowotnych. | Należy unikać wszelkiej aktywności na zewnątrz, pozostać w domu i monitorować komunikaty służb. |
Zanieczyszczenia wody i gruntu
Zanieczyszczenia powietrza to duży problem środowiskowy, dobrze jednak, że tak wiele osób zdaje sobie sprawę z tego zagrożenia. Wiele się też robi, aby sukcesywnie zmniejszać zawartość spalin, smogu i innych substancji w atmosferze. Przy okazji warto też poruszyć temat zanieczyszczeń wody i gruntu, o których mówi się nieco mniej, a które są równie groźne.
Jak wskazują raporty dotyczące stanu polskich wód, niestety ponad 90% rzek, niemal 90% jezior oraz właściwie wszystkie wody powierzchniowe są w mniejszym lub większym stopniu zanieczyszczone. Znajdują się w nich przede wszystkim substancje pochodzące z nawozów, takie jak azotany i fosforany, a także benzopireny.
Stosunkowo niewiele osób przykłada wagę do oceny zanieczyszczeń gruntu. Niestety, najczęściej do właściwej ich oceny potrzebne są specjalistyczne badania w konkretnej lokalizacji. Warto tutaj zwrócić uwagę, że pod zabudowę mieszkaniową niejednokrotnie wykorzystywane są tereny, które wcześniej przeznaczone były pod funkcję przemysłową.
Przeczytaj także: Pomiary zanieczyszczeń w Stacji Czernica
Aplikacje mobilne do kontrolowania jakości powietrza podpowiadają nam, kiedy bezpiecznie wietrzyć mieszkanie czy wychodzić na spacer. Są wygodne i praktyczne, dostępne za darmo i dla każdego. Pomagają chronić zdrowie, a to wartość bezcenna.
tags: #jakość #powietrza #okolica
