Filtry Powietrza w Centralach Handlowych: Wymagania i Znaczenie

Szczegóły: Opublikowano: 24. November 2025

Filtry powietrza to kluczowy element systemów wentylacyjnych, stanowiący fundament zdrowego i czystego powietrza w naszych domach, biurach i innych przestrzeniach użytkowych, w tym w centralach handlowych. Dobrze dobrany filtr pełni funkcję niewidzialnej tarczy - chroni, oczyszcza i wspiera cały system wentylacyjny. W praktyce oznacza to lepszy komfort oddychania, mniej kurzu w pomieszczeniach oraz niższe rachunki za energię.

Rola i Znaczenie Filtrów Powietrza

Filtry w systemach wentylacyjnych to kluczowy element zapewniający czyste powietrze i sprawne działanie całej instalacji. Bez ich obecności układ narażony jest na działanie szkodliwych czynników, takich jak pyły, bakterie czy toksyczne gazy. Filtry powietrza to absolutna podstawa każdego systemu wentylacyjnego. Działają jak niewidzialna tarcza, która wyłapuje kurz, pyłki, smog i całą masę innych zanieczyszczeń, zanim trafią do środka. Pomyśl o budynku, w którym jesteś, jak o żywym organizmie. System wentylacji jest jego układem oddechowym, który dostarcza tlen, czyli świeże powietrze.

Sprawne filtry zwiększają również efektywność energetyczną systemu, co oznacza niższe koszty eksploatacji. Jakość powietrza, którym oddychamy, ma bezpośredni wpływ na nasze zdrowie. Skuteczne filtry to nie tylko większy komfort, ale realna ochrona zdrowia. Pomagają zapobiegać alergiom, infekcjom dróg oddechowych oraz przewlekłym chorobom.

Funkcje Filtrów Powietrza:

Oczyszczanie powietrza: Usuwanie pyłów, alergenów, bakterii i innych zanieczyszczeń.
Ochrona zdrowia: Zmniejszenie ryzyka alergii, infekcji i chorób układu oddechowego.
Poprawa komfortu: Zapewnienie świeżego i czystego powietrza w pomieszczeniach.
Oszczędność energii: Zwiększenie efektywności energetycznej systemu wentylacyjnego.
Ochrona instalacji: Wydłużenie żywotności systemu wentylacyjnego.

Rodzaje Filtrów Powietrza

W systemach wentylacyjnych stosuje się różne typy filtrów, których głównym zadaniem jest oczyszczanie powietrza - tak, by było zdrowe i bezpieczne dla użytkowników budynku. Na rynku dostępne są różne typy filtrów wentylacyjnych - od podstawowych po zaawansowane technologicznie. Dobór odpowiedniej klasy filtracji pozwala idealnie dopasować system do konkretnych potrzeb użytkownika.

Podstawowe Rodzaje Filtrów:

Filtry wstępne: Stanowią pierwszą linię obrony. Ich zadaniem jest zatrzymywanie największych zanieczyszczeń, takich jak kurz, sierść czy pyłki, zanim dotrą do kolejnych etapów filtracji. Filtry wstępne chronią system, wydłużają jego żywotność i obniżają koszty eksploatacji.
Filtry dokładne: Eliminują mniejsze cząstki, np. zarodniki pleśni i bakterie. Znajdują zastosowanie w miejscach, gdzie czystość powietrza ma kluczowe znaczenie, m.in. w biurach, szkołach i przedszkolach. Filtry dokładne znacząco poprawiają komfort życia, zwłaszcza dla alergików i osób z problemami układu oddechowego.
Filtry absolutne (np. HEPA, ULPA): Zapewniają najwyższy poziom filtracji. Stosowane w miejscach, gdzie wymagana jest sterylna czystość powietrza, np. w szpitalach i laboratoriach. W takich warunkach nawet najmniejsze zanieczyszczenie może mieć poważne konsekwencje - zarówno dla zdrowia ludzi, jak i dla precyzyjnych procesów technologicznych.
Filtry antysmogowe: Zostały zaprojektowane z myślą o ochronie przed miejskim zanieczyszczeniem powietrza. Ich zastosowanie jest szczególnie istotne w miastach, gdzie normy jakości powietrza są często przekraczane. Filtry antysmogowe realnie poprawiają jakość życia - chronią przed długofalowymi skutkami wdychania zanieczyszczeń, takimi jak choroby układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego.
Filtry węglowe: Specjalizują się w eliminowaniu zapachów i gazów. Ich skuteczność sprawia, że często są uzupełnieniem innych filtrów, zwłaszcza tam, gdzie standardowe rozwiązania nie radzą sobie z gazami.

Inne Typy Filtrów:

Filtry kanałowe: Montowane bezpośrednio w kanałach nawiewnych, skutecznie oczyszczają powietrze zanim trafi ono do wnętrza budynku.
Filtry kasetowe: Charakteryzują się zwartą konstrukcją przypominającą kasetę, co sprawia, że ich montaż i wymiana są szybkie i bezproblemowe. Idealne do miejsc o ciągłej pracy - np. biur.
Filtry kieszeniowe: Zostały zaprojektowane z myślą o systemach obsługujących duże ilości powietrza. Dostępność w różnych klasach filtracji pozwala na precyzyjne dopasowanie do wymagań systemu.
Filtry kompaktowe oraz minipleat: Nowoczesne alternatywy dla klasycznych filtrów kieszeniowych. Pomieszczenia o dużym zapyleniu, np. hale produkcyjne. Oba typy filtrów są rekomendowane tam, gdzie jakość powietrza musi być na najwyższym poziomie - w szpitalach, laboratoriach, serwerowniach. Wybór zależy od specyfiki instalacji i oczekiwanego poziomu filtracji.

Klasy Filtracji i Normy

W systemach wentylacyjnych stopnie filtracji stanowią podstawę zapewnienia czystego i zdrowego powietrza. Każdy z nich - od wstępnych, przez dokładne, aż po absolutne - pełni określoną funkcję, dostosowaną do konkretnych warunków i wymagań. Dobór odpowiedniego stopnia filtracji to decyzja, która wpływa nie tylko na techniczne aspekty działania systemu, ale również na zdrowie i komfort użytkowników.

Przeczytaj także: Zastosowanie Filtrów Powietrza

Przez długi czas obowiązującą na rynku europejskim normą była norma PN-EN 779:2012. Z końcem 2016 roku opublikowano normę ISO 16890, które jest aktualnie obowiązującą. Obowiązująca przez dłuższy czas na rynku europejskim norma PN-EN 779 [6] klasyfikuje filtry z uwagi na dwa główne wskaźniki ich jakości. Mianowicie: stopień odpylania (Am) oraz średnią wartość skuteczności filtracji (Em).

Nowa norma ISO 16890 definiuje min. w nowej normie całkowicie zmieniona została procedura i sposób określania klas filtra. Każdy rodzaj rekuperatora PRO-VENT MISTAL ma dedykowany, najbardziej odpowiedni rodzaj filtra. W efekcie zmian podejścia do określania skuteczności filtrów uzyskuje się sposób oceny diametralnie różny od poprzedniego. Filtr powietrza zostanie sklasyfikowany w jednej z grup, jeżeli jego minimalna wydajność wynosi 50%. Nowa norma obejmuje również filtry zgrubne. Filtry te pochłaniają mniej niż 50% cząstek stałych w grupie PM10, przez co zostają zaklasyfikowane jako „ISO filtry zgrubne”. Filtry te testowane są na podstawie wydajności w grupie PM10.

Klasyfikacja Filtrów wg Normy ISO 16890:

ISO Coarse (filtry zgrubne): Wyłapują największe zanieczyszczenia, takie jak liście, owady, piasek czy włosy.
ISO ePM10 (np. pyłki): Skutecznie zatrzymują większość popularnych alergenów, jak pyłki brzozy czy traw, a także zarodniki grzybów i pleśni.
ISO ePM2.5 (np. pył z kominów): Celują w drobniejsze i znacznie groźniejsze cząstki, mniejsze niż 2,5 mikrometra.
ISO ePM1 (np. smog): To najwyższa klasa filtracji. Filtry ePM1 są projektowane do wychwytywania najmniejszych i najbardziej niebezpiecznych cząstek - poniżej 1 mikrometra.

Zmiana normy z EN 779 na ISO 16890 to był prawdziwy przełom w myśleniu o ochronie zdrowia. Sama klasa filtracji to jedno, ale równie ważna jest konstrukcja filtra.

Wymagania Prawne i Normy

W Polsce, wymagania dotyczące wentylacji i klimatyzacji reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. Dz.U.2022.0.1225 t.j. - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. Rozdział 6. § 147. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wymaganie, o którym mowa w ust. § 148. 1. Wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewno-wywiewną należy stosować w budynkach wysokich i wysokościowych oraz w innych budynkach, w których zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza nie jest możliwe za pomocą wentylacji grawitacyjnej lub wentylacji hybrydowej. 2. W pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej ani wentylacji hybrydowej. 3. 4. 5. § 149. 1. 2. 3. Powietrze zewnętrzne doprowadzone do pomieszczeń za pomocą wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji, zanieczyszczone w stopniu przekraczającym wymagania określone dla powietrza wewnętrznego w przepisach odrębnych w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, powinno być oczyszczone przed wprowadzeniem do wentylowanych pomieszczeń, z uwzględnieniem zanieczyszczeń występujących w pomieszczeniu. 4. 5. Dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, wentylowanych w sposób naturalny, wartości temperatury wewnętrznej w okresach ogrzewczych należy przyjmować do obliczeń zgodnie z tabelą w § 134 ust. § 150. 1. 2. 3. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie należy łączyć ze sobą przewodów z pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych. 4. 5. 6. 7. W pomieszczeniach, o których mowa w ust. 8. 9. 10. Przepisu ust. 11. § 151. 1. W instalacjach wentylacji mechanicznej ogólnej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji komfortowej o wydajności 500 m3/h i więcej należy stosować urządzenia do odzyskiwania ciepła z powietrza wywiewanego o sprawności temperaturowej co najmniej 50% lub recyrkulację, gdy jest to dopuszczalne. W przypadku zastosowania recyrkulacji strumień powietrza zewnętrznego nie może być mniejszy niż wynika to z wymagań higienicznych. 2. 3. Recyrkulację powietrza można stosować wówczas, gdy przeznaczenie wentylowanych pomieszczeń nie wiąże się z występowaniem bakterii chorobotwórczych, z emisją substancji szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych zapachów, przy zachowaniu wymagań § 149 ust. 4. 5. 6. Przepisu ust. 7. Wymagań ust. § 152. 1. 2. 3. Czerpnie powietrza sytuowane na poziomie terenu lub na ścianie dwóch najniższych kondygnacji nadziemnych budynku powinny znajdować się w odległości co najmniej 8 m w rzucie poziomym od ulic i parkingów powyżej 20 stanowisk postojowych, miejsc gromadzenia odpadów stałych, wywiewek kanalizacyjnych oraz innych źródeł zanieczyszczenia powietrza. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Odległość, o której mowa w ust. 10, może nie być zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza, zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego. 12. 13. Jeżeli odległość, o której mowa w ust. 14. W przypadku usuwania przez wyrzutnię dachową powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe zapachy, z zastrzeżeniem ust. 5, odległości, o których mowa w ust. § 153. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Przewody prowadzone przez pomieszczenia lub przestrzenie nieogrzewane, a w przypadku instalacji klimatyzacji - również niechłodzone, powinny mieć izolację cieplną, z uwzględnieniem wymagań określonych w § 267 ust. 7. § 154. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Połączenia wentylatorów z przewodami wentylacyjnymi powinny być wykonane za pomocą elastycznych elementów łączących, z zachowaniem wymagań określonych w § 267 ust. 9. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny być wyposażone w przepustnice zlokalizowane w miejscach umożliwiających regulację instalacji, a także odcięcie dopływu powietrza zewnętrznego i wypływu powietrza wewnętrznego. 10. 11. 12. 13. § 155. 1. 2. 3. 4. Urządzenia nawiewne, o których mowa w ust.

Wybór i Eksploatacja Filtrów

Dobór odpowiednich filtrów do systemu wentylacyjnego to nie tylko techniczna formalność, ale przede wszystkim realna troska o jakość powietrza, którym oddychasz - w domu, biurze czy hali produkcyjnej. Kluczowe znaczenie mają tu parametry techniczne, które bezpośrednio wpływają na efektywność całej instalacji. Najważniejsze z nich to opór przepływu powietrza oraz skuteczność filtracji. Gdy dobrze zrozumiesz te parametry, łatwiej dopasujesz filtr do konkretnych warunków pracy.

Przeczytaj także: Porady dotyczące wyboru filtra do oczyszczacza

Ważne jest również dopasowanie filtrów pod względem częstotliwości wymiany. Zaniedbanie któregokolwiek z filtrów może prowadzić do spadku efektywności, a nawet awarii systemu. Regularna wymiana i odpowiednia konserwacja filtrów to klucz do sprawnego działania systemu wentylacyjnego.

Czynniki Wpływające na Wybór Filtrów:

Rodzaj i intensywność zanieczyszczeń: Inne wymagania będą w centrum miasta, gdzie powietrze jest zanieczyszczone spalinami, a inne w zakładzie przemysłowym, gdzie unoszą się cząstki metalu i chemikaliów.
Wymagania higieniczne: W szpitalach i laboratoriach konieczne są filtry o najwyższej skuteczności, zapewniające sterylne powietrze.
Miejsce montażu: Filtry kanałowe, kasetowe, kieszeniowe - każdy typ ma swoje specyficzne zastosowanie.
Warunki środowiskowe: np. poziom zapylenia, wilgotność.

Regularna Konserwacja i Wymiana Filtrów:

Częstotliwość wymiany: Zależy od warunków środowiskowych, rodzaju filtra i intensywności użytkowania. W typowym gospodarstwie domowym zaleca się wymianę filtrów co 3 do 12 miesięcy.
Monitorowanie stanu filtrów: Regularne sprawdzanie, czy filtr nie jest zabrudzony lub uszkodzony.
Profesjonalne czyszczenie: Okresowe czyszczenie kanałów wentylacyjnych, aby zapobiec rozwojowi pleśni i bakterii.

Pamiętaj, że zaniedbanie wymiany filtra to pozorna oszczędność. Zapchany filtr stawia ogromny opór, zmuszając wentylator do ciężkiej pracy. Zmiana koloru: Czysty filtr jest zazwyczaj biały lub jasnoszary. Deformacja: Nadmierne ciśnienie powietrza napierającego na zapchany filtr może powodować jego wygięcie, a nawet rozdarcie.

Twój system wentylacyjny wysyła bardzo czytelne sygnały, gdy potrzebuje czegoś więcej niż tylko wymiany filtra. Spadek wydajności: Czujesz, że nawiew jest wyraźnie słabszy, mimo że właśnie zamontowałeś nowy filtr? Gdy zauważysz którykolwiek z powyższych problemów, jedynym naprawdę skutecznym rozwiązaniem jest profesjonalne czyszczenie i serwis całej instalacji.

Filtry w Centralach Higienicznych

Centrale higieniczne stosowane są w takich obiektach jak: szpitale, sale operacyjne, laboratoria, ale również w zakładach farmaceutycznych oraz w pomieszczeniach przy procesach produkcji elektroniki. Wszędzie tam brak sprawnego urządzenia może spowodować dodatkowe koszty, straty np. w produkcji.

Wentylacja pomieszczeń czystych nie jest łatwym zadaniem. Według ostatnich badań w Polsce mamy niestety znacznie bardziej zanieczyszczone powietrze w porównaniu do innych krajów UE. Materiały konstrukcyjne obudowy muszą być odporne na środki dezynfekujące. Wykonanie ścian wewnętrznych centrali musi być wykonane ze stali nierdzewnej.

Przeczytaj także: Jak działają filtry górnoprzepustowe?

Wytyczne, zalecenia i normy dla central higienicznych dokładnie precyzują jak prawidłowo powinna być wyprodukowana dana jednostka. Powinny być zgodne z wytycznymi: PZH, VDI6022 (część 1 i 3), VDI3803 oraz normami DIN1946 (cześć 2 i 4), EN1886:2003, EN13053. Wszystkie materiały, elementy, w tym uszczelki stosowane po stronie przepływu powietrza muszą być nieszkodliwe, nie emitujące żadnych zapachów oraz substancji szkodliwych dla zdrowia. Oczywiście nie mogą być również podatne na rozwój mikroorganizmów.

Wymagania dotyczące central higienicznych:

Materiały: Nieszkodliwe, odporne na dezynfekcję, niepodatne na rozwój mikroorganizmów.
Konstrukcja: Zgodna z normą DIN EN 1886, minimalna wytrzymałość mechaniczna klasy D2, szczelność obudowy klasy L2.
Filtracja: Łatwy dostęp do czyszczenia i wymiany filtra, trójetapowy stopień filtracji dla pomieszczeń klasy I.
Nagrzewnice i chłodnice: Łatwe do czyszczenia i dezynfekcji, materiały antykorozyjne, odpowiednia odległość między lamelami.
Wentylatory: Zabezpieczone antykorozyjnie, z możliwością łatwego czyszczenia.
Nawilżacze: Instalowane przed drugim etapem filtracji, wilgotność nieprzekraczająca 90%.

Podsumowanie

Filtry powietrza w centralach handlowych to kluczowy element zapewniający czyste i zdrowe powietrze dla użytkowników. Wybór odpowiednich filtrów, regularna konserwacja i wymiana są niezbędne dla utrzymania wysokiej jakości powietrza i sprawnego działania systemu wentylacyjnego. Przestrzeganie norm i przepisów oraz dbałość o higienę central wentylacyjnych to gwarancja bezpieczeństwa i komfortu w pomieszczeniach.

Wiedza na temat filtrów, ich rodzajów, klasyfikacji i wymagań prawnych pozwala na świadomy wybór i eksploatację, co przekłada się na zdrowie, komfort i oszczędność energii.

tags: #filtry #powietrza #do #central #handlowych #wymagania