Rodzaje Materiałów Stosowanych w Filtrach Powietrza: Przegląd i Zastosowanie

Szczegóły: Opublikowano: 15. December 2025

Troska o powietrze, którym oddychamy, leży w interesie każdego z nas. Nie tylko gospodarstwa domowe, ale przede wszystkim fabryki i zachodzące w nich procesy przemysłowe, powinny wpływać na środowisko w jak najmniejszym stopniu. Pozwoli to na ograniczenie zachodzących zmian klimatycznych i polepszenie jakości powietrza.

Funkcja Filtrów Powietrza

Filtry powietrza wykonane są zwykle z tkanin lub włóknin poliestrowych, celulozowych, z włókna szklanego, teflonu, papieru i wielu innych. Ich głównym zadaniem jest oczyszczenie powietrza w instalacjach wentylacji, klimatyzacji i odpylania. Filtry mają postać rękawów, kaset plisowanych, mat.

Przemysłowe filtry powietrza wyłapują i zatrzymują wiele zanieczyszczeń, które wpływają na Twoje zdrowie i samopoczucie, w tym:

Kurz i brud
Pyłek
Pleśń
Wiórki metalowe, tynk lub kawałki drewna
Włosy i sierść
Bakterie i mikroorganizmy

Rodzaje Filtrów Przemysłowych

Istnieją różne rodzaje filtrów powietrza, z których każdy ma swoje specyficzne cechy. W domowych urządzeniach AGD wykorzystywane są różne rodzaje filtrów, a każdy z nich odpowiada za eliminację określonych zanieczyszczeń. Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań znajdują się filtr HEPA i węglowy, filtr wstępny oraz wodny. Stosuje się je w różnych kombinacjach, w zależności od rodzaju sprzętu i jego przeznaczenia.

Filtry Poliestrowe

Filtry poliestrowe - najpopularniejszy materiał filtracyjny, z którego wykonywane są filtry przeznaczonego do użytku domowego i przemysłowego. Filtry mogą być w formie worków, mat filtracyjnych lub kaset i kardridży plisowanych. Mają bardzo wysoką skuteczność filtracji, są odporne mechanicznie i chemicznie.

Przeczytaj także: Sędziszów Filtr Powietrza do Astry H - Testy i Opinie

Filtr z Włókna Szklanego

Filtr z włókna szklanego - jest to jeden z rodzajów specjalistycznych filtrów spalin, powietrza. Charakteryzuje się wysoką odpornością termiczną przez co znajduje szerokie zastosowanie w przemysłowych instalacjach odpylania.

Wysokowydajne Filtry HEPA

Wysokowydajne filtry zatrzymujące cząstki stałe (HEPA) - pozwalają na bardzo precyzyjną filtrację przepływającego powietrza. Zatrzymują około 99,97 procent wszystkich cząstek 0,3 mikrometrowych. Stosowane są w instalacjach wentylacji i filtracji powietrza ze szczególnie niebezpiecznych substancji.

Filtr HEPA to jeden z najskuteczniejszych filtrów stosowanych w urządzeniach AGD do oczyszczania powietrza. Nazwa HEPA to skrót od angielskiego High Efficiency Particulate Air, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wysokowydajny filtr cząstek stałych”. Jego zadaniem jest wychwytywanie nawet najdrobniejszych cząsteczek - usuwa z powietrza do 99,97% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona. Oznacza to, że skutecznie eliminuje m.in. pyłki roślin (np. brzozy, traw), zarodniki grzybów, alergeny roztoczy, sierść zwierząt, dym tytoniowy, smog (PM2.5 i PM10) oraz drobne zanieczyszczenia mechaniczne (np. kurz, pył). Dzięki tak wysokiej skuteczności filtr HEPA jest szczególnie polecany alergikom oraz osobom, które chcą zadbać o czyste i zdrowe powietrze w swoim domu. Występuje najczęściej w oczyszczaczach powietrza i odkurzaczach, jednak posiadają go również nowoczesne wentylatory bezłopatkowe, takie jak Yoer X-Aero.

Filtry HEPA dzielą się na kilka klas, które określają ich skuteczność w zatrzymywaniu cząstek stałych.

E10-E12 - tzw. podstawowe filtry HEPA, zatrzymują od 85% do 99,5% cząsteczek.
H13 - filtr wysokiej klasy, który eliminuje aż 99,95% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona.
H14 - filtr klasy medycznej, usuwający nawet 99,995% zanieczyszczeń.

Filtry HEPA mogą być:

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr w Vespa LX 50?

Filtry zmywalne - wykonane z wytrzymałego poliestru.
Filtry niezmywalne - produkowane z celulozy, strukturą przypominają cienką kartkę papieru.
Filtry zintegrowane - stanowią połączenie kilku warstw filtracyjnych, np. filtra HEPA z filtrem węglowym lub wstępnym.

Zmywalne Filtry Powietrza

Zmywalne filtry powietrza - Stosowane są przede wszystkim w instalacjach odciągania oparów olejów, tłuszczy w przemyśle chemicznym, spożywczym. Zbudowane są z materiału odpornego na działanie wody i olejów np. z metalu, stali nierdzewnej, poliestru.

Filtr Węglowy

Kiedy myślisz o czystym powietrzu, najpewniej wyobrażasz sobie brak kurzu, pyłków i alergenów. A co z zapachami? Albo z tym, czego nie widzisz - jak lotne związki organiczne. Właśnie tu do akcji wkracza filtr węglowy, czyli niepozorny, ale bardzo skuteczny element oczyszczaczy powietrza.

Filtr węglowy to specjalny materiał pokryty warstwą aktywnego węgla, który pochłania zapachy i szkodliwe związki chemiczne. szkodliwe VOC (np. formaldehyd, benzen), dym papierosowy oraz nieprzyjemne zapachy. To dzięki temu filtr węglowy poprawia komfort oddychania nie tylko w sensie fizycznym, ale też - sensorycznym. Powietrze staje się po prostu świeższe i bardziej neutralne.

Filtr Wodny

Filtr wodny to element wykorzystywany w klimatyzatorach ewaporacyjnych, czyli urządzeniach, które chłodzą pomieszczenia w naturalny sposób - bez stosowania chemicznych czynników chłodniczych. Wewnątrz klimatyzera znajduje się specjalna mata nasączona wodą, przez którą odbywa się przepływ powietrza. Główna rola filtra wodnego to funkcja nawilżania powietrza. Choć nie jest to filtr typowo oczyszczający, filtr wodny wychwytuje drobne zanieczyszczenia, takie jak kurz, włókna czy pyłki. Działa więc jak bardzo delikatna bariera, która może częściowo oczyścić powietrze z największych cząstek.

Filtr Wstępny

Filtr wstępny to pierwsza linia obrony w urządzeniach oczyszczających powietrze. Jego zadaniem jest zatrzymywanie największych, widocznych gołym okiem zanieczyszczeń: kurzu, sierści zwierząt, włókien tkanin, pyłków roślin, a nawet drobnych owadów. Dzięki niemu powietrze trafiające do bardziej zaawansowanych filtrów (np. HEPA i węglowy) jest wstępnie oczyszczone - a same filtry główne są mniej obciążone i dłużej zachowują swoją skuteczność. Filtr wstępny jest najczęściej wielorazowy i nadaje się do mycia, co czyni go wyjątkowo wygodnym i ekonomicznym.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Duux: konserwacja filtra

Filtr Nylonowy

Filtr nylonowy to element systemu filtracji, który zazwyczaj znajduje się za klasycznym filtrem wstępnym i stanowi drugi etap oczyszczania powietrza. Wykonany z gęsto plecionej siatki nylonowej, zatrzymuje większe cząsteczki zanieczyszczeń, które nie zostały wychwycone wcześniej - takie jak kurz, włókna, sierść zwierząt czy większe pyłki roślin. Choć nie oczyszcza powietrza z alergenów, smogu czy drobnoustrojów, jego zadaniem jest odciążenie dokładniejszych filtrów, takich jak HEPA czy węglowy. Filtr nylonowy stosuje się m.in. w oczyszczaczach powietrza, osuszaczach oraz klimatyzatorach. Jego dużą zaletą jest to, że można go łatwo wyjąć, opłukać pod bieżącą wodą i ponownie zamontować.

Wkłady do Filtrów Powietrza

Wkłady do filtrów powietrza są jednym z kluczowych elementów w systemach pneumatycznych, a ich wybór może mieć ogromny wpływ na wydajność całego systemu. Wkłady do filtrów powietrza mogą mieć różną budowę w zależności od ich zastosowania. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje wkładów: mechaniczne, węglowe oraz adsorpcyjne.

Wkłady mechaniczne to najprostsze i najtańsze rozwiązanie. Składają się z kilku warstw o różnych stopniach filtracji, które usuwają zanieczyszczenia mechaniczne, takie jak pył i kurz.
Wkłady węglowe są wykorzystywane, gdy potrzebna jest dodatkowa ochrona przed zanieczyszczeniami zapachowymi. Składają się z węgla aktywowanego, który usuwa nie tylko zanieczyszczenia mechaniczne, ale także zapachy i nieprzyjemne smaki.
Wkłady z ceramiką są dedykowane aplikacjom, gdzie wymagana jest ochrona przed zanieczyszczeniami wody. Składają się z ceramicznych kulek, które usuwają zanieczyszczenia mechaniczne oraz wodę.
Wkłady adsorpcyjne składają się z materiałów adsorpcyjnych, takich jak węgiel aktywowany lub molekuły zeolitu, które usuwają zanieczyszczenia chemiczne, takie jak pary oleju i innych związków organicznych.
Wkłady olejowe są stosowane w aplikacjach, gdzie wymagana jest ochrona przed zanieczyszczeniami olejowymi. Składają się z włókien filtracyjnych, które usuwają olej i smary z powietrza.

Wybór Odpowiednich Filtrów dla Systemu Filtracji

Skuteczność filtracji i jej odpowiednia sprawność zależy od zastosowanego rodzaju filtra. Filtry lepszej jakości, będą w stanie usunąć znacznie więcej zanieczyszczeń z powietrza w pomieszczeniu. W układach wentylacji efektywność filtrów jest wskazywana przez tzw. ocenę MERV (minimalna efektywną wartość raportowania). Standardowy przedział MERV mieści się w zakresie od 1 do 16, a im wyższa liczba, tym lepsza filtracja powietrza. Filtry o wskaźniku powyżej 13, są najlepszymi dostępnymi filtrami. Są w stanie z wysoką skutecznością usuwać cząsteczki o wielkości nawet poniżej 0,3 mikrona.

Skuteczność filtracji wymaga zastosowania filtrów, które przepuszczają mniej powietrza, generują opory przepływu powietrza w instalacji. Ważne jest aby odpowiednio dobrać rodzaj filtra do aplikacji i możliwości instalacji wentylacyjnej. Większość zakładów przemysłowych wykorzystuje MERV 13 lub lepszy, aby zabezpieczyć pracowników przed wpływem związków toksycznych.

Filtry powietrza należy dobierać, biorąc pod uwagę wymagany poziom filtracji opisany w klasyfikacji filtrów, opłacalność oraz możliwość separacji pyłu przy małej różnicy ciśnień.

Klasyfikacja Filtrów Powietrza wg Normy EN779

Europejska norma EN779 określa klasy filtracji oraz parametry jakie poszczególne klasy powinny spełniać. Norma EN779 dzieli filtry powietrza na trzy kategorie: G (zgrubne), M (średnio-dokładne) oraz F (dokładne).

Klasa G (zgrubne): Filtry o podstawowych parametrach, filtrują podstawowe zanieczyszczenia, ale nie radzą sobie z pyłkami roślin, zarodnikami grzybów, drobnym pyłem i smogiem. Filtry klasy G3 powinny wychwycić średnio 80-90% testowego pyłu, a filtry klasy G4 - co najmniej 90%.
Klasa M (średnio-dokładne): Poprzednio oznaczane za pomocą skrótów F5 i F6. Mają wysoką skuteczność w zatrzymywaniu podstawowych zanieczyszczeń, dobrze radzą sobie z pyłkami roślin i potrafią częściowo zatrzymać smog czy bakterie.
Klasa F (dokładne): Filtry dokładne o bardzo wysokiej skuteczności w zatrzymywaniu praktycznie wszystkich zanieczyszczeń. Bardzo dobrze wychwytują pyłki roślin, zarodniki grzybów, smog, bakterie, a częściowo również wirusy. Producenci rekuperatorów wykorzystują powszechnie filtry klasy F7, i nieco rzadziej F9.

Konserwacja Filtrów Powietrza

Istotną kwestią jest utrzymanie czystości filtrów w systemie wentylacji lub odpylania. Do skutków zanieczyszczenia filtrów należą:

Nieprawidłowe działanie sprzętu HVAC, a w ekstremalnych przypadkach nawet uszkodzenie systemu wentylacji, układów chłodzenia, klimatyzacji lub ogrzewania.
Zmniejszenie przepływu powietrza powodujące, że wentylatory klimatyzacyjne będą działać z nieakceptowalną skutecznością.
Brak odpowiedniej skuteczności usuwania cząstek stałych i zanieczyszczeń a nawet uszkodzenie filtrów i przedostawanie się zanieczyszczeń do pomieszczeń. pozwalając na ich powrót do powietrza w pomieszczeniu.
Większe zużycie energii i większe rachunki za energię.

Materiały Filtracyjne w Filtracji Plackowej

W przypadku filtracji plackowej, oddzielona substancja stała osadza się na całkowitym polu przekroju materiału filtracyjnego. Dopóki placek filtracyjny nie zostanie do końca uformowany, materiał filtracyjny spełnia bardzo istotną rolę. W początkowej fazie filtracyjnej ma on decydujący wpływ na zatrzymanie cząstek, narastanie placka i przepływ objętościowy filtratu. W dalszym etapie filtracji ważniejszą rolę przy separacji cząstek zaczyna pełnić placek filtracyjny, natomiast materiał filtracyjny jest tylko jego nośnikiem. W tej części procesu wpływ placka filtracyjnego na przepływ filtratu jest dominujący.

Dobór materiału filtracyjnego ma bardzo istotne znaczenie na przebieg całego procesu filtracyjnego, zwłaszcza gdy interwały filtracyjne są krótkie. W takiej sytuacji wstępna faza filtracji, w której zwykle uzyskuje się duże przepływy objętościowe filtratu, określa całkowity przepływ filtratu.

tags: #filtr #powietrza #tkanina #rodzaje #materiałów