Enterokoki kałowe w wodzie: Przyczyny, zagrożenia i metody eliminacji
- Szczegóły
Bakterie z rodzaju Enterococcus, zwane inaczej enterokokami, to beztlenowe Gram-dodatnie bakterie, które można znaleźć w fizjologicznej florze jelit. Spotykane są też w jamie ustnej i pochwie. Ziarniaki te stanowią naturalną florę naszego organizmu i przy prawidłowo działającym układzie immunologicznym nie stanowią żadnego zagrożenia. Problem pojawia się wtedy, gdy dochodzi do zwiększenia ich liczby.
Najbardziej znanymi enterokokami są Enterococcus faecalis i Enterococcus faecium. Szczególnie niebezpieczną bakterią wśród enterokoków jest pierwszy z wymienionych drobnoustrojów, określany tradycyjnie jako paciorkowiec kałowy, bytujący w okolicach narządów moczowo-płciowych.
Kiedy nasz układ odpornościowy jest w dobrej kondycji, ziarniak ten nie powoduje żadnych objawów. Bytuje w układzie pokarmowym człowieka i innych ssaków, stanowiąc jeden z elementów mikroflory jelitowej. Problem pojawia się wtedy, kiedy dochodzi do niekontrolowanego namnożenia się tych drobnoustrojów.
Enterokoki to też pożyteczne drobnoustroje. Ich obecność jest pożądana podczas produkcji surowych wędlin dojrzewających i serów, takich jak mozzarella, feta, provolone, roquefort czy cheddar.
Źródła zakażenia enterokokami
Do infekcji enterokokami dochodzi najczęściej z powodu spadku odporności organizmu, który umożliwia nadmierny rozrost bakterii. Bakteriami Enterococcus można zakazić się też w szpitalu lub na terenie innych placówek służby zdrowia. Częstym miejscem zakażenia są gabinety stomatologiczne, gdzie bakterie te mogą dostać się do organizmu w trakcie leczenia kanałowego zęba.
Przeczytaj także: Skutki chlorowania wody z fenolem
Enterokoki nazywane są inaczej „bakteriami brudnych rąk”. Do zakażenia dochodzi najczęściej z powodu braku higieny osobistej. Paciorkowiec kałowy występuje w okolicach układu moczowego i narządów płciowych. Jeśli nie zachowamy odpowiednich zasad higieny, może zostać przeniesiony w okolice jamy ustnej i rozprzestrzenić się na cały organizm.
Zakażenie Enterococcus faecalis jest bardzo niebezpieczne, ponieważ bakterie te są odporne na wiele różnych antybiotyków. Leczenie jest skomplikowane, problematyczne i długie.
Miejsca występowania i skutki zakażenia
Miejscem, w którym najczęściej bytują enterokoki, są narządy moczowo-płciowe:- zakażenie pęcherza moczowego - rozwija się ono bardzo często u kobiet będących w ciąży i stanowi zagrożenie dla nienarodzonego dziecka. Może doprowadzić do zahamowania rozwoju płodu i przedwczesnej akcji porodowej.
- zakażenie dróg rodnych - w wyniku rozwoju tej infekcji dochodzi do zaburzenia w składzie fizjologicznej flory bakteryjnej wyściełającej pochwę.
Enterokoki, podobnie jak wiele innych bakterii, mogą przedostać się do krwiobiegu, powodując posocznicę oraz zakażenia wielu narządów.
W wyniku zakażenia bakteriami z rodzaju Enterococcus może rozwinąć się sepsa, czyli stan uogólnionej reakcji zapalnej całego organizmu, rozwijającej się w odpowiedzi na zakażenie. W uogólnionej reakcji zapalnej w przebiegu sepsy, dochodzi do zagrażającej życiu niewydolności wielonarządowej wskutek tzw. burzy cytokinowej.
Leczenie zakażenia enterokokami jest dość skomplikowane i może trwać bardzo długo ze względu na odporność bakterii na wiele stosowanych antybiotyków. Podczas kuracji zazwyczaj stosuje się furaginę, ampicylinę i amoksycylinę. Należy pamiętać, że nawet jak odczujemy poprawę w trakcie kuracji, nie należy jej pod żadnym pozorem przerywać.
Przeczytaj także: Giardia w wodzie: Czy chlorowanie wystarczy?
Enterokoki w wodzie - skąd się biorą?
Kał zawierający te zarazki jest częstą przyczyną zanieczyszczeń paszy, żywności oraz wody pitnej. Enterokoki są częścią fizjologicznej flory jelitowej ludzi, ale również ważnymi bakteriami chorobotwórczymi odpowiedzialnymi za poważne infekcje. Często odpowiadają za zakażenia szpitalne.
Kąpiel w wodzie, w której przekroczone zostały stężenia enterokoków, a także jej spożycie (np. przypadkowo w trakcie kąpieli) również stwarzają ryzyko infekcji. Jak zwraca uwagę sanepid, bakterie te, w przeciwieństwie do E. coli i bakterii grupy coli, mają podwyższoną odporność na działanie chloru. Wykazują też dość dużą tolerancję w stosunku do innych niekorzystnych warunków środowiska.
Kontakt z enterokokami może być szczególnie niebezpieczny dla osób z osłabionym układem odpornościowym, osób starszych, kobiet w ciąży, a także osób z niezagojonymi ranami na skórze.
Zagrożenia bakteriologiczne w wodzie
Bakterie wskaźnikowe to mikroorganizmy, które potwierdzają, że woda uległa zanieczyszczeniu bakteryjnemu, które stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka. Jednocześnie jako bakterie wskaźnikowe kwalifikują się tylko te wykrywane w postaci nieprzetrwalnikowej.
Jedną z najważniejszych bakterii wskaźnikowych jest Escherichia Coli (E. Coli). Występuje naturalnie w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt oraz nie ma zdolności do rozwoju w środowisku wodnym. W związku z tym, gdy bakteria E. Coli zostanie wykryta w wodzie, oznacza to, że trafiły do niej wraz z odchodami pochodzenia ludzkiego bądź zwierzęcego.
Przeczytaj także: Unijne wytyczne dotyczące chlorowania wody
Termin „paciorkowce kałowe” odnosi się do tych paciorkowców, które występują w odchodach ludzi i zwierząt. Spośród chorób, które wywołują te mikroorganizmy, wymienia się m.in. zapalenie dróg moczowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenie płuc.
Bakterie oznaczane w temperaturze 22°C to z reguły naturalne organizmy występujące w wodach czy glebie. Przyjmuje się, że jeśli występują licznie, wówczas są wskaźnikiem zanieczyszczenia organicznego. Są to organizmy bardzo rozpowszechnione i rozkładają martwą materię organiczną. Część z tych bakterii wspomaga procesy uzdatniania wody zarówno powierzchniowej, jak i podziemnej. Dla ludzi drobnoustroje te nie stanowią poważnego zagrożenia, gdyż nie przeżyją w ludzkim ciele, z uwagi na wyższą temperaturę ciała.
Enterococcus faecalis - objawy zakażenia
Objawy infekcji różnią się w zależności od jej rodzaju. Jednak typowe objawy mogą obejmować:
- gorączkę i dreszcze,
- ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
- nudności i wymioty,
- bóle i zawroty głowy,
- dezorientację,
- ból lub ucisk w dolnej części brzucha,
- biegunkę,
- osłabienie.
Metody eliminacji bakterii z wody
Woda w naszych domach powinna być wolna od bakterii, wirusów i innych zanieczyszczeń. Tylko wtedy jest zdatna do spożycia i celów użytkowych oraz bezpieczna dla naszego organizmu. Wymogi dotyczące parametrów wody są dokładnie określone w rozporządzeniach Ministerstwa Zdrowia i jej jakość podlega rygorystycznej kontroli. Jednak mimo to, zdarza się, że pojawiają się w niej niepożądane mikroorganizmy i ich wykrycie może budzić uzasadniony lęk.
Najlepszym sposobem na sprawdzenie, czy w naszej wodzie znajdują się bakterie coli lub inne patogeny jest przeprowadzenie analizy mikrobiologicznej. Badanie można zlecić lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub prywatnemu laboratorium. Takie usługi oferują również niektóre firmy specjalizujące się w uzdatnianiu wody.
Woda zanieczyszczona bakteriami nie może być spożywana ani używana do higieny i innych celów. Na szczęście nie są one niezniszczalne i można je zlikwidować przez odpowiednią dezynfekcję.
Domowe sposoby dezynfekcji
Jedną z najprostszych metod dezaktywacji pałeczki coli w wodzie pitnej jest jej przegotowanie. Bakterie giną bowiem w temperaturze powyżej 60°C, zatem wrzątek skutecznie je usuwa. Przy czym najlepiej gotować wodę co najmniej przez 20 minut.
Profesjonalne metody dezynfekcji
Dlatego, aby skutecznie zneutralizować bakterie coli w wodzie, niezbędna jest bardziej wydajna dezynfekcja chemiczna lub fizyczna.
Chlorowanie
Chlorowanie wody jest jedną z najczęściej stosowanych metod uzdatniania stosowaną zarówno w dużych zakładach wodociągowych, jak i gospodarstwach domowych korzystających z własnego ujęcia. Jej popularność wynika przede wszystkim z niskich kosztów. Zazwyczaj do oczyszczania wody wykorzystywany jest podchloryn sodu lub dwutlenek chloru. Oba związki eliminują patogeny, w tym bakterie coli, a ich skuteczność zależy od dozowanej ilości i pH wody.
Niewątpliwą zaletą chlorowania jest to, że dezynfekuje nie tylko zbiornik magazynujący wodę, ale także całą instalację. Stosowanie chloru jest dobrym sposobem, aby zneutralizować pałeczki coli w wodzie pitnej, jednak ma też sporo wad. Przede wszystkim powoduje drażniący zapach wody i znacząco obniża jej walory smakowe. Negatywnie wpływa też na nasze zdrowie. Używanie chlorowanej wody przez dłuższy czas wysusza włosy i skórę oraz może powodować różnego rodzaju wypryski i alergie. Szkodzi także na górne drogi oddechowe, powoduje mocniejsze ataki astmy, a także może uszkodzić mikroflorę jelit.
Ozonowanie
Ozonowanie staje się coraz popularniejszym sposobem uzdatniania wody. Ozon wyróżnia się silnymi właściwościami utleniającymi i znacznie lepiej niż chlor radzi sobie z usuwaniem patogenów i innych drobnoustrojów. Wykazuje skuteczność 99,9%, zatem gwarantuje, że bakterie coli w wodzie przestaną istnieć po dezynfekcji. Niestety jest to metoda droga ze względu na koszt urządzeń do wytwarzania ozonu i duże zużycie energii elektrycznej. Wadą ozonowania jest także wątpliwe działanie w całej instalacji i niska trwałość.
Dezynfekcja UV
Najbardziej polecanym przez specjalistów sposobem usuwania mikroorganizmów z wody jest dezynfekcja przy użyciu promieniowania ultrafioletowego. Naświetlanie zmienia strukturę DNA i RNA bakterii i wirusów, dzięki czemu tracą one zdolność wzrostu oraz namnażania i w efekcie obumierają.
Profesjonalna lampa UV to najskuteczniejsza metoda neutralizacji zagrożenia, jakie stanowi skażenie wody bakterią coli. Jednocześnie jest to rozwiązanie ekonomiczne, wygodne w obsłudze i nie wymaga niemal żadnych działań człowieka podczas procesu dezynfekcji. Warto zaznaczyć, że lampy UV do wody są całkowicie bezpieczne dla naszego zdrowia i przyjazne dla środowiska. Nie wytwarzają żadnych substancji lotnych ani szkodliwych produktów ubocznych.
Uniwersalna budowa i stosunkowo niewielkie rozmiary pozwalają na montaż lampy sterylizującej na każdej instalacji. Warto stawiać na produkty renomowanych marek, jak np. TMA, Viqua i Cintropur, które stosują wysokiej jakości promienniki o potwierdzonym działaniu bakteriobójczym.
Przy własnym ujęciu wodnym rekomendowana jest profesjonalna lampa UV montowana na początku instalacji. Pozwoli to zapewnić oczyszczoną z patogenów wodę w całym gospodarstwie domowym. W przypadku użytkowników sieci wodociągowych świetnie sprawdzi się lampa pod zlewozmywak do kuchni.
Trzeba jednak wiedzieć, że dezynfekcja promieniowaniem UV będzie w pełni skuteczna, gdy woda jest wolna od zanieczyszczeń, związków nieorganicznych i osadów. Powinna mieć także odpowiednie pH i miękkość. Najczęściej potrzebny jest odpowiedni filtr, czasami również urządzenie do zmiękczania wody lub odżelaziacz.
Profilaktyka zakażeń
Bakteria Escherichia coli jest powszechnie obecna i może narobić poważnych szkód, jeśli dostanie się do naszego organizmu. Na szczęście da się zminimalizować ryzyko zakażenia, stosując odpowiednie środki.
Przede wszystkim należy dbać o higienę i dokładnie myć ręce: po skorzystaniu z toalety, przed i po jedzeniu, po kontakcie z osobą chorą i zainfekowanymi przedmiotami, po zabawie ze zwierzętami. Równie istotna jest troska o porządek w domu. Pałeczka okrężnicy gości w dużych ilościach w toalecie, kuchni i łazience, jednak jest mało odporna na środki czyszczące.
Kolejną kwestią jest jakość jedzenia. Warzywa i owoce należy dokładnie umyć przed spożyciem w czystej wodzie. Lepiej nie jeść surowego mięsa ani nie pić niepasteryzowanego mleka.
Bardzo ważna jest czystość wody, która jest nam niezbędna do życia. Trzeba unikać picia kranówki z niepewnych źródeł, a także przygotowywanych na niej napojów, zimnych dań i kostek lodu.
Najważniejsze jednak, aby zadbać o bezpieczeństwo we własnym domu. O ile przedsiębiorstwa wodociągowe kontrolują na bieżąco parametry wody, to posiadacze własnych ujęć sami muszą zadbać o jej jakość. Wszystkim osobom, którym zależy na zdrowiu własnym i swoich najbliższych rekomendujemy stworzenie systemu uzdatniania wody. Aby uchronić się przed mikroorganizmami, takimi jak bakteria coli, warto zainwestować w lampę UV.
tags: #enterokoków #kałowych #w #wodzie #przyczyny
