Oczyszczalnia Tlenowa HABA: Przyczyny Awarii i Rozwiązania

Szczegóły: Opublikowano: 10. December 2025

Coraz więcej osób mieszkających w domkach jednorodzinnych decyduje się na przydomowe oczyszczalnie ścieków. Niskie koszty eksploatacji, trwałość i szczelność przydomowej oczyszczalni to główne zalety tego typu przedsięwzięcia. Oczyszczalnia nie jest mechanizmem awaryjnym, jednak należy pamiętać o dokładnym i regularnym czyszczeniu oraz kontrolowaniu jej elementów.

Konserwacja i Przeglądy Oczyszczalni

Aby oczyszczalnia pracowała prawidłowo wszystkie jej elementy muszą podlegać regularnym przeglądom. Okresowe przeglądy instalacji jest ważne dla każdego rodzaju oczyszczalni. Przegląd oczyszczalni nie jest rzeczą bardzo skomplikowaną, a pozwala uniknąć niepotrzebnych niespodzianek, takich jak np. naprawa oczyszczalni ścieków. Czyszczenie filtrów oczyszczalni jest równie ważną kwestią jeżeli chodzi o eksploatację oczyszczalni. Czasami jednak, filtr do szamba ekologicznego będzie wymagał całkowitej wymiany, dlatego też należy regularnie sprawdzać każdy element oczyszczalni. Warto też od czasu do czasu kontrolować skład odpływu. Jeżeli jednak któryś z elementów nie działa prawidłowo warto zasięgnąć rady serwisantów.

W zależności od tego czy jest to oczyszczalnia biologiczna czy drenażowa, przeprowadzane są kontrole funkcjonowania ich elementów. Zakres działań serwisu może różnić się w zależności od typu i modelu przydomowej oczyszczalni, lokalnych przepisów oraz specyficznych potrzeb klienta. Naprawa oczyszczalni ścieków jest konieczna zwłaszcza wtedy, gdy dojdzie do zapchania drenażu rozsączającego nieczystości do gruntu lub jakichkolwiek problemów z przydomową oczyszczalnią ścieków, np. w przypadku trudnych warunków gruntowych, czyli słabo przepuszczalnych (np. glina, piasek pylasty - tzw. Najpierw należy ustalić co konkretnie jest przyczyną zatoru i w jakim miejscu on nastąpił. Wówczas można podjąć próbę jego udrożnienia na jakiś czas, np.

Biopreparaty i Konserwacja

Oprócz czynności sprawdzających i serwisowych, należy pamiętać, aby stosować preparaty, które pomogą w prawidłowej konserwacji całego mechanizmu. Na rynku obecnych jest wiele preparatów, które w swoim składzie nie zawierają szkodliwych dla flory bakteryjnej oczyszczalni, składników. Warto stosować biopreparaty, które redukują powstawanie kożucha i osadu w osadniku gnilnym oraz wspomagają procesy oczyszczania. Dzięki stosowaniu odpowiednich preparatów zmniejsza się częstotliwość wywozu osadów, a oczyszczalnia pracuje prawidłowo. Preparaty na rozruch są stosowane przy rozruchu oraz po każdorazowym opróżnieniu biologicznej oczyszczalni ścieków. Efektywne bakterie służą do wspomagania oczyszczania ścieków w oczyszczalniach przydomowych i osiedlowych. Podczas stosowania tego biopreparatu zmniejsza się także ilość osadów ściekowych i następuje ich mineralizacja. Ekologiczne tabletki do zmywarek również zaleca się wszystkim użytkownikom szamb i przydomowych oczyszczalni. Poza oczyszczeniem samego urządzenia, wpływają one na zdecydowaną poprawę warunków eksploatacji instalacji kanalizacyjnych (efekt oczyszczania) i drenaży rozsączających (efekt udrożniania).

Przyczyny Awarii Oczyszczalni Tlenowej HABA

Przydomowe oczyszczalnie ścieków to coraz popularniejsze rozwiązanie w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, pozwalające na niezależne oczyszczanie ścieków z budynków mieszkalnych czy usługowych. Niemniej jednak, aby działały one efektywnie i bezawaryjnie, konieczne jest zachowanie odpowiedniej dbałości i ostrożności. Przydomowe oczyszczalnie ścieków, jak każde urządzenie, wymagają regularnej konserwacji i dbania o nie. Jeśli właściciel nie będzie się z nimi obchodził w odpowiedni sposób, to ich skuteczność oczyszczania może być niska, a w skrajnej sytuacji mogą wręcz przestać działać.

Przeczytaj także: Korzyści z Używania Nawilżacza Powietrza

Wybór oczyszczalni od sprawdzonego producenta, który oferuje sprawdzoną technologię, wysoką jakość komponentów, długą gwarancję i profesjonalny serwis, to klucz do jej bezproblemowego działania. Jednak nawet najlepsze urządzenie nie będzie działać poprawnie, jeśli nie będzie eksploatowane zgodnie z przeznaczeniem.

Częste przyczyny awarii:

Im więcej komór, tym większe ryzyko zapychania się przejść między nimi.
Tanie, niskiej jakości pompy to częsta przyczyna problemów. Często psują się już w okresie gwarancyjnym lub tuż po jego zakończeniu, co dla użytkownika oznacza kosztowną wymianę - zwłaszcza jeśli awaria nastąpi w weekend, gdy trudno o serwis.
Brak regularnych przeglądów i serwisowania może prowadzić do zatykania odbiornika ścieków. Niektóre firmy reklamują swoje oczyszczalnie jako „bezobsługowe", co jest nieprawdziwą i potencjalnie kosztowną pułapką dla użytkowników.
Do oczyszczalni nie powinny trafiać odpady higieniczne, takie jak podpaski, chusteczki nawilżane czy inne materiały nierozkładalne biologicznie.
Oczyszczalnie najlepiej funkcjonują, gdy dopływ ścieków jest w miarę równomierny. Nagłe skoki w obciążeniu, np. intensywne sprzątanie domu połączone z wielokrotnym praniem odzieży jednego dnia, mogą zaburzyć proces oczyszczania.

Wpływ Substancji Chemicznych na Oczyszczalnię

Niektóre środki chemiczne, takie jak wybielacze, detergenty czy rozpuszczalniki, mogą zniszczyć bakterie w oczyszczalni, co wpłynie negatywnie na proces oczyszczania ścieków. Warto zatem korzystać z ekologicznych środków czystości, które nie zaszkodzą przydomowej oczyszczalni. Stosowanie agresywnych środków czyszczących jest szkodliwe nie tylko dla ludzi, lecz tak samo szkodzi pożytecznym mikroorganizmom. Jednak dbanie o pożyteczne bakterie bardzo się opłaca, ponieważ to właśnie one rozkładają toksyczne związki zawarte w ściekach, umożliwiając ich zagospodarowanie w obrębie działki oraz sprawiając, że wywóz nieczystości odbywa się rzadziej.

Substancje chemiczne, środki czystości, detergenty oraz odpady stałe i oleje, które trafiają do przydomowej oczyszczalni, mogą poważnie ograniczać proces oczyszczania ścieków. Chemikalia mogą zabić pożyteczne bakterie odpowiedzialne za biologiczne oczyszczanie, a stałe odpady oraz tłuszcze mogą powodować zatykanie się instalacji. Dlatego ważne jest, aby użytkownik ograniczał wprowadzanie takich substancji do oczyszczalni i stosował wyłącznie środki biodegradowalne. Przestrzeganie tych zasad pozwoli utrzymać prawidłową eksploatację oczyszczalni i zapobiec jej nieprawidłowemu działaniu.

Szkodliwe substancje o charakterze przemysłowym są to substancje szkodliwe dla wszystkich żywych organizmów, w tym bakterii, które stanowią integralną część procesów biologicznych zachodzących w oczyszczalniach ścieków. Substancje te mogą obejmować różnego rodzaju chemikalia, metale ciężkie, pestycydy, oleje przemysłowe oraz inne związki chemiczne, które mogą zaburzać procesy oczyszczania ścieków i prowadzić do trwałych uszkodzeń ekosystemów wodnych. Ich odprowadzanie do oczyszczalni jest kategorycznie zabronione, ponieważ mogą one powodować obniżenie efektywności działania osadu czynnego, który jest kluczowym elementem w biologicznym oczyszczaniu ścieków. Osad czynny to złożony ekosystem mikroorganizmów, które rozkładają zanieczyszczenia organiczne.

Przeczytaj także: Jakość powietrza w Polsce: Analiza

Problemy z Bakteriami w Oczyszczalni

Biologiczna oczyszczalnia ścieków zawdzięcza swoją skuteczność obecności odpowiedniej ilości bakterii, które rozkładają szkodliwe substancje w ściekach. Niewystarczająca ilość bakterii może prowadzić do nieskutecznego oczyszczania ścieków, co w konsekwencji prowadzi do zanieczyszczenia środowiska. Niekiedy właściciele zapominają o zaaplikowaniu biopreparatu do oczyszczalni po wywiezieniu osadu ze zbiornika lub w ramach cyklicznej dawki (zwykle raz na miesiąc). Chcąc zapewnić największą sprawność oczyszczalni, najlepiej zaszczepić pożyteczne bakterie do szamba każdorazowo po opróżnieniu osadnika oraz wzmacniać je cyklicznie w ciągu roku - większość preparatów stosuje się co miesiąc lub co kwartał.

Bakterie stanowią serce oczyszczalni ścieków i szamb - to właśnie one radzą sobie z substancjami organicznymi, które tam trafiają. Niemniej jednak czasami bakterie mogą zacząć obumierać, przez co zachodzi konieczność ich uzupełnienia - regeneracji mikroflory zbiornika. Obumieranie nie musi być winą źle zaprojektowanej konstrukcji oczyszczalni - czasami mają na to wpływ inne czynniki, takie jak temperatura, niewłaściwie warunki chemiczne czy nadużywanie detergentów.

Nieodpowiednie warunki fizyczne w szambie i oczyszczalni:

Temperatura: Optymalna temperatura powinna wynosić 20-40 stopni, jednak należy pamiętać, że drobnoustroje mają zdolność działania w temperaturze od 5 do 60 stopni. Zakres jest więc naprawdę spory, przy czym zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie wartości powodują, że bakterie stają się nieaktywne i zaczynają wymierać.
Natlenienie: Inną przyczyną może być niewłaściwe natlenienie zbiornika (napowietrzanie) oraz brak przewietrzania. Okazuje się, że tlen jest dla bakterii jak woda dla ludzi - bez niego trudno im funkcjonować. Szczególnie jest to istotne w napowietrzanych oczyszczalniach biologicznych, gdzie bytują bakterie tlenowe - aeroby. Awaria układu napowietrzania powinna więc zostać jak najszybciej naprawiona, natomiast w oczyszczalniach drenażowych należy zadbać o odpowiednią wentylację drenażu - sprawdzenie jego drożności.

Zbyt duża ilość środków chemicznych spływających do oczyszczalni:

Niemniej jednak bakterie do oczyszczalni nie lubią silnych detergentów, które zazwyczaj używane są w procesie czyszczenia. Mowa tutaj przede wszystkim o produktach zawierających: chlor, fosforany, EDTA, sodę kaustyczną. Warto ograniczyć stosowanie tradycyjnych: wybielaczy, udrażniaczy rur, preparatów do usuwania kamienia, proszków do prania. W domach, przy których funkcjonuje oczyszczalnia ścieków, powinno się korzystać z biodegradowalnych produktów czyszczących, które są w pełni przyjazne środowisku naturalnemu, w tym również bakteriom.

Przeczytaj także: Napoje gazowane: Pepsi i gaz

Nieodpowiednie warunki chemiczne we wnętrzu oczyszczalni:

Bardzo istotnym aspektem jest poziom odczynu pH. Proces oczyszczalnia ścieków wymaga pH neutralnego, na poziomie mniej więcej 7,0. Zakłócenia na tym tle mogą prowadzić do wymierania bakterii, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z nadmiernym zasoleniem. Na odczyn zasadowy - nadmierne zasolenie mają wpływ uzdatniacze wody instalowane w domach. Niekorzystne jest również nadmierne zakwaszenie zbiornika, którego przyczyną może być kwaśny kondensat z pieca kondensacyjnego.

Antybiotykoterapia:

Antybiotyki stosowane są w medycynie już od dawna, a ich główną rolą jest zabijanie chorobotwórczych bakterii. Niemniej jednak wszyscy mamy świadomość tego, że powodują one wymieranie również tych dobrych bakterii (saprofitów), na przykład zasiedlających jelita bądź … przydomową oczyszczalnię ścieków. Bakterie w oczyszczalni nie są odporne na działanie antybiotyków, podobnie jak te, które bytują w naszym organizmie. Choć leki przyswajane są przez człowieka bardzo dobrze, to jednak ich resztki są wydalane, a następnie spuszczane w toalecie. Przydomowa oczyszczalnia ścieków, wskutek stosowania antybiotykoterapii, może przestać funkcjonować prawidłowo.

Zbyt rzadko wybierany osad:

Tworzenie się osadu w przydomowej oczyszczalni jest zupełnie naturalnym zjawiskiem, dlatego też jesteśmy zobowiązani od czasu do czasu go wybierać. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak często należy to robić - w niektórych przypadkach wystarczy raz na pół roku, w innych oczyszczanie musi mieć miejsce znacznie częściej. Szybkość narastania osadu zależy między innymi od rodzaju oczyszczalni. Praktyka pokazuje, że szybciej narasta on w oczyszczalniach z osadem czynnym, niż w oczyszczalniach ze złożem biologicznym.

Jak Radzić Sobie z Wymieraniem Bakterii?

Niska wydajność oczyszczalni to powszechny problem w przypadku wymierania bakterii. Istnieje kilka sposobów na to, aby sobie z nią poradzić. Przede wszystkim musimy usunąć czynnik drażniący, czyli ten, przez który obumierają bakterie. Niestety, czas trudno jednoznacznie ustalić przyczynę takiego stanu rzeczy, dlatego trzeba działać na wielu polach. Dobrym rozwiązaniem jest także zastosowanie biopreparatów, dzięki którym wyrównamy poziom flory bakteryjnej w naszej oczyszczalni. Pozwala to uniknąć spadku jej wydajności. Jednocześnie nie zapominajmy, że wymieranie bakterii to proces, który bezwzględnie należy zahamować, tak aby oczyszczalnia funkcjonowała prawidłowo.

Problemy z Pianą w Oczyszczalni

Zbyt duża ilość piany powoduje szereg nieprawidłowości w działaniu całego układu. Jednym z największych problemów eksploatacyjnych w technologii osadu czynnego obok puchnięcia osadu jest powstawanie piany. Przyczyną to najczęściej młody osad w wysoko obciążonej komorze, niska koncentracja biomasy, czyli bezpośrednią przyczyną może być zbyt intensywne odprowadzanie osadu nadmiernego powodujące przeciążenie osadu czynnego. Inne przyczyny wystąpienia takiej piany to obecność metali ciężkich, za wysokie lub za niskie pH, niska temperatura i niskie stężenie tlenu, zbyt niskie stężenie substancji pożywkowych.

Jeśli osad jest zbyt młody zaprzestać odprowadzanie osadu nadmiernego przez kilka dni aż układ zacznie działać prawidłowo, jednocześnie zapewnić właściwy stopień recyrkulacji osadu, szczególnie w okresach szczytowych przepływów, utrzymywać stężenie tlenu rozpuszczonego w komorze na poziomie 2 mg/l i zapewnić odpowiednie mieszanie. W tych warunkach zlecane jest włączenie odpowiedniego biopreparatu Ekobak Microlife do aktywacji i wzbogacenia mikroflory osadu czynnego.

Oczywistym przeciwdziałaniem mającym na celu wyeliminowanie przyczyn powstawania tego typu piany jest systematyczne stosowanie preparatów biologicznych ukierunkowanych na rozkład tłuszczów w reaktorach biologicznych, najpopularniejszym zestawem stosowanym w oczyszczalniach komunalnych i przemysłowych borykających się z nadmiarem tłuszczów jest zestaw biopreparatów: Ekobak Microlife DCT 003 i Ekobak Microlife DCB 002. Jeszcze bardziej wskazane jest stosowanie preparatów na rozkład tłuszczów już w sieci kanalizacyjnej, takie działanie pozwoli utrzymać przepompownie i kanały ściekowe w dobrym stanie eliminując awarie pomp, problem zagniwania ścieków i odorów jednocześnie poprawiając pracę końcowej oczyszczalni ścieków.

Przyczyną takiej piany często jest niedociążenie komory napowietrzanej za sprawą niedostatecznego stopnia odprowadzania osadu nadmiernego z układu. W pierwszej kolejności należy zwiększyć stopień odprowadzania osadu nadmiernego z układu o 5-10% dziennie aż na powierzchni bioreaktora pojawi się mniejsza ilość lekkiej, świeżej i rozdrobnionej piany. Prawdopodobnie układ pracuje z krytycznie niskim obciążeniem osadu czynnego ładunkiem organicznym. W tym przypadku podobnie jak powyżej zalecane jest zwiększenie stopnia odprowadzania osadu nadmiernego z układu do 10% dziennie do momentu poprawy parametrów i pojawienia się lekkiej świeżej piany. Dodatkowo należy sprawdzić i poprawić efektywność usuwania kożucha z osadnika wtórnego.

Taka barwa piany, a także często samego osadu świadczy o warunkach beztlenowych panujących w komorze osadu czynnego. Przeciwdziałania: zwiększenie stopnia napowietrzania do osiągniecia stężenia tlenu rozpuszczonego w granicach 2 mg/l, sprawdzenie i ewentualne czyszczenie dyfuzorów, przegląd przewodów doprowadzających tlen, sprawdzenie całego systemu napowietrzania. Jeżeli układ jest sprawny podjąć działania umożliwiające odpowiednie obciążenie osadu np. poprzez włączenie dodatkowej komory napowietrzania (jeśli taka jest dostępna).

Stosunkowo mała zawartość świeżej i lekkiej piany wskazuje na poprawną pracę oczyszczalni.

Tabela: Typowe Problemy i Rozwiązania w Oczyszczalniach Tlenowych HABA

Problem	Możliwa Przyczyna	Rozwiązanie
Niewielkie drgania w komorze napowietrzania	Problemy z kompresorem	Sprawdź rury, węże, membrany, zawory kompresora
Dużo białej piany	Nadmiar chemii gospodarczej	Ogranicz stosowanie chemii gospodarczej
Szary kolor osadu	Procesy beztlenowe	Zwiększ ilość rozpuszczonego tlenu
Mało materii organicznej	Niedostateczne obciążenie oczyszczalni	Dostarcz więcej materii organicznej (ścieków)

Dodatkowe Wskazówki Eksploatacyjne

Zaleca się, aby przydomowa oczyszczalnia ścieków była kontrolowana przynajmniej raz w roku przez specjalistę, który oceni stan techniczny i wykryje ewentualne usterki.
Część czynności serwisowych z powodzeniem może wykonać właściciel oczyszczalni, po uprzednim zapoznaniu się z zasadą działania urządzenia.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków mają określoną pojemność, a ich wydajność jest uzależniona od ilości odprowadzanych ścieków. Nadmierne zużycie wody może spowodować, że oczyszczalnia nie będzie w stanie należycie przetworzyć wszystkich ścieków, co skutkować może wypłukaniem osadu czynnego ze zbiornika lub przytkaniem się kanalizacji.
Montaż przydomowej oczyszczalni ścieków powinien być dokładny i przemyślany, a urządzenia ustawione w sposób właściwy. Nieprawidłowe usytuowanie oczyszczalni lub błędny montaż może skutkować nieszczelnością systemu, nieprawidłową pracą urządzeń mechaniczno-elektrycznych lub cofaniem się ścieków.

Podsumowując, właściwa eksploatacja przydomowej oczyszczalni ścieków jest niezwykle ważna dla ochrony środowiska. Aby uniknąć poważnych problemów, należy regularnie konserwować urządzenie, korzystać z niego zgodnie z przeznaczeniem, instalować je prawidłowo, unikać zbyt dużego obciążenia systemu i zadbać o odpowiednią ilość bakterii.

tags: #oczyszczalnia #tlenowa #HABA #przyczyny #awarii