Przydomowa Bio-Hybrydowa Oczyszczalnia Ścieków: Zasada Działania

Szczegóły: Opublikowano: 22. November 2025

Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody. Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne. Takie rozwiązanie ma szereg zalet, jednak wymaga również spełnienia konkretnych wymogów prawnych.

Zalety Biologicznych Oczyszczalni Ścieków

Biologiczne oczyszczalnie ścieków VH umożliwiają nowoczesną i ekonomiczną utylizację ścieków. Jakość oczyszczonej wody pościekowej w odpływie odpowiada wymogom polskiej normy PN-EN 12566-3, dzięki czemu oczyszczone ścieki można odprowadzić bezpośrednio do wód powierzchniowych lub rozsączyć w gruncie (przy pomocy studni chłonnych, skrzynek rozsączających lub drenaży).

Zaoszczędzisz pieniądze: Rezygnując z tradycyjnego szamba na rzecz biologicznej oczyszczalni ścieków, w ciągu 10 lat zaoszczędzisz prawie 25 tys. zł.
Zyskasz komfort: Biologiczna oczyszczalnia ścieków to minimum obsługi, dlatego na co dzień po prostu zapomina się o ściekach. Można poczuć komfort jakby korzystało się z kanalizacji, do czego większość inwestorów budujących na przedmieściach jest przyzwyczajonych po latach mieszkania w budownictwie wielorodzinnym.
Zyskasz czas: Nie będziesz miał szamba, więc nie będziesz ciągle kontrolować poziomu ścieków w zbiorniku i, w razie przepełnienia, zamawiać wozu asenizacyjnego do ich wypompowania. Wizyta szambowozu trwa zazwyczaj około 30 min. przez co łącznie z dojazdem może zabrać Ci nawet godzinę. Pompowanie szamba co 2-3 tygodnie spowoduje, że w towarzystwie szambiarki spędza się nawet 24 godziny w roku - dzięki oczyszczalni będziesz miał ten czas dla siebie.
Zadbasz o środowisko: Oczyszczalnia biologiczna jest lepsza dla środowiska niż najszczelniejsze szambo. Ścieki szamba po jego zapełnieniu są pompowane i zawożone ciężarówką do miejskiej oczyszczalni.

Symulacja kosztów eksploatacji przez 4 osoby w ciągu 10 lat:

Kanalizacja - 8760 zł
Szambo - 26500 zł
Oczyszczalnia BIO-HYBRYDA - 2500 - 3180 zł

Wymagania Prawne Dotyczące Przydomowych Oczyszczalni Ścieków

Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.

Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód.

Przeczytaj także: Wymiana filtra powietrza: Etesia 124 Hydro - poradnik

Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.

Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych.

Wymagania Glebowe dla Różnych Rodzajów Oczyszczalni

Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli:

Rodzaj oczyszczalni ścieków	Wymagania glebowe	Odległość od poziomu wód gruntowych	Wielkość działki
z drenażem rozsączającym	dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy)	> 1,5 m (1)	duża (3)
biologiczna- rozsączanie planowane w gruncie	dobra przepuszczalność	-	mała (4)
biologiczna- poza granicami działki (6)	bez znaczenia	-	mała (4)
hydrobotaniczna- rozsączanie planowane w gruncie	dobra przepuszczalność	-	duża (5)
hydrobotaniczna- poza granicami działki (6)	bez znaczenia	-	duża (5)

1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne

Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji.

Przeczytaj także: Twarda Woda: Definicja, Skład i Skutki

Dopuszczalne Wartości Wskaźników Zanieczyszczeń

Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela). W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.

L.p.	Nazwa wskaźnika	Jednostka	RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji
			2000 - 9999	10000-14999	15000-99999	100000<
1	Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji	mg O2/l min. % redukcji	25 albo 70-90	25 albo 70-90	15 albo 90	15 albo 90
2	Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową	mg O2/l min. % redukcji	125 albo 75	125 albo 75	125 albo 75	125 albo 75
3	Zawiesiny ogólne	mg/l min. % redukcji	35 albo 90	35 albo 90	35 albo 90	35 albo 90
4	Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego)	mg N/l min % redukcji	15	15 albo 70-80	15 albo 70-80	10 albo 70-80
5	Fosfor ogólny	mg P/l min % redukcji	2	2 albo 80	2 albo 80	1 albo 80

Źródło: załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:

zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków

Lokalizacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków

Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.

Minimalne Odległości Posadowienia Zbiornika

Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:

Przeczytaj także: Nawilżacz Esperanza EHA004: Czy Warto?

Wyszczególnione obszary	Element przydomowej oczyszczalni ścieków	Minimalne odległości [m]
		Dla zbiornika do 10 m3	Dla zbiornika od 10 do 50 m3	Dla zbiornika od 50 m3
Studnia wody pitnej	Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe	15
	Instalacji rozsączania wody w gruncie	30
Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej*	Zbiornik na nieczystości ciekłe	5	30x**
Pozostałe budynki		15	30x**
Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej	Zbiornik na nieczystości ciekłe	2 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi)x**
Dla pozostałych budynków		7,5 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi)X**
Kąpieliska, plaże publiczne***	Przydomowa oczyszczania ścieków	1000
Przewody telekomunikacyjne	Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie	1,0
Przewody elektryczne		0,5 - 3,0
Wodociąg		0,8
Przyłącze gazowe		1,5
Roślinność (drzewa i inne)	Przydomowa oczyszczania ścieków	Zalecenie min. 3

*Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzią okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
**Odległości ustalane indywidualnie zgodnie z ekspertyzą techniczną, przyjętą przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
***Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
****Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.

Zalecenia dotyczące lokalizacji zbiornika w odpowiedniej odległości od roślinności wynikają z podejścia zdroworozsądkowego. System korzeniowy mógłby uszkodzić w dalszej perspektywie elementy oczyszczalni. Oprócz tego korzenie utrudniają prace związane z posadowieniem i konserwacją instalacji. Niekorzystne jest umieszczanie zbiornika w zagłębieniach terenu, z uwagi na możliwość zalewania przez wody opadowe. W rezultacie może to powodować wypływanie ścieków. Ponadto niepotrzebnie obciąża to instalację. Takie umieszczenie oczyszczalni może skutecznie obniżyć jej efektywność.

Warto również zwrócić uwagę na korzystne umiejscowienie instalacji względem drogi dojazdowej. Dzięki temu wszelkie prace konserwatorskie oraz wizyty ekipy asenizacyjnej będą znacznie ułatwione. Należy pamiętać o możliwości wydobywaniu się nieprzyjemnych zapachów z wnętrza zbiornika. Prawidłowo działająca instalacja nie powinna generować ich w dużych ilościach. Jednakże zaleca się, aby uwzględnić ten aspekt przy planowaniu budowy.

Planując budowę oczyszczalni warto zwrócić uwagę na obszar strefy przymarzania. Jeżeli przyłącze powstanie w tej strefie, zaleca się zastosowanie średnicy DN160 rury kanalizacyjnych oraz możliwe ograniczenia długości rur. Pozwoli to zminimalizować ryzyko powstawania zatorów w rurach pod wpływem niskiej temperatury. W przypadku gdy przyłącze musi być dłuższe, należy zastosować większy spadek rury lub wykorzystać ocieplenie. Podobnie można rozpatrywać warunki posadowienia zbiornika bezodpływowego. Jeżeli planowane jest płytkie jego posadowienie, zaleca się aby konstrukcja była dwupłaszczowa. Zdecydowanie ograniczy to przymarzanie zawartości, dzięki izolacji powietrznej pomiędzy ściankami.

Zasada Działania Biologicznej Oczyszczalni Ścieków

Biologiczna oczyszczania ścieków polega na oczyszczaniu ścieku wykorzystując procesy biologiczne, co oznacza że rozkład zanieczyszczeń odbywa się dzięki mikroorganizmom. We wszystkich oczyszczalniach biologicznych dostępnych na rynku ściek zostaje poddany dwóm etapom oczyszczania - beztlenowym i tlenowym. I tutaj dochodzi do podziału na różne modele biorąc pod uwagę technologie doczyszczania.

Technologie Oczyszczania

Technologia osadu czynnego: Ściek przepływa przez pierwsza komorę oczyszczalni gdzie znajduje się osadnik wstępy. Następnie przepływa do drugiej komory gdzie znajduje się osad czynny. Na tym etapie niezbędny jest dopływ tlenu, zostaje on dostarczany przez kompresor który tłoczy powietrze do komory. Ostatecznie ściek trafia do trzeciej komory gdzie znajduje się osadnik wtórny.
Technologii złoża biologicznego: Jest to technologia zbliżona do technologii osadu czynnego. Wykorzystuje się tutaj złoże biologiczne, które gromadzi się na materiałach filtracyjnych w głównej komorze oczyszczalni. Materiałami filtracyjnymi mogą być kamienie, tłuczeń, drobno pocięte rurki z tworzyw sztucznych, siatka polietylenowa, żwir ceramiczny. Na ich powierzchni złoże biologiczne rozmnaża się i rozkłada zanieczyszczania. Mikroorganizmy tworzą błonę, która wraz z namnażaniem się bakterii staje się coraz grubsza po czym odrywa się i trafia do osadnika wtórnego skąd zostaje przepompowana do osadnika wstępnego.

Komory Oczyszczalni

Komora denitryfikacji: Pełni rolę osadnika gnilnego. Zachodzi tu beztlenowy proces oczyszczania (denitryfikacji) oraz oddzielanie tłuszczów i części stałych zawartych w ściekach.
Komora nitryfikacji: W której zachodzi proces oczyszczania tlenowego (nitryfikacji). Znajduje się tu mechanicznie napowietrzone złoże biologiczne w postaci szczepów bakterii tlenowych, które namnażają się na pływających, specjalnie zaprojektowanych elementach z tworzywa sztucznego. Dochodzi tu również do namnażania się osadu czynnego w postaci pływających kłaczków, co wspomaga proces oczyszczania.
Komora osadu wtórnego: W której znajdujące się jeszcze w ścieku pozostałości osadu kierowane są za pomocą pompy mamutowej do pierwszej komory, gdzie osiadają na dnie. Całość procesu wspomagana jest przez okresowe dozowanie powietrza poprzez rurowe dyfuzory drobnopęcherzykowe, do których powietrze dostarczane jest z dmuchawy membranowej.

Elementy Systemu

Sterownik i kompresor dozowania powietrza: Które odpowiadają za dostarczenie do oczyszczalni właściwych dawek tlenu w precyzyjnie zaprogramowanych przedziałach czasowych.
System napowietrzania złoża aktywnego: Składający się z dyfuzorów, które uwalniają dozowane powietrze, wspomagając proces oczyszczania ścieków.
Złoże aktywne: Czyli specjalne kształtki, na których dochodzi do namnażania się bakterii oczyszczających ścieki w procesie tlenowym.
System zawrotu osadu wtórnego: Dzięki któremu gromadzenie osadu zachodzi tylko w komorze denitryfikacji.

Technologia Hybrydowa

Jest to połącznie właściwości dwóch technologii wymienionych wyżej czyli złoża biologicznego i osadu czynnego. W uproszczaniu działanie oczyszczalni hybrydowej opiera się na dwóch niezależnych strefach biologicznych. W każdej z nich niskoobciążony osad czynny - czyli bakterie tlenowe skupione w tzw. kłaczki osadu czynnego tworzą aktywną zawiesinę zaangażowaną w procesie oczyszczalnia.

tags: #bio #hydro #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #zasada