Problemy z dostępem do wody pitnej w Afryce i możliwe rozwiązania

Woda pitna to najbardziej zagrożone dobro naturalne, a zarazem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania każdego człowieka na Ziemi. Wielu ludzi nie jest tego świadomych, zużywając olbrzymie ilości wody pitnej do prania, gotowania czy kąpieli.

Tymczasem szacuje się, że około 884 milionów ludzi nie ma dostępu do czystej wody. Największy ich odsetek jest w Azji, gdzie niedobór wody pitnej wynosi aż 53%. W Afryce żyje 38% osób bez dostępu do czystej wody. Dla porównania, w Europie odsetek ten wynosi 3%.

Przeciętnie mieszkańcy Europy zużywają ok. 200 litrów wody dziennie, podczas gdy mieszkańcy Afryki zaledwie 10 litrów. Tymczasem jedna ósma mieszkańców całego świata cierpi z powodu pragnienia i chorób wywołanych spożywaniem zanieczyszczonej wody.

Brak wody jest jedną z głównych przyczyn powiększającej się przepaści pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Zasoby wodne w krajach Globalnego Południa są uzależnione od gospodarki krajów już rozwiniętych.

Przyczyny problemów z dostępem do wody

  1. Kolonializm: Państwa europejskie wycofując się z Afryki pozostawiły struktury nieprzygotowane w żaden sposób do samodzielnego funkcjonowania. Wszelki rozwój infrastruktury czy projekty hydroelektryczne były rozwijane zgodnie z celami europejskimi.
  2. Konflikty: Przez cały okres zimnej wojny Afryka była traktowana przez blok wschodni i zachodni jak poligon, obszar, gdzie bezkarnie mogły rywalizować.
  3. Niedożywienie i choroby: W krajach rozwijających się i wśród ubogich społeczności słaby dostęp do wody bezpiecznej przyczynia się do zakażeń, które powodują niedożywienia i anemię u dzieci.
  4. Zmiany klimatyczne: Wywołane globalnym ociepleniem klimatu zjawisko tzw. dipolu Oceanu Indyjskiego sprawia, iż deszcze w Tanzanii, wprawdzie obfite, stają się jednak coraz bardziej nieregularne.
  5. Wycinka lasów: Tanzania traci corocznie ponad 400 tys. hektarów formacji leśnych. Tam, gdzie nie ma lasu, który wchłonąłby wodę, ulewy powodują powódź, wymywają glebę, a następnie - w silnym słońcu - woda szybko paruje, spływa i już po kilku dniach rozpoczyna się kolejna susza.
  6. Ubóstwo i brak edukacji: Ubóstwo, wynikające również z historycznego wyzysku kolonialnego, niski poziom edukacji, mniej doświadczone i słabsze struktury administracyjne oraz brak nowoczesnych technologii wodnych należą do głównych przyczyn problemu dostępu do wody.

Konsekwencje braku dostępu do wody

  • Choroby i śmierć: Długotrwały brak wody jest przyczyną chorób, a nawet śmierci wielu ludzi na świecie. Dzieci umierają przez brak czystej wody.
  • Utrudniony dostęp do edukacji: Brak bezpiecznej wody pitnej dramatycznie wpływa na życie uczniów w Rogu Afryki. Aż 2,7 miliona dzieci przestało z tego powodu chodzić do szkoły.
  • Obciążenie kobiet i dzieci: Na całym świecie kobiety i dziewczęta spędzają około 200 milionów godzin dziennie w drodze do ujęć wody. Średni dystans, jaki kobieta w Afryce pokonuje dziennie po wodę, to 6 km (WHO).
  • Migracje: Brak wody i ograniczenia możliwości uprawy to jedna z kluczowych przyczyn migracji ludności afrykańskiej ze wsi do miast.

Zanieczyszczenia wody i ich skutki

Istnieją dwie kategorie zanieczyszczeń: mikrobiologiczne i chemiczne. Wiele bakterii, wirusów, pierwotniaków i pasożytów może wywołać chorobę po spożyciu wody zanieczyszczonej ludzkimi lub zwierzęcymi odchodami. Ciągłe narażenie na spożycie substancji chemicznych zawartych w wodzie pitnej również wpływa na rozwój poznawczy.

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Choroby przenoszone przez wodę: biegunka, dur brzuszny, wirusowe zapalenie wątroby, legionelloza, Leptospiroza i ostre nagminne porażenie dziecięce, wywołane przez wirusa Polio. Istnieje też grupa infekcji wywołanych przez pasożytnicze patogeny, które występują w organizmach wodnych, takie, jak Schistosomatoza, bilharcjoza, czy Drakunkuloza.

Mycie rąk za pomocą wody i mydła powoduje spadek o 45% liczby chorób biegunkowych, a spadek o 50% zachorowań na biegunkę i zapalenie płuc wśród dzieci.

Najbardziej niebezpieczne źródło zanieczyszczenia to kał. Jeden gram kału może zawierać: 10 000 000 wirusów, 1 000 000 bakterii, 1000 cyst pasożytów, 100 jaj pasożytów.

Działania organizacji humanitarnych

  • UNICEF działa w obszarze zapewnienia dostępu do bezpiecznej wody, usług sanitarnych i higienicznych w ponad 100 krajach.
  • Polska akcja Humanitarna działa w Sudanie południowym od 2006 roku, zapewniając dostęp do wody i obiektów sanitarnych. Pomoc polega przede wszystkim na zapewnianiu dostępu dowody i do obiektów sanitarnych i a to co to co jest taką naszą największą ekspertyzą to jest rzeczywiście budowanie studni.

Rozwiązania

  • Budowa zasilanych energią słoneczną pomp, które są odporne na zmianę klimatu i katastrofy naturalne.
  • Leczenie dzieci i szczepienia chroniące przed groźnymi dla życia chorobami, których źródłem są zanieczyszczone ujęcia wody i brak odpowiednich warunków sanitarnych.
  • Zapewnienie bezpiecznej wody, m.in. dzięki tabletkom uzdatniającym wodę z niepewnych źródeł.
  • Wsparcie budowy upraw tarasowych na terenach górskich. Tarasy pozwalają zatrzymać wodę na dłuższy okres, uprawiać więcej i bardziej zróżnicowanych płodów rolnych oraz ograniczyć procesy erozji i utraty gleby.
  • Finansowanie recyklingu plastiku na obszarach miejskich i oczyszczanie z niego przepływających przez Dar es Salaam rzek i kanałów.
  • Umożliwienie wykorzystania nowoczesnych, efektywnych technologii z zakresu zarzadzania wodą i ściekami.
  • Budowanie studni na podwyższeniach - platformach betonowych, które nawet podczas powodzi umożliwiają czerpanie wody nieskażonej mieszkańcom.
  • Budowanie latryn na podwyższeniu, zarówno w instytucjach, jak i przydomowych.
  • Szkolenie edukatorów higienicznych, którzy promują wśród lokalnej społeczności skuteczne metody dbania o higienę.

Klasyfikacja dostępu do toalet wg WHO

WHO wyróżnia kilka poziomów, według których klasyfikuje dostęp do toalet:

  1. Bezpieczny: korzystanie z ulepszonych urządzeń, które nie są dzielone z innymi gospodarstwami domowymi i w których odchody są bezpiecznie usuwane na miejscu lub usuwane i przetwarzane poza terenem zamieszkania;
  2. Podstawowy: korzystanie z ulepszonych urządzeń, które nie są dzielone z innymi gospodarstwami domowymi;
  3. Ograniczony: wspólne korzystanie z ulepszonych urządzeń przez dwa lub więcej gospodarstw domowych;
  4. Nieulepszony: Stosowanie latryn dołkowych bez płyty lub platformy, latryn wiszących lub wiaderkowych;
  5. Defekacja na otwartej przestrzeni: wypróżnianie na otwartej przestrzeni, ale także pozbywanie się odchodów na polach, w lasach, krzakach, otwartych zbiornikach wodnych i innych otwartych przestrzeniach lub wraz z odpadami stałymi.

W 2020 roku w Afryce Subsaharyjskiej z bezpiecznych urządzeń sanitarnych korzystało 30% ludzi.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

Oficjalnie ONZ uznała zaopatrzenie w wodę za jedno z praw człowieka ONZ uznała w roku 2002, wskazując, że „prawo człowieka do wody jest niezbędne do prowadzenia życia w godności ludzkiej” i że jest „warunkiem wstępnym dla realizacji innych praw człowieka”.

Dostęp do wody za jedno z podstawowych praw człowieka był uznany już przez Konwencję o prawach dziecka z 1989 roku oraz Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet 1979 roku. Obie konwencje stwierdzają, iż od dostępu do wody zależy zdrowie oraz jakość życia.

ONZ stwierdza także, że rozwiązanie problemu braku wody jest możliwe, a nawet osiągalne w krótkim terminie, ustalając zmniejszenie o połowę liczby osób niemających dostępu do wody jako jeden ze swoich celów milenijnych.

Źródła wody dzieli się na ulepszone, nieulepszone oraz wody powierzchniowe. Do nieulepszonych źródeł wody należą niezabezpieczona studnia kopana, niezabezpieczone źródło, wózek z małym zbiornikiem/bębnem, cysterna oraz woda powierzchniowa (rzeka, jezioro, staw itp.), woda butelkowana.

Do ulepszonych źródeł innych niż wodociągi należą np. krany publiczne, studnie rurowe, zabezpieczone przed zanieczyszczeniem studnie kopane, zabezpieczone zbiorniki deszczówki.

Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety

W roku 2020 z bezpiecznych źródeł wody, czyli pochodzących z ulepszonego źródła i dostępnych zawsze wtedy, kiedy jest taka potrzeba, korzystało 74% ludności na świecie. Podstawowy dostęp do wody, czyli dostęp do ulepszonego źródła wody oddalonego nie więcej niż 30 minut od miejsca zamieszkania, miało 16%, natomiast 4% miało dostęp ograniczony, ponieważ droga do ulepszonego źródła zajmowała im dłużej niż 30 minut.

Najgorsza sytuacja była w państwach Oceanii, gdzie z nieulepszonych źródeł korzystało 18%, a z wód gruntowych aż 23% mieszkańców, a także w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie tych pierwszych używało 16% ludzi, tych drugich 7%.

Tabela: Dostęp do źródeł wody w 2020 roku

Region Bezpieczne źródła Podstawowy dostęp Dostęp ograniczony Nieulepszone źródła Wody gruntowe
Świat 74% 16% 4% 5% 2%
Oceania - - - 18% 23%
Afryka Subsaharyjska - - - 16% 7%

Zdecydowane różnice widać pomiędzy mieszkańcami miast i wsi. Wśród mieszkańców miast w Afryce Subsaharyjskiej dostęp podstawowy do bezpiecznych źródeł wody miało 54%, natomiast wśród mieszkańców wsi jedynie 13%. W najgorszej sytuacji zdecydowanie jest ludność dotknięta konfliktami.

tags: #woda #pitna #Afryka #problemy #i #rozwiązania

Popularne posty: