Woda Gazowana: Definicja, Historia i Właściwości
- Szczegóły
Wybór wody do picia wydaje się prosty, ale czy na pewno? Decyzja między wodą źródlaną a mineralną może być bardziej skomplikowana, niż się wydaje. Podobnie, wybór między wodą gazowaną a niegazowaną to dylemat, który wielu z nas dobrze zna.
Co to jest woda gazowana?
Woda gazowana, znana też jako woda sodowa, to nic innego jak woda wzbogacona dwutlenkiem węgla, inaczej mówiąc: sztucznie nasycona bąbelkami. Woda gazowana, dzięki obecności dwutlenku węgla, charakteryzuje się lekko kwaśnym odczynem i dłuższą świeżością - to właśnie te bąbelki przyciągają wielu miłośników. Proces gazowania, czyli nasycania wody dwutlenkiem węgla, znacząco zmienia jej smak i właściwości.
Napoje gazowane i inne gazowane napoje zazwyczaj zawierają wodę gazowaną (wodę z rozpuszczonym dwutlenkiem węgla), jakiegoś słodzika oraz naturalne lub sztuczne aromaty. Woda gazowana zawiera więcej dwutlenku węgla niż płaska woda, co pozwala nam cieszyć się bąbelkowym uczuciem, bez konieczności spożywania cukru, jak w przypadku picia napojów gazowanych.
Dlaczego napoje gazowane powodują mrowienie na języku?
Dwutlenek węgla jest bezbarwny i bezsmakowy. Sam w sobie nie ma niczego szczególnego. Z drugiej strony, to kwas węglowy powstający podczas procesu gazowania jest tym, co tworzy tę przyjemną musującą strukturę, którą tak bardzo lubimy, oraz to mrowienie. Im zimniejszy napój i im lepiej jest zamknięty, tym bardziej będzie musujący. Woda może przyjąć około 8 gramów dwutlenku węgla na litr. Jeśli jest nadmiar dwutlenku węgla, pozostanie w wodzie, dopóki nie zostanie uwolnione ciśnienie, dwutlenek węgla ucieknie, a napój straci swoją musującą właściwość.
Gazowanie może również występować naturalnie. Dotyczy to naturalnie gazowanej wody mineralnej, która absorbuje dwutlenek węgla z ziemi. Gazowanie może być również sztuczne, podczas procesu, w którym dwutlenek węgla jest pompowany do napoju pod wysokim ciśnieniem. Następnie pojemnik jest zamykany, aby zachować gazowanie.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Historia wody gazowanej
Choć dziś trudno wyobrazić sobie bez niej półki w sklepach, jej historia jest stosunkowo krótka w porównaniu do innych popularnych produktów spożywczych.
Pomysł, by dodać gaz do wody, zrodził się prawdopodobnie z fascynacji naturalnymi wodami mineralnymi, szczególnie tymi, które wypływały w uzdrowiskach i były cenione przez arystokrację za swoje właściwości zdrowotne. Gdy moda na kuracje sanatoryjne zaczęła przenikać do szerszych kręgów, pojawiła się potrzeba „zabrania źródła ze sobą”. I tak narodziła się idea butelkowania oraz sztucznego nasycania wody gazem.
Na kontynencie amerykańskim pierwsze butelkowane wody mineralne trafiły do sprzedaży w połowie XVIII wieku. Woda gazowana - w zależności od źródła - może naturalnie zawierać minerały lub być nimi sztucznie wzbogacona. W tym drugim przypadku na etykiecie znajdziemy informacje o stopniu mineralizacji, czyli ilości składników mineralnych przypadających na litr wody. Dodatkowe wzbogacanie służy nie tylko zwiększeniu wartości odżywczej. Często ma też na celu obniżenie pH wody, ponieważ woda gazowana ma naturalnie lekko kwaśny odczyn.
Napowietrzanie wody
Historia sztucznego nasycania wody dwutlenkiem węgla sięga drugiej połowy XVIII wieku. I jak to często bywa z wielkimi odkryciami, również tutaj przypadek odegrał kluczową rolę. W 1767 roku angielski chemik Joseph Priestley, mieszkający tuż obok browaru w Leeds, zauważył, że nad kadziami fermentującego piwa unosi się niewidoczny gaz. Zaintrygowany tym zjawiskiem, zaobserwował, że gaz ten potrafi gasić płomienie i opada na ziemię. Nazwał go wtedy „ciężkim powietrzem”, a dziś znamy go jako dwutlenek węgla (CO₂).
Priestley postanowił eksperymentować. Udało mu się wyprodukować dwutlenek węgla w domowym laboratorium i rozpuścić go w wodzie. Tak powstała pierwsza woda gazowana - o lekko cierpkim, orzeźwiającym smaku. Choć metoda, którą opracował, była powolna i mało wydajna, to jego odkrycie dało początek nowej erze, bo już 15 lat później rozpoczęto na Wyspach Brytyjskich przemysłową produkcję wody gazowanej.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Odkrycie Priestleya zainspirowało kolejnych wynalazców. Na początku lat 80. XVIII wieku niemiecki farmaceuta Johann Jacob Schweppe opracował nową, bardziej praktyczną metodę nasycania wody gazem, opartą na wcześniejszych eksperymentach Priestleya. Po przeprowadzce do Londynu założył firmę Schweppes, która jako pierwsza na świecie zaczęła sprzedawać butelkowaną wodę sodową na większą skalę.
Woda gazowana jako środek leczniczy
W 1807 roku Henry Thompson uzyskał pierwszy brytyjski patent na metodę nasycania wody dwutlenkiem węgla. W tamtym czasie woda gazowana była traktowana jako środek leczniczy i… sprzedawano ją głównie w aptekach. Wierzono, że pomaga w leczeniu szkorbutu - choroby wywołanej niedoborem witaminy C - choć dziś wiemy, że była to błędna teoria.
Współczesna produkcja wody gazowanej
Aby maksymalnie nasycić wodę dwutlenkiem węgla, najlepiej robić to w niskiej temperaturze, jak najbliżej punktu zamarzania. Chłodna woda lepiej wiąże gaz, dlatego to właśnie w takich warunkach powstaje nowoczesna woda gazowana.
Współczesna produkcja opiera się na wstrzykiwaniu CO₂ pod wysokim ciśnieniem, zwykle od 4 do 6 barów. W tych warunkach woda zostaje intensywnie nasycona kwasem węglowym, czyli połączeniem wody i dwutlenku węgla. Gdy butelka zostaje otwarta, ciśnienie spada, a gaz zaczyna się uwalniać, tworząc charakterystyczne musujące bąbelki.
Woda gazowana a zdrowie
Choć woda gazowana ma lekko kwaśny odczyn (niższe pH), jej wpływ na zdrowie człowieka jest znikomy, zwłaszcza jeśli stanowi tylko część codziennej diety. Aby realnie zaszkodzić szkliwu zębów, trzeba by pić wyłącznie wodę gazowaną przez 100 lat, praktycznie bez przerwy. W rzeczywistości znacznie szybciej można odczuć skutki uboczne ze strony układu pokarmowego - wzdęcia czy niestrawność - niż doświadczyć problemów stomatologicznych.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Jeśli chcesz zminimalizować kontakt wody gazowanej z zębami, prostym trikiem jest picie przez słomkę. Dzięki temu napój omija bezpośrednio szkliwo.
Jednak nie każdy organizm dobrze toleruje wodę gazowaną. Osoby z problemami żołądkowymi, takimi jak refluks, mogą odczuwać dyskomfort po jej spożyciu. Proces gazowania, czyli nasycania wody dwutlenkiem węgla, znacząco zmienia jej smak i właściwości. Dla osób z wrażliwym żołądkiem woda gazowana może być mniej komfortowa - wzdęcia czy refluks to częste dolegliwości, które mogą się pojawić.
Wiele odmian wody gazowanej stanowi zdrowszą opcję nawadniania, ponieważ zawierają mniej kalorii i słodzików niż napoje słodzone. Jednak dwutlenek węgla zawarty w tych napojach gazowanych nadal może powodować wzdęcia i uczucie pełności u niektórych osób. Jeśli więc cierpisz na problemy żołądkowe po spożyciu zbyt wielu napojów gazowanych, może nadszedł czas, aby ograniczyć ich ilość lub wybrać inną formę zdrowego nawadniania.
Porównanie wód: gazowana, niegazowana, mineralna i źródlana
Woda jest podstawowym składnikiem życia i jednym z najważniejszych elementów codziennej profilaktyki zdrowotnej. Woda stanowi niezbędny element naszej diety, a na rynku dostępnych jest wiele jej rodzajów. Często konsumenci zastanawiają się, czym różnią się od siebie woda gazowana, niegazowana, mineralna oraz źródlana.
Woda gazowana to woda, do której w procesie produkcji dodaje się dwutlenek węgla (CO₂), co nadaje jej charakterystyczne bąbelki. Dwutlenek węgla działa jako konserwant, dzięki czemu woda gazowana dłużej zachowuje świeżość. Badania wykazują, że CO₂ może wpływać na zwiększenie odczucia sytości oraz poprawiać trawienie poprzez stymulację wydzielania soków żołądkowych.
Woda niegazowana to woda, w której CO₂ nie występuje naturalnie ani nie jest dodawany sztucznie. Zazwyczaj charakteryzuje się bardziej neutralnym smakiem. Dla osób z wrażliwym układem pokarmowym woda niegazowana to bezpieczny wybór. Nie powoduje wzdęć ani innych dolegliwości, które czasem towarzyszą spożyciu wody gazowanej. Woda niegazowana to synonim naturalności i zdrowego stylu życia.
Woda mineralna pochodzi z naturalnych, podziemnych źródeł, a jej cechą charakterystyczną jest zawartość rozpuszczonych minerałów (takich jak wapń, magnez, sód, siarczany, chlorki). Według przepisów, woda mineralna musi posiadać stabilny skład mineralny, który jest naturalny i nie może być modyfikowany przez producenta. Badania naukowe wskazują, że spożywanie wody mineralnej bogatej w określone pierwiastki (np. magnez czy wapń) może przyczyniać się do poprawy zdrowia, zwłaszcza układu kostnego i sercowo-naczyniowego.
Woda źródlana również pochodzi z podziemnych warstw wodonośnych, jednak jej skład mineralny jest niestabilny i może ulegać zmianom w zależności od miejsca wydobycia. Nie ma tak rygorystycznych norm dotyczących stężenia minerałów jak w przypadku wody mineralnej. Z tego powodu woda źródlana jest często traktowana jako „lżejsza” woda, bardziej odpowiednia do codziennego spożycia.
Podsumowując, wybór między wodą gazowaną, niegazowaną, mineralną i źródlaną zależy od indywidualnych preferencji, potrzeb zdrowotnych oraz stanu organizmu. Warto eksperymentować i obserwować, jak różne rodzaje wody wpływają na samopoczucie.
Podział wód mineralnych ze względu na stopień mineralizacji
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 31 marca 2011 roku określa podział wód mineralnych na 4 rodzaje:
- bardzo nisko zmineralizowane (do 50 mg s.m./l)
- niskozmineralizowane (50-500 mg s.m./l)
- średniozmineralizowane (500-1500 mg s.m./l)
- wysokozmineralizowane (powyżej 1500 mg s.m./litr)
Tabela: Porównanie rodzajów wód ze względu na mineralizację
| Rodzaj wody | Stopień mineralizacji (mg s.m./l) | Przeznaczenie |
|---|---|---|
| Bardzo nisko zmineralizowane | Do 50 | Delikatna woda o niskiej zawartości minerałów, nie obciąża organizmu. |
| Niskozmineralizowane | 50-500 | Odpowiednia dla szerokiego grona odbiorców, w tym niemowląt, dzieci i osób starszych. |
| Średniozmineralizowane | 500-1500 | Odpowiednia do codziennego spożycia, dla osób chcących dbać o zdrowie. |
| Wysokozmineralizowane | Powyżej 1500 | Idealna dla osób aktywnych fizycznie, które potrzebują szybkiego uzupełnienia elektrolitów. |
tags: #woda #gazowana #definicja
