Wilgotność powietrza w ciągu dnia: Skala pomiaru i wpływ na komfort

Szczegóły: Opublikowano: 26. November 2025

Wilgotność powietrza, czyli zawartość pary wodnej w powietrzu, ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie. Często nie zdajemy sobie sprawy, jak ważny jest prawidłowy zakres wilgotności w pomieszczeniach, w których przebywamy. Komfort termiczny, obok jakości powietrza, poziomu hałasu czy wystroju wnętrza, jest istotnym elementem pozytywnego odbioru otaczającego środowiska. W artykule omówimy, czym jest wilgotność powietrza, jak ją mierzyć, jakie są jej rodzaje, oraz jaki wpływ ma na nasze zdrowie i komfort.

Czym jest wilgotność powietrza?

Wilgotność powietrza charakteryzuje się na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się wilgotność względną, czyli procentowy stosunek ilości cząstek wody w powietrzu do jej maksymalnej ilości. Maksymalna zawartość pary wodnej w powietrzu zależy od jego temperatury. Im wyższa temperatura powietrza, tym więcej pary wodnej może się w niej znajdować. Wilgoć w domu można regulować za pomocą temperatury, wentylacji pomieszczeń oraz specjalnych urządzeń - nawilżacza i osuszacza.

Oprócz wilgotności względnej, wyróżniamy również:

Wilgotność bezwzględną - masa pary wodnej zawarta w 1 m³ powietrza (g/m³).
Wilgotność właściwą - masa pary wodnej przypadająca na 1 kg powietrza (g/kg).
Prężność pary wodnej - to ciśnienie parcjalne (cząstkowe), wywierane przez parę wodną w powietrzu. Jednostką pomiaru jest hPa (jednostka ciśnienia).
Temperatura punktu rosy - temperatura, do której należy schłodzić powietrze, aby para wodna zaczęła się skraplać.
Niedosyt wilgotności - różnica między prężnością maksymalną (E) w temperaturze powietrza, w której została zmierzona prężność aktualna a wartością prężności aktualnej (e), wyrażona w hPa: d = E - e [hPa],określa się mianem niedosytu wilgotności, który informuje o tym, ile jednostek prężności potrzeba do całkowitego nasycenia danego powietrza.

Jak zmierzyć wilgotność powietrza?

Do pomiaru wilgotności powietrza służy higrometr, często wchodzący w skład domowych stacji meteorologicznych. Dokładna ocena stopnia wilgotności bez odpowiednich przyrządów jest trudna, ponieważ odczucia mogą być mylące. Przykładowo, podczas intensywnego ruchu powietrze wydaje się suche, a powietrze o wyższej temperaturze odbieramy jako bardziej wilgotne.

Wyróżniamy różne typy higrometrów:

Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu

Włosowe - wykorzystują właściwości włosa ludzkiego lub końskiego, który zmienia swoją długość pod wpływem wilgoci.
Kondensacyjne - wilgotność obliczana jest na podstawie temperatury, przy której para wodna skrapla się na elementach urządzenia.
Elektrolityczne - precyzyjnie określają wilgotność powietrza w oparciu o czujnik, który wychwytuje zmiany w oporności i przewodności.
Psychrometry - wykorzystują dwa termometry (tzw. „suchy” i „mokry”) do pomiaru temperatury i obliczania wilgotności na podstawie różnicy temperatur.

Jaka powinna być prawidłowa wilgotność powietrza w domu?

Zaleca się, aby wilgotność w domu utrzymywać w zakresie 40-60%. W cieplejszych warunkach powinna oscylować w dolnych granicach (45-55%), a w chłodniejszych - w górnych (55-65%). Komfortowa temperatura powietrza to najczęściej 18-21 °C, w łazience około 21 °C, a w sypialni nieco ponad 18 °C.

Wpływ wilgotności powietrza na zdrowie

Zbyt niska wilgotność powietrza (poniżej 40%)

Suche powietrze może wywoływać:

Trudności z oddychaniem
Podatność na infekcje dróg oddechowych
Stany zapalne skóry, swędzenie, alergie
Drapanie w gardle
Zwiększoną ilość kurzu i drobnoustrojów w powietrzu

Zbyt wysoka wilgotność powietrza (powyżej 60%)

Nadmierna wilgotność może powodować:

Uczucie chłodu, duszności i zmęczenia
Infekcje dróg oddechowych
Reakcje alergiczne
Rozwój roztoczy, pleśni, bakterii i grzybów

Szczególnie niebezpieczna jest pleśń, która rozwija się w warunkach zawilgocenia i wpływa negatywnie na układ oddechowy, powodując m.in. bóle mięśni i stawów, zapalenie zatok i problemy z oddychaniem.

Czynniki wpływające na poczucie komfortu cieplnego

Poczucie komfortu cieplnego zależy od wielu czynników, które można podzielić na:

Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum

Czynniki środowiskowe:
- Temperatura powietrza
- Prędkość powietrza
- Wilgotność względna powietrza
- Temperatura promieniowania powierzchni
- Asymetria rozkładu temperatury w pomieszczeniu
Czynniki indywidualne:
- Metabolizm
- Aklimatyzacja
- Izolacyjność cieplna odzieży

Ocena komfortu termicznego za pomocą wskaźników PMV i PPD

Podstawowymi wskaźnikami oceny środowiska umiarkowanego są:

PMV (Predictive Mean Vote) - przewidywana średnia ocena komfortu cieplnego
PPD (Predicted Percentage of Dissatisfied) - przewidywany odsetek niezadowolonych.

Środowisko komfortowe pod względem mikroklimatu (tzw. umiarkowane) zawiera się w przedziale - 0,5

Jak kontrolować wilgotność powietrza w domu?

Utrzymywanie wilgotności względnej na poziomie 40-60% ograniczy rozwój pleśni, alergenów, wpłynie korzystnie na samopoczucie i żywotność wyposażenia domowego.

W przypadku niskiego poziomu wilgotności:

Wietrz pomieszczenia
Rozkładaj mokre ubrania i ręczniki na kaloryferach
Zainwestuj w nawilżacz powietrza

W przypadku nadmiaru wilgoci:

Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności

Zadbaj o właściwą wentylację
Często wietrz dom
Zainwestuj w klimatyzator lub osuszacz powietrza

Przykładowe urządzenia do kontroli wilgotności powietrza

Na rynku dostępne są różne urządzenia do pomiaru i regulacji wilgotności powietrza. Poniżej kilka przykładów:

Urządzenie	Opis
Termohigrometr VOLTCRAFT HY-10 TH	Niewielki ręczny przyrząd do pomiaru temperatury i wilgotności powietrza.
Higrometr testo 605-H1	Mały, poręczny i precyzyjny termohigrometr.
Termohigrometr Testo 635-1	Pomocny przy pomiarze wilgotności powietrza, materiałów, punktu rosy i ciśnienia w instalacji sprężonego powietrza oraz wilgotności na sufitach i ścianach.
Termohigrometr testo 610	Dokładny, niezwykle poręczny miernik wilgotności.
Osuszacz powietrza Remko ASF 100	Wydajne urządzenie do osuszania powietrza w większych pomieszczeniach.

Podsumowanie

Wilgotność powietrza ma istotny wpływ na nasze zdrowie i komfort. Utrzymywanie optymalnego poziomu wilgotności w domu jest ważne dla zapobiegania problemom zdrowotnym i zachowania dobrego samopoczucia. Regularne wietrzenie pomieszczeń, dbanie o sprawną wentylację oraz stosowanie odpowiednich urządzeń do nawilżania lub osuszania powietrza to klucz do utrzymania właściwej wilgotności w domu.

tags: #wilgotność #powietrza #w #ciągu #dnia #skala