Twarda woda: wpływ na zdrowie i domowe urządzenia
- Szczegóły
Woda jest podstawą życia. W przyrodzie praktycznie nie występuje woda chemicznie czysta. Jako bardzo dobry rozpuszczalnik zawiera prawie wszystkie substancje naturalne występujące w skorupie ziemskiej oraz substancje będące efektem działalności człowieka.
Woda pitna ujmowana z ujęć podziemnych, czy też z ujęć powierzchniowych, zawiera w swoim składzie rozpuszczony gaz oraz substancje organiczne i nieorganiczne, które razem wpływają na jej jakość. Do prawidłowego funkcjonowania organizm ludzki potrzebuje nie tylko wody, ale również substancji w niej rozpuszczonych, które mogą występować w dużych ilościach (makroskładniki) lub jako elementy śladowe (mikroskładniki). Do makroskładników zalicza się: wodorowęglany, siarczany, chlorki, sód, potas oraz wapń i magnez. W mniejszych ilościach występuje żelazo i krzemionka. Zawartość i proporcje podstawowych jonów zależą głównie od składu chemicznego skał i gleb, przez które przepływa woda.
Równoczesny wzrost poziomu zanieczyszczenia wód naturalnych oraz wymagań stawianych wodzie do spożycia, a także rozwój technik analitycznych, pozwalających na identyfikację zanieczyszczeń występujących w wodach, powoduje konieczność oczyszczania wód do celów wodociągowych. Woda, która jest dostarczana do naszych domów musi być chemicznie i mikrobiologicznie stabilna. Woda podawana do sieci wodociągowej jest uzdatniana, to znaczy poddawana jest wielu procesom jej oczyszczania począwszy od filtracji z zanieczyszczeń mechanicznych przez koagulację i dezynfekcję .
Przedsiębiorstwa Wodociągowo-Kanalizacyjne w ramach kontroli wewnętrznej prowadzą badania jakości wody dostarczanej konsumentom w celu oceny przydatności jej do spożycia. Jednocześnie Inspekcje Sanitarne odpowiedzialne są za nadzór nad jakością wody u konsumentów pod kątem wtórnych zanieczyszczeń w sieci wodociągowej (próbki wody pobierane są na tzw. końcówkach wodociągów, czyli w naszych domach). Zawartość chloru w wodzie pomimo wyraźnego zapachu jest minimalna, a próg wyczuwalności chloru jest niski i wynosi ok. 0,2 mg/l.
Czym jest twarda woda?
Jednym ze wskaźników jakości wody pitnej jest tzw. twardość wód. Odpowiedzialna za to zjawisko jest twardość wody czyli zawartość w wodzie związków wapnia i magnezu. Twardość wody warunkowana jest przez zawartość składników mineralnych, w głównej mierze wapnia i magnezu. W mniejszym stopniu zależy od stężenia żelaza, glinu, manganu czy cynku. Wapń i magnez obecne w wodzie pochodzą z wapieni i magnezytów.
Przeczytaj także: Wszystko o twardej wodzie
Wyróżnia się twardość węglanową i niewęglanową. Ta pierwsza zwana jest inaczej przemijającą, ponieważ zanika w trakcie gotowania. Wodorowęglany wapnia i magnezu podczas gotowania przekształcają się w węglany, które osadzają się na ścianach naczyń w postaci białego osadu. W ten sposób twardość ta, zwana przemijającą, jest usuwana z wody.
Twardość węglanowa odpowiada zawartości węglanów, wodorowęglanów i wodorotlenków wapnia i magnezu. Jest nazywana twardością nietrwałą lub przemijającą, gdyż podczas gotowania wody zanika (wytrącają się wtedy osady węglanu wapnia, wodorotlenku magnezu i żelaza, tworząc tzw. kamień kotłowy). Na twardość wód podziemnych wpływają: skład środowiska skalnego, prędkość i długość drogi przepływu wody, czas kontaktu wody ze skałą, a także zawartość agresywnego dwutlenku węgla.
Jednostką twardości jest 1 mg CaCO3/l wody. Wodzie bardzo miękkiej odpowiada wartość 0-100, miękkiej 100-200, średniotwardej 200-350, twardej 350-550, a bardzo twardej ponad 550 mg CaCO3/l. W Polsce twardość wody pitnej powinna wynosić 60-500 mg CaCO3/l. Normę spełniają więc wody od bardzo miękkiej do twardej.
Twarda a miękka woda - różnice
Twardość wody zależy przede wszystkim od zawartej w niej ilości wapnia i magnezu. Im więcej tych minerałów znajduje się w wodzie, tym jest twardsza. Miękka woda ma zwykle wyższe stężenie sodu lub soli. Na tym mechanizmie opierają swoje działanie systemy do zmiękczania wody.
Jak rozpoznać, czy woda jest twarda?
Patrząc na wodę, nie można stwierdzić, czy mamy do czynienia z wodą twardą o dużym wysyceniu minerałami, czy miękką. Istnieją jednak sposoby, które mogą pomóc rozpoznać twardą wodę w domu. Twarda woda wpływa bowiem na różne przedmioty użytkowe i sprzęty, może również zdradzać się w dotyku.
Przeczytaj także: Jak pozbyć się osadu z twardej wody?
- Uczucie tzw. filmu na dłoniach po ich umyciu. Takie wrażenie jest spowodowane reakcją, w jaką w chodzi mydło z wapniem. Jeśli woda jest twarda, zazwyczaj wymaga dłuższego spłukiwania środków myjących.
- Osady na naczyniach. Plamki i nieestetyczne kropki i zacieki mogą pojawiać się na szklankach i sztućcach, po myciu w zmywarce. Są to zwykle złogi węglanu wapnia.
- Plamy mineralne. Pojawiają się na ubraniach po praniu. Twarda woda może z czasem niszczyć tkaniny. Ubrania po praniu często są twarde, mimo zastosowania płynu zmiękczającego.
- Słabe ciśnienie wody w domu. Spowodowane jest to osadami w rurach, które zmniejszają przepływ.
- Osady i kamień pod prysznicem, na baterii łazienkowej i kuchennej, w czajniku.
Cechy miękkiej wody:
- Podczas korzystania ze środków myjących łatwo wytwarza się piana, którą jest łatwo spłukać.
- Ubrania po praniu są czyste, nie ma na nich plam i zniszczeń. Są miękkie w dotyku.
- Ciśnienie wody w kranie jest bez zastrzeżeń.
- Woda delikatnie bardziej słonawy smak, choć często jest niezauważalne.
Wpływ twardej wody na zdrowie
Jak podaje Polskie Towarzystwo Magnezologiczne są dowody na to, że picie twardej wody zawierającej większe ilości biopierwiastków, takich jak wapń i magnez, ma wpływ na niższą zapadalność na choroby układu krążenia. Picie wody twardej zmniejsza ryzyko zachorowań na choroby sercowo - naczyniowe, a spożywanie wody miękkiej prawdopodobnie je zwiększa.
Woda uboga w wapń i magnez, czyli woda miękka, wpływa na postępujące zubożenie organizmu człowieka w magnez. Niska zawartość magnezu w wodzie pitnej jest czynnikiem ryzyka również dla chorób neurologicznych (w tym chorób neuronu ruchowego), w zaniku mięśni bocznych i stanów przedrzucawkowych u kobiet w ciąży.
Badania nad wpływem twardości wody na zdrowie człowieka prowadzone były przez wielu naukowców od szeregu lat. Istnieją bardzo ciekawe doniesienia na ten temat. Badania prowadzono w Japonii oraz w Chinach. W pierwszym z nich porównywano liczbę stulatków w przeliczeniu na 10 000 mieszkańców danego regionu. Rejony, w których mieszkało najwięcej takich osób (około 29 na 10 000 mieszkańców), miały również statystycznie najtwardszą wodę. Na obszarach o wodzie najbardziej miękkiej odnotowano między 0 a 12 stulatków na 10 000 mieszkańców.
Picie twardej wody zostało przebadane na przykład w kontekście częstości występowania nowotworów odbytnicy, okrężnicy, przełyku i żołądka. Badania były prowadzone w Tajwanie. Wśród osób zmarłych z powodu wymienionych nowotworów wykazano istotnie częstsze picie wody miękkiej lub średniotwardej, porównując z osobami zmarłymi z innych przyczyn. Wpływ twardości wody na skórę został przebadany zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci. Skoncentrowano się na związku z występowaniem egzemy. Wśród osób dorosłych udowodniono związek pomiędzy większą twardością wody i częstszym występowaniem choroby. W metaanalizie badań, których uczestnikami były dzieci, wykazano podobną zależność.
Istnieje przekonanie, że duża zawartość składników mineralnych w wodzie może powodować powstawanie kamieni nerkowych. Co mówią o tym badania? W jednej z prac naukowcy przeanalizowali różne parametry wody (w tym jej twardość), próbując powiązać jej jakość z występowaniem kamicy nerkowej. Nie znaleziono żadnego związku w tym zakresie. Istotna była jedynie ilość spożywanych płynów niezależnie od twardości.
Przeczytaj także: Jak rozpoznać twardą wodę?
Wpływ twardej wody na urządzenia i instalacje domowe
Wysokie stężenie mineralnego osadu w wodzie może mieć szereg szkodliwych konsekwencji dla sprzętu AGD. Najczęściej występujące problemy w odniesieniu do urządzeń i instalacji to:
- zmniejszenie światła w rurach i związana z tym niedrożność instalacji,
- gorsze przewodzenie ciepła w grzejnikach, czyli wyższe rachunki za prąd,
- zmniejszona żywotność sprzętów AGD,
- uszkodzenia baterii łazienkowych i kuchennych,
- słabsza skuteczność detergentów i kosmetyków,
- ubrania po wypraniu tracą na miękkości.
Jak zmiękczyć wodę?
Sposobów na zmiękczenie wody jest wiele. Możemy wodę zmiękczyć za pomocą domowych roztworów, ale też użyć mechanicznego zmiękczacza do wody. Przykładem roztworu pozwalającego na uzyskanie miękkiej wody do codziennej pielęgnacji jest kwaśna mieszanka: pół łyżeczki soku z cytryny na litr wody lub łyżeczka octu winnego na litr. W ten sposób zmiękczysz wodę na tyle, że będziesz mógł jej używać np. do płukania włosów.
Jeśli chcemy zmiękczyć wodę do podlewania domowych kwiatów, możesz po prostu odstawić ją na kilka godzin - związki minerałów osadzą się wtedy na dnie, dzięki czemu do doniczki trafi ich mniej. Skuteczną alternatywą, która przyda się np. przy roślinach wymagających szczególnej troski, jest dodanie do wody naturalnego torfu.
Zmiękczacz do wody
Najskuteczniejszym sposobem na rozwiązanie problemu twardej wody jest podłączenie do instalacji zmiękczacza - czyli urządzenia, które odfiltruje z wody nadmiarowe związki wapnia i magnezu. Wydajność zmiękczacza można dobrać m.in. w zależności od zużycia wody czy stopnia jej twardości. Decydując się na zmiękczacz do domu, warto wziąć pod uwagę jego specyfikację.
Możemy wybrać prosty filtr zmiękczający do wody z czajnika lub zakupić centralny zmiękczacz pozwalający na uzyskanie miękkiej wody w całej instalacji. Dobierając zmiękczacz, należy zwrócić uwagę m.in. na typ głowicy, wygląd oraz cenę urządzenia. Dla uzyskania pewności w kwestii wyboru najlepszego zmiękczacza do domu skonsultuj zakup z hydraulikiem - fachowiec na pewno będzie wiedział, jaki sprzęt będzie odpowiedni.
tags: #twarda #woda #skutki #picia #dla #zdrowia
