Anatomia Aorty Brzusznej: Budowa, Funkcje i Choroby
- Szczegóły
Aorta jest największą tętnicą w organizmie człowieka, pełniąc kluczową rolę w krążeniu krwi. Jej praca nie polega jedynie na rozdzielaniu krwi na inne duże naczynia, ale też dzięki budowie swoich ścian reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Punktem wyjścia aorty jest lewa komora serca, gdzie na granicy jest zastawka półksiężycowata.
Podział Aorty
Aortę dzielimy na aortę piersiową oraz brzuszną.
Aorta jako największa tętnica w ciele człowieka jest podzielona na określone odcinki:
- część wstępująca aorty - na jej początku jest opuszka aorty, tworzona z trzech zatok, które znajdziemy ponad płatkami zastawki aorty. To tutaj jest odejście tętnic wieńcowych. Wstępujący odcinek aorty przebiega przez worek osierdziowy i kończy się w miejscu przyczepu osierdzia, po czym zaczyna się kolejny odcinek aorty, czyli łuk.
- łuk aorty - ten odcinek aorty wędruje ku tyłowi od drugiego lewego stawu żebrowo-mostkowego. Jej koniec natomiast znajdziemy na wysokości lewej powierzchni trzonu kręgu Th3 lub Th4. Tam zaczyna się kolejny odcinek aorty, czyli aorta zstępująca.
- część zstępująca aorty - jest ona podzielona na:
- część piersiową aorty - choć wędruje w śródpiersiu tylnym, to z wiekiem przesuwa się w lewą stronę. Jej początek to poziom kręgu Th3 lub Th4, a koniec Th12.
- część brzuszną aorty - jej początek znajdziemy na poziomie kręgu Th12, w rozworze aortowym w przeponie. Następnie przechodzi do przedniej powierzchni kręgów lędźwiowych. Jej zakończenie znajdziemy w okolicy dolnej części trzonu kręgu L4.
Przebieg Aorty Brzusznej
Z końcowego punktu łuku, ściśle przylegając do kręgosłupa, aorta mniej więcej prostolinijnie zstępuje do rozworu aortowego przepony. Przez rozwór ten dostaje się do jamy brzusznej, staje się cieńsza, ponieważ oddaje tu liczne grube gałęzie i pozornie kończy się na wysokości dolnej trzeciej części trzonu czwartego kręgu lędźwiowego. W rzeczywistości aorta tutaj się nie kończy i tętnice biodrowe wspólne nie są jej gałęziami końcowymi. Aorta przedłuża się bowiem w znacznie słabsze, nieparzyste naczynie - tętnicę krzyżową pośrodkową.
Część brzuszna aorty ma swój początek w rozworze aortowym w przeponie na poziomie Th12 kręgosłupa piersiowego. Dalej biegnie po przedniej powierzchni kręgów lędźwiowych, delikatnie przesuwając się w lewą stronę. Za jej koniec przyjmuje się granicę kręgu L4, gdzie dzieli się na tętnice biodrowe wspólne.
Przeczytaj także: Sterowniki i usterki ASUS K52J
Średnica aorty brzusznej zmniejsza się mniej więcej o 3-4 mm po oddaniu wielkich gałęzi. Następnie zachowując swój wymiar u samego końca, po oddaniu tętnic biodrowych wspólnych, ponownie bardzo się zwęża i przechodzi w cienką tętnicę krzyżową pośrodkową.
Grubość ściany aorty brzusznej u człowieka wynosi 0,7 mm, a jej błona środkowa zawiera około 30 blaszek sprężystych. Włókna kolagenowe układają się okrężnie i równolegle do cienkich włókien elastyny.
Aorta brzuszna odpowiada za unaczynienie kluczowych narządów wewnętrznych znajdujących się w obrębie jamy brzusznej (m.in. nerek, jelita cienkiego i jelita grubego itd.) oraz w obrębie miednicy mniejszej (jajniki, jądra itd.).
Gałęzie Aorty Brzusznej
Gałęzie aorty brzusznej zaopatrują zarówno ściany jamy brzusznej, jak i jej zawartość. Z tego względu wyróżnić można gałęzie ścienne i trzewne.
- pień trzewny (truncus celiacus) - to najwyżej położone większe odgałęzienie aorty brzusznej. Tętnica dostarcza krew do żołądka, dwunastnicy, wątroby, trzustki oraz śledziony.
- tętnicę krezkową górną (arteria mesenterica superior) - podobnie jak tętnica krezkowa dolna jest tętnicą typu mięśniowego.
- tętnicę krezkową dolną (arteria mesenterica inferior) - to tętnica typu mięśniowego. Unaczynia 1/3 okrężnicy poprzecznej, okrężnicę zstępującą, okrężnicę esowatą i górną część odbytnicy.
- tętnice nerkowe (arteria renalis) - prawa tętnica z uwagi na przesunięcie aorty w lewą stronę, jest dłuższa od lewej odpowiedniczki.
- tętnice nadnerczowe - wyróżnia się tu 3 główne tętnice: środkową, dolną i górną, zaopatrujące odpowiednio nerkę i nadnercza.
Warto zwrócić uwagę, że ze względu na położenie tętnica biodrowa wspólna należy do naczyń brzucha. Jednakże, pod kątem czynnościowym jest przede wszystkim istotna z punktu widzenia kończyn dolnych.
Przeczytaj także: Zastosowanie wężyków do filtra osmozy
Choroby Aorty
Wśród najczęściej występujących stanów chorobowych aorty wymieniamy:
- Tętniaka - mówimy o nim, gdy dojdzie do poszerzenia tętnicy aorty o ponad 50 proc. szerokości, która jest uważana za prawidłową na tym odcinku. Tętniaki mogą pojawić się na każdym odcinku aorty, najczęściej pojawiają się one w odcinku brzusznym. Ryzyko rozwoju tętniaków rośnie z wiekiem. Najczęściej tętniaki są diagnozowane u mężczyzn. Poszerzenie aorty o ponad 50% jej standardowego wymiaru to tętniak aorty. Tętniaki mają tendencję do rozszerzania się i pękania, co stanowi stan zagrożenia życia, wymagający natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Tętniaki aorty brzusznej stanowią większość wszystkich przypadków. Ich częstość wzrasta wraz z wiekiem, stwierdza się je u 4,4% populacji po 40. roku życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet.
- Wady zastawki aortalnej - to schodzenie również znajduje się w grupie najczęściej diagnozowanych chorób serca. Aż 1-2% noworodków ma zdiagnozowaną zastawkę dwupłatkową. Wada taka może wywoływać przewlekłe bóle w klatce piersiowej. W konsekwencji nieprawidłowego przepływu krwi może również dojść do poszerzenia aorty.
- Miażdżyca aorty - jest to choroba przewlekła. Wynika ona ze zmian zwyrodnieniowych powstałych w ścianach naczyń. Za jej główną przyczynę uważa się hipercholesterolemię. Choroba początkowo nie daje objawów. Rozwijająca się miażdżyca nie wywołuje dolegliwości bólowych. Konsekwencje tego stanu zaczynają być odczuwane, dopiero gdy aorta jest już poważnie zwężona.
- Zapalenie aorty - jest to stan zapalny aorty. Może on być zarówno lekki, jak i ciężki. Choroba ma bardzo wiele różnych objawów, które zależą od umiejscowienia choroby i choroby podstawowej. Sygnałem stanu zapalnego aorty jest oczywiście ból zarówno w klatce piersiowej, jak i plecach, brzuchu i gorączka. Osoba chora szybko się męczy, ma duszności.
Diagnostyka i Leczenie Tętniaka Aorty Brzusznej
Tętniaki aorty brzusznej diagnozuje się na podstawie badania USG jamy brzusznej. Jest ono szybkie, bezbolesne i nieobarczone ryzykiem powikłań. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz kardiolog.
W przypadku leczenia tętniaka aorty kluczową rolę odgrywa eliminacja czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, zwłaszcza rzucenie palenia tytoniu oraz skuteczna kontrola ciśnienia tętniczego.
Główną metodą terapeutyczną jest leczenie operacyjne. Zwykle zabieg polega na usunięciu zmienionego chorobowo fragmentu aorty i wszczepieniu protezy naczyniowej (sztucznego fragmentu aorty) w miejsce tętniaka.
Przeczytaj także: Odwrócona osmoza: Twój przewodnik
tags: #tetnica #aortalna #brzuszna #anatomia
