Stawiasz na ilość nie jakość: Co to znaczy?
- Szczegóły
Wiele osób uważa, że hipoteza badawcza to jeden z kluczowych elementów tekstu naukowego, stanowiący pomost między rozdziałem teoretycznym a analizą statystyczną. Hipotezy bezpośrednio wskazują na to, jakie analizy statystyczne będą wykonane oraz w jakim celu w ogóle przeprowadzano badanie.
Jednocześnie, stawianie dobrych hipotez to nie lada wyzwanie, ponieważ wiele podręczników do metodologii przedstawia to zagadnienie w mało przystępny sposób. Ponadto hipotezy badawcze są nierozłączone od problemu badawczego oraz pytań badawczych.
Podstawowym trzonem metodologii jest problem badawczy (niekiedy określanym jako cel badania). Jest to ogólny zarys tego, czego badanie dotyczy i jakie ma przynieść wnioski.
Ogólny zamysł nakreślony w ramach problemu badawczego staje się bardziej doprecyzowany w procesie tworzenia pytań badawczych. Pytania badawcze są bardziej szczegółowe niż problem badawczy. Są one bardziej precyzyjne, ponieważ wskazują na to, jakie elementy (konstrukty) potencjalnie warunkujące rozwój kompetencji menadżerskich zostaną w analizie uwzględnione: wykształcenie, dopasowanie do miejsca pracy oraz poziom inteligencji.
Mimo, że pytania badawcze są zwykle bardziej szczegółowe niż problem badawczy to nadal poziom tej precyzji nie jest idealny. Wskazują już na to, jakie konstrukty mają zostać uwzględnione w analizie, jednak nadal nie wiadomo jak będą one mierzone (zoperacjonalizowane). Dotyczy to zarówno zmiennej wyjaśnianej jak i zmiennych wyjaśniających.
Przeczytaj także: Innowacje w oczyszczalni ścieków w Radomsku
Hipoteza badawcza to zdanie twierdzące, dotyczące przewidywanego wyniku badania, skonstruowanego w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie badawcze. Innymi słowy - hipoteza jest sugerowaną odpowiedzią na pytanie badawcze.
Zazwyczaj każdemu pytaniu badawczemu odpowiada hipoteza, jednak są od tego wyjątki. Dzieje się tak w przypadku badań eksploracyjnych, w których analizujemy kwestie, które nie mają silnych podstawy w teorii i wynikach innych badań. W takiej sytuacji pytania badawcze pozostawiamy bez „odpowiedzi” w postaci hipotezy (Krajewski, 2010).
Hipotezy badawcze sformułowane w powyższym przykładzie dotyczą związków/zależności, a więc nazywa się je hipotezami dotyczącymi związku i testuje w analizie korelacji. Nie jest to jednak jedyny typ hipotez, ponieważ poza analizą korelacji istnieje wiele innych. Drugim najczęściej stawianym typem są hipotezy dotyczące różnicy.
Wcześniej mówiliśmy o tym, że hipoteza to odpowiedź na pytanie badawcze, które dotyczy przewidywanego wyniku. Jednocześnie podaliśmy przykłady hipotez, które niekoniecznie takimi są. Dlaczego? Ponieważ były one postawione w schemacie „Istnieje zależność między X a Y”. Nie jest to jakieś niesamowicie precyzyjne przewidywanie, ponieważ nie obejmuje tego jaki jest charakter tej zależności, czy jest ona dodania czy ujemna. Taki rodzaj hipotez nazywany hipotezami niekierunkowymi (alternatywnie - hipotezami bezkierunkowymi). Oprócz nich, możemy stawiać hipotezy, które wskazują na charakter występującego efektu - nazywamy je hipotezami kierunkowymi. W przypadku korelacji wskazywać będą one na konkretny jej kierunek (dodatni lub ujemny).
Skąd mamy wiedzieć czy hipotezy, które chcemy postawić mają być kierunkowe czy niekierunkowe? Odpowiedź jest prosta - hipotezy kierunkowe stawiamy wtedy, gdy na bazie wyników innych badań i wiedzy opartej o literaturę przewidujemy konkretny kierunek mierzonego efektu (dobrą praktyką promowaną przez APA, jak i promotorów, w ostatnim czasie, jest konieczność napisania uzasadnienia dla każdej hipotezy, którą student postawił).
Przeczytaj także: Rola Inspekcji w ochronie powietrza
Jeśli takich przypuszczeń nie mamy, bo na przykład nie istnieją badania w temacie, który podejmujemy (rzadko to się zdarza, ponieważ po pierwsze, badania są i były prowadzone praktycznie w każdym obszarze, więc ciężko być pionierem, a po drugiej metoda naukowa z założenia polega na stopniowym gromadzeniu wiedzy, gdzie każdy badacz dokłada swoją cegiełkę do tych już istniejących. Hipotezy niekierunkowe są stawiane zatem najczęściej albo przez geniuszy w danym temacie, albo przez osoby, które nie znają dobrze teorii w danym zakresie.) to stawiamy hipotezę niekierunkową.
Rozważaliśmy wcześniej, że problem badawczy jest uogólniony i w efekcie można rozwiązać go na różne sposoby. Zapoznając się z przykładami pytań badawczych i hipotez zobaczyliśmy, że są one jego rozwinięciem i wskazują na sposób jego rozwiązania. Jednak nadal, nie zawsze stawiane hipotezy charakteryzuje odpowiedni poziom szczegółowości. Często bowiem kwestionariusze mierzą nie jedną właściwość ogólną, a wiele jej aspektów.
Hipotezy stawia się po to, aby można było je zweryfikować. Oznacza to, że wyniki analizy statystycznej powinny w sposób konkretny i niepozostawiający wątpliwości prowadzić do decyzji: hipoteza została potwierdzona vs hipoteza została odrzucona. Dokładnie tak dzieje się w odniesieniu do hipotez szczegółowych, jednak w przypadku hipotez ogólnych bywa inaczej. Nastręcza to pewne trudności interpretacyjne.
Niestety, ale powyższe kwestie powodują, że stawianie hipotez nie zawsze podlega jasnej standaryzacji i zależy od kontekstu pisanej pracy badawczej. Klasyfikacja, według której dzielimy hipotezy na ogólne i szczegółowe nie jest jedyna. Poza nią istnieje również osobny podział na hipotezę zerową oraz hipotezę alternatywną. W tym artykule nie chcemy rozwijać mocno tego zagadnienia, ponieważ zależy nam na tym, aby ugryźć omawiany temat w sposób praktyczny od strony metodologicznej.
Rekomendacja ta wynika z tego, że widzimy wiele prac dyplomowych, które są po prostu źle zaprojektowane i albo hipotez w nich zawartych nie da się zweryfikować, albo da się to zrobić, ale nic konkretnego (na poziomie teorii) z tego nie wynika.
Przeczytaj także: Analiza jakości powietrza w Serocku
W jaki sposób poprawnie formułować hipotezy? Przede wszystkim muszą one opierać się (chociażby pośrednio) na teorii i badaniach innych autorów. Dobrze jest również postawić je na samym początku - przed zaprojektowaniem badania i wykonaniem analizy statystycznej.
Określając hipotezy warto od razu zastanawiać się w jaki sposób będą one weryfikowane.
tags: #stawiasz #na #ilość #nie #jakość #co
