Sposoby na złą jakość powietrza w pomieszczeniu

Szczegóły: Opublikowano: 21. November 2025

Jakość powietrza w domu ma duży wpływ na nasze zdrowie. Gdy smog unosi się za oknami, najlepiej schronić się w domu. Warto zadbać o to, by jakość powietrza w mieszkaniu była jak najlepsza.

Skład powietrza w pomieszczeniach różni się od składu czystego powietrza atmosferycznego. Substancje, które są w nim zawarte, mogą mieć działanie drażniące (nie powodują trwałych skutków zdrowotnych) albo trwale szkodliwe, także rakotwórcze. W domu zła jakość powietrza powoduje dym tytoniowy, alergeny, bakterie, toksyczne związki i chemikalia.

Źródła zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach

Istnieje wiele źródeł zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniu. Najczęściej są to nadmiar dwutlenku węgla i pary wodnej oraz niedobór tlenu będące wynikiem choćby oddychania ludzi i zwierząt (metabolizmu). Powstają także podczas gotowania, prania, mycia się oraz działania palenisk. Spalanie jest również przyczyną powstawania tlenku węgla i tlenków azotu.

W niskich stężeniach występują w powietrzu bardziej niebezpieczne dla zdrowia substancje chemiczne (formaldehyd, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) pochodzące z materiałów budowlanych, mebli, wyposażenia wnętrz, a także środków czystości. W wyniku rozpadu niektórych izotopów uranu i toru powstaje radon. W przyrodzie występuje w skałach, wodach gruntowych i glebie, skąd przedostaje się przez podłogę do pomieszczeń. Emitują go też materiały budowlane wytwarzane ze składników zawierających uran (cegła, tynk, cement). Spalanie paliw w kominkach, piecach i urządzeniach gazowych jest źródłem zanieczyszczeń powietrza w domu, z których najbardziej niebezpiecznym jest tlenek węgla.

Szkodliwe substancje i ich stężenia

Dwutlenek węgla (CO2): Stężenie większe niż 5000 ppm jest szkodliwe (w powietrzu atmosferycznym wynosi około 400 ppm). Znaczne zwiększenie jego zawartości we wdychanym powietrzu powoduje uczucie duszności, niepokój, zwiększenie częstości oddechów, ból i zawroty głowy, szum w uszach, a w końcu zaburzenia postrzegania, nadmierną potliwości i przekrwienie spojówek. Przy stężeniu powyżej 10% narasta duszność i osłabienie, pojawiają się drgawki, omamy i zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie.
Tlenek węgla (CO): Oddziałuje na człowieka, ograniczając zdolność hemoglobiny do transportowania tlenu w organizmie, w wyniku czego uszkodzeniu ulegają przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i układ krążenia. Średnia zawartość CO w powietrzu wynosi 1000 mg/m3. Palenie tytoniu w pomieszczeniu może spowodować jej chwilowy wzrost o 10 000 mg/m3.
Tlenki azotu (NOx): Ich zwiększone stężenie występuje w pomieszczeniach, w których pali się papierosy lub działają urządzenia gazowe, kominki itp. Stężenie NOx osiąga wtedy nawet kilka tysięcy mg/m3, podczas gdy w atmosferze, na terenach zurbanizowanych, wynosi zaledwie kilkadziesiąt mg/m3.
Formaldehyd (HCHO): Kontakt z formaldehydem o stężeniu 120-600 mg/m3 powoduje pieczenie i łzawienie oczu oraz podrażnienie górnych dróg oddechowych. Gdy stężenie wzrośnie powyżej 12 000 mg/m3, może wywoływać kaszel, duszności, palpitację serca i uczucie dużego ciśnienia w głowie. U osób chorych na astmę już 300 mg/m3 może zapoczątkować atak tej choroby.
Lotne związki organiczne (VOC): W powietrzu w domu jest też wiele innych lotnych związków organicznych (VOC), na przykład - uważane za rakotwórcze - alifatyczne i aromatyczne węglowodory, ketony, aldehydy oraz benzen, a także wiele wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA lub PAH).

Powietrze w mieszkaniu jest też zanieczyszczone licznymi cząsteczkami pyłu, które unoszą się przez długi czas. Domowy kurz może zawierać roztocza i ich odchody, wirusy, bakterie, zarodniki grzybów pleśniowych, włókna mineralne, pestycydy, toksyny pochodzące ze spalania różnych substancji lub metale ciężkie. Na szkodliwe działanie tych substancji najbardziej narażone są dzieci i osoby starsze, których systemy immunologiczne i filtrujące (nos, drogi oddechowe) są mało sprawne.

Przeczytaj także: Technologie oczyszczania ścieków

Wiele negatywnych reakcji u ludzi wywołują mikroorganizmy - glony, grzyby, pierwotniaki, bakterie, sinice. Ich duże stężenie w powietrzu w domu może być przyczyną zapelenia błony śluzowej nosa, astmy, podwyższonej temperatury, dreszczy, bólu mięśni, zapalenia skóry, alergicznych stanów zapalnych pęcherzyków płucnych.

Objawy złej jakości powietrza w domu

Zrozumienie, kiedy jakość powietrza w naszym domu wymaga poprawy, jest pierwszym krokiem do zapewnienia zdrowego środowiska dla nas i naszych bliskich.

Nadmierna wilgoć jest jednym z najbardziej oczywistych sygnałów, że coś może być nie tak z powietrzem w domu. Jeśli zauważysz parowanie na szybach okiennych lub uczucie wilgotności w powietrzu, może to być znak, że poziom wilgoci jest za wysoki.
Pojawienie się pleśni jest kolejnym niepokojącym sygnałem.
Częste alergie i dolegliwości oddechowe mogą również wskazywać na złe jakość powietrza w domu.
Niezidentyfikowany zapach może być również oznaką problemów.

Jak poprawić jakość powietrza w pomieszczeniach?

Sprawna wentylacja

O jakości powietrza w domu decyduje przede wszystkim sprawność wentylacji. Wyraźnie widocznymi objawami nieprawidłowego działania wentylacji w domu są zaparowane szyby, a zimą skraplająca się na nich woda. Sygnalizują, że z pomieszczeń nie jest usuwany nadmiar wilgoci. Jeśli na to nie zareagujemy, z czasem może dojść do zawilgocenia ścian i rozwoju na nich pleśni (ryzyko pojawia się, gdy wilgotność względna powietrza przekracza 70%), której trudno się pozbyć.

Innym przejawem tego, że wentylacja nie działa prawidłowo, jest tak zwany wsteczny ciąg - z kratek wyciągowych powietrze napływa do pomieszczeń, zamiast być nimi wywiewane. Dzieje się tak, gdy w domu są szczelne okna i brakuje specjalnych otworów nawiewnych. Sposobem na ten problem i poprawę jakości powietrza w pomieszczeniach powinno być rozszczelnienie okien lub zamontowanie nawiewników. Niestety, większość osób w takiej sytuacji zakleja kratkę, z której „wieje”. A wówczas, gdy w domu znajduje się urządzenie spalające duże ilości jakiegokolwiek paliwa (piecyk gazowy, kominek, kocioł grzewczy), bardzo często tragicznym sygnałem złego działania wentylacji staje się zatrucie tlenkiem węgla - nierzadko śmiertelne. Dzieje się tak, bo przyczyną jego powstawania jest ograniczenie dopływu powietrza do paleniska i niezupełne spalanie węgla obecnego w każdym paliwie.

Jeśli w domu jest wentylacja grawitacyjna, powietrze dostaje się przez nawiewniki umieszczone w ramie lub skrzydle okna lub w ścianie. Aby ograniczyć napływ zanieczyszczonego powietrza tą drogą, można zastosować specjalne nawiewniki antysmogowe. Umieszczone w nich filtry pozwalają na zatrzymanie ok. 98% pyłów zawieszonych PM 10. Jednym ze sposobów na poprawę jakości powietrza w domu jest montaż nawiewników okiennych.

Przeczytaj także: Uzdatnianie wody w dużych akwenach

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń

Po pierwsze, aby mieć czyste powietrze w mieszkaniu należy starać się ograniczyć emisję zanieczyszczeń. Dopuszczone do obrotu handlowego wyroby teoretycznie spełniają normy dotyczące emisji szkodliwych substancji, więc należy zwrócić uwagę na to, czy materiały budowlane i wyposażenie wnętrz, które kupujemy, legitymują się odpowiednim certyfikatem. Nie wszystkie zanieczyszczenia da się w ten sposób wyeliminować, niektóre trzeba usuwać.

Oprócz konieczności utrzymywania czystości (odkurzania) niezbędna jest do tego wymiana powietrza w pomieszczeniach, czyli dostatecznie intensywna wentylacja. W Polsce za podstawę do obliczenia ilości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach mieszkalnych przyjmuje się ilość biozanieczyszczeń emitowanych przez ludzi oraz wilgoci powstającej w wyniku korzystania z wyposażenia mieszkań (kuchni, łazienek). Według przepisów ilość powietrza wymienianego w domu ustala się, sumując ilość powietrza, które należy usuwać z pomieszczeń zanieczyszczonych (kuchni, łazienki, WC), bez uwzględniania liczby domowników. Gdy w domu jest tylko jedna kuchnia i łazienka, a mieszka w nim na przykład pięć osób, zaprojektowana zgodnie z tymi założeniami wentylacja może nie wystarczyć do zapewnienia dobrej jakości powietrza.

Oczyszczacze powietrza

Zimą warto szczególnie zwracać uwagę na to, czy normy powietrza nie zostały przekroczone. Jeżeli będą wysokie, zrezygnujmy z otwierania okien oraz wietrzenia pomieszczeń. Jeśli mieszkanie nie jest wyposażone w nawiewniki antysmogowe, warto skorzystać z oczyszczaczy powietrza. Dzięki wbudowanym filtrom urządzenie usuwa większość szkodliwych dla zdrowia zanieczyszczeń, smog, alergeny, brzydkie zapachy czy roztocza. Wybierając odpowiedni model oczyszczacza powietrza, zwróćmy uwagę na zastosowane filtry.

W sklepach można znaleźć oczyszczacze powietrza z jonizatorem. Jak działają?

Nawilżacze powietrza

W domu sprawdzi się także nawilżacz powietrza, który zadba o odpowiedni poziom wilgotności powietrza w pomieszczeniach (na poziomie 40-60%). Nie tylko zapobiegnie wysuszaniu się błon śluzowych górnych dróg oddechowych.

Przeczytaj także: Jak walczyć ze złą jakością powietrza w budynkach?

Rośliny oczyszczające powietrze

Nie dość, że wyglądają pięknie, ożywiają i ocieplają każde wnętrze, to jeszcze w naturalny sposób dbają o jakość powietrza. Oczywiście o kwiaty oczyszczające powietrze. Skutecznie pochłaniają one dwutlenek węgla oraz niektóre szkodliwe toksyny, np. benzen, amoniak czy formaldehyd. Przy tym produkują tlen. By rośliny dbające o jakość powietrza cieszyły nas swoim wyglądem przez długi czas, stawiaj je w miejscach, w których dzieci i zwierzęta nie będą mieć z nimi bezpośredniego kontaktu.

Rośliny mają korzystny wpływ na mikroklimat i jakość powietrza w pomieszczeniu. Pobierają dwutlenek węgla i wydalają tlen w procesie fotosyntezy. Niektóre z nich pochłaniają substancje toksyczne (formaldehyd, ksylen, toluen, benzen, styren, amoniak) przez aparaty szparkowe na liściach. Stamtąd trafiają one do korzeni, a żyjące w symbiozie z roślinami drobnoustroje rozkładają je na substancje proste, przyswajalne przez rośliny. Dzięki ich obecności w pomieszczeniu z powietrza znika nawet kilkanaście miligramów zanieczyszczeń na godzinę.

Regularne sprzątanie

Nierówny przeciwnik w każdej domowej walce, nie tylko z porządkiem, ale i ze smogiem. Kurz - bo o nim mowa - to uciążliwy problem. W sezonie grzewczym, kiedy smog intensywniej dostaje się do naszych domów, warto jeszcze dokładniej i częściej wycierać kurze oraz odkurzać podłogi. Pamiętajmy także, aby odświeżać meble i dodatki pokryte tekstyliami, na których mogą gromadzić zanieczyszczenia (zasłony, poduszki, koce).

Czysty dom to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. Regularne czyszczenie i odpowiednie utrzymanie domu mają kluczowe znaczenie dla jakości powietrza, w którym żyjemy na co dzień.

Odkurzanie i mycie podłóg - Regularne odkurzanie, najlepiej odkurzaczem z filtrem HEPA, pozwala na usunięcie kurzu, roztoczy, sierści zwierząt i innych alergenów z podłóg i dywanów.
Utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności - Za pomocą higrometru monitoruj poziom wilgotności w domu, starając się utrzymać go w przedziale 30-50%.
Używanie naturalnych środków czyszczących - Wybieraj środki czystości na bazie naturalnych składników, które są mniej szkodliwe dla powietrza wewnątrz domu.
Dbaj o czystość tekstyliów domowych - Zasłony, pościel, ręczniki i inne tekstylia domowe powinny być regularnie prane, aby usunąć kurze i potencjalne alergeny.

Naturalne sposoby poprawy jakości powietrza

W trosce o zdrowie i dobre samopoczucie naszych domowników, warto zwrócić uwagę na naturalne sposoby poprawy jakości powietrza w naszych domach. Metody te są nie tylko skuteczne, ale również ekologiczne i często ekonomiczne.

Rośliny domowe: Znane są z ich zdolności do filtracji powietrza, rośliny takie jak skrzydłokwiat, aloes czy fikus, mogą absorbować toksyczne związki z powietrza, w tym formaldehyd i benzen.
Naturalna wentylacja: Regularne wietrzenie pomieszczeń to najprostszy sposób na wymianę zanieczyszczonego powietrza na świeże z zewnątrz.
Użycie naturalnych środków czyszczących: Wiele komercyjnych środków czyszczących zawiera lotne związki organiczne (LZO), które mogą negatywnie wpływać na jakość powietrza w domu.
Zmniejszenie wilgotności: Nadmierna wilgoć może prowadzić do rozwoju pleśni i roztoczy.
Naturalne zapachy: Zamiast syntetycznych odświeżaczy powietrza, które mogą dodawać niezdrowe związki chemiczne do domowego powietrza, rozważ użycie naturalnych źródeł zapachu.

Nowoczesne technologie w służbie czystego powietrza

W dzisiejszych czasach, dzięki postępowi technologicznemu, mamy do dyspozycji zaawansowane narzędzia, które pomagają w monitorowaniu i poprawie jakości powietrza w naszych domach. Wykorzystanie tych urządzeń może znacząco przyczynić się do zdrowego i bezpiecznego środowiska domowego.

Oczyszczacze powietrza: To urządzenia zdolne do usuwania z powietrza alergenów, pyłów, dymu tytoniowego oraz innych zanieczyszczeń.
Nawilżacze i osuszacze powietrza: Utrzymanie optymalnej wilgotności powietrza jest kluczowe dla dobrego samopoczucia i zdrowia.
Czujniki jakości powietrza: Inteligentne czujniki mogą monitorować poziom zanieczyszczeń, wilgotność, a nawet obecność szkodliwych gazów jak tlenek węgla.
Purifikatory z funkcją jonizacji: Urządzenia te nie tylko filtrują powietrze, ale również emitują jony, które neutralizują szkodliwe cząsteczki.

Innowacyjne rozwiązania w klimatyzacji

Kiedy słyszymy słowo „klimatyzator”, pierwszą rzeczą, jaka przychodzi nam do głowy, jest chłodzenie powietrza w pomieszczeniach. Czas najwyższy zmienić stereotypowe postrzeganie tych urządzeń.

W pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia elektryczne i gdzie przebywają ludzie, w powietrzu dominują jony dodatnie. Ich nadmiar wpływa negatywnie na samopoczucie między innym obniżając koncentrację, wywołując bóle głowy, czy zwiększając częstotliwość występowania przewlekłych infekcji górnych dróg oddechowych.

HI-NANO: To wydajny jonizator plazmowy. W porównaniu do typowych jonizatorów, które generują 0,4-0,6 miliona jonów na cm3, HI-NANO wytwarza nawet 1 milion jonów na cm3. Jony te mają działanie silnie utleniające i wysoce reaktywne. Po przyczepieniu się do powierzchni bakterii lub wirusów, powodują ich neutralizację, ostatecznie przekształcając je w nieszkodliwe cząsteczki wody. Francuskie laboratorium badawcze Texcell*, będące międzynarodową organizacją specjalizującą się w badaniach wirusologicznych potwierdziło, że jonizator HI-NANO zapewnia skuteczność neutralizacji koronawirusa (SARS-CoV-2) na poziomie 93,54% a także bakterii E. coli na poziomie 88,54% w ciągu zaledwie dwóch godzin!
HI-UVC: Proces sterylizacji tak powszechnie stosowany w placówkach medycznych, polega na naświetlaniu falami elektromagnetycznymi minimalną dawką promieniowania UV. Technologia HI-UVC zastosowana w klimatyzatorach działa tylko wewnątrz jednostki i nie pozostawia żadnych produktów ubocznych. Lampa UVC niszczy bakterie i wirusy za pomocą światła ultrafioletowego zarówno w samym klimatyzatorze, jak i w wypływającym z niego powietrzu.
Filtr podstawowy: To ochrona samego urządzenia i zapewnienie odpowiedniego przepływu powietrza - zatrzymuje największe cząsteczki zanieczyszczeń przedostających się do wnętrza klimatyzatora.
Technologia Fresh Air: Dzięki opatentowanej technologii Fresh Air, klimatyzator Hisense Fresh Master umożliwia doprowadzenie świeżego powietrza zewnętrznego. Wymiana powietrza w całym pomieszczeniu odbywa się w ciągu zaledwie 3 minut, poprzez doprowadzanie oczyszczonego powietrza z zewnątrz pomieszczenia z wydajnością 50 m3/h.

Jakość powietrza, którym oddychamy, bezpośrednio wpływa na nasze zdrowie, samopoczucie i komfort funkcjonowania. Nietrudno się domyślać, że jego wysokie zanieczyszczenie może obniżać nastrój i przyczyniać się do powstawania różnego rodzaju dolegliwości.

tags: #sposoby #na #złą #jakość #powietrza #w