Skup Pszenicy: Normy Wilgotności i Ich Wpływ na Jakość Ziarna
- Szczegóły
Na efektywność produkcji rolniczej wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest wilgotność zboża, które jest magazynowane po zbiorach. Wartości wilgotności różnią się w przypadku poszczególnych gatunków. Warto je znać i stosować, aby zapewnić sobie większe dochody i zadbać o prawidłowe przechowywanie plonów w dłuższej perspektywie.
Znaczenie Wilgotności Zboża
Poziom wilgotności zboża ma bezpośrednie przełożenie na to, jak długo plony zachowają swoje właściwości i strukturę. Im ziarna są bardziej mokre, tym szybciej zaczynają się psuć, co oznacza, że skraca się czas ich bezpiecznego magazynowania. Dla przykładu ziarno zboża o wilgotności 14% może być przechowywane w temperaturze 15°C nawet przez rok. Jeżeli jednak przy tej samej temperaturze jego wilgotność wzrasta do około 25%, to jego przydatność wynosi niespełna 10 dni. Przy utrzymaniu parametrów 25% i 25°C w magazynie ziarno zepsuje się już po upływie kilkudziesięciu godzin.
Oddychanie to jeden z procesów życiowych związanych z przemianą materii przebiegających w ziarnie. Intensywność tych procesów zależy w dużej mierze od wilgotności i temperatury. Wzrost temperatury oraz wilgotności wywołuje rozkład substancji zapasowych, co prowadzi do rozwoju drobnoustrojów, bakterii i pleśni. W konsekwencji pogarsza się zapach ziarna, zmniejsza się siła kiełkowania i wartość użytkowa oraz prowadzi do rozwoju szkodliwych dla zdrowia mikotoksyn.
Jeżeli ziarna są zbyt mokre w trakcie zbioru lub przechowuje się je w złych warunkach, to sprzyja to rozwojowi pleśni i grzybów. Te szkodliwe drobnoustroje szybko infekują kolejne partie zbóż i prowadzą do zniszczenia plonów oraz do strat finansowych dla rolnika.
Normy Wilgotności Zboża
To, jaka powinna być wilgotność zboża w momencie zbioru, zależy od kilku aspektów. Pod uwagę bierze się przede wszystkim uprawiany gatunek. Każdy z nich ma nieco inne normy wilgotności zboża. Wiedza na ten temat pozwala na uniknięcie kosztownych błędów. Standardowo przyjmuje się, że przy większości zbóż można rozpocząć żniwa kosić je przy wilgotności na poziomie 12-14% (np. uprawa pszenżyta, żyta, pszenicy, jęczmienia). W niektórych przypadkach prace te można wykonywać przy 15%.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Wiesz już, jaka powinna być wilgotność ziaren przechowywanych w magazynach płaskich i silosach. Warto też zastanowić się nad tym, jaka wilgotność zboża do zbioru będzie optymalna.
Zalecana wilgotność zbóż przy przechowywaniu:
- Pszenica, żyto, pszenżyto, jęczmień, owies (do 6 miesięcy): 14%
- Pszenica, żyto, pszenżyto, jęczmień, owies (dłużej niż 6 miesięcy): 13%
- Rzepak (do 6 miesięcy): 8%
- Rzepak (dłużej niż 6 miesięcy): 7%
- Kukurydza (od 6 do 12 miesięcy): 14%
- Kukurydza (powyżej 12 miesięcy): 13%
Pomiar Wilgotności Zboża
Choć wielu rolników się na to nie decyduje, to jednak warto stosować dedykowane testery wilgotności zboża. Dzięki temu można zwiększyć kontrolę tego parametru oraz jeszcze lepiej dopasować termin żniw i warunki magazynowania ziarna. Oczywiście ocena organoleptyczna nie jest tak precyzyjna, dlatego rekomenduje się wykorzystanie urządzenia do pomiaru wilgotności zboża.
Na rynku jest dostępnych wiele skutecznych modeli. Standardowo ich mechanizm polega na dokonywaniu pomiarów na podstawie właściwości oporu elektrycznego. Należy pamiętać o tym, że regularna kalibracja miernika wilgotności zboża pomoże w utrzymaniu precyzyjnej pracy urządzenia.
Co do zasady pomiarów należy dokonywać nie tylko przed żniwami, ale również w trakcie przechowywania zboża. W ten sposób wydłuża się okres przechowywania plonów oraz utrzymuje je we właściwym stanie, co ułatwia późniejsze przetwarzanie. Należy pamiętać o tym, że zboża powinny być przechowywane w metalowych silosach blaszanych lub w magazynach płaskich, gdzie zapewnia się im przepływ powietrza.
Skup Zbóż - Kluczowe Parametry
Podczas skupu zbóż ogromne znaczenie mają parametry jakościowe surowca. To od nich zależy nie tylko cena, jaką otrzyma rolnik, ale także to, czy dany ładunek zostanie w ogóle przyjęty przez skup. Wśród najważniejszych parametrów ziarna, które mają znaczenie przy sprzedaży, można wymienić wilgotność, zanieczyszczenia, gęstość nasypową, liczbę opadania, a także zawartość białka i glutenu.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Wilgotność ziarna to kluczowy parametr decydujący o możliwości magazynowania zboża. Maksymalna wilgotność dla zbóż konsumpcyjnych i paszowych to zwykle 14-14,5%. Zbyt wilgotne ziarno szybko ulega zepsuciu, co grozi stratami i dyskwalifikacją przy skupie.
Ziarno powinno być czyste, bez piasku, kurzu, resztek roślinnych czy nasion chwastów. Dopuszczalne zanieczyszczenia nieużyteczne: do 2% dla pszenic jakościowych, do 4% dla paszowych u niektórych odbiorców.
Masa hektolitra (gęstość nasypowa) wskazuje jakość i dorodność ziarna. Dla pszenicy chlebowej masa powinna wynosić 76 kg/hl. Pszenica paszowa może mieć niższą - nawet poniżej 73 kg/hl.
Liczba opadania to wskaźnik enzymatycznej aktywności ziarna, który świadczy o jego świeżości i odporności na kiełkowanie. Wartość powyżej 250 s jest uznawana za odpowiednią dla pszenicy konsumpcyjnej. Niska liczba opadania oznacza ziarno o gorszych właściwościach piekarskich lub je dyskwalifikująca.
Białko i gluten wpływają na wartość technologiczną zboża - im wyższe, tym lepsza jakość mąki. Pszenice chlebowe i twarde wymagają wysokiej zawartości białka (12,5%-14%). Pszenice ciasteczkowe preferują niższą zawartość (9-11%) - dla lepszej kruchości wypieków.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Rodzaje Pszenicy i Wymagane Parametry Ziarna
W zależności od przeznaczenia pszenica może być podzielona na różne typy. Każdy z nich charakteryzuje się odmiennymi cechami i wymaganiami jakościowymi.
Parametry ziarna dla poszczególnych rodzajów pszenicy:
| Rodzaj pszenicy | Białko | Gluten | Liczba opadania | Masa hektolitra | Zanieczyszczenia |
|---|---|---|---|---|---|
| Pszenica konsumpcyjna (chlebowa) | min 12,5% | min 26% | min 250 s | min 76 kg/hl | do 2% |
| Pszenica paszowa | poniżej 11% często nie mniej jak 9% | Brak wymagań | Brak wymagań | często < 73 kg/hl | 2 do 4% |
| Pszenica twarda (durum) | min 13-14% | Silny gluten | min 250-300 s | min 78-80 kg/hl | Brak danych |
| Pszenica na gluten (techniczna) | ≥ 14% | ≥ 30% | Brak danych | Brak danych | ≤ 14% wilgotność |
| Pszenica ciasteczkowa (miękka) | 9-11% | miękki, o niskiej elastyczności | 200-250 s | 72-75 kg/hl | do 2% |
Znajomość parametrów zbóż pozwala lepiej dopasować produkcję do potrzeb rynku. Przykładowo: zboże o wysokim białku i mocnym glutenie znajdzie odbiorców w młynach piekarskich, a ziarno o niższym białku - w przemyśle cukierniczym. Dzięki temu rolnicy mogą uzyskać wyższe ceny i ograniczyć ryzyko odrzucenia partii ziarna przy skupie pszenicy i innych gatunków zbóż.
Przygotowanie Ziarna do Przechowywania
Ziarno po zbiorze należy odpowiednio przygotować do przechowywania. Pierwszym, najważniejszym zabiegiem jest wstępne czyszczenie ziarna, które ma na celu usunięcie zielonych nasion chwastów, zanieczyszczeń organicznych. Czyszczenie powinno się odbywać przy pomocy aspiratorów lub wialni.
W celu zapewnienia jak najlepszych warunków przechowywania magazyn zbożowy powinien spełniać wszelkie wymogi techniczne i technologiczne. Temperatura powinna być systematycznie kontrolowana, aby utrzymać określoną wilgotność ziarna.
Ziarno może być przechowywane w silosach metalowych z promieniowym i pionowym przepływem powietrza. Zbiorniki te są w kształcie walca lub wieloboku, o wysokości większej od średnicy lub innego wymiaru liniowego, charakteryzującego wielkość podstawy. Przechowywanie ziarna w komorach o dużej masie ze względu na ich szczelność jest niekorzystne, ponieważ ziarno jest odcięte od dostępu powietrza. Składowana masa zbożowa powinna mieć jak najniższą wilgotność i temperaturę, aby uniknąć rozwoju pleśni. Tego typu ziarno może być składowane przez dłuższy czas bez konieczności przerzucania go.
Zboże może być również składowane w magazynach płaskich. W celu uzyskania jak najlepszych efektów magazynowania należy uwzględnić różne czynniki wpływające na ten proces.
tags: #skup #pszenicy #wilgotność #normy
