Przydomowa Oczyszczalnia Drenażowa: Zasada Działania i Kluczowe Aspekty
- Szczegóły
Przydomowe oczyszczalnie ścieków to coraz popularniejsze rozwiązanie w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, pozwalające na niezależne oczyszczanie ścieków z budynków mieszkalnych czy usługowych. Pierwszymi oczyszczalniami przydomowymi, jakie zaczęto montować przy budynkach jednorodzinnych, były oczyszczalnie drenażowe (tzw. "drenażówki"), składające się z osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego.
Oczyszczalnia ekologiczna, zwana również oczyszczalnią drenażową, to jedno z najbardziej klasycznych i sprawdzonych rozwiązań w zakresie przydomowego oczyszczania ścieków. System ten określany jest także jako oczyszczalnia bez napowietrzania, ponieważ nie wymaga stosowania dmuchaw czy sprężarek, a proces oczyszczania odbywa się w sposób naturalny - poprzez mechaniczne oddzielanie zanieczyszczeń w osadniku gnilnym oraz biologiczne doczyszczanie w gruncie.
Zasada działania oczyszczalni drenażowej
Cała technologia opiera się na sekwencji procesów, które można szczegółowo opisać w następujących etapach:
- Doprowadzenie ścieków do osadnika gnilnego: Ścieki bytowe odprowadzane są przyłączem kanalizacyjnym do przepływowego osadnika gnilnego, w którym zachodzi beztlenowy etap oczyszczania.
- Oczyszczanie mechaniczne w osadniku: W komorach osadnika przebiega oczyszczanie mechaniczne, którego podstawą jest grawitacyjne oddzielanie substancji nierozpuszczalnych. Cząstki cięższe od wody opadają na dno zbiornika w procesie sedymentacji - powstaje warstwa osadu dennego. Równocześnie lżejsze substancje unoszą się na powierzchni cieczy tworząc kożuch. Pomiędzy tymi dwiema warstwami znajduje się ciecz częściowo sklarowana.
- Przepływ cieczy między komorami: Sklarowana ciecz przepływa grawitacyjnie do kolejnej komory osadnika. Tam procesy sedymentacji i flotacji powtarzają się, co prowadzi do dokładniejszego oczyszczenia mechanicznego. Ciecz przelewa się następnie do ostatniej komory, gdzie ponownie przechodzi proces oddzielania cząstek stałych od cieczy. Taka konstrukcja osadnika pozwala na uzyskanie znacznego stopnia redukcji zanieczyszczeń zawiesinowych już na wstępnym etapie pracy oczyszczalni ekologicznej. W przypadku większej pojemności zbiorników zalecamy rozwiązania dwu, a nawet trzykomorowe. Wielokomorowe osadniki poprawiają efektywność procesu oczyszczania, co przekłada się na lepiej oczyszczone ścieki.
- Filtr doczyszczający: Na wyjściu z osadnika gnilnego zamontowany jest filtr doczyszczający, którego zadaniem jest zatrzymywanie pozostałości zawiesin i cząstek osadu. Dzięki niemu drenaż rozsączający jest chroniony przed zanieczyszczeniem i przedwczesnym zamuleniem.
- Oczyszczanie w drenażu rozsączającym: Wstępnie podczyszczone ścieki kierowane są do drenażu rozsączającego, czyli systemu perforowanych rur ułożonych pod powierzchnią gruntu. Dreny równomiernie rozprowadzają ciecz w przepuszczalnych warstwach filtracyjnych (różne frakcje żwiru), gdzie następuje drugi etap oczyszczania - tym razem w warunkach tlenowych. Drenaż rozsączający oczyszczalni ma postać układu drenów (np. rur drenażowych) ułożonych na dobrze przepuszczalnym gruncie, na przykład na warstwie żwiru o odpowiednio dużej frakcji. Do rozdzielania drenów na kilka nitek służy studzienka rozdzielcza, znajdująca się tuż przed samym drenażem, za osadnikiem gnilnym. Niekiedy oczyszczalnia z drenażem może być wyposażona również w studnię chłonną na końcu całego układu.
- Powstawanie błony biologicznej i procesy biochemiczne: Ścieki rozsączane w gruncie osadzają się na powierzchni ziaren żwiru, co stwarza warunki do rozwoju tzw. błony biologicznej. Jest ona tworzona przez mikroorganizmy tlenowe, które wykorzystują związki organiczne zawarte w ściekach jako źródło energii i składników pokarmowych. W procesach metabolicznych tych mikroorganizmów następuje rozkład substancji organicznych na proste i nieszkodliwe dla środowiska związki nieorganiczne.
- Naturalna infiltracja do środowiska: Po przejściu przez strefę drenażu, woda pościekowa jest już w pełni oczyszczona i może bezpiecznie przesiąkać do głębszych warstw gruntu. Proces ten nie stwarza zagrożenia dla środowiska naturalnego.
Drenaż rozsączający - dodatkowe informacje
Drenaż rozsączający jest jednym z najtańszych sposobów na oczyszczanie ścieków. Jak sama nazwa wskazuje, drenaż rozsączający jest elementem drenażowej oczyszczalni ścieków.
Standardowy drenaż składa się z układu kilku równolegle połączonych ze sobą perforowanych rur z tworzywa sztucznego. Ich celem jest równomierne rozprowadzenie podczyszczonych ścieków do warstwy filtracyjnej, którą należy właśnie wykonać ze żwiru lub drobnego tłucznia. Alternatywą dla takie rozwiązania są skrzynki rozsączające, które nie wymagają zastosowania warstwy żwiru. Ilość skrzynek zależna jest od ilości osób korzystających z instalacji oraz od przepuszczalności gleby.Poszczególne rury drenażowe powinny być oddalone od siebie o przynajmniej 1,5 m i prowadzone ze spadkiem wynoszącym od 1 do 3 promili. Maksymalna długość jednej nitki drenażowej nie powinna przekraczać 25 metrów. Nie wolno sadzić na tym obszarze roślin z rozwiniętym systemem korzeniowym, ponieważ mógłby on uszkodzić instalację. Przyjmuje się, że odległość drenażu od drzew i krzewów w przybliżeniu ma wynosić 3 m. Odległość ta jest umowna, należy ją traktować zdroworozsądkowo.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Warunki gruntowo-wodne
Zakładasz drenaż rozsączający? Równie istotnym parametrem jest rodzaj gruntu, który musi być przepuszczalny i najlepiej, gdyby był on piaszczysty. Kolejnym elementem silnie wpływającym na drenaż rozsączający są wody gruntowe. Wysoki poziom wód gruntowych jest silnym przeciwwskazaniem do stosowania rozsączania drenażowego. Drenaż rozsączający nie nadaje się do warunków gruntowo - wodnych o słabej przepuszczalności oraz wysokim poziomie wód gruntowych. W przypadku tego rozwiązania grunt musi być naprawdę dobrze przepuszczalny i suchy; na innym gruncie ta technologia zwyczajnie się zamuli i szybko przestanie odbierać ścieki.
Alternatywy dla drenażu rozsączającego
Wśród polskich inwestorów i części instalatorów wciąż pokutuje błędne przekonanie o tym, że drenaż rozsączający jest jedynym sposobem na odprowadzenie oczyszczonych ścieków z przydomowej oczyszczalni. Tymczasem dostępnych opcji jest więcej. Poza tradycyjnym drenażem rozsączającym, inwestorzy mają do wyboru inne systemy rozsączania ścieków, takie jak studnia chłonna, tunel magazynująco-drenażowy, skrzynka magazynująco-rozsączająca oraz systemy hydrofitowe (roślinne).
Studnia chłonna
Zbliżoną funkcję do tunelu pełni studnia chłonna. Ma ona postać dzwonu z tworzywa sztucznego, w którym gromadzone są nieczystości lub woda deszczowa. Przez dno perforacje w ścianach są one następnie odprowadzane do gruntu. Ta technologia rekomendowana jest przede wszystkim do zastosowania na działkach o niewielkiej powierzchni. Wymaga jednak dobrej przepuszczalności gruntu i niskiego poziomu wód gruntowych.
Oczyszczalnia ze studnią chłonną składa się z dzwonowatej konstrukcji, w której gromadzone są ścieki lub woda deszczowa. Następnie są one odprowadzane do gruntu przez perforacje w ścianach i dnie studni. Ta technologia jest odpowiednia dla małych działek z dobrze przepuszczalnym gruntem i niskim poziomem wód gruntowych.
Oczyszczalnia tunelowa
Ograniczenia tradycyjnego drenażu sprawia, że rośnie popularność alternatywnych technologii. Wśród nich jest m.in. przydomowa oczyszczalnia ścieków tunelowa. Tunele magazynująco-drenażowe (poletka tunelowe) są znacznie bardziej wytrzymałe, co pozwala lepiej wykorzystać znajdujący się nad nimi obszar działki. Ważnym atutem jest też większa powierzchnia rozsączająca na każdy metr bieżący. To sprawia, że oczyszczalnie tego typu mogą być montowane w domach z większą liczbą mieszkańców. Warto też odnotować fakt, że ich montaż nie wymaga tak dużych wykopów jak w poprzednim przypadku.
Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż
Oczyszczalnie tunelowe pod względem sposobu działania są podobne do drenażowych. Różnica polega na tym, że rozsączanie odbywa się we wzmocnionym tunelu ze specjalnego tworzywa sztucznego. Często jest on wyposażony w specjalne komory, w których zachodzi proces dodatkowego doczyszczania nieczystości.
Oczyszczalnia tunelowa różni się od drenażowej przede wszystkim konstrukcją i efektywnością. W technologii tunelowej ścieki są rozsączane w specjalnych tunelach wykonanych z tworzywa sztucznego, które oferują większą powierzchnię rozsączania na metr bieżący oraz lepszą wytrzymałość mechaniczną. Dodatkowo tunel można łatwo rozbudować w miarę wzrostu zapotrzebowania. Oczyszczalnie drenażowe natomiast wymagają większej przestrzeni i bardziej czasochłonnych wykopów, ale są popularne ze względu na swoją wszechstronność i możliwość stosowania w różnych warunkach gruntowych.
Oczyszczalnia z rozsączaniem hydrofitowym
Stopniowo rośnie też popularność oczyszczalni roślinnych (inaczej hydrofitowych, hydrobotanicznych lub korzeniowych). Ich zasada działania wykorzystuje występujące w przyrodzie procesy samooczyszczania akwenów. Dzięki obsadzeniu poletka starannie wyselekcjonowanymi gatunkami roślin możliwa jest neutralizacja pozostałych w ściekach zanieczyszczeń. Technologia ta cechuje się bezobsługowością, praktycznie zerowymi kosztami eksploatacji oraz bardzo ekologicznym charakterem.
Oczyszczanie hydrofitowe, znane również jako roślinne lub korzeniowe, wykorzystuje naturalne procesy samooczyszczania wody w środowisku. Ścieki przepływają przez specjalne poletko obsadzone roślinami, które neutralizują zanieczyszczenia dzięki mikroorganizmom żyjącym w korzeniach. System ten jest bezobsługowy, ekologiczny i niemal bezkosztowy w eksploatacji.
Oczyszczalnie biologiczne a ekologiczne
Podstawowa różnica to napowietrzanie. W oczyszczalniach ekologicznych w ogóle ono nie występuje. Nie dają one możliwości rozwoju osadu czynnego, a więc ich skuteczność jest bardzo niska. Ta nieefektywność przekłada się na jeszcze jedną ważną rzecz, oczyszczalnie ekologiczne są ekologiczne tylko z nazwy.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku
Przyjęło się określać osadniki gnilne jako oczyszczalnie ekologiczne, ale procesy beztlenowe nie pozwalają na osiągnięcie wyników redukcji zanieczyszczeń, których wymaga europejska norma zaimplementowana także do polskich przepisów prawa. W praktyce, przekreśla to szanse inwestora na uzyskanie dofinansowania na taką oczyszczalnię. W przypadku urządzeń biologicznych z natlenianiem, uzyskanie dotacji jest możliwe.
Można uznać, że oczyszczalnia drenażowa, niesprawnie działająca, przez wykorzystanie warunków beztlenowych, może być równie niebezpieczna dla środowiska co nieszczelne szambo.
Porównanie oczyszczalni biologicznych i ekologicznych
| Cecha | Oczyszczalnie biologiczne | Oczyszczalnie ekologiczne (osadnik gnilny z drenażem rozsączającym) |
|---|---|---|
| Stopień oczyszczania ścieków | Do 98% | Niski, niemierzalny |
| Technologia | Tlenowa z udziałem mikroorganizmów | Beztlenowa |
| Osad czynny | Tak | Nie |
| Klarowność wody pościekowej | Tak | Nie |
| Koszt inwestycji | Wyższy | Niższy |
Możliwości zagospodarowania oczyszczonych ścieków
Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni biologicznej stanowią cenny zasób, który można w różnoraki sposób zagospodarować. Ponowne wykorzystanie ścieków nie tylko ogranicza zużycie wody, ale także przyczynia się do ochrony środowiska. Jedną z opcji jest odprowadzanie oczyszczonych ścieków do gruntu poprzez studnie chłonne lub drenaż rozsączający.
Takie rozwiązanie umożliwia naturalne wsiąkanie wody w głąb gruntu, nawadniając teren i wspierając wegetację roślin. Innym sposobem jest wykorzystanie wody pościekowej do nawadniania i podlewania roślin. To szczególnie korzystne rozwiązanie w przydomowych ogrodach i na terenach zielonych. Rozsączanie ścieków za pomocą drenażu zapewnia stały dopływ wody do gleby, co sprzyja bujnemu wzrostowi roślinności.
Metody zagospodarowania i ich zalety
| Metoda zagospodarowania | Zalety |
|---|---|
| Odprowadzanie do gruntu | Naturalne nawadnianie terenu, Wsparcie wegetacji roślin, Ochrona zasobów wody pitnej |
| Wykorzystanie do podlewania roślin | Oszczędność wody pitnej, Bujny wzrost roślinności, Korzyści dla przydomowych ogrodów i terenów zielonych |
Korzyści z zastosowania wydajnej przydomowej oczyszczalni biologicznej
Przydomowe oczyszczalnie biologiczne oferują szereg korzyści, które czynią je atrakcyjnym wyborem dla właścicieli domów. Przede wszystkim zapewniają wysoki komfort użytkowania dzięki swojej bezobsługowości. Proces oczyszczania ścieków przebiega automatycznie, bez konieczności regularnej ingerencji użytkownika. Co więcej, nowoczesne oczyszczalnie biologiczne charakteryzują się brakiem nieprzyjemnych zapachów, co jest szczególnie istotne w przypadku instalacji zlokalizowanych blisko domu.
Kolejną zaletą przydomowych oczyszczalni biologicznych jest oszczędność i niskie koszty eksploatacji. W porównaniu do tradycyjnych szamb, oczyszczalnie biologiczne nie wymagają częstego opróżniania, co przekłada się na niższe koszty użytkowania. Dodatkowo, dzięki możliwości zagospodarowania oczyszczonych ścieków, np. do podlewania ogrodu, można zaoszczędzić na zużyciu wody pitnej.
Nie można również pominąć aspektu ochrony środowiska. Przydomowe oczyszczalnie biologiczne skutecznie usuwają zanieczyszczenia ze ścieków, zapobiegając ich przedostawaniu się do gleby i wód gruntowych. To ekologiczne rozwiązanie, które przyczynia się do zachowania równowagi w lokalnym ekosystemie.
tags: #przydomowa #oczyszczalnia #warstwy #drenażowej #zasada #działania
