Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Strefa Ochronna Wód i Przepisy
- Szczegóły
Coraz więcej osób budujących się na terenach nie objętych kanalizacją decyduje się na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody. Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne. Takie rozwiązanie ma szereg zalet, jednak wymaga również spełnienia konkretnych wymogów prawnych.
Wymagania Prawne Dotyczące Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.
Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód.
Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.
Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych. Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Wymagania Glebowe i Wielkość Działki dla Różnych Oczyszczalni
Poniższa tabela przedstawia wymagania glebowe, odległości od poziomu wód gruntowych oraz orientacyjną wielkość działki dla różnych rodzajów przydomowych oczyszczalni ścieków.
| Rodzaj oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| Z drenażem rozsączającym | Dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy) | > 1,5 m (1) | Duża (3) |
| Biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | Bez znaczenia | Mała (4) |
| Hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | Bez znaczenia | Duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych.
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków.
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2.
Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2.
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne.
Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji. Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela). W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.
Dopuszczalne Wartości Wskaźników Zanieczyszczeń dla Aglomeracji (RLM)
Poniższa tabela przedstawia dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń dla ścieków pochodzących z aglomeracji, w zależności od równoważnej liczby mieszkańców (RLM).
| L.p. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000 - 9999 | 10000-14999 | 15000-99999 | 100000< | |||
| 1 | Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji | mg O2/l min. % redukcji | 25 albo 70-90 | 25 albo 70-90 | 15 albo 90 | 15 albo 90 |
| 2 | Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową | mg O2/l min. % redukcji | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 |
| 3 | Zawiesiny ogólne | mg/l min. % redukcji | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 |
| 4 | Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego) | mg N/l min % redukcji | 15 | 15 albo 70-80 | 15 albo 70-80 | 10 albo 70-80 |
| 5 | Fosfor ogólny | mg P/l min % redukcji | 2 | 2 albo 80 | 2 albo 80 | 1 albo 80 |
Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:
Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku
- zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
- ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
- wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
- wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków
Lokalizacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc. Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:
Minimalne Odległości Posadowienia Zbiornika
Poniższa tabela przedstawia minimalne odległości poszczególnych elementów przydomowej oczyszczalni ścieków od różnych obiektów i granic działki.
| Wyszczególnione obszary | Element przydomowej oczyszczalni ścieków | Minimalne odległości [m] | ||
|---|---|---|---|---|
| Dla zbiornika do 10 m3 | Dla zbiornika od 10 do 50 m3 | Dla zbiornika od 50 m3 | ||
| Studnia wody pitnej | Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe | 15 | ||
| Instalacji rozsączania wody w gruncie | 30 | |||
| Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej* | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 5 | 30x** | |
| Pozostałe budynki | 15 | 30x** | ||
| Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 2 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi) | X** | |
| Dla pozostałych budynków | 7,5 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi) | X** | ||
| Kąpieliska, plaże publiczne*** | Przydomowa oczyszczania ścieków | 100 | ||
| Przewody telekomunikacyjne | Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie | 1,0 | ||
| Przewody elektryczne | 0,5 - 3,0 | |||
| Wodociąg | 0,8 | |||
| Przyłącze gazowe | 1,5 | |||
| Roślinność (drzewa i inne) | Przydomowa oczyszczania ścieków | Zalecenie min. 3 |
*Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzią okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
**Odległości ustalane indywidualnie zgodnie z ekspertyzą techniczną, przyjętą przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
***Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
****Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.
Pozwolenie Wodnoprawne
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków nie zawsze wymaga pozwolenia na budowę, warto jednak postarać się o pozwolenie wodnoprawne. Taki dokument uprawnia Cię do szczególnego korzystania z wód (np. pobierania wód podziemnych) i wykonywania urządzeń wodnych.
Kiedy jest wymagane pozwolenie wodnoprawne?
Pozwolenie wodnoprawne to dokument, w którym organ administracyjny umożliwia Ci dokonanie inwestycji wpływających na stan wód podziemnych i powierzchniowych. Wbrew pozorom wydanie pozwolenia wodnoprawnego wymagane jest nie tylko w obszarach szczególnego zagrożenia powodzią - uzyskanie pozwolenia determinuje rodzaj budowy, jaką chcesz przeprowadzić.
Czynności, które wymagają uzyskania pozwolenia wodnoprawnego znajdziesz w art. 389 i 390 w ustawie Prawo wodne. Są to m.in.:
- usługi wodne, np. pobór wód powierzchniowych i podziemnych, odbiór i oczyszczanie ścieków, odwadnianie wykopów budowlanych, odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych do urządzeń wodnych,
- wykonanie urządzeń wodnych,
- zmiany ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, które mają wpływ na przepływ wody.
Dokument jest potrzebny do wykonania urządzeń wodnych takich jak:
- obiekty do ujmowania wód powierzchniowych i podziemnych,
- obiekty energetyki wodnej,
- wyloty urządzeń kanalizacyjnych do wprowadzania ścieków do wód, ziemi lub urządzeń wodnych.
Prace związane z konserwacją tych urządzeń nie wymagają pozwolenia wodnoprawnego, ale rozbiórka, przebudowa czy rozbudowa - już tak. Ostateczną decyzję o wydaniu pozwolenia podejmuje właściwa jednostka Wód Polskich.
Oczyszczalnia bez pozwolenia wodnoprawnego
Jeśli Twoja inwestycja została zrealizowana bez potrzebnego pozwolenia wodnoprawnego, nie martw się - możesz ją zalegalizować. W takiej sytuacji trzeba sporządzić wniosek o legalizację i złożyć go w lokalnej jednostce Wód Polskich. Legalizacja kosztuje 4757,52 zł, warto jednak ją przeprowadzić. Jeśli w trakcie kontroli Wód Polskich okaże się, że oczyszczalnia jest nielegalna, możesz otrzymać decyzję o zakazie korzystania z wód.
Kto wydaje pozwolenie wodnoprawne?
O wydanie pozwolenia wodnoprawnego postaraj się przed rozpoczęciem budowy oczyszczalni. Wniosek o pozwolenie trzeba złożyć w siedzibie nadzoru wodnego, która znajduje się najbliżej miejsca inwestycji. Następnie dokumenty zostaną przekazane do innych organów. W zależności od szczegółów budowy pozwolenie wodnoprawne wydaje:
- dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich,
- dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej,
- Minister Infrastruktury.
Dokumenty potrzebne do uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
Do wniosku o wydanie pozwolenia trzeba dołączyć kilka załączników. Dzięki nim organy mogą dokładnie przeanalizować inwestycję. Co jeszcze będzie Ci potrzebne?
- Operat wodnoprawny na odprowadzanie ścieków z przydomowej oczyszczalni ścieków.
- Opis inwestycji.
- Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach oraz warunkach zabudowy.
- Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
- Ocena wodnoprawna.
- Wypisy z rejestru gruntów dla nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub urządzeń wodnych.
- Dokumentacja hydrogeologiczna.
Wzór wniosku i dodatkowe informacje (np. o sporządzeniu operatu wodnoprawnego) znajdziesz na stronie internetowej Polskich Wód. W razie potrzeby, organ powiadomi Cię o braku niezbędnych pism oraz wyznaczy termin do ich uzupełnienia.
Opłata za pozwolenie wodnoprawne
Osoby zainteresowane montażem przydomowej oczyszczalni ścieków zastanawiają się często, ile kosztuje operat wodnoprawny. Cena pozwolenia wodnoprawnego to obecnie 237,87 zł (aktualne stawki znajdziesz na stronie internetowej Wód Polskich). Opłatę trzeba wpłacić na rachunek bankowy Wód Polskich, a dowód jej uiszczenia - dołączyć do dokumentacji z wnioskiem o wydanie pozwolenia. Po złożeniu wszystkich dokumentów otrzymasz zawiadomienie o wszczęciu postępowania. Sprawa powinna zostać rozstrzygnięta w przeciągu miesiąca. W szczególnych przypadkach termin może wydłużyć się o kolejny miesiąc, ale organ poinformuje Cię o tym odpowiednio wcześniej. W praktyce czas oczekiwania może się przedłużyć, np. jeśli urząd oczekuje na wydanie opinii specjalistów czy uzupełnienie przez Ciebie brakujących informacji.
Informacje zawarte w operacie wodnoprawnym
Jednostka Wód Polskich wydaje pozwolenie na określony czas - w przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków będzie to prawdopodobnie nie więcej niż 10 lat. Jeżeli wnioskujesz o wykonanie urządzeń wodnych, nie ustala się czasu obowiązywania uzyskanego pozwolenia. Pozwolenie wodnoprawne zawiera cel robót oraz warunki wykonywania uprawnienia. W dokumencie znajdziesz również opis swoich obowiązków w świetle ochrony środowiska naturalnego, interesów ludności i gospodarki. Przykładowo są to:
- obowiązki wobec innych podmiotów posiadających pozwolenie narażonych na szkody w związku z realizacją inwestycji,
- obowiązek wykonania urządzeń wodnych zapobiegających szkodom lub zmniejszających negatywne skutki pracy oczyszczalni ścieków,
- niezbędne przedsięwzięcia minimalizujące negatywne oddziaływanie na środowisko.
Strefa Ochronna Wód
W ramach przepisów dotyczących ochrony zasobów wodnych nie ma konieczności czy też możliwości prawnej wyznaczenia "strefy ochronnej" dla oczyszczalni ścieków. W przypadku, gdy z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1235) wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem oczyszczalni ścieków, to w myśl art. 135 ust. 1 p.o.ś. tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.
Pojęcie "strefy ochronnej" pojawia się w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn. zm.), lecz dotyczy ono wyłącznie ujęć wody - przepisy Działu III Rozdziału 2. Jej wyznaczenie ma na celu zapewnienie odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz do zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych. Strefę taką stanowi obszar, na którym obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania z wody.
Odległości Montażowe
Zanim jednak przystąpimy do wyboru odpowiedniej oczyszczalni ścieków, powinniśmy zapoznać się z odległościami montażowymi, narzucanymi przez aktualnie obowiązujące przepisy. W przypadku oczyszczalni biologicznej należy przede wszystkim zadbać o to, aby osadnik był odsunięty minimum 2 metry od granicy działki oraz minimum 15 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej. Z dla kolei układu rozsączającego (nawdanianego obszaru) te odległości wynoszą odpowiednio: 2 metry i 30 metrów.
W przypadku oczyszczalni drenażowej należy przede wszystkim zadbać o to, aby osadnik był odsunięty minimum 2 metry od granicy działki oraz minimum 15 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej, czyli te odległości są tutaj takie jak w przypadku oczyszczalni biologicznej. Zasadnicza różnica dotyczy jednak układu rozsączania: drenaż rozsączający oczyszczalni drenażowej powinien być odsunięty o minimum 70 metrów od studni będącej ujęciem wody pitnej! Jeżeli więc na naszej lub sąsiedniej działce znajduje się w pobliżu studnia z wodą pitną, to w praktyce montaż oczyszczalni drenażowej może nie wchodzić w grę. Jest to całkowicie zrozumiałe, ponieważ ta technologia, z uwagi na niską jakość oczyszczania, powoduje wprowadzanie mocno zanieczyszczonych ścieków do gruntu, co potem odbija się na jakości wód gruntowych. W przypadku dobrych oczyszczalni biologicznych ten problem praktycznie nie występuje. Odległość układu rozsączającego od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego powinna wynosić 1,5 metra.
Czy Potrzebujesz Pozwolenia na Budowę Przydomowej Oczyszczalni Ścieków?
Dobra wiadomość! Przydomowa oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m³ na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, wystarczy dokonać zgłoszenia robót budowlanych w starostwie powiatowym.
Procedury w Zależności od Wydajności Oczyszczalni
| Wydajność oczyszczalni | Wymagana procedura | Czas oczekiwania |
|---|---|---|
| Do 7,5 m³/dobę | Zgłoszenie budowy | 21 dni |
| Powyżej 7,5 m³/dobę | Pozwolenie na budowę | 30-65 dni |
Kluczowe Informacje o Zgłoszeniu:
- Dokumenty należy złożyć minimum 21 dni przed rozpoczęciem prac
- Brak sprzeciwu urzędu w ciągu 21 dni oznacza zgodę (tzw. milcząca zgoda)
- Zgłoszenie zachowuje ważność przez 2 lata od planowanej daty rozpoczęcia robót
- Koszt zgłoszenia to jedynie opłata skarbowa w wysokości 72 zł
Niezbędne Dokumenty do Zgłoszenia Budowy Oczyszczalni
Przygotowanie kompletu dokumentów to klucz do sprawnego przeprowadzenia procedury zgłoszenia. Oto szczegółowa lista wymaganych załączników:
- Mapa sytuacyjno-wysokościowa
- Skala 1:500 lub 1:1000
- Aktualna (nie starsza niż 1 rok)
- Z naniesioną lokalizacją planowanej oczyszczalni
- Zawierająca wszystkie budynki, granice działki i istniejące media
- Formularz zgłoszenia budowy
- Dostępny w starostwie lub do pobrania ze strony internetowej urzędu
- Wypełniony czytelnie, zawierający dane inwestora
- Z określonym terminem rozpoczęcia robót
- Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością
- Standardowy druk potwierdzający tytuł prawny do działki
- Podpisany przez wszystkich współwłaścicieli (jeśli dotyczy)
- Dokumentacja techniczna oczyszczalni
- Opis techniczny urządzenia
- Schemat działania systemu
- Instrukcję montażu i użytkowania
- Deklarację zgodności CE potwierdzającą spełnienie normy PN-EN 12566-3
- Dane techniczne (wydajność, wymiary, parametry oczyszczania)
- Dokumenty dodatkowe (w niektórych przypadkach)
- Opinia geotechniczna - przy nietypowych warunkach gruntowych
- Wypis z planu miejscowego - jeśli jest wymagany przez urząd
- Oświadczenie o braku dostępu do sieci kanalizacyjnej
Zgłoszenie Wodnoprawne - Kiedy Jest Wymagane?
Oprócz zgłoszenia budowlanego, instalacja przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków często wymaga również zgłoszenia wodnoprawnego. To kluczowy element procedury, który zależy od sposobu odprowadzania oczyszczonych ścieków.
Zgłoszenie wodnoprawne jest wymagane gdy: Odprowadzasz ścieki do gruntu poprzez urządzenie wodne:
- Drenaż rozsączający
- Studnię chłonną
- Tunel rozsączający
- Pakiet rozsączający
Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane gdy:
- Odprowadzasz ścieki do wód powierzchniowych (rowy, rzeki, jeziora)
- Ilość ścieków przekracza 5 m³/dobę
Kiedy NIE Jest Wymagane Zgłoszenie Wodnoprawne?
Możesz uniknąć dodatkowych formalności, jeśli:
- Magazynujesz oczyszczoną wodę w szczelnym zbiorniku do wykorzystania gospodarczego
- Rozsączasz wodę powierzchniowo (np.
tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #strefa #ochronna #wód
