Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków z Drenażem Rozsączającym: Głębokość, Wymiary Rur i Montaż

Szczegóły: Opublikowano: 05. October 2025

Coraz więcej osób wdraża rozwiązania, które przyczyniają się do zmniejszenia kosztów mediów i mają istotny wpływ na ochronę środowiska. Decydując się na montaż przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków, musimy zdać sobie sprawę, że procesy zachodzące w jej wnętrzu są w pełni bezpieczne dla środowiska i otoczenia domu.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym to ekonomiczny system, który przy sprzyjających warunkach wodno-gruntowych i odpowiedniej powierzchni działki okazuje się opłacalnym rozwiązaniem. Oczyszczalnia drenażowa w stosunku do alternatywnych rozwiązań okazuje się korzystniejsza niż kanalizacja zbiorcza, nie wspominając już o szambie. Po okresie 10 letniego użytkowania najtańszym rozwiązaniem jest drenażowa oczyszczalnia ścieków.

Elementy Składowe Oczyszczalni Drenażowej

Składają się z dwóch podstawowych elementów:

Osadnik Gnilny: Jest podstawowym urządzeniem występującym we wszystkich układach technologicznych, w których realizowany jest pierwszy stopień oczyszczania (czyli tzw. podczyszczanie beztlenowe). W osadniku zachodzi zjawisko oddzielania substancji lekkich (oleje, tłuszcze) od substancji opadających na dno zbiornika. Następuje w nim wstępne oczyszczenie ścieków, gdzie zanieczyszczenia cięższe od wody opadają na dno (sedymentują) i ulegają rozkładowi w procesie fermentacji beztlenowej, a lżejsze wypływają na powierzchnię i tworzą kożuch (flotują). Wykonany i eksploatowany osadnik pozwala na usunięcie do 65 % zawiesin i 40% BZT5.
Drenaż Rozsączający: To układ podziemnych perforowanych rur drenarskich (drenów) wprowadzających do gruntu ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym. Ścieki, przepływające przez kolejne warstwy filtracyjne żwiru i piachu (ułożone pod drenami), ulegają rozkładowi w procesach biologicznego utlenienia, przy udziale mikroorganizmów. Za prawidłową pracę oczyszczalni odpowiadają bakterie, które znajdują się zarówno w komorze osadnika jak i w systemie rur drenarskich. Systematyczna kontrola studzienki rozdzielczej oraz filtra sprawi, że nasza oczyszczalnia będzie działać bez zastrzeżeń.

Warunki Gruntowe i Wodne

Warunki wodno-gruntowe panujące na działce są czynnikiem, który determinuje sposób oczyszczania ścieków. Drenaż rozsączający nie nadaje się do warunków gruntowo - wodnych o słabej przepuszczalności oraz wysokim poziomie wód gruntowych. W przypadku tego rozwiązania grunt musi być naprawdę dobrze przepuszczalny i suchy; na innym gruncie ta technologia zwyczajnie się zamuli i szybko przestanie odbierać ścieki.

Gdy decydujemy się na oczyszczalnię drenażową wody gruntowe muszą być na niskim poziomie min. 2m p.p.t., a grunty otaczające powinny być lekkie i łatwo przepuszczalne np. piaski, żwiry.
Zwierciadło wód gruntowych musi być położone minimum 1,5 metra poniżej dna rozsączania. Jeżeli poziom wód gruntowych jest wysoki, to można uformować nasyp, który zwany jest inaczej kopcem filtracyjnym. Właśnie do takiego kopca wprowadza się rury drenarskie.
Zarówno zbyt przepuszczalny grunt, jak i podłoże gliniaste jest nieodpowiednie. To wynika z faktu, że ścieki przenikają przez taki grunt bardzo szybko, nim zdążą się rozłożyć.

Drenaż rozsączający jest elementem drenażowej oczyszczalni ścieków o postaci układu drenów (np. rur drenażowych) ułożonych na dobrze przepuszczalnym gruncie, na przykład na warstwie żwiru o odpowiednio dużej frakcji. Do rozdzielania drenów na kilka nitek służy studzienka rozdzielcza, znajdująca się tuż przed samym drenażem, za osadnikiem gnilnym. Niekiedy oczyszczalnia z drenażem może być wyposażona również w studnię chłonną na końcu całego układu.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Wymiary Drenażu Rozsączającego

Niezwykle istotne znaczenie ma dobór metrażu drenażu rozsączającego. Niewątpliwie, aby oczyszczalnia ścieków prawidłowo działała, musi być dobrana do warunków geologicznych, ale też do ilości osób mieszkających w danym gospodarstwie domowym.

Przyjmuje się, że długość drenażu dla jednego mieszkańca powinna wynosić od 8 do 12 m. Oznacza to, że długość drenażu rozsączającego zależy od ilości osób w gospodarstwie domowym.
W przypadku 6-7 osób drenaż rozsączający powinien wynosić 48 mb, a osadnik gnilny powinien mieć pojemność 3000 l. Analogicznie dla gospodarstw liczących od 1 do 4 osób należy wybrać drenaż wynoszący 36 mb. Jeżeli chodzi o wielkość pojemnika, to tutaj należy postawić na osadnik gnilny o pojemności 2000 l.
Można zdecydować się także na jeszcze większy drenaż wynoszący 72 mb, który zalecany jest dla gospodarstw domowych, w których zamieszkuje około 8 osób.
Posiadając domek letniskowy czy ogródek działkowy warto zdecydować się na takie rozwiązanie, które jest naprawdę dobrą alternatywą dla zwykłego szamba. W takim przypadku wystarczy wybrać drenaż mający 18 mb, gdzie osadnik gnilny posiada pojemność 1000 l.

Wymiary Wykopu i Układanie Rur

Rury drenarskie należy ułożyć w wykopie o szerokości wynoszącej średnio 50 centymetrów, natomiast jego głębokość powinna wynosić około 75 cm, przy czym należy je ułożyć na 35 cm warstwie żwiru lub otoczaka 16-32mm.
Szerokość warstwy żwirowej powinna wynosić w gruntach bardzo dobrze przepuszczalnych 0,5 m, w gruntach o średniej przepuszczalności 0,6 m, zaś w gruntach o małej przepuszczalności 0,8 m (im mniejsza przepuszczalność, tym szersza warstwa).
Najlepsza głębokość położenia drenażu wynosi 0,5 do 0, 60 m, ponieważ procesy zachodzące w glebie są procesami tlenowymi. Stąd najlepsze warunki rozwoju błony biologicznej są do głębokości maksymalnie 1m.
Natomiast mniejsza głębokość nie pozwala na zachowanie wystarczającej grubości warstwy gleby uprawnej, dla której wymagane minimum wynosi 20cm.
Rury rozsączające kończymy pionowo wyprowadzoną rurą wentylacyjną ponad powierzchnię terenu min. 0,5m połączoną łukiem z rurami drenarskimi. U góry rur wentylacyjnych mocujemy wywiewki wentylacyjne.

Zasady Montażu

Przed rozpoczęciem prac miejsce planowanego montażu oczyszczalni należy oznaczyć i oczyścić z wszystkich przedmiotów, które mogą być przyczyną ewentualnych problemów w dalszych etapach instalacji.

Po przygotowaniu miejsca posadowienia zbiornika, należy wykonać wykop o głębokości umożliwiającej właściwe podłączenie przykanalika doprowadzającego ścieki z króćcem wlotowym oczyszczalni, wymagany spadek to 2,5%. Realizując wykop w gruntach o obniżonej spoistości (piaszczystych), należy zabezpieczać jego boki przed osuwaniem się gruntu. Uzyskawszy oczekiwaną głębokość wykopu, można przystąpić do wyrównania dna i wyłożenia go 10-centymetrową warstwą podsypki piaskowej (w trudnych warunkach np. przy gruntach gliniastych zalecamy zastosowanie podsypki piaskowo-cementowej).

Na tak przygotowanym dnie wykopu należy ustawić zbiornik, dokładnie wypoziomować go wzdłuż osi podłużnej, wypełnić wodą na wysokość około 50 cm od dna i połączyć z systemem kanalizacji wewnętrznej (rura wlotowa zbiornika wykonana jest standardowo z kształtki PCV φ160, a wylotowa 110). Średnica rur kanalizacji wewnętrznej może różnić się od średnicy przekroju króćca wlotowego zbiornika - takich przypadkach należy zastosować odpowiednie redukcje. Przed zasypaniem należy jeszcze przeprowadzić badanie szczelności przykanalika.

W następnej kolejności można przystąpić do zasypywania zbiornika poprzez stopniowe wypełnianie przestrzeni między nim a ścianą wykopu 30-40 cm warstwami zasypki. Jako zasypki używamy zazwyczaj gruntu rodzimego zwracając szczególną uwagę, aby nie było w nim dużych kamieni i brył. Jedynie w przypadku, gdy gruntem rodzimym jest glina, do zakopania zbiornika trzeba użyć innego materiału - może to być piasek, drobny żwir itp. Zasypywanie należy kontynuować do osiągnięcia wysokości górnej granicy części walcowej zbiornika.

Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż

Instrukcja Montażu Krok po Kroku

Po rozpakowaniu zestawu powinno się dokonać suchego montażu w celu sprawdzenia i rozplanowania wszystkich elementów zgodnie z projektem wykonawczym.
Na dnie wykopu wykonujemy 10-15cm podsypkę z piasku.
Następnie umieszczamy zbiornik tak, aby był stabilnie ustawiony w poziomie (sprawdzenia dokonujemy za pomocą poziomicy).
Napełniamy zbiornik wodą do 2/3 całkowitej pojemności sprawdzając szczelność.
Równomiernie zasypujemy wykop wokół osadnika warstwami o grubości 30 cm, stopniowo zagęszczając grunt.
Obsypka boczna powinna być wykonana w gruntach sypkich z gruntu rodzimego zaś w gruntach spoistych z piasku średnio lub gruboziarnistego bez kamieni oraz ostrokrawędzistych elementów.
Na terenach podmokłych oraz przy wysokim poziomie wód gruntowych osadnik należy zabezpieczyć przed wyporem wody podczas okresowego usuwania osadu. W tym celu zaleca się posadowić osadnik na 10-15cm podsypce piaskowej wykonanej na płycie betonowej ułożonej na dnie wykopu.
Osadnik mocujemy do płyty betonowej z żelaznymi uchwytami za pomocą pasów kotwiczących.
Przy wszystkich pracach montażowych należy uwzględnić osiadanie gruntu.

Montaż Przyłączy

Rury o przekroju 110mm lub 160mm łączymy ze sobą ze spadkiem od 1,5% do 2,5%. Przy rzadszym używaniu instalacji stosujemy większy spadek.
Głębokość posadowienia przykanalika na wlocie do osadnika powinna wynosić od 0,30 do 0,40m.
W celu zapobieżenia wychłodzenia się ścieków zaleca się instalację zbiornika gnilnego jak najbliżej miejsca wyprowadzenia ścieków z budynku, tj. od 3 do 8m.
Osadnik należy podłączyć do pionu kanalizacyjnego zakończonego rurą wentylacyjną lub osobnego przewodu wentylacyjnego o średnicy min. 110 mm wyprowadzonego ponad dach.

Studzienka Rozdzielcza

Połączona jest z osadnikiem rurą kanalizacyjną o średnicy 110mm. Szczelność połączenia z przewodem zapewniają uszczelki znajdujące się w otworach studzienki. Różnica wysokości pomiędzy osią otworu wlotu do studzienki a wylotu wynosi 10cm.
Studzienka stanowi początek drenażu rozsączającego i przeznaczona jest do równomiernego rozprowadzania podczyszczonych ścieków bytowo - gospodarczych do poszczególnych nitek drenażu rozsączającego. Jej poziom posadowienia warunkuje rzędna wyjścia ścieków z osadnika. Głębokość posadowienia wynosi przeważnie około 60cm. Pod studzienkę również stosujemy 10 cm podsypkę. Przy zasypywaniu i obsypywaniu studzienki stosujemy takie same zasady jak przy osadniku gnilnym.
Ważnym elementem jest montaż w studzience zastawki regulującej przepływ do poszczególnych rur rozdzielczych ścieków. Ich montaż pozwoli nam później na kontrolę przepływu.

Montaż Rur Rozdzielczych

Przewody o dł. 2,5 m koloru zielonego układamy ze spadkiem od 0,5% do 1% na zagęszczonym podłożu piaskowym i obsypujemy piaskiem, drobnym żwirem lub keramzytem. Po połączeniu rur rozdzielczych ze studzienką odległość pomiędzy przewodami rozsączającymi wynosi ok. 4,5 m.
Rury o dł. 2,5 m koloru niebieskiego układamy ze spadkiem od 0,5% do 1% na 10-15 cm warstwie z płukanego żwiru o granulacji 12-24/16-32 mm lub zastępczo żwiru o granulacji 20-40 mm. Dopuszcza się zastosowanie innego materiału filtracyjnego o podobnej granulacji, jednak musi być płukany - nie może zawierać frakcji pylistych oraz musi być odporny na ścieki.
Rury łączymy ze sobą za pomocą złączek, zaś z rurami rozdzielczymi za pomocą kolan elastycznych. Trzeba pamiętać, że rury te posiadają otwory, przez które wydostają się oczyszczone ścieki do gruntu. Układamy je otworami skierowanymi w dół.
Rury rozsączające zasypuje się materiałem filtracyjnym ponad wierzch rury warstwą o grubości min. 5cm. Na tą warstwę układamy geowłókninę, która ma za zadanie chronić drenaż przed zanieczyszczeniem złoża filtracyjnego.

Odległości Minimalne

Osadnik gnilny nie powinien byś posadowiony zbyt głęboko. Za optymalną głębokość przyjmuje się około 30-50 cm pod ziemią.
Odległość od budynku powinna wynosić min.
Odległości od granicy działki i drogi min.
Odległość od ściany zabudowań mieszkalnych wyposażonych w okna lub drzwi min.
Odległość od drzwi i krzewów min.
Odległość od kabli elektrycznych min.
Odległość od kabli telekomunikacyjnych min.

Biopreparaty

Oczyszczalnie do prawidłowej pracy potrzebują bakterii, których nie możemy pominąć. Do zapoczątkowania pracy oczyszczalni idealnie nadaje się biopreparat BIOSTART DRENAŻ, który zaszczepia bakterie w systemie drenów. Stosowane biopreparaty przyczyniają się do zmniejszenia objętości nieczystości.

Oczyszczalnie należy eksploatować zgodnie z instrukcją (dotyczy to częstotliwości opróżnienia osadnika wstępnego) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 r.

Tabela Długości Drenażu w Zależności od Liczby Mieszkańców

Liczba Mieszkańców	Długość Drenażu (mb)	Pojemność Osadnika Gnilnego (l)
1-4	36	2000
6-7	48	3000
8	72	Zalecana większa pojemność
Domek Letniskowy	18	1000

Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku

tags: #przydomowa #oczyszczalnia #głębokość #wymiary #rur