Przydomowa Oczyszczalnia Drenażowa: Zasady Działania i Koszty Montażu
- Szczegóły
Współczesna gospodarka ściekowa na obszarach pozbawionych dostępu do centralnej sieci kanalizacyjnej stanowi kluczowe wyzwanie zarówno dla właścicieli nieruchomości, jak i dla środowiska. Tradycyjne zbiorniki bezodpływowe, powszechnie znane jako szamba, stanowią rozwiązanie tymczasowe, niosące za sobą szereg ograniczeń prawnych, środowiskowych oraz znaczące koszty eksploatacyjne. Decydując się na sposób odprowadzania ścieków często kierujemy się aspektem ekonomicznym. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rzadziej stosowana alternatywa do tak popularnego w Polsce szamba plastikowego.
Jak Działa Przydomowa Oczyszczalnia Drenażowa?
Przydomowa oczyszczalnia ścieków działa na zasadzie biologicznego rozkładu zanieczyszczeń przez mikroorganizmy. W oczyszczalniach typu ze złożem biologicznym lub z osadem czynnym ścieki są rozkładane w sposób naturalny, co pozwala na ich bezpieczne odprowadzenie do środowiska. Oczyszczalnie Drenażowe (tzw. ekologiczne) działają w oparciu o naturalne procesy filtracji i biologicznego rozkładu zanieczyszczeń. Aktualnie wyróżniamy trzy warianty, które pracują w cyklach tlenowych (proces zachodzi przy użyciu tlenu) i beztlenowych (analogicznie: bez dostępu do powietrza).
W pierwszym etapie tzw. beztlenowym, surowe ścieki dopływają grawitacyjnie do osadnika gnilnego. Wewnątrz osadnika zachodzą procesy sedymentacji, gdzie cięższe cząstki stałe opadają na dno, tworząc osad, natomiast lżejsze substancje, takie jak tłuszcze i inne frakcje pływające, tworzą kożuch powierzchniowy. W osadniku zachodzi zjawisko oddzielania substancji lekkich (oleje, tłuszcze) od substancji opadających na dno zbiornika. Wykonany i eksploatowany osadnik pozwala na usunięcie do 65 % zawiesin i 40% BZT5. Prawidłowo korzystając z oczyszczalni drenażowej musimy pamiętać o okresowym opróżnianiu komory osadnika, w zależności od eksploatacji raz lub dwa razy na rok.
Po wstępnym podczyszczeniu, płynna frakcja ścieków jest kierowana do drenażu rozsączającego. Następnie w ten sposób podczyszczone ścieki przepływają przez filtr do drugiego etapu oczyszczania, który odbywa się w drenażu rozsączającym. Jest to system perforowanych lub szczelinowych rur ułożonych na warstwie żwiru lub piasku, umieszczonych pod powierzchnią gruntu. Na tym etapie wykorzystywany jest naturalny proces tlenowy, polegający na biochemicznym rozkładzie zanieczyszczeń. Do tego celu stosowane są głównie bakterie, dla których zawartość ścieków stanowi pokarm. Za prawidłową pracę oczyszczalni odpowiadają bakterie, które znajdują się zarówno w komorze osadnika jak i w systemie rur drenarskich. Systematyczna kontrola studzienki rozdzielczej oraz filtra sprawi, że nasza oczyszczalnia będzie działać bez zastrzeżeń.
System ten charakteryzuje się prostą konstrukcją i nie wymaga zasilania elektrycznego, co przekłada się na niskie koszty początkowe i eksploatacyjne. Jednakże, jego funkcjonowanie jest silnie uzależnione od warunków gruntowo-wodnych panujących na działce. Kluczowym wymogiem jest grunt o wysokiej przepuszczalności (np. piasek lub less) oraz niski poziom wód gruntowych. W przypadku gruntów nieprzepuszczalnych, takich jak glina, lub przy wysokim zwierciadle wód gruntowych, system drenażowy jest nieskuteczny lub niemożliwy do zainstalowania. Właściwa ocena warunków na działce wymaga przeprowadzenia testu perkolacyjnego.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Warunki wodno-gruntowe panujące na działce są czynnikiem, który determinuje sposób oczyszczania ścieków. Gdy decydujemy się na oczyszczalnię drenażową wody gruntowe muszą być na niskim poziomie min. 2m p.p.t., a grunty otaczające powinny być lekkie i łatwo przepuszczalne np. piaski, żwiry. Zbiornik oczyszczalni jak i rury drenarskie powinny być umieszczone w terenie, gdzie nie ma roślin z bogatym systemem korzeniowym. Do takich roślin należą wszelkie drzewa owocowe oraz iglaste. System rozsączania powinien być zlokalizowany w terenie zielonym. Ruch samochodowy powoduje utwardzenie i zagęszczenie gruntu co zmniejsza przepuszczalność.
Montaż Przydomowej Oczyszczalni Drenażowej
Jak się okazuje, montaż przydomowej oczyszczalni ścieków z drenażem rozsączającym nie jest skomplikowany. Niemniej jednak, warto zlecić kompleksowy montaż profesjonalnej firmie, jeśli nie wiesz, jak zbudować przydomową oczyszczalnię.
Etapy Montażu:
- Wybór miejsca: Na tym etapie warto wrysować w plan zagospodarowania terenu osadnik wraz z systemem rozsączania oraz zaznaczyć zarys domu, studni, granicy działki oraz większych nasadzeń.
- Głębokość posadowienia: Zagłębienie rury kanalizacyjnej wychodzącej z budynku determinuje głębokość posadowienia zbiornika oraz drenażu. Osadnik gnilny nie powinien być posadowiony zbyt głęboko. Za optymalną głębokość przyjmuje się ok. 50cm. Rura doprowadzająca ścieki do osadnika powinna mieć spadek 2-3%.
- Przygotowanie wykopu: Przygotowanie wykopu dla zbiornika z zachowaniem odpowiedniego spadu terenu - zgodnie z instrukcją producenta. Wykonać wykop o szerokości min. - szerokość rowu powinna wynosić min.
Biopreparaty i Eksploatacja
Oczyszczalnie do prawidłowej pracy potrzebują bakterii, których nie możemy pominąć. Te które do swojej pracy wymagają ciągłego dostarczania pożywki powinny ją otrzymywać co 2-3 tygodnie. Do zapoczątkowania pracy oczyszczalni idealnie nadaje się biopreparat BIOSTART DRENAŻ, który zaszczepia bakterie w systemie drenów. Stosowane biopreparaty przyczyniają się do zmniejszenia objętości nieczystości. Ścieki zasilane pożywką bakteryjną nie wydzielają nieprzyjemnej woni, a ich objętość jest mniejsza nawet o 30%. Biopreparaty działają również korzystnie na system rozsączania i przeciwdziałają jego zarastaniu.
Oczyszczalnie należy eksploatować zgodnie z instrukcją (dotyczy to częstotliwości opróżnienia osadnika wstępnego) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 r. Rozporządzenie wprowadza również obowiązek pobierania próbek ścieków bytowych wprowadzonych do urządzeń wodnych lub do ziemi z przydomowych oczyszczalni ścieków.
Jeśli chcesz, aby przydomowa oczyszczalnia działała prawidłowo, zadbaj o stosowną konserwację. Przede wszystkim regularnie stosuj specjalne biopreparaty, zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia. Warto także zapytać w kwestii przydomowej oczyszczalni ścieków, jak często opróżniać zbiornik.
Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż
Koszty Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Koszt przydomowej oczyszczalni ścieków zależy od jej typu, wielkości i technologii. Cena z montażem w 2024 roku może wynosić od 15 000 do 30 000 zł, w zależności od modelu i potrzeb instalacyjnych. Oczyszczalnie ze złożem biologicznym mogą być droższe. Oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym (ekologiczna) kosztuje z montażem od 10 000 do 20 000 zł, w zależności od wielkości systemu i wymagań terenowych. Ten typ oczyszczalni jest tańszy, ale wymaga dużej powierzchni działki. Taki system ma krótką żywotność.
W przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków cena z montażem jest uzależniona od kilku czynników, przede wszystkim od rodzaju oczyszczalni oraz cennika wykonawcy. Najtańsze są wersje najmniej skomplikowane, niewymagające instalacji zaawansowanej technologii, czyli oczyszczalnie ścieków z drenażem. Jeśli chodzi o ten pierwszy typ, koszt samego osadnika, studzienki rozdzielającej i drenażu z kominkami, przy pojemności osadnika jednokomorowego z tworzywa sztucznego wynoszącej 2 m3, wyniesie około 3 tys. zł.
Na roczny koszt eksploatacji i utrzymania oczyszczalni składają się chemikalia oraz cena za usuwanie osadów z osadnika gnilnego. Koszty eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków są stosunkowo niskie i wynoszą około 500 zł rocznie. W tym czasie należy pamiętać o okresowym wywozie osadu (zazwyczaj raz w roku).
Porównanie Kosztów: Szambo vs. Oczyszczalnia Drenażowa
Poniżej znajduje się wykres przedstawiający porównanie kosztów użytkowania szamba, oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej. Po okresie 10 letniego użytkowania najtańszym rozwiązaniem jest drenażowa oczyszczalnia ścieków. Oczyszczalnia drenażowa w stosunku do alternatywnych rozwiązań okazuje się korzystniejsza niż kanalizacja zbiorcza, nie wspominając już o szambie.
Poniższa tabela przedstawia porównanie kosztów w perspektywie 10 lat dla 5-osobowej rodziny:
Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku
| Rodzaj wydatku | Szambo | Oczyszczalnia |
|---|---|---|
| Koszt budowy | 6 000 zł | 16 000 zł |
| Roczna eksploatacja | 6 000 zł | 500 zł |
| Koszty 10-letnie | 66 000 zł | 21 000 zł |
| Oszczędność | - | 45 000 zł |
Do analizy przyjęto następujące koszty: zakup 2583zł brutto, montaż 4300zł brutto i eksploatacyjne (biopreparaty, wywóz nieczystości). Analiza całkowitego kosztu posiadania wyraźnie wskazuje, że wyższa inwestycja w przydomową oczyszczalnię ścieków zwraca się w bardzo krótkim czasie. Dzięki znacznym oszczędnościom na kosztach eksploatacji, inwestycja w oczyszczalnię zwraca się w ciągu zaledwie 2 do 3,5 roku. Po tym okresie, oczyszczalnia zaczyna generować realne oszczędności. Porównanie kosztów po 10 latach jest jednoznaczne: szambo kosztuje łącznie około 54 000 zł, podczas gdy całkowity koszt oczyszczalni to zaledwie 21 000 zł, co oznacza różnicę ponad 30 000 zł na korzyść oczyszczalni. Wybór szamba jest więc uzasadniony jedynie w perspektywie bardzo krótkoterminowej.
Przepisy Prawne
Przydomowa oczyszczalnia ścieków: przepisy prawne - to aspekt, który musisz wziąć pod uwagę, zanim podejmiesz decyzję, który rodzaj oczyszczalni wybrać. Prawo określa, że budowa przydomowej oczyszczalni o wydajności mniejszej niż 7,5 metra sześciennego na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia chęci jej wykonania w starostwie powiatowym. Po 21 dniach od zgłoszenia możesz przystąpić do realizacji przedsięwzięcia. Co musi zawierać zgłoszenie, którego wymaga przydomowa oczyszczalnia ścieków? Pozwolenie otrzymasz, jeśli dołączysz kompletną niezbędną dokumentację. Przepisy prawne wymagają również, aby proces budowy został zakończony inwentaryzacją podwykonawczą.
Procedura legalizacji budowy przydomowej oczyszczalni ścieków w Polsce jest ściśle regulowana przez przepisy Prawa Budowlanego i Prawa Wodnego. Kluczowym kryterium jest wydajność projektowanej instalacji. W przypadku oczyszczalni o wydajności do 7,5 m³ na dobę, nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę. Wystarczające jest złożenie zgłoszenia robót budowlanych do właściwego starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Do zgłoszenia należy dołączyć komplet dokumentów, w tym oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością, mapę sytuacyjną z naniesionym rozmieszczeniem urządzeń oraz opis techniczny oczyszczalni z danymi o jej wydajności. Po złożeniu dokumentów, organ ma 21 lub 30 dni na wniesienie sprzeciwu. Brak sprzeciwu w tym terminie jest równoznaczny z tzw. „milczącą zgodą”, która pozwala na rozpoczęcie prac.
Poza wymogami Prawa Budowlanego, konieczne jest spełnienie regulacji Prawa Wodnego. Dla oczyszczalni o przepustowości do 5 m³ na dobę, wymagane jest jedynie zgłoszenie wodnoprawne, które składa się we właściwym terytorialnie Nadzorze Wodnym Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zgłoszenie to musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące ilości i jakości odprowadzanych ścieków oraz ich wpływu na wody powierzchniowe i podziemne.
Przepisy prawa, a w szczególności Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, precyzyjnie określają minimalne odległości, jakie należy zachować przy budowie oczyszczalni ścieków. Wymagane odległości dla oczyszczalni drenażowej są znacznie większe niż dla biologicznej. Przykładowo, minimalna odległość od studni dostarczającej wodę pitną wynosi aż 70 metrów dla układu drenażowego, podczas gdy dla oczyszczalni biologicznej jest to jedynie 15 metrów. Na mniejszych działkach, zwłaszcza z istniejącą studnią, spełnienie tak restrykcyjnego wymogu dla drenażu jest często niemożliwe.
Zgodnie z prawem, przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna znajdować się w określonej odległości od infrastruktury przydomowej. Dokładną lokalizację określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75/02 r., poz. 690).
Niestety, zgodnie z prawem nie w każdym miejscu możesz postawić przydomową oczyszczalnię ścieków. Nie można tego robić między innymi na terenach okresowo zalewanych wodą. Aby to zrobić, należy wypełnić w starostwie powiatowym urzędowy formularz i dołączyć pełną dokumentację. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o własności działki oraz dokumentację techniczną dostarczoną przez producenta. Jeśli w zgłoszeniu zabraknie jakiegoś dokumentu, zostaniesz zobligowany do jego uzupełnienia w określonym terminie. Niedotrzymanie wyznaczonej daty oznacza automatyczną decyzję odmowną. Jeśli w tym czasie nie zostanie wydany sprzeciw, możesz przystąpić do działania.
Dofinansowanie
W niektórych województwach można liczyć na dotację na przydomową oczyszczalnię ścieków. Dofinansowanie obejmuje koszty kwalifikowane, do których zalicza się przygotowanie terenu, zakup i montaż urządzeń czy rozruch instalacji. Na przykład na Śląsku istnieje program pozwalający na uzyskanie pewnych środków na pokrycie kosztów przydomowej oczyszczalni ścieków. Dofinansowanie realizowane jest w ramach pilotażu, który jest finansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Nie tylko na Śląsku możesz otrzymać dofinansowanie do budowy przydomowej oczyszczalni ścieków. W wielu gminach da się je uzyskać. Pośrednikiem jest w tym przypadku samorząd. Planując budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, warto sprawdzić, czy w danej gminie jest możliwość uzyskania środków na ten cel, np. Bywa, że warunkiem uzyskania dotacji jest jednoczesne podjęcie decyzji o likwidacji szamba. Ważne jest też, by wnioskodawca przedstawił opinię, że w perspektywie np. Co jest dotowane? W 2023 roku z uwagi na wysoką inflację i kryzys tym spowodowany, a także na kwestie związane z COVID-19 i wojną w Ukrainie, jest znacznie mniej dotacji do oczyszczalni ścieków w porównaniu z poprzednimi latami. Warto na bieżąco śledzić informacje, jakie są publikowane na stronach internetowych samorządu.
W Rzeszowie funkcjonuje program „Przyjazny dom”, z dotacjami na przydomowe oczyszczalnie ścieków w wysokości do 4500 zł i maksymalnie 30 proc. kosztów kwalifikowanych.
Podsumowanie
Decydując się na zakup przydomowej oczyszczalni ścieków lub zbiornika bezodpływowego gromadzącego nieczystości warto stosować się do powyższych kilku cennych wskazówek. Pamiętajmy, że zakup takich systemów jest inwestycją, która powinna spełniać swoje funkcje przez długie lata. Podczas wyboru zbiorników nie sugerujmy się jedynie ceną. Zazwyczaj cena jest wyznacznikiem jakości. Pytajmy sprzedawców o wszelkie certyfikaty, wady i zalety. Sprawdźmy produkty u konkurencji. Podejmijmy decyzję rozważnie i cieszmy się sprawnie działającym systemem przez długie lata.
Mimo stosunkowo wysokiej ceny przydomowe oczyszczalnie ścieków cieszą się dużym zainteresowaniem. Barierą jest z pewnością wysoki koszt wykonania, jednak tu pomagają dofinansowania. Niskie koszty eksploatacji, duży wybór systemów oraz bezobsługowa praca sprawiają, że jest to rozwiązanie idealne na miarę nowoczesnego budownictwa. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to ekologiczna alternatywa dla szamba. Inwestycja zwraca się w ciągu kilku lat, a dalsze oszczędności oraz brak uciążliwości odczuwamy przez kolejne dekady.
tags: #przydomowa #oczyszczalnia #drenażowa #zasady #działania #koszt
