Oczyszczalnie Ścieków: Rodzaje i Technologie
- Szczegóły
W dzisiejszych czasach efektywne oczyszczanie ścieków ma kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Oczyszczalnie ścieków to systemy urządzeń służących eliminacji zanieczyszczeń ze ścieków stanowiących zagrożenie dla ludzi, zwierząt oraz środowiska. Poznaj rodzaje oczyszczalni ścieków.
Rodzaje Ścieków
Technologia oczyszczania ścieków powinna być ściśle dostosowana do ich charakteru, ilości i obciążenia zanieczyszczeniami. W związku z tym występują różne rodzaje oczyszczalni ścieków i urządzeń w nich stosowanych. Wyróżniamy następujące rodzaje ścieków:
- Bytowo-gospodarcze, tzw. komunalne - pochodzące z gospodarstw domowych, zakładów pracy, budynków użyteczności publicznej.
- Przemysłowe - skutek procesów technologicznych w zakładach produkcyjnych, m.in. spożywczych, chemicznych, metalurgicznych, garbarskich, włókienniczych czy papierniczych.
- Deszczowe - wody opadowe, zawierające zawiesiny - np. piasek, a także związki chemiczne obecne w atmosferze i na powierzchni dachów, gleby oraz innych nawierzchni, pochodzące m.in.
Typy Oczyszczalni Ścieków
Istnieje wiele różnych typów oczyszczalni ścieków, z których każdy został zaprojektowany do spełniania specyficznych funkcji. Wybór odpowiedniej technologii oczyszczania ścieków to proces wymagający przemyślenia i analizy. Inwestycja w odpowiedni system oczyszczania to krok w stronę ochrony środowiska, poprawy jakości życia oraz zgodności z normami prawnymi. Niezwykle istotna z punktu widzenia środowiska jest też sama technologia oczyszczania ścieków. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze typy oczyszczalni.
1. Mechaniczne Oczyszczalnie Ścieków
Mechaniczne oczyszczalnie ścieków koncentrują się na usuwaniu zanieczyszczeń stałych i większych cząstek, takich jak piasek, tłuszcze czy odpady organiczne. Proces obejmuje m.in. sito, sedymentację oraz separację tłuszczu. Są one często wykorzystywane jako pierwszy etap w większych systemach oczyszczania. Oddzielają ze ścieków zawiesiny i grubsze frakcje zanieczyszczeń. Procesy w nich wykorzystywane to: cedzenie, rozdrabnianie, filtracja, sedymentacja i flotacja. Często są pierwszym etapem wielu rodzajów oczyszczalni ścieków.
2. Biologiczne Oczyszczalnie Ścieków
Biologiczne oczyszczalnie wykorzystują naturalne procesy mikrobiologiczne do rozkładu substancji organicznych. Są powszechnie stosowane w oczyszczaniu ścieków komunalnych i domowych. Proces ten obejmuje reaktory biologiczne, osad czynny oraz biofiltry. Działają zwykle w oparciu o osad czynny (mikroorganizmy zawieszone w formie kłaczków w całej objętości ścieków, rozkładające związki organiczne) lub/i złoża biologiczne, w których mikroorganizmy rozwijają się na warstwie kruszywa, żużla, koksu, kształtek ze spienionych tworzyw sztucznych itp. To oczyszczanie drugiego stopnia, które przebiega w warunkach tlenowych, niedotlenionych i beztlenowych.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
3. Chemiczne Oczyszczalnie Ścieków
Chemiczne oczyszczalnie wykorzystują reakcje chemiczne do neutralizacji lub wytrącania szkodliwych substancji, takich jak metale ciężkie, azot czy fosfor. Wykorzystują konkretne związki i reakcje chemiczne oraz procesy fizyko-chemiczne.
4. Hybrydowe Oczyszczalnie Ścieków
Hybrydowe oczyszczalnie łączą różne technologie, takie jak mechaniczne, biologiczne i chemiczne. Pozwalają one osiągnąć najwyższą jakość oczyszczania, co jest szczególnie ważne w dużych miastach i zakładach przemysłowych o zróżnicowanym charakterze ścieków.
5. Przydomowe Oczyszczalnie Ścieków
Przydomowe oczyszczalnie to kompaktowe rozwiązania przeznaczone dla gospodarstw domowych. Są idealne na obszarach wiejskich lub w miejscach, gdzie brak dostępu do sieci kanalizacyjnej. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie będące bezpieczną i komfortową alternatywą dla tradycyjnego szamba, które wymaga systematycznego opróżniania oraz przestrzegania wymagających zasad użytkowania. Podstawowe założenie działania oczyszczalni ścieków opiera się na oddzieleniu zanieczyszczeń od wody, a następnie odprowadzenie jej do gruntu. System oczyszczania jest instalacją bezobsługową, a szeroki wybór zastosowanych technologii pozwala na jej odpowiednie dopasowanie do własnych potrzeb.
Technologie Oczyszczania Ścieków
Obecnie najpopularniejszym rozwiązaniem są oczyszczalnie biologiczne - za pomocą działania bakterii beztlenowych rozkładają one odpady zgromadzone w osadniku, a następnie wprowadzenie ścieków do komór tlenowych, w których dochodzi do końcowego odseparowania wody wykorzystywanej np. do podlewania roślin. Oczyszczalnia biologiczna nie wymaga instalacji rur drenażowych.
Drenaż Rozsączający
Praca ekologicznej oczyszczalni, zwanej także oczyszczalnią drenażową opiera się na dwuetapowym (beztlenowym i tlenowym) procesie oczyszczenia ścieków, który realizowany jest w dwóch oddzielnych miejscach - osadniku oraz drenażu umiejscowionym w gruncie. Drenaż rozsączający to najprostszy typ przydomowej oczyszczalni ścieków. Warunkiem zastosowania tego rozwiązania są odpowiednie warunki gruntowe. Ważne zatem, by grunt był dobrze przepuszczalny, a poziom wód gruntowych stosunkowo niski. Jego działanie polega na oczyszczeniu realizowanym w gruncie, do którego doprowadzana jest oczyszczona woda. Niestety jest to najmniej skuteczne spośród rozwiązań.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Skuteczność oczyszczania zawiesiny ogólnej w samodzielnych osadnikach gnilnych wynosi mniej niż 80%, natomiast eliminacja zanieczyszczeń organicznych oraz związków azotu kształtuje się zaledwie na poziomie 40%. Jeszcze gorsze wyniki osiąga technologia drenażowa w przypadku biogenów, jakimi są związki fosforu.
Nadmierny rozrost błony biologicznej wywołany dużą ilością odprowadzanych zanieczyszczeń organicznych może tez powodować zatykanie porów złoża rozsączającego. Kolmatacja systemu rozsączającego ścieki do gruntu to jedno z poważniejszych zagrożeń. Mniejsza wydajność odprowadzania ścieków do gruntu może powodować (zwłaszcza w okresach długotrwałych opadów) lokalne podtopienia systemu rozsączającego. To z kolei prowadzi do odcięcia dopływu powietrza dla mikroorganizmów tlenowych bytujących w gruncie oraz ich obumieranie. W wyniku braku kontroli nad procesami wewnątrz zakopanej części systemu, może powstawać sapropel, który charakteryzuje się niskim współczynnikiem filtracji i dodatkowo blokuje odpływ ścieków. Ze względu na występujące procesy beztlenowe, podczas eksploatacji zalecane jest stosowanie biopreparatów dbających o florę bakteryjną i przyśpieszających rozkład zanieczyszczeń.
Filtr Piaskowo-Żwirowy
Ciekawym rozwiązaniem w przypadku niedostatecznej przepuszczalności gruntu lub wysokiego poziomu wód gruntowych może być filtr piaskowy lub piaskowo-żwirowy. Stwarza on zdecydowanie lepsze warunki do oczyszczania ścieków, poza tym jest dość prosty w budowie i stosunkowo niedrogi w eksploatacji. Filtr można umieścić zarówno na powierzchni gruntu, czyli w nasypie, jak również pod jego poziomem. Podczyszczone biologicznie w osadniku gnilnym ścieki kierowane są do drenażu zbierającego, którego rury zasypane są warstwą filtracyjną w postaci żwiru i piasku. W filtrze piaskowym, oczyszczone wstępnie ścieki są doczyszczane, a następnie z pomocą drenów rozsączane lub odprowadzane do odbiornika.
Problemem mogą być jednak grunty o wysokiej przepuszczalności oraz wysoko położone wody podziemne. Ta metoda, w porównaniu z drenażem rozsączającym, wymaga niestety większych nakładów inwestycyjnych, np. na zakup folii, budowę filtra czy przepompowni. Kolejną wadą jest spora powierzchnia, jaką zajmuje cały system, a także konieczność zabezpieczenia filtra przed czynnikami zewnętrznymi.
Filtrowanie Gruntowo-Roślinne
Podobne działanie do oczyszczalni piaskowych mają oczyszczalnie ścieków z filtrami gruntowo-roślinnymi. Tutaj jednak proces biologicznego oczyszczania wspierany jest przez systemy korzeniowe roślin. Aby wzmocnić skuteczność czyszczenia można postawić kilka filtrów gruntowo-roślinnych usytuowanych względem siebie w sposób kaskadowy. Sam filtr zbudowany jest z kilku warstw. Pierwsze dwie, to warstwy żwiru: o większej granulacji 2-16 mm i mniejszej do 2 mm. Podczyszczone w osadniku gnilnym ścieki kierowane są do odizolowanych od podłoża powierzchni filtracyjnych. Tam zachodzi biologiczna filtracja przy pomocy błony biologicznej. W wyniku licznych tlenowych i beztlenowych procesów rozkładane są białka i redukowane azotany. Wytrącane są też fosforany oraz następuje neutralizacja związków siarki ze ścieków.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Jeżeli przepuszczalność gruntu jest duża i zagraża przenikaniem ścieków, podobnie jak w poprzednim rozwiązaniu, dno wykopu należy wyłożyć grubą folią z tworzywa sztucznego. Zaletą takiej oczyszczalni jej wysoka skuteczność. Ich wysoka czystość sprzyja ponownemu wykorzystaniu, np. Niestety ten typ oczyszczalni jest dość drogi, zarówno na etapie inwestycji, jak też eksploatacji.
Przydomowe Oczyszczalnie Ścieków - Dodatkowe Informacje
Wybór odpowiedniego systemu oczyszczania ścieków domowych jest niezbędny dla każdego gospodarstwa, które nie posiada dostępu do sieci kanalizacyjnej. Istnieje wiele typów oczyszczalni przydomowych, począwszy od prostych szamb czy zbiorników bezodpływowych, po zaawansowane technologicznie oczyszczalnie biologiczne. Każdy z tych systemów różni się nie tylko budową i zasadą działania, lecz również efektywnością, kosztami eksploatacji czy wpływem na środowisko. W związku z tym, wybór rodzaju oczyszczalni powinien uwzględniać indywidualne potrzeby gospodarstwa domowego, warunki lokalne, a nawet przepisy prawne.
Wybór odpowiedniej oczyszczalni wymaga uwzględnienia wielu czynników. Określenie rodzaju ścieków: Czy są to ścieki bytowe, przemysłowe, czy mieszane?
Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni
- Zbiorniki bezodpływowe - szamba: Proste zbiorniki, w których gromadzone są ścieki. Są one potem wywożone specjalistycznym sprzętem.
- Przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków: Stosują one biologiczną (tlenową) metodę redukcji zanieczyszczeń w ściekach bytowych, wykorzystując do tego mikroorganizmy, które rozkładają substancje organiczne zawarte w ściekach.
Kryteria Wyboru Odpowiedniego Typu Oczyszczalni Ścieków
Decydując się na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, a tym samym dbając o ochronę środowiska i bezpieczeństwo sanitarne, każda osoba musi zdawać sobie sprawę z wielu czynników:
- Wzięcie pod uwagę warunków gruntowo-wodnych
- Ocena dostępnej powierzchni działki
Tabela: Przykładowe Typy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków i Ich Charakterystyka
| Typ oczyszczalni | Metoda oczyszczania | Zalety | Ograniczenia |
|---|---|---|---|
| Drenaż rozsączający | Mechaniczna i przez rozsączanie ścieków w gruncie | Prosta konstrukcja, niskie koszty instalacji | Wymaga odpowiedniego typu gruntu, dużej powierzchni działki |
| Filtr piaskowy | Mechaniczna, przez przesączanie ścieków przez warstwę piasku | Skuteczne usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych i biochemicznych | Wymaga regularnej wymiany piasku, i odpowiedniej przepuszczalności gruntu |
| Biologiczne oczyszczalnie | Biologiczna, przez rozkład substancji organicznych przez mikroorganizmy | Wysoka skuteczność oczyszczania, mały wpływ na środowisko | Wymaga regularnej kontroli i konserwacji |
| Roślinne oczyszczalnie | Rośliny i grunt | Wysoka skuteczność, zdolność do dostosowania do różnych warunków | Zazwyczaj wyższe koszty inwestycji i eksploatacji |
Pamiętaj, że wybór odpowiedniego typu oczyszczalni jest jednym z najważniejszych kroków przy planowaniu systemu oczyszczania ścieków w warunkach przydomowych. Zawsze warto zasięgnąć porady specjalisty, aby prawidłowo ocenić lokalne warunki i możliwości, a tym samym dokonać wyboru najbardziej optymalnego rozwiązania.
tags: #oczyszczalnia #ścieków #wysoka #rodzaje #technologie
