Oczyszczacz Powietrza: Rodzaje Filtrów i Ich Zastosowanie
- Szczegóły
Oczyszczacze powietrza zyskują na popularności jako urządzenia poprawiające jakość powietrza w naszych domach i biurach. Głównym zadaniem oczyszczaczy jest redukcja zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu. Zastosowanie filtrów w oczyszczaczu powietrza pozwala niemal całkowicie usunąć z powietrza w naszych mieszkaniach szkodliwe zanieczyszczenia. Kluczową rolę w ich działaniu odgrywają filtry, które różnią się między sobą skutecznością i przeznaczeniem.
Podstawowe Typy Filtrów w Oczyszczaczach Powietrza
W domowych oczyszczaczach powietrza najczęściej stosuje się filtry EPA i HEPA, przy czym te drugie są preferowane ze względu na niezwykle wysoką skuteczność. Najważniejszym filtrem w oczyszczaczu, który w największym stopniu odpowiada za wychwytywanie zanieczyszczeń powietrza, jest filtr EPA, HEPA lub ULPA. Wśród wysoko skutecznych filtrów wyróżnić należy filtry z grupy ULPA (z ang. Ultra Low Penetration Air) - czyli tzw. filtry absolutne.
Filtr Wstępny
Filtr wstępny to pierwsza linia obrony w urządzeniach oczyszczających powietrze. Jest pierwszym filtrem, z którym zassane powietrze ma styczność. Jego zadaniem jest zatrzymywanie większych cząstek, takich jak kurz, sierść zwierząt i włosy, co pomaga chronić główne filtry do oczyszczania powietrza przed zapychaniem się i zbyt szybkim zużyciem. Zbudowany jest z siatki osadzonej na aluminiowej lub plastikowej ramce. Jego zadaniem jest wyłapywanie największych, widocznych gołym okiem zanieczyszczeń (kurz, sierść, włosy, naskórek).
Dzięki niemu powietrze trafiające do bardziej zaawansowanych filtrów (np. HEPA i węglowy) jest wstępnie oczyszczone - a same filtry główne są mniej obciążone i dłużej zachowują swoją skuteczność. Filtr wstępny jest najczęściej wielorazowy i nadaje się do mycia, co czyni go wyjątkowo wygodnym i ekonomicznym. Tego typu filtry wymagają częstego czyszczenia, najlepiej co tydzień. Taki filtr można czyścić ręcznie, odkurzać i myć pod wodą (należy pozostawić do wyschnięcia przed włożeniem do oczyszczacza).
Filtr Węglowy
Filtry węglowe sprawdzą się tam, gdzie nie radzą sobie innego rodzaju filtry, gdyż specjalizują się w usuwaniu lotnych związków organicznych (LZO), zapachów oraz gazów. Filtr węglowy to specjalny materiał pokryty warstwą aktywnego węgla, który pochłania zapachy i szkodliwe związki chemiczne. Podstawą ich działania jest węgiel aktywny, który posiada ogromną powierzchnię adsorpcyjną. Dzięki temu pozwala mu skutecznie wiązać i neutralizować niepożądane substancje. Im więcej jest go w Twoim oczyszczaczu, tym skuteczniej będzie pracował.
Przeczytaj także: Rodzaje filtrów do Xiaomi Mi Air Purifier 2S
Filtr węglowy zbudowany jest z granulek węgla aktywnego (nazywanego też węglem aktywowanym) i wyglądem przypomina plaster miodu. Zadaniem filtra węglowego jest neutralizacja lotnych związków organicznych (emitowane podczas palenia papierosów lub podczas używania farb i klejów) i intensywnych zapachów (powstających np. Często są wytwarzane z węgla aktywnego. Wielu producentów oczyszczaczy dopuszcza możliwość mycia pod wodą tego typu filtra, choć nie jest to regułą.Przed zakupem warto sprawdzić, jak dużo węgla aktywnego posiada filtr węglowy.
Filtr HEPA
Filtr HEPA to podstawa dobrego oczyszczacza powietrza zarówno na smog, jak i na alergię. HEPA to akronim angielskiej nazwy High Efficiency Particulate Air, co w tłumaczeniu oznacza wysokoskuteczny filtry cząsteczkowy powietrza. Filtry te słyną z dużej dokładności w pochłanianiu zanieczyszczeń powietrza. Filtr HEPA (High Efficiency Particulate Air) jest jednym z najważniejszych filtrów stosowanych w oczyszczaczach powietrza.
Filtr HEPA zbudowany jest z włókna szklanego lub innego tworzywa sztucznego. Co ważne - materiał złożony jest w harmonijkę, która zapewnia optymalną powierzchnię filtracji i niskie opory przepływu powietrza. Całość osadzona jest w plastikowej ramce. Dodatkowo na ramce umieszcza się specjalistyczną gąbkę, która zapewnia szczelność całej konstrukcji.
Dzięki swojej wysokiej skuteczności i potwierdzonej efektywności filtry HEPA wyznaczają standardy w zakresie oczyszczania powietrza. Przez lata filtry HEPA wykonywane były wyłącznie ze szkła spiekanego, jednak współcześnie częściej stosuje się do tego celu polipropylen. Produkuje się je z cienkich arkuszy wykonanych z mikroskopijnych włókien. Filtry złożone są w formie harmonijki, które sztywno ułożone są w ramie. Zaprojektowanie filtrów HEPA było odpowiedzią na konieczność zagwarantowania czystego powietrza w nowo budowanych elektrowniach atomowych.
Termin HEPA to dzisiaj bardzo dobrze rozpoznawalny znak marketingowy, który możemy spotkać na licznych urządzeniach oczyszczających. Stosowanie filtrów HEPA w oczyszczaczu powietrza pozwala niemal całkowicie usunąć z powietrza w naszych mieszkaniach szkodliwe zanieczyszczenia. Filtr HEPA jest bardzo przydatny zarówno w oczyszczaczu powietrza na smog, jak i na alergię. Niemal każdy oczyszczacz powietrza ma filtr HEPA. Technologia HEPA wykorzystuje cztery mechanizmy, które działają na cząsteczki o różnej wielkości.
Przeczytaj także: Invierno: Rodzaje Filtrów Powietrza
Klasy Filtrów HEPA
Wszystkie filtry EPA i HEPA są zgodne z normą PN-EN 1822- 1:2009, która określa warunki, jakie musi spełniać filtr powietrza. Od 2010 r. filtry klasy ≤ 12 oznaczane są jako EPA (Efficiency Particulate Air). Filtry od klasy 13 określane są mianem HEPA. Litera H w akronimie HEPA odnosi się do słowa HIGH. Poszczególne modele filtrów różnią się między sobą skutecznością filtracji powietrza i redukcji zanieczyszczeń.
Klasyfikacja filtrów HEPA bazuje na skuteczności zatrzymywania cząsteczek o średnicy 0,3 µm, czyli tych najtrudniejszych do wychwycenia dla tej technologii. W 2010 r. wprowadzono nową klasyfikację filtrów według europejskiej normy EN1822: 2009, zgodnie z którą klasy HEPA H10, HEPA H11 oraz HEPA H12 określane są teraz jako EPA E10, EPA E11 i EPA E12. Pomimo tej zmiany nadal można spotkać się z dawnymi oznaczeniami.
Filtry HEPA dzielą się na kilka klas, które określają ich skuteczność w zatrzymywaniu cząstek stałych:
- E10-E12 - tzw. podstawowe filtry HEPA, zatrzymują od 85% do 99,5% cząsteczek.
- H13 - filtr wysokiej klasy, który eliminuje aż 99,95% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona.
- H14 - filtr klasy medycznej, usuwający nawet 99,995% zanieczyszczeń.
Na rynku dostępne są też filtry klasy ULPA (Ultra Low Penetration Air) nazywane filtrami absolutnymi. Cechują się jeszcze większą dokładnością usuwania zanieczyszczeń, ale ich używanie w domowych oczyszczaczach powietrza nie jest uzasadnione.
Użytkowanie i Wymiana Filtrów HEPA
Aby filtr HEPA dobrze spełniał swoją funkcję, musi być zachowany w odpowiednim stanie. Filtry HEPA wymagają regularnej wymiany. Podobnie jak w przypadku filtra węglowego, częstotliwość uzależniona jest m.in. Zazwyczaj filtra HEPA nie trzeba, a nawet nie można czyścić. Należy unikać przede wszystkim czyszczenia na mokro. Istnieje spore ryzyko, że woda odkształci włókna, co otworzy przestrzeń dla przepływających zanieczyszczeń. Zarówno skuteczność, jak i żywotność takiego filtra spadnie.
Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?
Producenci zwykle podają przewidywaną żywotność filtra HEPA, ale rzeczywista może okazać się inna. Tego typu filtrów nie można czyścić pod bieżącą wodą, dlatego konieczna jest ich regularna wymiana, przeważnie co 6-12 miesięcy. Częstotliwość wymiany filtrów w oczyszczaczu powietrza zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj filtra, intensywność użytkowania urządzenia oraz jakość powietrza w pomieszczeniu.
Filtr ULPA
Akronim ULPA pochodzi od nazwy Ultra Low Penetration Air. W języku polskim filtry określane są często jako filtry absolutne. Im wyższa klasa filtra, tym większa skuteczność w oczyszczaniu powietrza. Filtry ULPA produkowane są z myślą o bardzo restrykcyjnych wymaganiach związanych z jakością powietrza. Na pierwszy rzut oka konsument może stwierdzić, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla niego będzie zakup oczyszczacza wyposażonego w filtr ULPA.
Typowy filtr HEPA 13 odznacza się skutecznością w pochłanianiu zanieczyszczeń o wielkości 0,3 mikrona na poziomie 99,95%, podczas gdy filtr ULPA ma średnią skuteczność w pochłanianiu cząstek o wielkości 0,12 mikrona na poziomie 99,999%. Filtry ULPA wykorzystywane są m.in. w mikroelektronice oraz nanoelektronice, przemyśle farmaceutycznym, nuklearnym, spożywczym, petrochemicznym, energetycznym.
Ponadto filtry ULPA są droższe niż E12 / H13 / H14. Wykorzystanie tych filtrów w oczyszczaczach przełoży się bezpośrednio na wyższy koszt eksploatacji urządzenia. Filtry ULPA pomimo iż są określane jako 'lepsze' lub 'skuteczniejsze' od filtrów HEPA, nie są dedykowane do zastosowania domowego.
Inne Rodzaje Filtrów i Technologii
Oprócz wymienionych filtrów, w oczyszczaczach powietrza stosuje się również inne technologie, takie jak:
- Filtr elektrostatyczny i fotokatalityczny - świetnie radzą sobie z wieloma lotnymi zanieczyszczeniami i mikroskopijnymi pyłami.
- Filtr wodny - filtr ten to tak naprawdę mata ewaporacyjna, która umożliwia parowanie wody jak i nawilżanie powietrza.
- Jonizator anionowy - oczyszczacze, które są oparte wyłącznie o jonizator nie są zbyt skuteczne, ponieważ nie pochłaniają zanieczyszczeń mechanicznych tylko powodują ich opadanie na ziemię.
- Lampa UV - Lampa taka emituje fale, które uszkadzają jądra komórkowe mikroorganizmów.
- Filtr hybrydowy - zadaniem tego filtru jest oczyszczanie powietrza z drobnych pyłków i usunięcie z niego bakterii, wirusów i brzydkich zapachów.
- Filtr antyalergiczny - pochłania alergeny takie jak zarazki, roztocza czy bakterie.
Jak Wybrać Odpowiedni Filtr?
Wybierając oczyszczacz powietrza, warto mieć świadomość, że większość oczyszczaczy na rynku ma nieszczelności układu, które sprawiają, że powietrze może dostawać się bokiem. Różnica w skuteczności filtrów EPA 12 i HEPA 13 nie jest duża. Przy bardzo podobnej skuteczności 99.5% vs. 99.95% filtry klasy E12 mają mniejszy spadek ciśnienia za filtrem.
Co za tym idzie, można przepuścić przez nie trochę więcej powietrza przy tej samej mocy silnika albo taką samą ilość powietrza przepuścić zdecydowanie ciszej. Mając na uwadze relację jakości do ceny, a także ogólną skuteczność filtrów, optymalnym wyborem są filtry EPA12. Urządzenia z HEPA13 nie są bynajmniej gorsze, tylko że zastosowanie tych filtrów (przy często występującym, słabym spasowaniu filtra), podyktowane jest głównie względami marketingowymi.
Aby jego skuteczność była odpowiednio wysoka porównaj parametry CADR (dla pyłów) poszczególnych modeli oczyszczaczy, które określają czystość dostarczonego powietrza. Przy wyborze zwróć uwagę na urządzenia, które posiadają wskaźnik efektywności oczyszczacza Clean Air Delivery Rate (CADR), mierzący ilość oczyszczonego powietrza w ciągu jednej minuty (CFM) podczas pracy urządzenia na maksymalnej prędkości. Im wyższy CADR, tym większa powierzchnia, którą urządzenie może skutecznie oczyścić. Dla skutecznego oczyszczania CADR powinien wynosić co najmniej dwie trzecie powierzchni pomieszczenia w stopach kwadratowych.
Jeżeli w parametrach technicznych będziemy mieć informację, że urządzenie zalecane jest do powierzchni 25m2 to oznacza, że oczyści jedno pomieszczenie o takim metrażu. Aby powietrze zostało odpowiednio przefiltrowane, musi się dostać swobodnie do oczyszczacza.
Tabela Skuteczności Filtrów
Przed zakupem oczyszczacza przeanalizujmy raz jeszcze tabelę ze skutecznością poszczególnych klas filtrów. Pomiędzy filtrami EPA10 i EPA11 jest faktycznie spora różnica. Natomiast pomiędzy EPA12 a HEPA13 jest to ułamek procenta.
| Klasa Filra | Skuteczność |
|---|---|
| EPA E10 | Usuwa min. 85% cząsteczek |
| EPA E11 | Usuwa min. 95% cząsteczek |
| EPA E12 | Usuwa min. 99,5% cząsteczek |
| HEPA H13 | Usuwa min. 99,95% cząsteczek |
| HEPA H14 | Usuwa min. 99,995% cząsteczek |
Podsumowanie
Wybór odpowiedniego filtra do oczyszczacza powietrza jest kluczowy dla zapewnienia czystego i zdrowego powietrza w naszym otoczeniu. Filtry EPA / HEPA w oczyszczaczach powietrza są bardzo efektywne, a ich działanie jest bardzo skuteczne. Zanim zdecydujemy się na zakup oczyszczacza, zróbmy rozeznanie i zastanówmy się, która jego funkcja będzie dla nas najważniejsza.
tags: #oczyszczacz #powietrza #rodzaje #filtrów
