Łuszczyca Odwrócona: Przyczyny, Objawy i Leczenie
- Szczegóły
Łuszczyca jest przewlekłą, niezakaźną chorobą ogólnoustrojową o podłożu autoimmunologicznym. Dotyka około 2-3% populacji w Europie i Stanach Zjednoczonych, a w Polsce około 3% osób cierpi na tę chorobę.
Charakteryzuje się specyficznymi zmianami skórnymi wynikającymi z nadmiernego rogowacenia naskórka, które mogą znacząco obniżać jakość życia pacjentów. Choroba ma charakter przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji, może dotyczyć nie tylko skóry, ale również paznokci i stawów.
Etiologia i Genetyka Łuszczycy
Etiologia łuszczycy jest wieloczynnikowa i nie do końca poznana. Udział czynników genetycznych w rozwoju łuszczycy jest niepodważalny. Ryzyko zachorowania u osób ze zdrowej rodziny wynosi zaledwie 1-2%, gdy choruje jedno z rodziców wzrasta do 10-20%, a gdy oboje rodzice cierpią na łuszczycę, ryzyko sięga nawet 50-70%. Szczególne znaczenie w patogenezie łuszczycy ma polimorfizm genu HLA-Cw6.
Typy Łuszczycy:
- Typ I (dziedziczny) - pojawia się przed 40. rokiem życia.
- Typ II (łuszczyca dorosłych) - rozpoczyna się między 50. a 70. rokiem życia.
Objawy i Rodzaje Łuszczycy
Podstawowym objawem łuszczycy są zmiany skórne w postaci wykwitów pierwotnych - wyraźnie odgraniczonych, czerwonobrunatnych grudek o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni. W miarę rozwoju choroby powstają tzw. blaszki.
Rodzaje Łuszczycy:
- Łuszczyca zwyczajna (plackowata): Jest to najczęstsza postać choroby, dotycząca nawet 90% chorych. Charakteryzuje się obecnością wypukłych, okrągłych lub owalnych zmian pokrytych łuską, wyraźnie oddzielonych od zdrowej skóry.
- Łuszczyca krostkowa: Jest to cięższa postać łuszczycy, charakteryzująca się powstawaniem sterylnych krost na podłożu rumieniowym.
- Łuszczycowe zapalenie stawów: Jest to przewlekła choroba zapalna stawów występująca u osób z łuszczycą lub z genetyczną predyspozycją do jej rozwoju. Może dotyczyć pojedynczych stawów lub przyjmować postać wielostawową. Najczęściej zajmuje dystalne stawy międzypaliczkowe, często towarzyszy jej zajęcie paznokci.
- Łuszczyca kropelkowa: Charakteryzuje się licznymi, drobnymi (do 1 cm średnicy) wykwitami, najczęściej na tułowiu i kończynach. Często pojawia się po infekcjach górnych dróg oddechowych, zwłaszcza paciorkowcowych.
- Łuszczyca odwrócona: Zmiany lokalizują się głównie w zgięciach i fałdach skórnych (pod pachami, w pachwinach, pod biustem, w okolicy pępka) i w szparze międzypośladkowej.
- Łuszczyca skóry głowy: Zmiany obejmują owłosioną skórę głowy, mogą wychodzić poza linię włosów na skórę czoła, uszu i karku. Charakteryzują się silnym złuszczaniem, często mylonym z łupieżem. Może współistnieć ze zmianami skórnymi lub stanowić jedyny objaw choroby.
- Łuszczyca erytrodermiczna: Jest to najcięższa postać łuszczycy, w której zmiany obejmują prawie całą powierzchnię skóry. Towarzyszy jej stan zapalny, złuszczanie, gorączka, zaburzenia termoregulacji, białkomocz oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.
Łuszczyca Odwrócona - Szczegółowe Informacje
Łuszczyca odwrócona charakteryzuje się występowaniem zmian w fałdach skórnych, takich jak pachy, pachwiny, okolice pod biustem, pępek i szpara międzypośladkowa. U mężczyzn nieobrzezanych, w średnim wieku, obserwuje się czerwone, złuszczające się blaszki na żołędzi i w rowku zażołędnym, natomiast u mężczyzn obrzezanych zmiany te są rzadziej spotykane.
Przeczytaj także: Sterowniki i usterki ASUS K52J
Obraz kliniczny: Ograniczony obrzęk, rumień i złuszczanie. Wykwity rumieniowe, czasem sączące, strupy. Schorzenie to bardzo często występuje w okolicy genitalnej, przebiegając z okresami remisji i zaostrzeń.
Należy pamiętać, że nawroty zmian mogą pozostawić przebarwienia pozapalne.
Diagnostyka Łuszczycy Odwróconej
Rozpoznanie łuszczycy opiera się głównie na charakterystycznym obrazie klinicznym. W większości przypadków doświadczony dermatolog może postawić diagnozę na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego.
Leczenie Łuszczycy
Łuszczycy nie można wyleczyć całkowicie, ale odpowiednio dobrane leczenie może skutecznie kontrolować objawy, przedłużać okresy remisji i poprawiać jakość życia pacjentów.
Metody Leczenia:
- Miejscowe glikokortykosteroidy (GKS): Wykazują działanie przeciwzapalne, ale przewlekłe stosowanie może prowadzić do uszkodzenia bariery naskórkowej, przebarwień, poszerzenia naczyń krwionośnych, rozstępów, a nawet zapalenia mieszków włosowych.
- Miejscowe inhibitory kalcyneuryny (takrolimus i pimekrolimus): Stanowią terapię alternatywną, szczególnie w leczeniu AZS.
- Kalcypotriol: Pochodna witaminy D, hamuje aktywność proliferacji naskórka, normalizuje różnicowanie się komórek epitelialnych i częściowo działa przeciwzapalnie.
Przykładowe Leki Stosowane w Dermatologii:
Poniżej znajduje się lista przykładowych leków stosowanych w dermatologii w różnych schorzeniach:
Przeczytaj także: Zastosowanie wężyków do filtra osmozy
- Trądzik: Izotek, Chlorocyclinum 3%, Efracea, Skyrizi, Acnelec, Epiduo Forte, Aklief, Duac, Klindacin T, Benzacne
- Wszawica: Sora Forte
- Łuszczyca: Enstilar, Skilarence, Tremfya, Ovixan, Skyrizi, Taltz, Clarelux, Psotriol, Cosentyx, Acitren
- Rogowacenie słoneczne: Solacutan
- Atopowe zapalenie skóry: Protopic, Afloderm, Maxicortan, Dupixent
- Łysienie androgenowe: Minovivax, Propecia
- Grzybica/łupież: Travogen, Afloderm, Myconafine, Pirolam lakier
Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) a Łuszczyca
Atopowe zapalenie skóry (AZS) i łuszczyca są przewlekłymi chorobami o podłożu genetycznym. Oznacza to, że nie można się tymi chorobami zarazić od osoby chorej. Atopowe zapalenie skóry charakteryzuje się silnym swędzeniem skóry, jej wysuszeniem i podrażnieniem. Skóra staje się czerwona, policzki stają się znacząco błyszczące, a na zgięciach rąk i nóg pojawiają się wypryski. U chorzy ze zdiagnozowanym atopowym zapaleniem skóry zaleca się stosowanie odpowiednio dobranych kremów, balsamów i maści, pomocnych w opanowaniu suchości i podrażnień oraz zimnych okładów łagodzących uporczywe swędzenie.
Łuszczyca charakteryzuje się charakterystycznymi wykwitami skórnymi, które stopniowo ustępują pośrodku. Początkowo zmiany te pojawiają się na łokciach, kolanach, pośladkach i okolicach kości krzyżowej, w późniejszym czasie pojawiają się też na skórze głowy, stopach, dłoniach, a nawet twarzy. Najczęściej diagnozuje się łuszczycę zwykłą oraz łuszczycę paznokci, myloną z grzybicą.
Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)
Czy łuszczyca jest chorobą zakaźną?
Nie, łuszczyca nie jest chorobą zakaźną. Nie można się nią zarazić przez kontakt z osobą chorą, używanie tych samych przedmiotów czy przebywanie w tym samym pomieszczeniu.
Czy łuszczyca jest uleczalna?
Łuszczycy nie można obecnie całkowicie wyleczyć. Jest to choroba przewlekła o charakterze nawrotowym. Nowoczesne metody leczenia pozwalają jednak skutecznie kontrolować objawy, wydłużać okresy remisji i znacząco poprawiać jakość życia pacjentów.
Czy łuszczyca jest dziedziczna?
Tak, łuszczyca ma podłoże genetyczne. Ryzyko zachorowania jest większe u osób, których rodzice również chorują na łuszczycę. Jeśli choruje jedno z rodziców, ryzyko wynosi 10-20%, jeśli oboje - sięga 50-70%.
Przeczytaj także: Odwrócona osmoza: Twój przewodnik
Czy dieta ma wpływ na przebieg łuszczycy?
Badania naukowe sugerują, że dieta może wpływać na przebieg łuszczycy. Zalecana jest dieta przeciwzapalna, bogata w owoce, warzywa, ryby morskie bogate w kwasy omega-3, oliwę z oliwek, orzechy i nasiona. Korzystne może być ograniczenie spożycia alkoholu, cukru, tłuszczów nasyconych i wysokoprzetworzonych produktów.
Jakie są czynniki zaostrzające łuszczycę?
Do najczęstszych czynników wyzwalających zaostrzenia łuszczycy należą: stres, infekcje (zwłaszcza paciorkowcowe), urazy skóry, niektóre leki, alkohol, palenie tytoniu, niedobór witaminy D, zmiany hormonalne i warunki klimatyczne (zaostrzenia często występują w okresie zimowym).
Czy łuszczyca wpływa na ciążę i płodność?
Łuszczyca sama w sobie nie wpływa na płodność ani na przebieg ciąży. Jednak niektóre leki stosowane w leczeniu łuszczycy (np. metotreksat, acytretyna) są przeciwwskazane w ciąży ze względu na ich teratogenne działanie. Kobiety w wieku rozrodczym przyjmujące te leki muszą stosować skuteczną antykoncepcję.
Czy stres może wywoływać łuszczycę?
Stres jest jednym z najczęstszych czynników wyzwalających zaostrzenia łuszczycy. U osób predysponowanych genetycznie silny stres może przyczynić się do pierwszego wystąpienia objawów choroby, a u chorych z już rozpoznaną łuszczycą może prowadzić do zaostrzeń.
Czy osoby z łuszczycą mogą korzystać z basenów i saun?
Osoby z łuszczycą mogą korzystać z basenów i saun, jednak należy zachować ostrożność. Chlorowana woda w basenach może wysuszać skórę i nasilać objawy, podobnie jak wysoka temperatura w saunie. Z drugiej strony, kąpiele w morskiej wodzie mogą mieć korzystny wpływ na zmiany łuszczycowe. Zawsze warto po kąpieli zastosować emolienty.
Czy słońce pomaga na łuszczycę?
Umiarkowane dawki naturalnego światła słonecznego mają korzystny wpływ na zmiany łuszczycowe u większości pacjentów. Efekt ten wykorzystuje się w fototerapii. Należy jednak unikać oparzeń słonecznych, które mogą zaostrzać objawy choroby (objaw Koebnera).
Czy łuszczyca może prowadzić do raka skóry?
Sama łuszczyca nie zwiększa ryzyka rozwoju raka skóry. Jednak długotrwałe stosowanie niektórych metod leczenia (np. PUVA, wysokopotencjalne glikokortykosteroidy) może zwiększać to ryzyko.
tags: #łuszczyca #odwrócona #protopic #leczenie
