Łuszczyca odwrócona: Przyczyny, objawy i leczenie
- Szczegóły
Łuszczyca to przewlekła zapalna choroba skóry, która dotyka około 2-3% populacji światowej, w tym ponad milion Polaków. Charakteryzuje się występowaniem czerwonych, łuszczących się plam, które mogą pojawić się na różnych częściach ciała. Choć nie jest zakaźna i nie można jej "złapać" od innej osoby, znacząco wpływa na jakość życia chorych - zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną skóry o podłożu autoimmunologicznym. W jej przebiegu występują okresy remisji i zaostrzeń. Co ważne nie można się nią zarazić. Wywołuje ona powstawanie mało estetycznych zmian skórnych o charakterze rumianych grudek pokrytych srebrną łuską. U ich podłoża leżą nadmierne podziały komórek naskórka oraz zaburzenia w procesie ich złuszczania.
Łuszczyca odwrócona to jedna z mniej znanych, ale nie mniej uciążliwych form łuszczycy. Łuszczyca odwrócona (łac. psoriasis inversa), inaczej określana też jako łuszczyca wysiękowa, to przewlekła choroba zapalna skóry, która, w przeciwieństwie do typowych postaci łuszczycy pospolitej, nie wiąże się z tendencją do łuszczenia się skóry. Charakteryzuje się występowaniem zmian skórnych w fałdach skórnych, takich jak pachwiny, pachy, okolice intymne, a także w obszarze pod piersiami.
W przeciwieństwie do klasycznej łuszczycy, zmiany skórne w łuszczycy odwróconej nie są pokryte łuskami, ale mają wygląd gładkich, czerwonych plam. Zmiany przybierają tu postać gładkich, czerwonych plam, które często są wilgotne i mogą powodować dyskomfort. Łuszczyca odwrócona odbytu charakteryzuje się podobnymi objawami jak w innych fałdach skórnych, z dodatkowymi problemami związanymi z lokalizacją.
Przyczyny łuszczycy odwróconej
Nie jest do końca wyjaśnione, co dokładnie powoduje łuszczycę odwróconą, jednak uważa się, że jej pojawienie się może być spowodowane przez czynniki podobne do tych, które odpowiadają za rozwój łuszczycy pospolitej. Wśród nich wymienia się zarówno uwarunkowania genetyczne, jak i czynniki środowiskowe.
Przeczytaj także: Przyczyny, objawy i skuteczne leczenie łuszczycy odwróconej
Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki skóry. Genetyka - istnieje silne powiązanie między łuszczycą a genetyką. Duże znaczenie ma najprawdopodobniej podłoże genetyczne. Ponieważ kiedy obojga rodziców dotyka łuszczyca, objawy wystąpią u potomstwa z 50 - procentowym prawdopodobieństwem. W przypadku bliźniąt jednojajowych jeśli u jednego z rodzeństwa wystąpią objawy to u drugiego pojawią się one również.
Nie bez znaczenia jest również podłoże immunologiczne i zaburzenia komórek Langerhansa oraz pomocniczych limfocytów T (Th1 i Th17).Ponadto różnego rodzaju czynniki zewnętrzne mogą nasilić lub wywołać chorobę. Należą do nich m.in.: stres, zakażenia paciorkowcami i gronkowcami, ciąża i poród, zaburzenia hormonalne, w tym menopauza, niewłaściwa higiena i używanie nieodpowiednich kosmetyków, alkohol i palenie papierosów, zażywanie niektórych leków, np. β-blokery, NLPZ, lit i progesteron.
Objawy łuszczycy odwróconej
Łuszczycę odwróconą można rozpoznać po gładkich, czerwonych plamach, które pojawiają się w fałdach skórnych, takich jak pachwiny, pachy czy okolice pod piersiami. W przeciwieństwie do innych form łuszczycy, zmiany te nie łuszczą się, lecz są błyszczące i wilgotne.
Charakterystyczną cechą tej formy łuszczycy jest obecność zmian skórnych, które pokryte są tylko w niewielkim stopniu srebrzystymi łuskami. Są one intensywnie zaczerwienione i mogą powodować intensywne swędzenie oraz pieczenie, co skłania pacjentów do rozdrapywania, prowadząc do powstawania wysięków i sączenia.
Zmiany skórne związane z łuszczycą odwróconą, występujące w intymnych partiach ciała, mogą być źródłem dyskomfortu i poczucia wstydu u pacjentów.
Przeczytaj także: Sterowniki i usterki ASUS K52J
Objawy skórne typowe dla tej dermatozy to również: drobne, ropne wypryski otoczone czerwona skórą, niewielkie plamki różnych rozmiarów, krwawiące pęknięcia na skórze, ból, swędzenie, pieczenie.
Diagnoza łuszczycy odwróconej
Rozpoznanie łuszczycy odwróconej zwykle rozpoczyna się od konsultacji z dermatologiem. Podczas tej wizyty lekarz przeprowadza szczegółową ocenę stanu skóry pacjenta.
Podczas diagnozy lekarz zaczyna od zebrania wywiadu medycznego. Następnie lekarz dokładnie bada zmiany skórne, zwracając uwagę na
- zmiany lokalizujące się w obszarach skóry, które są wilgotne i narażone na tarcie
- jakie czynniki nasilają lub łagodzą zmiany
Ważnym krokiem w diagnostyce łuszczycy odwróconej jest wykluczenie innych schorzeń, które mogą powodować podobne zmiany skórne. Aby wykluczyć infekcje grzybicze lub bakteryjne, lekarz może zlecić posiewy skóry lub inne badania mikrobiologiczne. Stosowane są badanie mykologiczne - pobranie wymazu z zakażonej skóry w celu wykrycia obecności grzybów.
Jeśli lekarz ma wątpliwości co do diagnozy, może zlecić wykonanie biopsji skóry. W tym badaniu pobiera się próbkę zmienionej skóry i bada pod mikroskopem. W niektórych przypadkach lekarz może zastosować dermatoskop (urządzenie powiększające obraz skóry), aby lepiej ocenić zmiany skórne. Dodatkowo, w łuszczycy można zaobserwować drobne naczynia krwionośne w formie punkcików (tzw. kropeczki łuszczycowe).
Przeczytaj także: Zastosowanie wężyków do filtra osmozy
W przypadku zaawansowanych lub nietypowych zmian, które obejmują duże obszary skóry, lekarz może zlecić dodatkowe badania w celu wykluczenia innych stanów zapalnych skóry.
Leczenie łuszczycy odwróconej
Łuszczyca odwrócona wymaga indywidualnego podejścia, które zależy zarówno od nasilenia objawów, jak i lokalizacji zmian skórnych. W leczeniu łuszczycy odwróconej najczęściej łączy się metody leczenia miejscowego (łagodzenie dolegliwości) oraz terapię ogólną.
Ze względu na fakt, że zmiany skórne przeważnie nie są rozległe i występują na niewielkim obszarze ciała, do leczenia łuszczycy odwróconej wykorzystuje się głównie preparaty farmakologiczne w formie maści o działaniu miejscowym, które spowalniają procesy podziału i rogowacenia komórek skóry.
Jeżeli organizm nie reaguje na takie metody leczenia, konieczne jest wdrożenie leczenia systemowego, które polega na stosowaniu doustnie kilku leków, np. metotreksatu lub cyklosporyny.
Leczenie miejscowe
W terapii miejscowej stosuje się przede wszystkim:
- Kortykosteroidy o niskiej lub średniej sile działania - zmniejszające stan zapalny i zaczerwienienie.
- Inhibitory kalcyneuryny (takrolimus, pimekrolimus) - szczególnie polecane w leczeniu skóry wrażliwej i delikatnej.
- Preparaty z analogami witaminy D3 (kalcypotriol) - pomagające w regulacji procesu rogowacenia naskórka.
- Łagodzące emolienty - w celu utrzymania prawidłowego nawilżenia skóry i odbudowy bariery hydrolipidowej.
Leczenie ogólnoustrojowe
W przypadkach umiarkowanych i ciężkich stosuje się leczenie ogólnoustrojowe:
- Metotreksat - lek immunosupresyjny ograniczający nadmierną aktywność układu odpornościowego.
- Cyklosporyna - skuteczna w szybkiej kontroli objawów.
- Leki biologiczne (np. inhibitory TNF-alfa, interleukiny 17 lub 23) - skuteczne w terapii trudnych przypadków łuszczycy odwróconej.
Domowe sposoby leczenia
Oprócz leczenia farmakologicznego, duże znaczenie mają domowe sposoby leczenia łuszczycy odwróconej. Oto najskuteczniejsze metody:
- codzienne nawilżanie skóry przy użyciu łagodnych emolientów,
- kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem soli Epsom, płatków owsianych lub olejków eterycznych,
- noszenie przewiewnej, naturalnej odzieży zmniejszającej ryzyko podrażnień,
- unikanie czynników drażniących, takich jak detergenty, gorąca woda, potliwość,
- zastosowanie chłodnych okładów w przypadku nasilonego świądu,
- redukcja stresu poprzez techniki relaksacyjne jak medytacja czy joga.
Stosowanie domowych metod nie zastąpi leczenia dermatologicznego, ale może znacząco wspomagać terapię i poprawiać komfort życia.
Dieta
Odpowiednia dieta może złagodzić przebieg choroby i ograniczyć częstotliwość nawrotów. Zalecenia dietetyczne obejmują:
- zwiększone spożycie kwasów omega-3, poprzez włączenie tłustych ryb, nasion chia, siemienia lnianego,
- ograniczenie spożycia tłuszczów trans i nasyconych,
- wzbogacenie diety w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste,
- unikanie nadmiaru cukrów prostych oraz żywności wysoko przetworzonej,
- wprowadzenie źródeł antyoksydantów jak jagody, zielona herbata, brokuły,
- redukcja spożycia alkoholu i zaprzestanie palenia tytoniu.
Dieta nie zastępuje leczenia farmakologicznego, ale może skutecznie wspierać proces terapeutyczny i poprawiać ogólne samopoczucie pacjenta.
Życie z łuszczycą
Pacjenci z łuszczycą mają mocno utrudnione funkcjonowanie w społeczeństwie. Wiele codziennych czynności staje się dla nich problemem. Aktywności takie jak basen czy sauna są poza zasięgiem w okresie nasilenia objawów.
Łuszczyca skóry wiąże się również z zaburzeniami w sferze seksualnej oraz obniżeniem nastroju prowadzącym nawet do depresji.
Codzienne życie z łuszczycą wymaga od chorego systematyczności i ogromnej ilości wyrzeczeń. Szczególnie w przypadku poważniejszych postaci choroby. Codzienna pielęgnacja skóry i stosowanie specjalistycznych preparatów do smarowania i do kąpieli, np. Mediderm pozwalają załagodzić dokuczliwe objawy.
Niestety mało estetyczne zmiany skórne to nic w porównaniu z uciążliwym pieczeniem oraz swędzeniem, które towarzyszą łuszczycy. Leczenie jest równie ważne jak codzienna pielęgnacja i nawilżanie skóry, ponieważ wydłuża czas pomiędzy kolejnymi nawrotami choroby. Zwalczanie czynników potęgujących objawy choroby pozwoli ograniczyć jej rozwój.
Podsumowanie
Łuszczyca odwrócona (psoriasis inversa) to przewlekła, uciążliwa choroba wymagająca wielopłaszczyznowego podejścia terapeutycznego. Wczesna diagnoza, odpowiednie leczenie miejscowe i ogólnoustrojowe, wsparcie dietetyczne oraz stosowanie domowych metod mogą znacząco poprawić jakość życia chorych. Bardzo ważną rolę odgrywa także edukacja pacjentów oraz ich zaangażowanie w codzienną pielęgnację skóry i zdrowy styl życia.
tags: #łuszczyca #odwrócona #głowy #przyczyny #objawy #leczenie
