Hodowla Lasius Niger: Kompleksowy Przewodnik
- Szczegóły
Lasius niger, znana również jako Hurtnica pospolita, jest najczęstszym gatunkiem mrówek w Polsce i Europie Środkowej. Hodowla mrówek to doskonałe hobby dla osób zainteresowanych przyrodą, a w szczególności życiem owadów społecznych. Może okazać się świetną formą spędzania wolnego czasu dla młodych przyrodników, a nawet całych rodzin.
Jak Zacząć Hodowlę Mrówek?
Jesteś gotów, aby założyć własną kolonię mrówek? Wspaniale! Hodowlę mrówek warto przeprowadzić zgodnie z naturalnym cyklem. Odpowiednie przeprowadzenie tych kroków gwarantuje zdrowy rozwój kolonii Lasius niger.
Zanim dowiesz się jak zacząć hodowlę mrówek, warto wiedzieć czym jest kolonia mrówek, z którą w niedługim czasie chciałbyś dzielić swoje mieszkanie. Kolonia mrówek składa się z królowej (płodnej matki) oraz robotnic (bezpłodnych córek). W dojrzałej kolonii mrówek można znaleźć również samce.
Kolonie mrówek są w nieustannym ruchu. Królowa składa jaja, a pozostałe mrówki, czyli robotnice wypełniają wszelkie inne „mrówcze obowiązki” od opieki na potomstwem i królową, przez poszukiwaniu pokarmu, aż do budowy czy rekonstrukcji gniazda.
Moim zdaniem mrówki są idealne do domowej hodowli z kilku powodów:
Przeczytaj także: Optymalna wilgotność powietrza
- Są łatwo dostępne (można je złapać nawet samemu!).
- Nie zajmują zbyt wiele miejsca.
- Sprzętu do ich hodowli potrzeba niewiele i nie jest on zbyt drogi.
Zanim znajdziesz odpowiedź na pytanie jak zacząć hodowlę mrówek i zdecydujesz się na rozpoczęcie przygody z mrówkami, zacznij od zadania sobie kilku ważnych pytań:
- Czy jestem przygotowany do długoterminowej (minimum kilkuletniej) opieki nad mrówkami?
- Czy mam na tyle czasu?
- Czy jestem w stanie zapewnić im pokarm, bezpieczne miejsce oraz możliwość przezimowania?
- Czy wszyscy domownicy zaakceptują mrówki w domu?
Najlepszym sposobem na założenie kolonii mrówek jest wyhodowanie własnej kolonii od jednej królowej mrówek, schwytanej podczas rójki, czyli lotu godowego mrówek. Możesz także zakupić online zarówno samotną królową lub niewielką kolonię mrówek, a także możesz spróbować zebrać już dojrzałą kolonię z natury. Jednakże moim zdaniem wyhodowanie własnej kolonii od własnoręcznie złapanej królowej jest najlepszą metodą, i zdecydowanie najbardziej satysfakcjonującą.
Mrówki mają określone okresy (kilkutygodniowe) w ciągu roku, kiedy dochodzi do rójki. Jedynymi mrówkami biorącymi udział w locie godowym są skrzydlate królowe oraz samce.
Jeśli chodzi o rójkowe królowe, które wędrują w poszukiwaniu miejsca na założenie gniazda, będziesz w stanie je dostrzec po ich większych rozmiarach. Noś ze sobą watę oraz kilka małych pojemników, probówek lub ependorfów (codziennie, bez względu na wszystko!). Gdziekolwiek pójdziesz, trzymaj je w kieszeni lub torbie. Podczas spaceru często spoglądaj na ziemię. Trzymaj się chodników lub ścieżek, na których idealnie widać przebiegające owady. Z biegiem czasu odkryjesz, że wpadasz na królowe mrówek częściej, niż kiedykolwiek myślałeś, że to możliwe.
Pomocny w znalezieniu królowej mrówek może okazać się kalendarz rójek, przedstawiający rozkłady lotów godowych polskich gatunków mrówek w danym miesiącu. Daje on ogólny podgląd na to, kiedy powinieneś szukać królowych mrówek poszczególnych gatunków mrówek.
Przeczytaj także: Mierniki wilgotności owsa – przegląd i zastosowanie
Przykładowo masowa rójka (czyli taka, gdzie dosłownie możemy potknąć się o biegające po chodnikach królowe) najpospolitszego gatunku w Polsce Lasius niger przypadają na połowę lipca.
Jeśli już zauważysz taką królową, w złapaniu pomocny może okazać się kawałek waty, za pomocą której zagarniamy biegnącą mrówkę i umieszczamy w pojemniku/próbówce/ependorfie lub czymkolwiek innym, w czym będziemy mogli bezpiecznie przetransportować królową do naszego domu.
Co jeśli już udało Ci się znaleźć i złapać rójkową królową? Jaki jest następny krok? Wówczas musisz rozpocząć hodowlę mrówek w próbówce lub strzykawce.
Etapy Rozwoju Kolonii Lasius Niger
Opisałem dla Ciebie 7 najważniejszych etapów jak zacząć hodowlę mrówek krok po kroku. Uwzględniłem najistotniejsze wskazówki, co należy podczas każdego etapu zrobić, aby jak najsprawniej rozpocząć przygodę z mrówkami! Zapraszam do zapoznania się z całością artykułu!
Poniżej umieściłem schemat rozwoju kolonii mrówek. Jeśli jesteś zainteresowany poszczególnymi etapami rozwoju takiej kolonii mrówek w warunkach naturalnych, zapraszam do przeczytania wpisu: Cykl rozwojowy kolonii mrówek.
Przeczytaj także: Wilgotność w magazynie chłodniczym
Etap 1: Przygotowanie Probówki
Przygotowanie probówki dla mrówek jest stosunkowo łatwe. Polega na wypełnieniu 1/3 probówki wodą, a następnie zatkaniu tylnej części probówki mocno zbitym kłębkiem waty, tak aby zatrzymać znajdującą się tam wodę (pomocna na tym etapie może okazać się długa wykałaczka lub pędzel). Zatrzymana woda zapewni królowej dostęp do wody oraz wilgotność dla rozwoju potomstwa przez kilka następnych tygodni (etapy 2-7).
Czasami zdarza się, że na tym etapie w części probówki, która powinna być sucha zostały krople wody.
Etap 2: Umieszczenie Królowej w Probówce
Po znalezieniu królowej możesz ją nakarmić kroplą miodu, a następnie umieścić w przygotowanej probówce i zatkać wejście do probówki kawałkiem waty (wata umożliwia zarówno szczelne zamknięcie, jak i przepływ powietrza, dlatego ten kłębek waty nie powinien być tak mocno zbity jak ten do zatrzymania wody).
Królowa mrówek po znalezieniu się w probówce, może od razu pozostać przy wilgotnej wacie, zacznie się myć i przestanie chodzić po całej probówce. Zwykle oznacza to, że królowa czuje, że znalazła bezpieczne miejsce do założenia kolonii.
Często jest jednak tak, że królowa po umieszczeniu w probówce, zaczyna po niej biegać, czasami walcząc z kłębkiem waty na wylocie. Taką królową jak najszybciej należy pozostawić w spokoju. Najlepiej umieścić probówkę w cichym, zacienionym miejscu.
Etap 3: Karmienie Królowej
Gdy widzimy pierwsze złożone jajeczka, możemy poczęstować królową kroplą miodu (w przypadku królowej mrówek zakładającej gniazdo w sposób klasztorny nie jest to konieczne, nie zalecam także robienia tego zaraz po włożeniu do próbówki, ponieważ często początkujący hodowcy dają zbyt wielkie krople i mrówka biegając po probówce może częściowo wpaść w taką kroplę, brudząc całą powierzchnię probówki miodem lub w najgorszym wypadku utopić się).
Dlatego lepiej zrobić to przed włożeniem do docelowej probówki lub gdy już jesteśmy pewni, że królowa zdecydowała się na składanie jaj. Jeśli chodzi o miód, pamiętaj: lepiej dać mniej, a np. większą ilość razy. Użyj wyciętego kwadraciku z folii aluminiowej oraz wykałaczki, aby stworzyć wystarczająco małą kroplę miodu na talerzyku, który łatwo będziesz mógł wyciągnąć.
Prawdopodobnie gdy królowa wyczuje miód będzie chciała do niego podejść, jednocześnie martwiąc się o swoje potomstwo, na tym etapie jakiekolwiek wstrząśniecie probówki lub tupnięcie może spowodować, że królowa wystraszy się i ucieknie do jaj, niechętnie podejmując drugi raz próbę podejścia do pokarmu. Nie należy na siłę próbować przesuwać miód w kierunku królowej, w takiej sytuacji jest ona na tyle zestresowana, że nie będzie zainteresowana jedzeniem a jednie ochroną swoich jaj. Pamiętaj musisz być bardzo ostrożny. Miód możesz umieścić na czymkolwiek co będzie łatwe do wyciągnięcia z probówki.
Etap 4: Opieka Królowej nad Potomstwem
Na tym etapie królowa opiekuje się potomstwem. Po kilkunastu dniach jaja zaczynają przekształcać się w larwy, które królowa musi czyścić i karmić własną śliną. Na tym etapie możemy często zauważyć, że królowa przestaje składać kolejne jaja. Jest to w zupełności normalne. Zazwyczaj królowa składa na początek tyle jaj ile będzie w stanie wychować. Przed wychowaniem pierwszych robotnic o każde jajo/larwę musi dbać sama.
Etap 5: Przemiana Larw w Poczwarki
Królowa nadal opiekuje się potomstwem. Larwy zaczynają prząść wokół siebie kokon. Królowe niektórych gatunków pomagają larwom, umieszczając je blisko waty, nawet odrywając niewielkie jej fragmenty. Następnie larwy przekształcają się w poczwarki. W przypadku niektórych gatunków (np. z rodzaju Myrmica, Tetramorium) poczwarki są nagie tzn. nie posiadają kokonu. W przypadku niektórych gatunków (np.
Etap 6: Pojawienie Się Pierwszych Robotnic
Królowa po okresie około 1 miesiąca od złożenia jaj otwiera pierwsze kokony z młodymi niewybarwionymi robotnicami (pierwsze pokolenie tzw. nanitic jest mniejsze i mniej żywotne niż kolejne pokolenia robotnic). Po pojawieniu się pierwszych robotnic koniecznie podajemy do wnętrza probówki niewielką krople miodu (na talerzyku wyciętym z folii aluminiowej lub innego materiału).
Etap 7: Przygotowanie Areny i Przesiedlenie do Formikarium
Pojawia się coraz więcej robotnic, które coraz częściej pojawiają się przy wyjściu z probówki i ciężko wówczas otworzyć wejście i nakarmić mrówki. Wówczas przygotowujemy dla mrówek arenę (wybieg dla mrówek, jakiekolwiek duży pojemnik), na której umieszczamy probówkę i na stałe ją otwieramy, podając miód oraz białko np. w postaci owadów. Jedzenie wymieniamy regularnie w celu zapobiegnięcia pojawieniu się pleśni. Arenę zabezpieczamy przed ucieczką mrówek za pomocą oleju spożywczego, talku lub fluonu.
Jest to również etap, w którym możemy spróbować przesiedlić nasze mrówki do specjalnie do tego przygotowanego formikarium. Kolonia z 10-20 robotnicami ułatwi proces przenoszenia potomstwa i królowej. Jednak jeszcze więcej robotnic oznacza jeszcze sprawniejszy proces przesiedlania, dlatego zaleciłbym poczekać aż probówka znacznie wypełni się mrówkami (nawet do 50 robotnic), ale oczywiście nie jest to konieczne!
Moje mrówki przeszły przez wszystkie 7 etapów. Mrówki po przejściu wszystkich opisanych etapów należy przesiedlić do specjalnie przygotowanego do tego formikarium: korkowego (jak na powyższym zdjęciu), gipsowego, piaskowego lub akrylowego.
Kluczowe Aspekty Hodowli Lasius Niger
Wilgotność
W hodowli Lasius niger zaleca się utrzymanie wilgotności na poziomie 50-70%.
Formikarium
Formikarium z gniazdem korkowym, takie jak Brand czy Tower, są polecane dla tego gatunku.
Temperatura
Polecana temperatura do hodowli Lasius niger to 22-25 °C. W hodowli istotne jest utrzymanie odpowiedniej temperatury, szczególnie przy użyciu maty grzewczej.
Karmienie
W kwestii karmienia mrówek, podaje się im pokarm białkowy, takie jak mącznik młynarek czy świerszcze, oraz węglowodany, np. miód.
Uniwersalny zestaw pokarmów można zakupic tutaj: zestaw pokarmów dla mrówek. W tym zestawie nie ma żywego białka. Jeżeli hodowca chce zapewnić żywe białko, polecanym pokarmem są mączniki. W przypadku tego gatunku polecamy wyłożenie pokarmów do specjalnych pojemników.
Hibernacja
Hodowlę mrówek warto przeprowadzić zgodnie z naturalnym cyklem, hibernując je w okresie zimowym przez 2-3 miesiące w temperaturze 5 °C.
Rozwój Kolonii
Czas rozwoju kolonii Lasius niger zależy od temperatury i dostarczanego pokarmu. Przykładowo, rozwój od jajka do robotnicy trwa od 6 do 8 tygodni.
Pamiętaj, że wzrost Twojej kolonii zależy przede wszystkim od takich czynników jak pokarm i temperatura. Przy hodowli krajowych gatunków mrówek miód i białko w postaci owadów oraz temperatura pokojowa w zupełności wystarczy. Pamiętaj jednak, że im bardziej zróżnicowany pokarm i temperatura o kilka stopni wyższa niż pokojowa (maksymalnie 27-28 stopni), tym szybszy rozwój kolonii (można zakupić w tym celu specjalne maty grzewcze).
W kwestii pokarmu dla mrówek, zalecam przeczytać artykuł: Czym i jak karmić mrówki?.
Dodatkowe Wskazówki
Początkowo, podczas zakładania mrowiska, zaleca się nie karmić Królowej przed pojawieniem się pierwszych robotnic. Podczas zakładania formikarium ważne jest unikanie zbyt małej ilości mrówek, gdyż to częsty błąd w hodowli.
Jeśli zdecydujesz się na założenie własnej hodowli mrówek gwarantuję że czeka Cię niezapomniana przygoda!
Jeśli masz jeszcze jakieś wątpliwości jak zacząć hodowlę mrówek lub masz pytania w trakcie założenia pierwszej kolonii koniecznie przeczytaj: Najczęściej zadawane pytania przez początkujących hodowców mrówek.
tags: #lasius #niger #wilgotność #hodowla
