Jonizacja Powietrza: Skutki Uboczne i Wszystko, Co Powinieneś Wiedzieć
- Szczegóły
Czytając o oczyszczaczach powietrza, możemy natknąć się na artykuły i wpisy, w których pojęcia jonizacji i ozonowania powietrza stosowane są prawie zamiennie. I tu tkwi błąd - wynikający z niezrozumienia zjawisk chemicznych i fizycznych, przebiegających w procesie oczyszczania.
Czym jest Ozonowanie?
Na początek drobne przypomnienie z chemii. Ozon jest wysoce reaktywną odmianą tlenu, składającą się z trójatomowych cząsteczek, znaną jako jeden z najskuteczniejszych środków dezynfekcyjnych. W naturze powstaje pod wpływem promieni ultrafioletowych i wyładowań atmosferycznych. Gromadzi się w stratosferze, pochłaniając części nadfioletu, dochodzącego do Ziemi ze Słońca. Powstaje także podczas procesu spalania paliwa w samochodach - i to właśnie z tego źródła trafia on najczęściej do naszych pomieszczeń. Zawartość ozonu w powietrzu rośnie także w dni słoneczne.
Silnie utlenia ściany komórkowe mikroorganizmów, doprowadzając do ich unicestwienia. Wykazuje 50 razy silniejsze działanie bakteriobójcze od chloru, przejawiające się już w stężeniu ok. 13 μg/dm³. Usuwa zapachy pochodzenia organicznego i nieorganicznego, wirusy, zarodniki pleśni i grzybów oraz zabija insekty, takie jak komary, muszki, pająki czy pchły. Wykorzystywany jest m.in.
Skutki Uboczne Ozonowania
Do pierwszych objawów wystawienia organizmu na działanie ozonu zaliczamy m.in. suchość w ustach, podrażnienie spojówek, kaszel i trudności z oddychaniem. Poważniejszymi efektami działania ozonu zalicza się wstrzymanie oddychania wewnątrzkomórkowego, nawracające bóle głowy i senność. Przebywanie w pomieszczeniach o podwyższonym stężeniu ozonu może doprowadzić do obrzęku płuc i podniesienia ciśnienia tętniczego. Z tego też powodu oczyszczacze powietrza wyposażone w ozonator nie powinny pracować w pomieszczeniu (maksymalne dopuszczalne stężenie wynosi 100 μg/m³), w którym znajdują się ludzie lub zwierzęta.
Drugą dużą wadę ozonu stanowi jego nietrwałość. Okres połowicznego rozpadu (czas, po którym ilość ozonu w powietrzu zmniejszy się o połowę) ozonu wynosi ok.
Przeczytaj także: Profesjonalna stylizacja włosów w domu
Ogólna zasada działania ozonatorów opiera się na dostarczeniu energii do cząsteczek tlenu (O2), co powoduje zerwanie wiązań atomowych między nimi i rozszczepienie ich na pojedyncze atomy. Atomy te łączą się później z normalnym tlenem, tworząc ozon (O3). Metoda pozyskiwania ozonu przez wyładowania koronowe polega na przyłożeniu elektrod, zasilanych wysokim napięciem, rzędu 3kV, do siatki umieszczonej pomiędzy dielektrykami. Ozonatory, które wytwarzają ozon poprzez promienie UV, wykorzystują zaś do rozbijania tlenu fale ultrafioletowe o długości do 243 nm, emitowane przez specjalne lampy.
Czym jest Jonizacja?
Jonami nazywamy grupę atomów, połączonych wiązaniami chemicznymi, charakteryzującą się niedomiarem lub nadmiarem elektronów w stosunku do protonów. Dzielimy je na jony dodatnie, nazywane kationami i ujemne - aniony. Na poziomie chemicznym, powstają poprzez przeniesienie jednego (lub kilku) elektronów z jednego atomu na drugi. Oczyszczacze powietrza wyposażone w funkcję jonizacji, generują głównie jony ujemne.
Aniony posiadają bowiem właściwość skutecznego neutralizowania i usuwania z powietrza m.in. bakterii, wirusów, alergenów, roztoczy i zarodników pleśni. W środowisku naturalnym, z powietrzem bogatym w jony ujemne spotykamy się np. w górach, lasach nad morzem lub po burzy. Powietrze naładowane anionami korzystnie wpływa na nasze samopoczucie, sprzyja leczeniu astmy i chorób układu oddechowego oraz minimalizuje objawy alergii.
Duża ilość jonów naładowanych dodatnio w powietrzu, czyli tych, w których występuje nadmiar protonów w stosunku do elektronów, jest zaś zjawiskiem niepożądanym. W środowisku miejskim głównym źródłem kationów są urządzenia elektryczne, spaliny, asfalt, beton, urządzenia grzewcze i sieci wysokich napięć. Ekspozycja na powietrze silnie naładowane jonami dodatnimi skutkuje m.in. bólami głowy, obniżeniem nastroju i sennością, problemami z układem krążenia i koncentracją.
Jak Działają Jonizatory?
Na rynku istnieje dziś wiele oczyszczaczy, wyposażonych w jonizatory powietrza. Dawniej, urządzenia te do produkowania jonów ujemnych wykorzystywały jonizację ostrzową. Podobnie jak w przypadku ozonatorów koronowych, tak i w tym wypadku zasada działania opiera się na przepływie prądu o bardzo wysokim napięciu, które - poprzez rozbicie drobinek wody - powoduje powstawanie jonów ujemnych. Zjawisko to w fizyce nazywamy efektem Lenarda. Co więcej, przy tej metodzie dochodzi też do wytwarzania produktów ubocznych w postaci niewielkich ilości ozonu i tlenków azotu.
Przeczytaj także: Wszystko o prostownicy z laserową jonizacją
Ich zasadę działania wytłumaczymy zaś na przykładzie technologii Plasmacluster, wykorzystywanej w oczyszczaczach powietrza Sharp . W jonizatorach plazmowych podstawę stanowią dwie elektrody, dodania i ujemna, przez które przepływa prąd o dużym natężeniu. Docierające do elektrody dodatniej cząsteczki wody rozbijane są na jony dodatnie, zaś cząsteczki tlenu, trafiające na elektrodę ujemną - na jony ujemne. Powstałe w ten sposób jony są niestabilne, przez co przyciągają do siebie cząsteczki wody. Po połączeniu z nią nabierają masy, co sprawia, że są w stanie utrzymać się w powietrzu o wiele dłużej i pokonywać większe odległości. Doceniając zalety jonizacji plazmowej, coraz większa liczba producentów rozwija swoje własne technologie, oparte na podobnej zasadzie działania.
Ozonowanie vs Jonizacja - Kluczowe Różnice
Główne zadanie zarówno ozonatorów, jak i jonizatorów pozostaje takie samo. Oba rozwiązania skutecznie usuwają z powietrza wirusy, bakterie, zarodniki grzybów i alergeny, a w przypadku ozonatorów - także nieprzyjemne zapachy. Jak wykazaliśmy powyżej, elementarną różnicę pomiędzy nimi stanowi rodzaj produkowanych cząsteczek.
Ze względu na krótki okres połowicznego rozpadu ozonu, wynoszący ok. 30-40 minut w powietrzu zanieczyszczonym, ozonator będzie stanowił dobre rozwiązanie w przypadku pomieszczeń o mniejszej powierzchni lub w samochodach. Największą wadę ozonu stanowi jego szkodliwy wpływ na zdrowie - zwłaszcza dla astmatyków i pacjentów cierpiących na choroby układu oddechowego. Z tego też powodu, w pomieszczeniu, w którym pracuje ozonator, nie mogą przebywać ludzie i zwierzęta, co znacząco wpływa na komfort korzystania z urządzenia.
Ten problem nie występuje w przypadku jonizatorów, których pracą możemy cieszyć się, znajdując się w pomieszczeniu podczas ich pracy. Co więcej, spędzanie czasu w pomieszczeniu, którym pracuje oczyszczacz wyposażony w funkcję jonizacji, nie tylko daje nam gwarancję czystego powietrza (jak w przypadku ozonatorów), ale też wpływa korzystnie na samopoczucie. Mając na uwadze powyższe cechy, oczyszczacze powietrza z funkcją jonizacji mają dziś zdecydowaną przewagę nad ozonatorami.
Przykłady Oczyszczaczy Powietrza z Jonizacją
Szukasz oczyszczaczy, które wyposażone zostały w najpotężniejszy jonizator? Sprawdź serię Sharp UA-KIL. Dostępne w niej oczyszczacze Sharp UA-KIL60E-W oraz Sharp UA-KIL-80E-W generują jony z wydajnością 25000 jonów/cm3.
Przeczytaj także: Pyły zawieszone, filtry i jonizacja w oczyszczaczach powietrza
Szukasz oczyszczacza, który pozwoli ci zaznać czystego i zdrowego powietrza w twoim domu lub biurze? Winix ZERO to solidny i tani model od koreańskiego producenta. Charakteryzuje się przepływem powietrza na poziomie 390 m3/h, co oznacza, że sprawdzi się idealnie w pomieszczeniach do 55 m2. Za proces oczyszczania powietrza w Winix ZERO odpowiadają cztery filtry - wstępny, HEPA H13, węglowy oraz autorska technologia jonizacji powietrza PlasmaWave.
Pierwszy etap filtracji powietrza odbywa się przez filtr wstępny, zbudowany z cienkiej siateczki. Kolejny stopień procesu oczyszczania stanowi HEPA H13. HEPA to skrót od wysokoskuteczny filtr powietrza, opisujący grupę komponentów zbudowanych z włókien, wykonanych z tworzyw sztucznych (najczęściej polimerów), skutecznie wychwytujących mikroskopijne cząstki zanieczyszczeń. W oczyszczaczu od Winix zastosowano filtr o klasie H13, co oznacza, że oczyszcza powietrze ze skutecznością na poziomie 99,75%. Filtr węglowy to zaś trzeci etap procesu oczyszczania.
Zastosowany w nim węgiel aktywny o dużej gęstości i strukturze, przypominającej plaster miodu, neutralizuje nieprzyjemne zapachy pochodzenia organicznego i nieorganicznego. Skutecznie zwalcza także zapach dymu tytoniowego. Największą zaletą stosowania tego typu filtrów jest ich zdolność do pochłaniania szkodliwych gazów, w tym lotnych związków organicznych (LZO). Jest to grupa substancji, charakteryzująca się bardzo łatwym przechodzeniem w postać pary lub gazu i ulatnianiem się do otoczenia. Związki te odznaczają się bardzo szkodliwym wpływem na zdrowie. Ekspozycja organizmu na LZO może skutkować m.in. Działanie wszystkich trzech filtrów wspomaga technologia jonowa PlasmaWave. neutralizację i opadanie na podłogę.
Warto dodać, że oczyszczacz Winix ZERO został uhonorowany znakiem jakości Funduszu Europejskiego Centrum Badania Alergii ECARF, potwierdzającym jego wysoką skuteczność w walce z alergiami. Do dużych zalet tego modelu zaliczyć należy precyzyjny czujnik jakości powietrza, monitorujący na bieżąco stan powietrza i wyświetlający informacje o nim na panelu sterowania. Czujnik ten odpowiada także za automatyczną pracę urządzenia, dopasowując prędkość działania wentylatora i filtrów. Nie zabrakło też funkcji wskaźnika wymiany filtrów. W tym miejscu należy wspomnieć o niskich kosztach eksploatacji. Za zestaw filtrów starczający na rok nie powinniśmy zapłacić więcej niż ok.
Kolejne urządzenie już z wyższej półki cenowej, to model od Sharp - jednego z niekwestionowanych liderów w branży oczyszczaczy, stawiającego na innowacyjność i bezustanne ulepszanie swoich produktów. Proponowany przez nas model Sharp UA-HG40E-L (jego odpowiednikiem w serii KC-G jest model Sharp KC-G40EUW) stanowi idealny przykład urządzenia all-in-one, idealnego do mniejszych pomieszczeń o powierzchni do 28 m2.
W modelu UA-HG40E-L zastosowano nowe, ulepszone w porównaniu do starszych modeli filtry. Wstępny, będący jednocześnie panelem tylnym oraz wlotem powietrza, dzięki nowej konstrukcji, wyłapuje zanieczyszczenia o jeszcze mniejszej średnicy, nawet do 240 μm. Za drugi etap filtracji odpowiada - tak jak w przypadku Winix ZERO - HEPA o klasie H13. Skuteczność oczyszczania na poziomie 99,97% pozwala skutecznie zatrzymać większość wirusów, bakterii, pleśni, zarodników grzybów czy alergenów. Ulepszenia doczekał się za to filtr węglowy, zwalczający nieprzyjemne zapachy i szkodliwe lotne związki chemiczne.
Struktura węgla aktywnego została pokryta żelem krzemionkowym (SiO2), neutralizującym tlenki azotu (NOx) oraz siarki (SOx), występujące w obszarach o dużym natężeniu ruchu ulicznego. W urządzeniu zastosowano także wytrzymały filtr nawilżacza, zatrzymujący osad i pełniący jednocześnie funkcję maty ewaporacyjnej, umożliwiającej nawilżanie powietrza. Roczna cena wymiany filtrów powinna w przypadku tego modelu wynosić ok. Całość procesu oczyszczania wieńczy udoskonalana od blisko 20 lat technologia jonizacji Plasmacluster. W modelu UA-HG40E-L zastosowano generator High Density 7000, odznaczający się ilością produkowanych jonów, wynoszącą aż 7000 na cm3.
Nowość stanowi tryb Plasmacluster Spot, pozwalający usuwać zapachy, bakterie i wirusy z różnych przedmiotów, pokroju ubrań, butów czy poduszek. Po jego uruchomieniu, przez 8 godzin generator emituje punktowo aż 70 000 jonów na cm3, umożliwiając zneutralizowanie nawet najtrudniejszych do usunięcia zapachów. Urządzenie pracuje w pełni automatycznie, dopasowując parametry na podstawie odczytów z czterech czujników, monitorujących stan powietrza: czujnika pyłów PM2.5 i kurzu, czujnika temperatury, wilgotności i światła.
Model od Sharpa wyposażony jest także w 3 tryby pracy manualnej, umożliwiające dostosowanie prędkość pracy wentylatora do własnych potrzeb. Nie zabrakło również programowalnego timera, pozwalającego zaplanować włączenie i wyłączenie urządzenia. Ostatnia nasza propozycja Panasonic F-VXR70G-K tym razem od japońskiego producenta oczyszczaczy. Z miejsca należy docenić niesamowitą wydajność oczyszczania, wynosząca 371 m3/h, czyniącą go doskonałym wyborem do pomieszczeń o powierzchni do 52 m2.
Model F-VXR70G-K oferuje nam 5 stopni filtracji powietrza. Podobnie jak w przypadku poprzednika, także tutaj otrzymujemy filtr wstępny, zatrzymujący większe zanieczyszczenia, HEPA H13 zatrzymujący co najmniej 99,75% wirusów, bakterii, zarodników grzybów i pyłów, oraz węglowy, pochłaniający nieprzyjemne zapachy i niebezpieczne gazy. Odpowiedź na jonizator Plasmacluster od Sharp stanowi opatentowana przez producenta technologia Nanoe. Polega ona na emitowaniu jonów o wielkości zaledwie jednej miliardowej części kropli wody, przenoszących jednak ok. 1000 razy więcej wilgoci, niż zwykłe jony ujemne.
Za zautomatyzowaną pracę oczyszczacza odpowiada aż 5 czujników. Dwa pierwsze - kurzu i zapachu - kontrolują jakość powietrza, przekazując użytkownikowi informacje o jego stanie na panelu sterowania. W przypadku, gdy czujnik kurzu wykryje zanieczyszczenia, automatycznie otwiera się przedni panel, zwiększając absorpcję filtrów. Urządzenie wyposażone jest w czujnik aktywności, wykrywający obecność człowieka w pomieszczeniu i regulujący na jej podstawie pracę oczyszczacza oraz czujnik światła, sprawdzający natężenie światła w otoczeniu i dostosowujący jasność wskaźników na panelu. Jeśli poziom oświetlenia spadnie do zera, uruchomiony zostaje tryb automatycznego uśpienia, zmniejszając głośność oczyszczacza do minimum.
Czy Jonizacja Powietrza Jest Szkodliwa?
Odpowiedź na pytanie, czy jonizacja powietrza jest szkodliwa lub czy jonizator powietrza powoduje skutki uboczne wiąże się bezpośrednio z wyborem zdrowego, nowoczesnego urządzenia do oczyszczania i nawilżania powietrza w domu. Wielu badaczy twierdzi, że wpływ aerojonizacji na zdrowie wciąż jest kwestią otwartą.
Nie, jonizacja nie stwarza zagrożenia dla zdrowia. Obawy odnośnie jej potencjalnej szkodliwości związane są głównie z ozonem, którego emisja stanowi skutek uboczny pracy jonizatora. Producenci oczyszczaczy powietrza z funkcją jonizacji często informują, że w ciągu 8-10 godzin nieprzerwanej pracy urządzenia ilość ozonu nie przekracza 0,05 ppm.
Jonizator Powietrza: Co Daje?
Działanie jonizatora powietrza sprawia, że wszelkie zanieczyszczenia zostają strącone z jonów na powierzchnie ścian, mebli i podłogi. Warto przypomnieć, że działanie jonizatora należy zawsze uzupełniać skrupulatnym sprzątaniem powierzchni, najlepiej z użyciem ściereczki elektrostatycznej.
Bezpośrednie korzyści z jonizatora powietrza to:
- Poprawa samopoczucia
- Poprawa koncentracji
- Obniżenie ryzyka dostania się patogenów do organizmu
- Usuwanie alergenów z powietrza
- Poprawa oddychania i kondycji płuc
Jonizator Powietrza a Zdrowie
Jonizator powietrza to propozycja dla każdego. Jego działanie oczyszczające poprawi komfort oddychania nawet tych, którzy nie narzekają na problemy układu oddechowego. W szczególności jednak używanie jonizatorów powietrza przyda się alergikom narażonym na działanie wszechobecnych pyłków, roztoczy i innych alergenów. Co prawda urządzenie nie wyeliminuje wszystkich, ale z pewnością poprawi jakość powietrza. Poza tym jonizator powietrza może poprawić komfort funkcjonowania w domu osobom z problemami zdrowotnymi. Chodzi zwłaszcza o choroby układu oddychania, takie jak chociażby astma. Jonizator powietrza może okazać się dobrym wyborem także w przypadku palaczy. Poza tym przyda się w sezonie grzewczym, gdy emisja pyłów do powietrza jest znacznie wyższa niż latem.
Jonizator Powietrza a Bezpieczeństwo
Aby jonizator powietrza działał na korzyść zdrowia, a nie szkodził, należy go użytkować w odpowiedni sposób. Przede wszystkim nie należy używać go bez przerwy. Zbyt sterylne powietrze prowadzi do problemów z układem odpornościowym. W jaki sposób? Nasz organizm w każdej minucie narażony jest na działanie patogenów, co stawia układ immunologiczny w stan ciągłej gotowości. Gdy tych patogenów nie ma, dochodzi do uśpienia czujności naszej odporności. Dawkowanie działania jonizatora powietrza wyjdzie na plus zwłaszcza w domu, w którym mieszkają dzieci.
Kwestią zdrowia jest także to, że produkowane w jonizatorze powietrza jony ciężkie są bardzo trwałe. To dobra cecha, jeśli chodzi o wydajność urządzenia. Natomiast zbyt intensywne używanie jonizatora powietrza może doprowadzić do przeniknięcia jonów ciężkich do pęcherzyków płucnych, ponieważ w kontakcie ze ściankami górnych dróg oddechowych nie dochodzi do ich rozpadu.
Wątpliwości, jeśli chodzi o jonizator powietrza, może wywoływać także emisja ozonu. Jest to gaz, który w dużych ilościach jest szkodliwy dla zdrowia. Wywołuje kaszel, drapanie w gardle, duszności, bóle głowy, podrażnienie śluzówki i ból w klatce piersiowej. Natomiast ekspozycja na długotrwałe działanie jonizatora powietrza produkującego ozon może doprowadzić do obrzęku płuc, wzrostu ciśnienia tętniczego i przyspieszenia tętna.
Jonizator Powietrza do Mieszkania
Działanie licznych urządzeń elektrycznych w mieszkaniach i domach sprawia, że w powietrzu przybywa jonów dodatnich, które przyciągają drobnoustroje, pyłki i inne zanieczyszczenia. Tym samym powstaje elektrosmog. Jonizator powietrza ma za zadanie go redukować. Oczywiście jego działanie warto wspierać chociażby częstym wietrzeniem pomieszczeń.
Wybór jonizatorów powietrza do domu jest niezwykle szeroki. Dużym zainteresowaniem cieszy się jonizator powietrza NASA, który powstał na potrzeby międzynarodowej stacji kosmicznej. Dziś dostępny jest dla każdego, a jego filtr jest w stanie oczyścić powietrze z nawet najdrobniejszych elementów zanieczyszczenia.
Decydując się na zakup jonizatora powietrza, warto pomyśleć w pierwszej kolejności o bezpieczeństwie i jakości. Druga kwestia to design.
Jonizator Powietrza Samochodowy
Po otwarciu samochodu po dłuższym postoju (np. w nocy) często da się wyczuć różnego rodzaju zapachy i nieświeże powietrze. Jazda samochodem w takich warunkach może prowadzić do osłabienia koncentracji. Tak jak w domu, także w samochodzie jonizator powietrza zneutralizuje jony dodatnie, dając powietrzu świeżość. Urządzenie jest niewielkie i zazwyczaj samoobsługowe. Jonizator powietrza do auta instaluje się w gnieździe zapalniczki. Nie wymaga zatem wizyty u eksperta. Co ciekawe, część nowszych samochodów ma budowane jonizatory powietrza na stałe.
Jonizator Powietrza a Wirusy
Oczyszczacze powietrza z jonizacją są w stanie oczyścić powietrze z mikroorganizmów, w tym również wirusów. Ich skuteczność zależy jednak w dużej mierze od zastosowanych filtrów. Im mniejsze mikrocząstki są w stanie zatrzymać, tym wydajniejszy będzie jonizator powietrza. Wirus grypy ma wielkość około 0,1 µm, dlatego filtry takie jak HEPA i EPA-12 są w pełni wystarczające, żeby je zatrzymać.
A jak wygląda kwestia: jonizator powietrza a COVID? Z pewnością bez dodatkowych środków ostrożności (noszenie maseczki, częste mycie rąk, dystans społeczny) nawet najlepszy jonizator nie uchroni przed zakażeniem koronawirusem. Natomiast pozwoli oczyścić powietrze w pomieszczeniu. Jeśli jonizator powietrza wyposażony jest we wcześniej wspomniane filtry, powinien zatrzymać wirusa SARS-CoV-2 o oszacowanej wielkości od 0,06 do 0,14 µm.
W wypadku przeciwdziałaniu zakażeniu wirusowymi chorobami zakaźnymi jonizator powietrza sprawdza się także ze względu na produkowany ozon. Ten z kolei uważany jest za jeden z najlepszych sposobów na sterylizację. Zatem jonizator czy ozonator?
Tabela Porównawcza: Oczyszczacze Powietrza z Funkcją Jonizacji
| Model | Technologia Jonizacji | Przepływ Powietrza | Powierzchnia Pokrycia | Dodatkowe Funkcje |
|---|---|---|---|---|
| Sharp UA-KIL60E-W/UA-KIL80E-W | Plasmacluster | N/A | N/A | Wysoka wydajność jonów (25000/cm3) |
| Winix ZERO | PlasmaWave | 390 m3/h | Do 55 m2 | Filtr HEPA H13, filtr węglowy, czujnik jakości powietrza |
| Sharp UA-HG40E-L (KC-G40EUW) | Plasmacluster High Density 7000 | N/A | Do 28 m2 | Filtr HEPA H13, filtr węglowy z żelem krzemionkowym, tryb Plasmacluster Spot |
| Panasonic F-VXR70G-K | Nanoe | 371 m3/h | Do 52 m2 | Filtr HEPA H13, filtr węglowy, czujniki kurzu, zapachu, aktywności i światła |
Jonizacja powietrza coraz częściej pojawia się w oczyszczaczach powietrza, nawilżaczach i klimatyzatorach. Funkcja jonizacji powietrza występuje przede wszystkim w oczyszczaczach powietrza, ale można ją znaleźć również w nawilżaczach oraz klimatyzatorach. Co ciekawe, na rynku znajdziemy suszarki, prostownice i lokówki do włosów, które mają funkcje jonizacji. Funkcja ta ma zredukować elektryzowanie włosów, ale również chronić przed przesuszeniem i uszkodzeniami. Jonizatory w kompaktowej wersji są czasami spotykane w samochodowych oczyszczaczach powietrza, ale nadal jest to mało popularne rozwiązanie.
tags: #jonizacja #powietrza #skutki #uboczne
