Jakość Powietrza w Wapienicy: Aktualne Dane i Wyzwania
- Szczegóły
Sezon grzewczy w pełni, co niestety przekłada się na pogorszenie jakości powietrza w wielu regionach Polski. Polski Alarm Smogowy alarmuje, że największe problemy tradycyjnie występują w miastach południowej Polski.
Dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wskazują, że po kilku latach poprawy średnioroczne stężenie pyłu PM10 w 2024 roku wzrosło o 7 proc. względem roku poprzedniego. Walka z tzw. niską emisją wciąż pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań środowiskowych w Polsce, tym bardziej, że według danych KOBiZE aż 85 proc.
Uchwały Antysmogowe: Szansa na Poprawę?
Pewną poprawę może przynieść nadchodzący etap wymiany przestarzałych pieców w wielu regionach kraju - dla tysięcy gospodarstw domowych to ostatni sezon przed obowiązkiem rezygnacji z tzw. kopciuchów. To efekty uchwał antysmogowych - czyli lokalnych regulacji, które nakładają obowiązek wymiany starych, nieefektywnych kotłów, głównie opalanych węglem lub drewnem.
W wielu województwach południowej Polski terminy wymiany kotłów, zgodnie z lokalnymi uchwałami, są już bardzo bliskie. W Małopolsce od 2023 roku obowiązuje zakaz używania „kopciuchów”, a do końca 2026 roku muszą zniknąć również kotły klasy 3 i 4. W województwie śląskim do 1 stycznia 2026 roku należy wymienić instalacje niespełniające norm ekoprojektu, nawet jeśli są użytkowane krócej niż pięć lat. W Podkarpackim natomiast od 2026 roku zakazane będzie korzystanie z pieców pozaklasowych.
Według ostatniego raportu Polskiego Alarmu Smogowego w 2024 roku w Nowej Rudzie przez, aż 73 dni odnotowano przekroczenie dopuszczalnych norm pyłu PM10. W Nowym Targu było to 69 dni, w Suchej Beskidzkiej ponad 60, a w Rabce-Zdroju - 56. Dla porównania w Krakowie, który kilka lat temu całkowicie zakazał spalania węgla i drewna, takich dni było zaledwie osiem.
Przeczytaj także: Rola Inspekcji w ochronie powietrza
Skład i Wpływ Pyłów PM10 i PM2.5 na Zdrowie
Pył zawieszony składa się z mieszaniny cząstek zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (np. benzo/a/piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany.
- Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc.
- Zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2.5 mikrometra, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych, płuc oraz przenikać do krwi.
Niska emisja przyczynia się do chorób układu oddechowego i krążenia, a długotrwałe narażenie na smog może skracać średnią długość życia nawet o kilka lat.
Ogrzewanie Gazowe Alternatywą dla "Kopciuchów"
Kluczowa staje się świadomość konsumencka. - Ogrzewanie gazowe pozwala nam zredukować niemal do zera, w porównaniu do kotłów na paliwa stałe, emisje najbardziej szkodliwych substancji - pyłów i benzoapirenu. Dla większości rodzin, żyjących w istniejących dziś budynkach najrozsądniejszym rozwiązaniem jest stopniowa modernizacja systemu grzewczego.
Punktem wyjścia jest wysokosprawny kocioł gazowy, historycznie najpopularniejsze urządzenie grzewcze w programie Czyste Powietrze, który pozwala zredukować drastycznie zanieczyszczenie powietrza przy niskim koszcie inwestycyjnym. W kolejnych latach, w miarę dostępnych środków, do takiego źródła można dołączyć kolektor słoneczny albo pompę ciepła, zmniejszając zużycie i koszty paliwa przy zachowaniu wysokiego komfortu cieplnego. W bardziej odległej przyszłości ten sam kocioł posłuży nam do spalania paliw odnawialnych, jak biometan czy biopropan. Takie podejście pozwala rozłożyć koszty w czasie, a jednocześnie natychmiast przynosi wymierne korzyści środowiskowe i ekonomiczne.
Przed podjęciem decyzji warto przeanalizować tak cenę zakupu urządzenia, jak również spodziewany koszt jego eksploatacji w perspektywie 10-15 lat.
Przeczytaj także: Analiza jakości powietrza w Serocku
Przykład Krakowa: Poprawa Jakości Powietrza Jest Możliwa
Przykład Krakowa, który jeszcze dekadę temu należał do najbardziej zanieczyszczonych miast Europy, pokazuje, że poprawa jakości powietrza jest możliwa. Wprowadzenie zakazu spalania węgla i drewna, rozwój sieci ciepłowniczej oraz konsekwentne egzekwowanie przepisów sprawiły, że liczba dni z przekroczeniami norm pyłu PM10 znacząco spadła.
W kolejnych latach coraz więcej samorządów będzie mierzyć się z etapem realizacji zapisów uchwał antysmogowych. To nie tylko kwestia dostosowania przepisów, ale też budowania lokalnych systemów wsparcia, edukacji mieszkańców i zapewnienia dostępu do nowoczesnych technologii grzewczych.
Przeczytaj także: Pomiary zanieczyszczeń w Stacji Czernica
tags: #jakość #powietrza #Wapienica #aktualne #dane
