Jaka Wilgotność Powinna Mieć Więźba Dachowa?

Szczegóły: Opublikowano: 07. October 2025

Drewniana więźba dachowa to podstawa spadzistego dachu, której zadaniem jest przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na ściany nośne budynku. Ta ciesielska konstrukcja odpowiada za trwałość dachu, a tym samym bezpieczeństwo użytkowników danej budowli.

Drewno jest naturalnym materiałem konstrukcyjnym, który dzięki swoim właściwościom, powszechnej dostępności oraz łatwości obróbki bardzo dobrze sprawdza się jako konstrukcja dachowa. Cechami, które mają decydujące znaczenie przy kształtowaniu drewnianej konstrukcji nośnej są jego właściwości mechaniczne, które z uwagi na niejednorodność materiału są bardzo zróżnicowane.

W budownictwie jednorodzinnym najczęściej zastosowanie znajduje drewno klasy C27, C30, C35, czasem jeszcze C40. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby drewno w ogóle mogło zostać wprowadzone do obrotu, tartak musi wdrożyć system Zakładowej Kontroli Produkcji, której potwierdzeniem jest znak zgodności CE.

Wybór Drewna na Więźbę Dachową

Z racji tego, że więźba dachowa musi być odporna na duże przeciążenia czy różne warunki atmosferyczne, ważny jest nie tylko wybór odpowiedniego rodzaju drewna. Do wykonania więźby wykorzystaj solidne drewno, które nada jej trwałość i wytrzymałość.

Drewno konstrukcyjne, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystywane jest do stworzenia elementów konstrukcji budynku, dlatego nie mogą być nim przypadkowe gatunki drzew. Aby surowiec nadawał się do użycia, musi cechować się odpowiednimi właściwościami. Kluczowe znaczenie mają tutaj trwałość, wytrzymałość, twardość, odporność na rozciąganie i ściskanie, sprężystość, a także odpowiednia wilgotność. Dodatkowo drewno konstrukcyjne nie może mieć żadnych wad w postaci np. sęków.

Przeczytaj także: PE a bezpieczeństwo wód mineralnych

Oto najczęściej wykorzystywane gatunki drewna na więźbę dachową:

Sosna - najczęściej wykorzystywany gatunek do budowy konstrukcji. Nie ulega wypaczaniu w procesie suszenia, ale ze względu na częstą przypadłość, jaką jest sinizna, wymaga głębokiej impregnacji.
Świerk - nie jest tak popularny jak sosna, ale jest drugim najchętniej wybieranym gatunkiem do budowy konstrukcji. Świerk wymaga starannego wysuszenia, a także dokładnej impregnacji, jeśli ma być wykorzystywany w warunkach zewnętrznych.
Modrzew - spośród wymienionych gatunków drewno pozyskane z modrzewia cechuje największa twardość, dlatego idealnie nadaje się na materiał konstrukcyjny. Ma dużą zawartość żywic, więc jest odporne na wilgoć i wodę.
Jodła - w porównaniu z resztą gatunków, w jodle zawartość żywic jest dużo mniejsza, dlatego celem ochrony przed zawilgoceniem należy ją zaimpregnować. Cechuje ją duża sprężystość, co może prowadzić do wypaczania drewna podczas suszenia.

Pamiętaj! Niebagatelne znaczenie ma także klasa drewna oraz to, w jaki sposób było ono przechowywane. Tarcica konstrukcyjna obowiązkowo powinna być poddawana klasyfikacji pod względem wytrzymałościowym. O przyporządkowaniu konkretnego drewna do danej klasy decydują jego jakość i wytrzymałość.

Wilgotność Drewna - Kluczowy Parametr

Drewno przeznaczone na konstrukcję więźby dachowej powinno mieć odpowiednią wilgotność - najlepiej na poziomie nieprzekraczającym 18%. Jeśli jest ona wyższa, należy takie drewno poddać suszeniu w specjalnych warunkach. Tak przygotowane drewno może zostać wykorzystane przy budowie więźby dachowej.

Musisz wiedzieć, jakie drewno na dach - suche czy mokre - należy zastosować, aby było odpowiednio wytrzymałe na wpływ zewnętrznych czynników oraz na obciążenia więźbą dachową. Drewno na więźbę dachową powinno cechować się wilgotnością od 15% do 18%. Górną granicą, po której przekroczeniu kategorycznie nie może być wykorzystane do wykonania konstrukcji więźby, jest 24%. Dobrze wysuszone drewno jest o ponad 50% wytrzymalsze od wilgotnego.

Tarcica konstrukcyjna, która nie została odpowiednio wysuszona przed wykonaniem konstrukcji dachowej, będzie wysychała już po jej zamontowaniu. Może to skutkować kurczeniem się przekroju drewna nawet o kilka procent. Stosowanie mokrego drewna konstrukcyjnego na więźbę dachową grozi jego wypaczeniem, pękaniem, a także wyciekami żywicy.

Przeczytaj także: Optymalna wilgotność powietrza

Jednak największym niebezpieczeństwem jest właśnie zmniejszenie się przekroju drewnianych elementów, a co za tym idzie - powstawanie wolnych przestrzeni przy łączeniach krokwi, co ma bezpośredni wpływ na wytrzymałość całej konstrukcji. Co więcej, zbyt wilgotne drewno ciężej się impregnuje, ponieważ może ono nie wchłonąć właściwej ilości preparatu.

Chociaż suszenie drewna w tartaku niesie za sobą dodatkowe koszty, a odpowiednio przygotowana tarcica jest droższa niż mokra, to jest to proces, którego nie warto pomijać. Mokre drewno jest tańsze i szybciej dostępne, ponieważ nie musi leżakować po ścięciu. Jednak jego zastosowanie na więźbę dachową może okazać się bardzo ryzykowne. Przy wyborze drewna konstrukcyjnego warto więc współpracować wyłącznie ze sprawdzonym producentem.

Dla producenta tarcicy szybka sprzedaż mokrego drewna to większa korzyść finansowa i mniej problemów. Dzięki temu, że sprzeda mokrą tarcice nie musi jej składować przez kilka, a nawet kilkanaście miesięcy i zajmować miejsca. Ponadto nie będzie miał żadnych odpadów, ponieważ jak wiadomo tarcica która zostanie dobrze wysuszona po jakimś czasie część z niej się powypacza, powykręca i popęka przez co naraża siebie na większe straty bo nikt wtedy tego nie kupi i wybierze tylko dobre elementy.

Konsekwencje Użycia Mokrego Drewna

Pękające tynki, ściany, karton gips w nowym domu.
Pojawiające się pęknięcia tynku lub karton gipsu. Jest to wynikiem zbyt mocnego ugięcia się krokwi powodując większy nacisk na murłaty.
Ugięcie krokwi powoduje również kruszenie się dachówek pęknięcia blachodachówki po przez wzajemny nacisk jedna na drugą.

Wilgotność drewno zaraz po ścince jest zależna głównie od okresu w którym zostało wycięte. Latem drewno może mieć nawet 70% wody, a zimą w okresie wegetacji w którym najlepiej jest pozyskiwać drewno to poziom ok. Już nawet po dostarczeniu na miejsce budowy tarcicy mokrej możemy zauważać zmiany. Po kilku dniach w szczególności jeżeli budowa odbywa się w sezonie letnim drewno potrafi się wichrować i wypaczać.

Po zmontowaniu więźby dachowej z drewna mokrego po kilku miesiącach gdy ich przekrój już się zmniejszy nakrętki przy kotwach będziemy mogli z łatwością dokręcać samymi palcami. W takim wypadku pozostaje liczyć na szczęście, że śruby którymi połączono np.

Przeczytaj także: Mierniki wilgotności owsa – przegląd i zastosowanie

Drewno o wysokiej zawartości wody nie jest w stanie przyjąć, wchłonąć praktycznie żadnej ilości impregnatu ze względu na zbyt wysoką zawartość wody. Po kilku tygodniach zobaczymy tego skutki, jak kolor impregnatu zmienia się na coraz jaśniejszy. Kolejnym negatywnym skutkiem jest pojawianie się pleśni.

Gorszą decyzją będzie jeżeli zdecydujemy się izolować poddasze zaraz po montażu mokrej konstrukcji więźby dachowej. Drewno konstrukcyjne na więźbę dachową powinien być ostatnim elementem na którym mamy zamiar oszczędzać.

Impregnacja Drewna

Bardzo ważnym zabiegiem, któremu musi zostać poddane drewno przydatne konstrukcyjnie, jest impregnacja. Pozwala ona zabezpieczyć materiał przed szkodliwym działaniem czynników biologicznych, tj. grzybów, pleśni, owadów.

Powszechnie stosuje się kilka podstawowych metod impregnacji. Najprostszą jest nanoszenie preparatu poprzez malowanie bądź natryskiwanie na powierzchnię. Jest to metoda na tyle nieskomplikowana, że przeprowadzić ją może każdy, stosując się jedynie do zaleceń producenta preparatu co do jego czasu wysychania i koniecznej do zastosowania ilości warstw.

Metodą wykorzystywaną najczęściej w tartakach, która pozwala szybciej i dokładniej zabezpieczyć drewno jest impregnacja zanurzeniowa. Drewno przez ściśle określony czas poddawane jest kąpieli, podczas której impregnat ma możliwość głębszej penetracji w porównaniu do nakładania preparatu poprzez malowanie. Metoda ta jest jednak droższa z uwagi na duże zużycie impregnatu, którym musi zostać wypełniona wanna.

Najbardziej zaawansowaną ze stosowanych powszechnie metod jest impregnacja ciśnieniowa, gdzie w specjalnie przystosowanej maszynie umieszcza się drewno i w odpowiednich warunkach temperatury i ciśnienia przeprowadza impregnację. Z uwagi na to, że ta metoda wymaga zastosowania właściwego sprzętu, przeprowadza się ją wyłącznie w wyspecjalizowanych zakładach.

Należy pamiętać również, że zakupienie zaimpregnowanego drewna w tartaku nie kończy problemu jego zabezpieczania. W trakcie wykonywania konstrukcji, elementy drewniane są poddawane obróbce - są przycinane, nawiercane są otwory itp. Odsłonięte w ten sposób drewno należy ręcznie zabezpieczyć na placu budowy. W celu upewnienia się, że każdy fragment został dokładnie zabezpieczony, do impregnatów dodaje się barwniki, stąd na budowach zaobserwować można np.

W celu ochrony drewna stosuje się również metody niechemiczne, wśród których wyróżnić można suszenie komorowe, które pozwala znacząco obniżyć wilgotność drewna oraz struganie. Poprzez skrawanie elementów drewnianych uzyskuje się gładką powierzchnię, która oprócz estetycznych walorów, pomaga chronić drewno. Podwyższona zostaje ognioodporność, która jest newralgiczną cechą konstrukcji drewnianych - czas potrzebny na zajęcie konstrukcji przez płomienie zostaje wydłużony, co zwiększa szansę na bezpieczne wydostanie się z płonącego budynku.

Wilgotność Więźby Dachowej a Izolacja Pianą PUR

Wilgotność więźby dachowej odgrywa kluczową rolę w skuteczności izolacji dachu, szczególnie jeśli planujemy zastosowanie piany PUR. Niezależnie od rodzaju dachu, jego konstrukcja musi być odpowiednio przygotowana, aby zapewnić trwałość i efektywność całego systemu izolacyjnego. W przypadku izolacji pianą PUR, szczególną uwagę należy zwrócić na poziom wilgotności drewna, który może bezpośrednio wpływać na jakość aplikacji oraz długowieczność materiału.

Piana PUR (poliuretanowa) jest jednym z najbardziej efektywnych materiałów izolacyjnych dostępnych na rynku, jednak jej właściwości mogą zostać osłabione, jeśli aplikacja zostanie przeprowadzona na wilgotne drewno. Jeśli konstrukcja dachu jest zbyt wilgotna, istnieje ryzyko, że piana nie przylgnie odpowiednio do powierzchni, co może prowadzić do powstawania szczelin i pęcherzy.

Co więcej, wilgoć uwięziona pod warstwą piany może z czasem doprowadzić do osłabienia struktury drewna, a nawet do jego gnicia. To musisz wiedzieć! Decyzja o izolacji mokrej więźby dachowej pianą PUR może prowadzić do poważnych konsekwencji. Wilgotne drewno nie tylko zmniejsza przyczepność piany, ale również zwiększa ryzyko uszkodzeń konstrukcji w dłuższym okresie.

Warto również pamiętać, że wilgotne drewno pod warstwą piany może powodować kondensację, co przyspiesza rozwój grzybów i pleśni. Ignorowanie zaleceń dotyczących wilgotności więźby dachowej może prowadzić do szeregu problemów.

Podsumowanie

Szereg pozytywnych cech oraz proekologiczne tendencje na rynku budowlanym sprawiają, że drewno nie ma konkurencji wśród materiałów budowlanych, które mogłyby zastąpić tradycyjną więźbę i przez najbliższe lata pozostanie wiodącym budulcem konstrukcji dachowych.

Wybór odpowiedniego drewna na więźbę dachową, uwzględniający jego gatunek, klasę wytrzymałości, wilgotność oraz odpowiednią impregnację, jest kluczowy dla trwałości i bezpieczeństwa całej konstrukcji dachu.

tags: #jaka #wilgotność #powinna #mieć #więźba #dachowa