Filtry Zapobiegające Zanieczyszczeniom Powietrza: Rodzaje i Działanie

Szczegóły: Opublikowano: 05. December 2025

Zanieczyszczenie powietrza to problem, z którym borykamy się coraz częściej. Negatywnie wpływa na nasze zdrowie, powodując problemy z oddychaniem, alergie, a nawet poważne choroby. Na szczęście istnieje wiele rodzajów filtrów, które pomagają nam dbać o jakość powietrza, zarówno w samochodach, domach, jak i w przemyśle.

Filtry Kabinowe w Samochodach

Filtry kabinowe to podstawowy element eksploatacyjny w każdym samochodzie. Wykonane są z poliestrowo-polipropylenowej włókniny, które pozwalają na podniesienie stopnia absorpcyjności zanieczyszczeń, w tym także bakterii oraz pyłków obecnych w powietrzu i warunkują bardzo wysoką przepustowość.

Skuteczność filtracji powietrza przedostającego się do wnętrza kabiny pojazdu jest kluczowa w kwestii sprawnego działania wentylacji, która jest tak ważna dla zdrowia kierowcy i pasażerów. Jego brak może zaszkodzić sprawnemu funkcjonowaniu układu oraz znacząco skrócić jego żywotność. Zapchany filtr kabinowy jest winowajcą zaparowanych szyb, wilgoci czy nieprzyjemnych zapachów we wnętrzu pojazdu.

W wielu samochodach, zwłaszcza tych japońskich, filtr kabinowy znajdziemy zazwyczaj za schowkiem pasażera. Ma to ogromne znaczenie nie tylko dla sprawności pojazdu ale przede wszystkim dla zdrowia kierowców - szczególnie tych, którzy zmagają się z alergią lub innymi chorobami dróg oddechowych.

Rodzaje Filtrów Kabinowych:

Filtry kabinowe przeciwpyłkowe (standardowe) - służą do oczyszczania pobieranego powietrza z różnego rodzaju pyłków, kurzu oraz brudu.
Filtry kabinowe z węglem aktywnym - posiadają złoża węgla aktywnego, co zwiększa ich skuteczność. Aktywne cząsteczki węgla posiadają pory, które wychwytują trujące związki emitowane przez silniki i pomagają w walce z nieprzyjemnym zapachem. Są zazwyczaj droższe, ale bardziej skuteczne od podstawowej wersji.
Antybakteryjne filtry kabinowe - Silver Nano Protect - wykorzystują srebro i miedź koloidalną. W nowoczesnych filtrach zastosowano dwukompozytowy roztwór z cząsteczkami nano-srebra i nano-miedzi. Minimalny okres aktywności antybakteryjnej wynosi ok. 12 miesięcy. Cząstki nano-srebra cechuje dłuższa.

Filtry Powietrza w Samochodach Osobowych

Przeznaczenie filtra powietrza może wydawać się banalne: zapobieganie przedostawaniu się większych cząstek do komory silnika. W samochodzie osobowym z silnikiem spalinowym stosuje się tzw. panelowy filtr papierowy o budowie plisowanej, czyli akordeonowej. Oczywiście, są od tego wyjątki.

Przeczytaj także: Zastosowanie Filtrów Powietrza

Zarówno w silnikach gaźnikowych, jak i niektórych z wtryskiem paliwa (głównie w starszych pojazdach) stosuje się zwykle cylindryczny filtr powietrza, zazwyczaj o średnicy od 100 do 400 mm. Składane filtry papierowe stały się niemal wyłącznym wyposażeniem silników samochodów osobowych, ponieważ są wydajne, łatwe w wymianie i ekonomiczne.

W rzeczywistości, o ile filtr papierowy jest odpowiednio zwymiarowany do przepływów objętościowych występujących w danym zastosowaniu, filtr nie ogranicza mocy w znacznym stopniu, chyba że jest nadmiernie zatkany zanieczyszczeniami.

Elementy z pianki poliuretanowej zwilżonej olejem są stosowane w niektórych filtrach powietrza dostępnych na aftermarkecie. Filtry piankowe są nadal powszechnie stosowane w sprężarkach powietrza do narzędzi pneumatycznych o mocy 5 KM (3,7 kW). W przeszłości bawełna była stosowana w bardzo ograniczonym zakresie w oryginalnych samochodowych filtrach powietrza.

Siatka ze stali nierdzewnej to kolejny przykład materiału, które przepuszcza więcej powietrza. Siatka ze stali nierdzewnej występuje w różnych rozmiarach oczka, dzięki czemu dostępne są różne standardy filtracji.

Z wymianą papierowego filtra powietrza jest tak jak z wymianą oleju silnikowego: nie ma reguły, to zawsze okoliczności decydują o tym, kiedy należy dokonać wymiany.

Przeczytaj także: Porady dotyczące wyboru filtra do oczyszczacza

Maski Antysmogowe i Filtry

Jesień i zima to czas, kiedy ludzie mieszkający w miastach bardzo intensywnie zmagają się ze smogiem. Niemal wszyscy zdają sobie sprawę z tego, jak negatywnie na stan zdrowia wpływają zanieczyszczenia powietrza. Smog powoduje problemy z oddychaniem i koncentracją, przyczynia się do powstawania wielu chorób, w tym astmy i raka płuc.

Kiedy monitoringi stanu jakości powietrza biją na alarm, jednym z najlepszych rozwiązań jest zakup odpowiedniej maski antysmogowej wyposażonej we właściwe filtry. Przy wyborze maski na smog bez wątpienia warto skupić się na filtrze będącym jej kluczową częścią. To on zatrzymuje unoszące się w powietrzu drobinki, które dostają się do naszych płuc.

Wybierając filtr, dobierz taki, który ma dokładnie takim sam kształt. Najpewniejszym rozwiązaniem będzie kupno filtra tej samej marki, co Twoja maska antysmogowa. Nie zapomnij o tym, aby zwrócić uwagę na rozmiar. Przycinanie za dużego filtra nie wchodzi w grę - w ten sposób możesz go uszkodzić, i zmniejszyć jego skuteczność.

Rodzaje Filtrów do Masek Antysmogowych:

Filtry HEPA (High Efficiency Particulate Air Filter) - to filtry powietrza, które służą do dezynfekcji powietrza. Są wykonane ze spiekanego szła, a ich pory mają wielkość 0,3µm. Tak niewielkie otworki umożliwiają zatrzymywanie co najmniej 99,97% zanieczyszczeń mechanicznych. Zaletą tego typu filtrów jest ich wysoka skuteczność. Filtr HEPA wyłapuje prawie 100% cząsteczek o średnicy większej niż 0,3 mikrometra, ale jest skuteczny także w przypadku drobinek o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra.
Filtry węglowe - wykorzystujące absorpcyjne właściwości węgla. Ich działanie polega na przyciąganiu naładowanych ujemnie cząsteczek zanieczyszczeń przez naładowane dodatnio jony węgla. Filtry węglowe do maski przeciwpyłowej absorbują smog, czyli zawiesiny stałe PM2.5 i PM10, ale nie tylko - oprócz tego chronią Cię przed toksynami, dymem tytoniowym, spalinami, naskórkiem zwierząt, pyłkami roślin oraz kurzem, co jest szczególnie ważne, jeśli jesteś alergikiem. Aktywny węgiel wchłania też nieprzyjemne zapachy, co jest znaczące podczas poruszania się po zakorkowanym i zatłoczonym mieście.

Podczas zakupu filtra warto szukać oznaczenia N99 - taki symbol oznacza, że filtr pochłania 99,99% toksyn i szkodliwych zanieczyszczeń. Spośród filtrów tego typu warto zwrócić uwagę na filtry do masek Dragon, które jako jedyne filtry polskiej produkcji zostały przebadane przez Państwowy Instytut Badawczy CIOP, który potwierdził ich skuteczność i wysoki wskaźnik penetracji poszczególnych pyłów, które tworzą szkodliwy dla naszego zdrowia smog.

Filtry w Klimatyzatorach

Skuteczność filtrowania napędzanych strumieni powietrza to ważna misja każdego mniej lub bardziej przyzwoitego klimatyzatora. Dlatego wybierając system split do domu lub biura, należy zwrócić szczególną uwagę na filtry, które są dostarczane z urządzeniami do kontroli klimatu.

Przeczytaj także: Jak działają filtry górnoprzepustowe?

Aby wyeliminować różne zanieczyszczenia powietrza i zminimalizować ich negatywny wpływ na układ oddechowy, klimatyzatory są wyposażone w różnorodny zestaw filtrów. W dążeniu do najwyższych standardów oczyszczania powietrza nie jest konieczne wybieranie najdroższego modelu urządzeń klimatyzacyjnych. Wystarczy ocenić przewidywane warunki pracy systemu split, biorąc pod uwagę konkretny rodzaj zanieczyszczeń, które podlegają priorytetowej eliminacji.

Rodzaje Filtrów w Klimatyzatorach:

Filtry siatkowe do mechanicznego oczyszczania powietrza - znajdują się na pokładzie zdecydowanej większości split systemów domowych i biurowych. Zatrzymują największe cząstki zanieczyszczeń, zapobiegając w ten sposób zanieczyszczeniu wewnętrznych części konstrukcji jednostki wewnętrznej (wymiennika ciepła, systemu drenażowego, wentylatora itp.). Ich podstawowym zadaniem jest zapobieganie nagłym awariom urządzeń, a dopiero potem następuje podstawowe oczyszczanie powietrza z dużych zawieszonych cząstek pyłu.
Filtry dokładnego oczyszczania powietrza - działają na poziomie mikroskopowym, wychwytując drobne cząsteczki kurzu, zarodniki grzybów, pyłki i mikroorganizmy chorobotwórcze. Żywotność dokładnych filtrów powietrza zależy od bliskości domu lub biura od dróg, sytuacji środowiskowej w okolicy i innych powiązanych czynników.
Filtry HEPA - ich działanie opiera się na zastosowaniu mikroskopijnych kanałów o specjalnym kształcie - z charakterystycznymi „kieszeniami” i odgałęzieniami. Stosunkowo duże cząstki zanieczyszczeń utknęły w kanałach filtra, a mniejsze na skutek bezwładności wpadają do „kieszonek” i tam pozostają. Filtry HEPA nie pozostawiają prawie żadnych szans dla kurzu, bakterii i mikroorganizmów.
Filtry plazmowe - działają na zasadzie energii pola elektrycznego. W wygenerowanym polu elektrycznym o napięciu około 4800 V wszystkie wirusy i bakterie chorobotwórcze giną, a cząsteczki kurzu pod wpływem zjonizowanego powietrza nabierają ładunku i dosłownie „magnesowują się” na przeciwległe bieguny naładowanego filtra. Filtry elektrostatyczne działają również jako system jonizacji powietrza, nawet jeśli w konstrukcji klimatyzatora nie przewidziano pełnoprawnego jonizatora.
Filtry katechinowe - najważniejszym elementem jest naturalny środek dezynfekujący pozyskiwany z liści drzewa herbacianego. Strukturalnie filtry katechinowe mają złożoną porowatą strukturę impregnowaną środkiem dezynfekującym.
Filtry zeolitowe lub fotokatalizatory - zapewniają dobre działanie bakteriobójcze oraz usuwają z powietrza szkodliwe zanieczyszczenia i nieprzyjemne zapachy. Działają dzięki specjalnej substancji fotokatalizatora i promieniowaniu UV. Pod wpływem światła ultrafioletowego katalizator rozkłada napływającą materię organiczną na wodę i dwutlenek węgla. Samoodnawianie filtrów katalitycznych następuje pod wpływem światła słonecznego.
Filtry antybakteryjne - elementy filtracyjne potraktowane substancjami antybakteryjnymi niszczą wirusy, mikroorganizmy chorobotwórcze i zarodniki grzybów. Filtry o działaniu antybakteryjnym nie tylko oczyszczają przepuszczane powietrze, ale także zapobiegają namnażaniu się wirusów i bakterii.
Filtry dezodoryzujące - z adsorbentami na bazie węgla aktywnego pomagają eliminować nieprzyjemne zapachy i dym tytoniowy. Działają dosłownie na poziomie molekularnym, przepuszczając zwykłe powietrze i pochłaniając cząsteczki substancji, które tworzą nieprzyjemny zapach. Strukturalnie takie filtry są obwodem wypełnionym węglem aktywnym lub podobnym materiałem. Filtry o działaniu dezodoryzującym należy okresowo wymieniać - gdy ich zasoby się wyczerpią, stają się bezużyteczne, a nawet same emitują szkodliwe substancje.
Filtry formaldehydowe - oczyszczają powietrze ze szkodliwych substancji organicznych. Systemy split z systemem filtracji powietrza formaldehydem sprawdzą się w przypadku nowo wyremontowanych mieszkań lub pomieszczeń biurowych. Jednocześnie przydadzą się w pobliżu przedsiębiorstw przemysłowych emitujących szkodliwe substancje do atmosfery.
Filtry wieloskładnikowe (Combo) - łącząc w jednej butelce kilka powyższych opcji, wieloskładnikowe filtry combo działają na zasadzie „od A do Z”: oczyszczają powietrze z kurzu i drobnych zanieczyszczeń, zabijają wirusy i bakterie, eliminują nieprzyjemne zapachy itp.
Systemy z jonizacją powietrza - udowodniono naukowo, że zjonizowane powietrze ma korzystny wpływ na samopoczucie człowieka. Ponadto ujemnie naładowane cząsteczki zapewniają uczucie świeżego powietrza i mają wyraźne działanie bakteriobójcze. Czyste, zjonizowane powietrze polecane jest dzieciom, kobietom w ciąży, osobom z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, alergikom i astmatykom.
Filtry antyalergiczne - oddzielnie produkowane są filtry antyalergiczne dla osób cierpiących na alergie sezonowe.
Lampy UV - silne promieniowanie ultrafioletowe zapobiega rozwojowi bakterii i tworzeniu się pleśni na wewnętrznych powierzchniach klimatyzatora wewnętrznego, zwalcza wirusy i mikroorganizmy w pomieszczeniu.

Wysokie wymagania dotyczące jakości wdychanego powietrza skłoniły producentów urządzeń klimatyzacyjnych do wprowadzania do praktyki nowych technologii filtracji, które są udoskonalane z każdą kolejną generacją systemów split.

Filtry Powietrza w Przemyśle

Filtracja powietrza z oleju w przemyśle odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu czystości środowiska pracy oraz zapobieganiu szkodliwym skutkom zanieczyszczeń dla zdrowia pracowników. Proces ten polega na usuwaniu zanieczyszczeń, takich jak pyły, dymy, a zwłaszcza olej, który może być obecny w powietrzu w różnych gałęziach przemysłu.

Rodzaje Filtrów Powietrza Stosowanych w Przemyśle:

Filtry workowe - wykorzystują specjalne worki z włókna syntetycznego lub naturalnego do zatrzymywania cząstek stałych o różnej wielkości. Są skuteczne w usuwaniu pyłów i innych zanieczyszczeń z powietrza.
Filtry kartonowe - składają się z warstw kartonu lub papieru, które zatrzymują zanieczyszczenia, takie jak kurz i pył. Są stosunkowo tanie i łatwe w utrzymaniu.
Filtry HEPA - filtry wysokoskuteczne (High Efficiency Particulate Air) mogą zatrzymać nawet bardzo małe cząstki, zapewniając bardzo czyste powietrze. Są często stosowane w laboratoriach i salach operacyjnych.
Filtry węglowe - posiadają warstwę aktywowanego węgla, która absorbuje zapachy, dym, toksyny i inne substancje chemiczne. Idealne do eliminacji nieprzyjemnych woni.

Proces filtracji powietrza z oleju rozpoczyna się od zatrzymywania cząstek stałych, które mogą być szkodliwe dla maszyn i środowiska. Filtry powietrza, takie jak filtry workowe, kartonowe czy HEPA, odgrywają istotną rolę w procesie eliminacji zanieczyszczeń.

Kolejnym krokiem w filtracji jest usuwanie wilgoci z powietrza, co może być szczególnie istotne w branżach, gdzie nadmiar wilgoci może prowadzić do korozji lub degradacji produktów. W tym procesie stosuje się specjalne filtry lub osuszacze, które skutecznie absorbują wilgoć, zapobiegając potencjalnym szkodom.

Po zatrzymaniu cząstek stałych i usunięciu wilgoci, następuje etap eliminacji innych substancji niepożądanych, takich jak olej czy inne zanieczyszczenia chemiczne. Filtry węglowe są często wykorzystywane do usuwania tych substancji, działając jak magnes, który przyciąga i zatrzymuje szkodliwe związki chemiczne.

Filtracja powietrza z oleju znajduje zastosowanie w różnych branżach przemysłowych, gdzie czyste powietrze jest kluczowe dla zachowania efektywności i bezpieczeństwa procesów produkcyjnych. W sektorze produkcji żywności, filtry powietrza są niezbędne do utrzymania higieny i jakości produktów spożywczych, zapobiegając zanieczyszczeniom powietrza, które mogą wpłynąć negatywnie na jakość żywności. W przemyśle chemicznym, filtracja powietrza z oleju pomaga w oczyszczaniu powietrza z substancji toksycznych i szkodliwych, zapewniając bezpieczne warunki pracy dla pracowników i minimalizując ryzyko wypadków.

Oczyszczacze Powietrza

W walce ze smogiem spore zwycięstwo odniosły w ostatnich latach oczyszczacze powietrza, które efektywnie filtrują zanieczyszczenia i drobnoustroje, chroniąc nas przed infekcjami. Oczyszczacz powietrza to jednak nie jest tani zakup. Zanim więc zdecydujemy się na konkretny model, warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę.

Rodzaje Filtrów w Oczyszczaczach Powietrza:

Filtr wstępny - to filtr zamontowany tuż przy wlocie powietrza. Zbudowany jest zazwyczaj z drobnej siateczki. Jego zadanie polega na zatrzymaniu większych zanieczyszczeń, które mogłyby spowodować zapychanie się kolejnych filtrów.
Filtr HEPA (High Efficiency Particulate Air Filter) - oznacza wysokosprawny filtr powietrza. Zbudowany jest z niewielkich włókien, które tworzą mikroskopijne pory, a te są w stanie zatrzymać wszystkie cząstki stałe większe od 0,3 µm. Filtry HEPA wykonuje się z polipropylenu i mają charakterystyczny kształt harmonijki.
Filtry węglowe - Działa na zasadzie mechanicznego filtrowania zanieczyszczeń z przepływającego przez niego powietrza. Podłożem filtrującym jest węgiel aktywny.
Filtry wodne - Bardzo dobrze czyszczą powietrze z kurzu i drobnoustrojów i są w stanie oczyścić je także z sierści. Trzeba jednak uważać i regularnie wymieniać wodę, filtry wodne mogą bowiem być źródłem bakterii i pleśni.
Filtry jonowe - Część tego typu urządzeń (tradycyjne) generują jony ujemne, które w naturalny sposób łączą się z dodatnio naładowanymi cząstkami alergenów i kurzu. Utworzone molekuły są zbyt duże, aby unosić się swobodnie w powietrzu, ale osiadają na podłodze, meblach. Często też obszar w najbliższym otoczeniu filtra jonowego może być nieco bardziej zabrudzony (na ścianach i podłogach mogą tworzyć się ciemniejsze plamy).

Tabela: Porównanie rodzajów filtrów powietrza

Rodzaj filtra	Zastosowanie	Zalety	Wady
Filtry kabinowe	Samochody	Oczyszczanie powietrza w kabinie, ochrona przed pyłkami i zanieczyszczeniami	Wymagają regularnej wymiany
Filtry HEPA	Oczyszczacze powietrza, maski antysmogowe, przemysł	Wysoka skuteczność w usuwaniu drobnych cząstek	Konieczność wymiany, mogą być droższe
Filtry węglowe	Oczyszczacze powietrza, maski antysmogowe, przemysł	Absorpcja zapachów i substancji chemicznych	Ograniczona żywotność, konieczność wymiany
Filtry workowe	Przemysł	Skuteczne w zatrzymywaniu większych cząstek stałych	Mogą wymagać częstej wymiany w przypadku dużego zapylenia
Filtry plazmowe	Klimatyzatory	Eliminacja wirusów i bakterii	Możliwość generowania ozonu

tags: #filtry #zapobiegające #zanieczyszczeniom #powietrza #rodzaje #i