Wyciek oleju z turbosprężarki - przyczyny i rozwiązania

Szczegóły: Opublikowano: 22. December 2025

Umiejętność właściwej diagnostyki problemów, związanych z turbosprężarkami ma coraz większe znaczenie dla każdego mechanika, zajmującego się naprawami silników. Prawie wszystkie współczesne diesle są wyposażone w turbosprężarki. Turbodoładowanie jest nieodłączną częścią downsizingu silników benzynowych. Do warsztatów trafiać będzie coraz więcej benzyniaków z małolitrażowymi silnikami benzynowymi. Turboładowanie możemy też znaleźć na wyposażeniu luksusowych limuzyn.

Niekiedy zdarza się, że z turbiny zaczyna wyciekać olej. O czym może świadczyć wyciek oleju z turbiny? Jakie mogą być konsekwencje? Zachęcamy do zapoznania się z poniższym wpisem, gdzie odpowiadamy na te pytania.

Jak działa turbosprężarka i dlaczego potrzebuje oleju?

Turbosprężarka to zaawansowany technologicznie element silnika, który pozwala na zwiększenie mocy jednostki napędowej. Składa się z dwóch głównych części - turbiny napędzanej gazami wydechowymi oraz sprężarki wtłaczającej więcej powietrza do komory spalania. Aby działać prawidłowo i wytrzymywać wysokie obciążenia oraz temperatury, turbosprężarka wymaga stałego smarowania olejem. Dzięki odpowiedniemu smarowaniu elementy wirujące turbosprężarki mogą pracować z dużą prędkością i bez nadmiernego tarcia.

Jednak jeśli turbosprężarka zaczyna „puszczać olej”, oznacza to, że system smarowania nie działa prawidłowo. Olej, który powinien pozostać wewnątrz układu, przedostaje się na zewnątrz, co może prowadzić do różnych problemów, od dymienia z wydechu po uszkodzenie samej turbosprężarki.

Przyczyny wycieków oleju z turbosprężarki

Czy wycieki oleju z turbosprężarki są zawsze spowodowane przez awarię samej turbosprężarki? Takiej szybkiej diagnozy nie należy podejmować, ponieważ przyczyny mogą być całkiem prozaiczne.

Przeczytaj także: Sędziszów Filtr Powietrza do Astry H - Testy i Opinie

Wyciek oleju z turbiny? Olej w układzie dolotowym? Silne dymienie o czarnym lub niebieskim zabarwieniu? Te symptomy nie zawsze oznaczają, że turbosprężarka jest zużyta i trzeba ją wymienić.

Istnieje kilka najczęściej spotykanych przyczyn wycieków oleju, które nie powstały z winy samej turbosprężarki:

Utrudniony spływ oleju z turbo. Pamiętajmy, że olej dostarczany jest do turbosprężarki pod ciśnieniem, ale opuszcza ją już tylko siłą grawitacji. Jakakolwiek blokada spływu będzie skutkowała gromadzeniem się zbyt dużej ilości oleju w korpusie środkowym i doprowadzi w konsekwencji do wycieku. Dzieje się tak na przykład z powodu zagięcia lub wgniecenia przewodu spustowego lub nieodpowiednio dobranej uszczelki. Olej po przepracowaniu na łożyskowaniu turbosprężarki, spływa grawitacyjnie do miski olejowej. Jakiekolwiek ograniczenie średnicy przepływu w przewodzie spustowym powoduje nadmierne nagromadzenie się oleju w korpusie środkowym turbosprężarki. Gdy ilość oleju przekroczy graniczną ilość, odrzutnik nie nadąża odprowadzać go do kanałów spływowych.
Nadciśnienie w skrzyni korbowej silnika. Najczęściej przyczyna leży w zużytej odmie, która odpowiedzialna jest za odpowietrzenie skrzyni. Kiedy nie działa prawidłowo, nadciśnienie w skrzyni utrzymuje się i utrudnia swobodny spływ oleju z turbosprężarki. Dodatkowym elementem, który ma wpływ na utrzymywanie się nadciśnienia w skrzyni korbowej jest zużyta, zapchana odma. Nadciśnienie, spowodowane np. przedmuchami silnika, utrudnia swobodny spływ oleju z turbosprężarki.
Zbyt wysoki poziom oleju. Ten problem najczęściej wiąże się z regeneracją filtra DPF. Poza przypadkiem przelania oleju w silniku, przykład ten często spowodowany jest przez wzrost poziomu oleju ponad dopuszczalny poziom wskutek przedostawania się doń paliwa ,podczas nieudanej próby wypalenia filtra cząstek stałych. W szczególności ma to miejsce gdy auto użytkowane jest na krótkich odcinkach, tylko w jeździe miejskiej. Proces wypalenia filtra cząstek stałych, któremu towarzyszy dotrysk paliwa, nie zdąży się ukończyć na krótkim odcinku i podlega ponownej próbie przy kolejnym uruchomieniu silnika.
Zapchany filtr powietrza. Kolejnym winnym awarii może być zapchany filtr powietrza, który nie był przez bardzo długi czas wymieniany. Podobne efekty dają inne problemy, np. ograniczenie przepustowości rury, doprowadzającej powietrze do filtra powietrza (zagięcie/zapchanie).
Niewłaściwa turbosprężarka. Wycieki oleju ze strony kompresji i turbiny mogą być powodowane także przez to, że w samochodzie została zamontowana niewłaściwa turbosprężarka. Może to być wynikiem błędu przy doborze części albo celowego działania.

Jakakolwiek ingerencja w wartości ciśnienia powietrza po stronie kompresji czy też spalin po stronie wydechowej (np. wycięcie filtra DPF) może i często prowadzi do zaburzenia wartości ciśnień, co może skutkować pojawieniem się wycieków oleju.

Inne potencjalne przyczyny wycieków oleju:

Przeciążenie układu smarowania: Wysokie ciśnienie oleju w systemie może powodować, że olej przedostaje się przez uszczelnienia turbosprężarki. Problem ten często występuje w samochodach z nadmiernie zużytym lub zanieczyszczonym olejem.
Zużyte lub uszkodzone uszczelniacze: Z czasem mogą ulec zużyciu lub uszkodzeniu, szczególnie jeśli turbosprężarka jest często przeciążana lub silnik pracuje na bardzo wysokich obrotach. W efekcie olej zaczyna przedostawać się na zewnątrz, co może prowadzić do wycieków i zadymienia.
Niewłaściwy poziom oleju: Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom oleju może prowadzić do problemów z turbosprężarką. Zbyt niski poziom oleju sprawia, że elementy wirujące nie są odpowiednio smarowane, co prowadzi do ich nadmiernego zużycia i przegrzewania. Z kolei zbyt wysoki poziom oleju może powodować wzrost ciśnienia i wycieki.
Niewłaściwa praca systemu odmy: Jeśli system ten nie działa prawidłowo, ciśnienie w misce olejowej może wzrosnąć, co prowadzi do wycieku oleju przez turbosprężarkę. Problemy z systemem odmy mogą być spowodowane zatkaniem przewodów lub uszkodzeniem zaworów.

Należy pamiętać że produkowane obecnie turbosprężarki rozpędzają się do zawrotnych prędkości, najmniejsze z nich nawet ponad 300 tys. obr/min. Dodatkowo temperatury panujące w silnikach sięgają odpowiednio: 680 stopni dla Diesel’a oraz 1050 stopni dla silnika benzynowego. Nagłe wyłączenie silnika po jeździe z dużą prędkością (np. na autostradzie) powoduje, iż smarowanie praktycznie zanika, a turbosprężarka obraca się ciągle z dużą prędkością przez jakiś czas, zanim ostatecznie wyhamuje. Skutkuje to zapiekaniem się oleju tworzącego film olejowy w przestrzeni pomiędzy łożyskami a wałkiem turbiny.

Objawy wskazujące na wyciek oleju z turbosprężarki

Jakie sygnały mogą świadczyć o tym, że turbosprężarka puszcza olej? Oto kilka objawów, które warto monitorować:

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr w Vespa LX 50?

Dymienie z wydechu - niebieski lub biały dym wydobywający się z wydechu to często objaw wyciekającego oleju. Niebieski dym może wskazywać na spalanie oleju w komorze spalania, co świadczy o problemach z turbosprężarką.
Wzrost zużycia oleju - jeśli zauważasz, że poziom oleju w silniku regularnie spada, mimo że nie ma wycieków na zewnątrz, może to oznaczać, że olej przedostaje się do układu dolotowego i jest spalany.
Brak mocy - wyciek oleju może wpływać na wydajność turbosprężarki, co skutkuje spadkiem mocy silnika i gorszym przyspieszeniem.
Ślady oleju w okolicy turbosprężarki - jeśli zauważysz ślady oleju w okolicy turbosprężarki lub w przewodach dolotowych, może to świadczyć o wycieku oleju.

Jak zapobiegać wyciekom oleju w turbosprężarce?

Aby zapobiegać wyciekom oleju i utrzymać turbosprężarkę w dobrym stanie, warto przestrzegać kilku zasad:

Regularna wymiana oleju i filtrów. Wymiana oleju i filtrów to podstawowy zabieg, który pozwala utrzymać turbosprężarkę w dobrym stanie. Stosowanie wysokiej jakości oleju o odpowiednich parametrach zapewnia prawidłowe smarowanie i chroni turbosprężarkę przed zużyciem.
Kontrola poziomu oleju i jego jakości. Regularne sprawdzanie poziomu oleju w silniku to prosty sposób na zapobieganie problemom z turbosprężarką. Ważne jest także, aby olej był odpowiedniej jakości i zgodny z zaleceniami producenta pojazdu.
Czyszczenie układu dolotowego i przewodów odprowadzających. Czystość układu dolotowego i przewodów odprowadzających olej ma kluczowe znaczenie dla prawidłowej pracy turbosprężarki. Zatkane przewody mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia i wycieków oleju, dlatego warto je regularnie kontrolować i, jeśli to konieczne, czyścić.
Unikanie nadmiernego obciążania turbosprężarki. Turbosprężarka, choć wytrzymała, nie jest niezniszczalna. Nadmierne obciążanie silnika, częsta jazda na wysokich obrotach lub nagłe przyspieszenia mogą przyspieszyć zużycie turbosprężarki i prowadzić do wycieków. Warto pamiętać, że odpowiednia eksploatacja samochodu to podstawa długiej żywotności turbosprężarki.

Warto również zapytać kierowcę, czy pamiętał o tym, aby po długiej lub wymagającej jeździe pamiętał pozostawić silnik biegu jałowym przez ok. 2 minut.

System uszczelnienia turbosprężarki

Aby poznać przyczyny powstawania wycieków oleju, warto przypomnieć jak działa system uszczelnienia turbosprężarki. Jest to system, a więc układ konkretnych elementów konstrukcyjnych i zasad ich działania, który przekłada się na prawidłową pracę turbosprężarki. Podstawowym warunkiem działania systemu uszczelnienia jest to, że turbosprężarka musi pracować. Kiedy układ wirujący się obraca, wówczas po obu stronach: wydechowej i kompresji wytwarza się odpowiednio ciśnienie spalin oraz powietrza. Wartość jednego i drugiego zawsze przewyższa wartość ciśnienia oleju na łożyskowaniu i to właśnie balans ciśnień uniemożliwia olejowi wycieki na którąkolwiek ze stron.

Komponenty dopełniające funkcję uszczelnienia:

Odrzutnik oleju - jako część integralna wałka po stronie koła turbiny wskutek działania siły odśrodkowej rozbryzguje nadmiar oleju, który następnie kanałami olejowymi przedostaje się do otworu spływowego turbosprężarki.
Odrzutnik po stronie kompresji pełni tę samą funkcję, z tą różnicą, że nie jest częścią wałka, a odrębnym elementem który na wałek jest nakładany.
Dodatkowo po obu stronach występują pierścienie uszczelniające, które powstrzymują olej przed wyciekami na każdą ze stron.

Należy zaznaczyć, że system uszczelnienia działa prawidłowo, gdy wszystkie jego elementy działają sprawnie. W przypadku niedomagania któregokolwiek z nich, może to wpływać na pozostałe i ostatecznie doprowadzić do powstania wycieku.

Regeneracja turbosprężarki

Regeneracja turbosprężarki to często tańsza alternatywa niż zakup nowej części, szczególnie jeśli turbosprężarka ma jedynie niewielkie uszkodzenia. Dobrze przeprowadzona regeneracja może przywrócić pełną sprawność turbosprężarki i zapobiec dalszym wyciekom oleju. Warto jednak wybrać sprawdzony warsztat, który specjalizuje się w regeneracji turbosprężarek i stosuje wysokiej jakości części zamienne.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Duux: konserwacja filtra

tags: #filtr #powietrza #wyciek #z #turbo #przyczyny