Rodzaje Filtrów Powietrza – Kompleksowy Przewodnik

Szczegóły: Opublikowano: 27. November 2025

Czy wiesz, że skuteczność oczyszczania powietrza nie zależy tylko od mocy urządzenia, lecz przede wszystkim - od zastosowanych w nim filtrach? To właśnie one decydują o tym, jak skutecznie domowe AGD usuwa zanieczyszczenia powietrza i poprawia jakość powietrza, którym oddychasz na co dzień.

Filtry powietrza znajdują dziś zastosowanie w wielu urządzeniach - od oczyszczaczy, przez osuszacze, klimatyzatory, klimatory ewaporacyjne, aż po odkurzacze. Dzięki nim sprzęty te stają się sprzymierzeńcami nie tylko alergików, ale wszystkich, którzy chcą zadbać o zdrowie, komfort i lepszy mikroklimat w domu.

Rodzaje Filtrów Powietrza

W domowych urządzeniach AGD wykorzystywane są różne rodzaje filtrów, a każdy z nich odpowiada za eliminację określonych zanieczyszczeń. Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań znajdują się filtr HEPA i węglowy, filtr wstępny oraz wodny. Stosuje się je w różnych kombinacjach, w zależności od rodzaju sprzętu i jego przeznaczenia.

Filtr Wstępny

Filtr wstępny to pierwsza linia obrony w urządzeniach oczyszczających powietrze. Jego zadaniem jest zatrzymywanie największych, widocznych gołym okiem zanieczyszczeń: kurzu, sierści zwierząt, włókien tkanin, pyłków roślin, a nawet drobnych owadów. Dzięki niemu powietrze trafiające do bardziej zaawansowanych filtrów (np. HEPA i węglowy) jest wstępnie oczyszczone - a same filtry główne są mniej obciążone i dłużej zachowują swoją skuteczność.

Filtr wstępny jest najczęściej wielorazowy i nadaje się do mycia, co czyni go wyjątkowo wygodnym i ekonomicznym.

Przeczytaj także: Sędziszów Filtr Powietrza do Astry H - Testy i Opinie

Filtr Nylonowy

Filtr nylonowy to element systemu filtracji, który zazwyczaj znajduje się za klasycznym filtrem wstępnym i stanowi drugi etap oczyszczania powietrza. Wykonany z gęsto plecionej siatki nylonowej, zatrzymuje większe cząsteczki zanieczyszczeń, które nie zostały wychwycone wcześniej - takie jak kurz, włókna, sierść zwierząt czy większe pyłki roślin.

Choć nie oczyszcza powietrza z alergenów, smogu czy drobnoustrojów, jego zadaniem jest odciążenie dokładniejszych filtrów, takich jak HEPA czy węglowy. Filtr nylonowy stosuje się m.in. w oczyszczaczach powietrza, osuszaczach oraz klimatyzatorach. Jego dużą zaletą jest to, że można go łatwo wyjąć, opłukać pod bieżącą wodą i ponownie zamontować.

Filtr Węglowy

Kiedy myślisz o czystym powietrzu, najpewniej wyobrażasz sobie brak kurzu, pyłków i alergenów. A co z zapachami? Albo z tym, czego nie widzisz - jak lotne związki organiczne. Właśnie tu do akcji wkracza filtr węglowy, czyli niepozorny, ale bardzo skuteczny element oczyszczaczy powietrza.

Filtr węglowy to specjalny materiał pokryty warstwą aktywnego węgla, który pochłania zapachy i szkodliwe związki chemiczne. szkodliwe VOC (np. To dzięki temu filtr węglowy poprawia komfort oddychania nie tylko w sensie fizycznym, ale też - sensorycznym. Powietrze staje się po prostu świeższe i bardziej neutralne.

Filtr HEPA

Filtr HEPA to jeden z najskuteczniejszych filtrów stosowanych w urządzeniach AGD do oczyszczania powietrza. Nazwa HEPA to skrót od angielskiego High Efficiency Particulate Air, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wysokowydajny filtr cząstek stałych”. Jego zadaniem jest wychwytywanie nawet najdrobniejszych cząsteczek - usuwa z powietrza do 99,97% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona. Oznacza to, że skutecznie eliminuje m.in. pyłki roślin (np. drobne zanieczyszczenia mechaniczne (np.

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr w Vespa LX 50?

Dzięki tak wysokiej skuteczności filtr HEPA jest szczególnie polecany alergikom oraz osobom, które chcą zadbać o czyste i zdrowe powietrze w swoim domu. Występuje najczęściej w oczyszczaczach powietrza i odkurzaczach, jednak posiadają go również nowoczesne wentylatory bezłopatkowe, takie jak Yoer X-Aero.

Klasy Filtrów HEPA

Filtry HEPA dzielą się na kilka klas, które określają ich skuteczność w zatrzymywaniu cząstek stałych:

E10-E12 - tzw. podstawowe filtry HEPA, zatrzymują od 85% do 99,5% cząsteczek.
H13 - filtr wysokiej klasy, który eliminuje aż 99,95% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona.
H14 - filtr klasy medycznej, usuwający nawet 99,995% zanieczyszczeń.

Rodzaje Filtrów HEPA

Filtry zmywalne - wykonane z wytrzymałego poliestru.
Filtry niezmywalne - produkowane z celulozy, strukturą przypominają cienką kartkę papieru.
Filtry zintegrowane - stanowią połączenie kilku warstw filtracyjnych, np. filtra HEPA z filtrem węglowym lub wstępnym.

Filtr Wodny

Filtr wodny to element wykorzystywany w klimatyzatorach ewaporacyjnych, czyli urządzeniach, które chłodzą pomieszczenia w naturalny sposób - bez stosowania chemicznych czynników chłodniczych. Wewnątrz klimatyzera znajduje się specjalna mata nasączona wodą, przez którą odbywa się przepływ powietrza.

Główna rola filtra wodnego to funkcja nawilżania powietrza. Choć nie jest to filtr typowo oczyszczający, filtr wodny wychwytuje drobne zanieczyszczenia, takie jak kurz, włókna czy pyłki. Działa więc jak bardzo delikatna bariera, która może częściowo oczyścić powietrze z największych cząstek.

Dodatkowe Funkcje Oczyszczania Powietrza

Filtry mechaniczne to nie jedyne sposoby na oczyszczenie powietrza z unoszących się w nim zanieczyszczeń. Nie bez powodu oczyszczacze powietrza, nawilżacze, a także wentylatory i kolimatory coraz częściej wyposażane są w dodatkowe funkcje nawilżania i jonizacji powietrza. Są to metody wspomagające dobre oczyszczanie powietrza, realnie poprawiające jego jakość i tworzące zdrowy mikroklimat w domowych przestrzeniach.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Duux: konserwacja filtra

Jonizator Powietrza

Jonizacja polega na wytwarzaniu jonów ujemnych, które przyłączają się do cząsteczek zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu - takich jak kurz, dym, pyłki czy alergeny. Dzięki temu stają się one cięższe, szybciej opadają lub są łatwiej wyłapywane przez filtry w urządzeniu. To prosty sposób na wspomaganie oczyszczania powietrza i poprawę jego jakości w pomieszczeniach.

Nawilżacz Powietrza

Poprawia komfort oddychania i ogranicza unoszenie się pyłu oraz kurzu, co ułatwia utrzymanie czystszego powietrza w pomieszczeniach. Odpowiednia wilgotność sprzyja również lepszemu samopoczuciu, chroni śluzówki przed wysychaniem i zmniejsza podatność na infekcje. Dodatkowo regularne nawilżanie powietrza wspiera kondycję skóry, włosów i paznokci.

Klasy Filtracji

G4? F7? a może M5? Te tajemnicze kody oznaczają klasę filtracji, czyli jak dokładnie zostanie oczyszczone powietrze zanim dotrze do naszych domowników. Cząsteczki unoszące się w powietrzu mają różne rozmiary. Filtr do rekuperatora bądź oczyszczacza powietrza ma za zadanie wychwycić jak najwięcej z nich.

Podstawowym poziomem są tzn filtry wstępne. Oznaczone klasą G1, G2, G3 bądź (najczęściej spotykaną w filtrach do rekuperacji i filtrach do oczyszczaczy powietrza) G4.Filtry G4 zatrzymają z powodzeniem:- drobny piasek- kurz- sierść
Drugim poziomem chroniącym nas przed zanieczyszczeniami są tzw. filtry dokładne oznaczone klasą F7 (często stosowane) oraz F9Filtry F7 zatrzymają to co filtr klasy M5 oraz:- pyłki roślin- smog- zarodniki grzybów- w pewnym stopniu również dym tytoniowy
Ostatnim bastionem chroniącym nas przed zanieczyszczeniami są tzw. filtry HEPA (ang. High Efficiency Particulate Air).

Filtry Powietrza w Systemach Wentylacyjnych

Filtry powietrza odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu systemów wentylacyjnych, zarówno nawiewnych, jak i wywiewnych. W systemach nawiewnych oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń, chroniąc komponenty, takie jak wymienniki ciepła i wentylatory, przed uszkodzeniami.

Filtry powietrza stosowane w systemach wentylacyjnych można podzielić na trzy podstawowe grupy: wstępne, dokładne i absolutne. Filtry wstępne są pierwszym etapem filtracji, usuwając z powietrza największe zanieczyszczenia, takie jak kurz czy pył. Chronią elementy systemów wentylacyjnych, takie jak wentylatory i wymienniki ciepła przed uszkodzeniem. Filtry dokładne stanowią drugi stopień filtracji, zatrzymując mniejsze cząsteczki, takie jak drobny pył czy mikroorganizmy. Filtry absolutne to trzeci stopień filtracji, stosowany w miejscach o najwyższych wymaganiach higienicznych, takich jak szpitale, czy laboratoria. Te filtry charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością zatrzymywania nawet submikronowych cząstek.

Normy europejskie precyzyjnie określają klasy filtrów w zależności od ich skuteczności. Przykładowo filtry wstępne są oznaczane jako G1-G4, filtry dokładne jako M5-M6 i F7-F9, a filtry absolutne jako H10-H14 (HEPA) lub U15-U17 (ULPA).

Materiały filtracyjne stosowane w filtrach powietrza to najczęściej włókna szklane, polipropylenowe lub syntetyczne, które zapewniają wysoką skuteczność przy niskim oporze przepływu.

Wymiana i Konserwacja Filtrów

Regularna wymiana i konserwacja filtrów to kluczowe działania zapewniające sprawność systemów wentylacyjnych, optymalną jakość powietrza oraz długą żywotność instalacji. Okresy wymiany filtrów zależą od rodzaju filtra oraz warunków pracy instalacji.

Filtry wstępne - należy wymieniać co 3-6 miesięcy, w zależności od poziomu zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego.

Procedury konserwacji obejmują kontrolę stanu filtrów, czyszczenie instalacji i regularne sprawdzanie szczelności systemu. Zaniedbanie wymiany filtrów i ich konserwacji może prowadzić do zwiększenia kosztów eksploatacyjnych, obniżenia jakości powietrza oraz uszkodzenia elementów systemu, takich jak wymienniki ciepła czy wentylatory. Regularna kontrola i odpowiednia konserwacja to najlepszy sposób na utrzymanie sprawnego działania systemów wentylacyjnych.

Sprawność czystego filtra zaraz po jego zainstalowaniu jest niższa niż znamionowa i wzrasta w miarę osadzania się na powierzchni filtracyjnej zanieczyszczeń. Warstwa pyłu osadzona na przegrodzie filtracyjnej tworzy tzw. wtórną warstwę filtracyjną. Niemniej jednak wzrastają jednocześnie opory przepływu powietrza.

Filtry EPA, HEPA i ULPA

Najważniejszym filtrem w oczyszczaczu, który w największym stopniu odpowiada za wychwytywanie zanieczyszczeń powietrza, jest filtr EPA, HEPA lub ULPA. Wśród wysoko skutecznych filtrów wyróżnić należy filtry z grupy ULPA (z ang. Ultra Low Penetration Air) - czyli tzw. filtry absolutne. Wykorzystuje się je w miejscach, które z założenia muszą spełniać niezwykle restrykcyjne wymogi w zakresie czystości powietrza, np. W domowych oczyszczaczach powietrza najczęściej stosuje się filtry EPA i HEPA, przy czym te drugie są preferowane ze względu na niezwykle wysoką skuteczność.

Oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA to jedno z popularniejszych i najczęściej wybieranych rozwiązań. Filtr HEPA zbudowany jest z włókna szklanego lub innego tworzywa sztucznego. Co ważne - materiał złożony jest w harmonijkę, która zapewnia optymalną powierzchnię filtracji i niskie opory przepływu powietrza. Całość osadzona jest w plastikowej ramce. Dodatkowo na ramce umieszcza się specjalistyczną gąbkę, która zapewnia szczelność całej konstrukcji.

Częstotliwość Wymiany Filtrów

Częstotliwość wymiany filtrów w oczyszczaczu powietrza zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj filtra, intensywność użytkowania urządzenia oraz jakość powietrza w pomieszczeniu. Tego typu filtrów nie można czyścić pod bieżącą wodą, dlatego konieczna jest ich regularna wymiana, przeważnie co 6-12 miesięcy. Warto pamiętać, że jeśli oczyszczacz jest używany intensywnie lub w środowisku o wysokim poziomie zanieczyszczeń (np.

Filtry węglowe wymienia się przeważnie co 3-6 miesięcy, chyba że są to filtry zmywalne - te można wymieniać z tą samą częstotliwością co filtry HEPA. Należy jednak pamiętać, że filtry węglowe, które szczególnie intensywnie absorbują zapachy i lotne związki organiczne (LZO), mogą szybciej tracić swoją zdolność do neutralizacji zanieczyszczeń.
Filtry wstępne można czyścić wielokrotnie i dlatego nie wymagają częstej wymiany.

Jak Wybrać Odpowiedni Oczyszczacz Powietrza?

Optymalnym rozwiązaniem do użytku domowego jest wybór oczyszczacza powietrza, który będzie wyposażony w łatwy do utrzymania w czystości filtr wstępny, efektywny filtr węglowy oraz niezwykle skuteczny filtr HEPA. Nie warto inwestować w tanie oczyszczacze z filtrem EPA, gdyż ten prawdopodobnie nie spełni Twoich oczekiwań. Nie można przy tym zapominać, że oczyszczacz powietrza będzie działał sprawnie tylko wówczas, gdy będziesz go regularnie czyścić i wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta.

Przy wyborze zwróć uwagę na urządzenia, które posiadają wskaźnik efektywności oczyszczacza Clean Air Delivery Rate (CADR), mierzący ilość oczyszczonego powietrza w ciągu jednej minuty (CFM) podczas pracy urządzenia na maksymalnej prędkości. Im wyższy CADR, tym większa powierzchnia, którą urządzenie może skutecznie oczyścić. Dla skutecznego oczyszczania CADR powinien wynosić co najmniej dwie trzecie powierzchni pomieszczenia w stopach kwadratowych. Na przykład, dla pomieszczenia o powierzchni 150 stóp kwadratowych (ok.

Filtry Powietrza w Rekuperacji

Niezależnie, czy ma się filtry o niższej, czy wyższej klasie filtracji, najważniejsze jest, aby dbać o urządzenie i regularnie wymieniać filtry.

Filtry Kasetowe vs. Filtry Kieszeniowe

Filtry kasetowe to specjalne filtry zapewniające wysoką skuteczność. Są używane w klimatyzacji, wentylacji i rekuperacji, wykonane z włókien szklanych lub syntetycznych. Są umieszczone w specjalnych kasetach, co ułatwia ich wymianę. Filtry kasetowe zatrzymują pył, kurz, pleśnie, bakterie i inne szkodliwe substancje, poprawiając jakość powietrza. Ich wymiana jest łatwa i zależy od stopnia zanieczyszczenia powietrza i warunków otoczenia.

Filtry powietrza kieszeniowe to specjalne filtry wykonane z kilku warstw materiału filtracyjnego, zszytych w kształt kieszeni. Są stosowane w urządzeniach klimatyzacyjnych, wentylacyjnych i rekuperacyjnych do zatrzymywania pyłów, kurzu, pleśni, bakterii i wirusów. Filtry kieszeniowe są efektywne dzięki większej powierzchni filtracyjnej oraz stosunkowo łatwe w montażu i wymianie, jednakże są droższe od filtrów kasetowych, a także mają gorszy wpływ na system wentylacji mechanicznej.

Jeśli jesteś alergikiem, do pomieszczeń zamontuj filtry zgrubne HEPA (filtr kasetowy węglowy). To dokładniejszy filtr, dzięki któremu do domu nie dostaną się nawet najmniejsze zanieczyszczenia.

Klasyfikacja Filtrów Powietrza (Norma PN-EN ISO 16890-1E)

Przez długi czas obowiązywała europejska norma EN779 określająca to jakie parametry musi spełniać filtr by należeć do klas filtracji G, M, F, czy wyższych. Od kilku lat dobrze znana klasyfikacja filtrów powietrza została zastąpiona przez normę PN-EN ISCO 16890-1E.

Stara Metoda Klasyfikacji Filtrów (PN-EN779)

Stara norma opierała się na mierzeniu średniej skuteczności filtracji dla cząstek 0,4 µm. W nowej ten system został zmieniony na bardziej dokładny.

Filtrami charakteryzującymi się najmniejszą skutecznością były filtry klasy G, a tych klas były cztery. Każda kolejna klasa podwyższała skuteczność w wyłapywaniu cząstek stałych o określonych wielkościach. Skuteczność filtrów G4, czyli najbardziej dokładnych w tej kategorii kończyła się na wyłapywaniu roztoczy, pyłu węglowego czy sierści zwierząt.

Kolejną klasą filtrów były filtry średnio dokładne. W tym wypadku filtr M6 potrafił wyłapywać nawet spaliny czy wirusy, chociaż jego skuteczność w tej materii nie była wysoka.

Najdokładniejsze filtry określano klasą F i były to filtry dokładne. Filtry dokładne bardzo dobrze radziły sobie z filtracją większości zanieczyszczeń mierzonych starą metodą.

Na rynku dostępne są również filtry wysoko skuteczne: EPA, HEPA i ULPA, ale nowa norma 16890 się do nich nie odnosi. Filtry z tej kategorii charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością na poziomie 99,999,995%.

Nowy Sposób Klasyfikacji (ISO 16890)

Nowa norma ma bardziej szczegółowo opisywać skuteczność filtrów. Podstawowym problemem w określaniu skuteczności filtrów jest ich eksploatacja i warunki pracy. Dodatkowo filtry wytwarzane są z wielu tkanin filtracyjnych co dodatkowo utrudnia odpowiednią klasyfikację.

W nowej normie ISO 16890 występuje dużo więcej wskaźników opisujących kategorię konkretnego filtru. Podczas gdy w starej normie skuteczność filtru była określana na bazie cząstek o wielkości 0,4 µm tak w ISO 16890 oblicza się skuteczność filtracji na bazie trzech wielkości PM1 (0,3-1,0 µm), PM2,5 (0,3-2,5 µm) i PM10 (0,3-10 µm). Po dokonaniu pomiarów filtr przypisuje się do odpowiedniej grupy nazwanej Coarse.

W tym miejscu warto powiedzieć co znaczą określenia PM1, PM2,5 i PM10. Odnoszą się one do wielkości cząstek stałych mniejszych od 1; 2,5 i 10 mikronów.

ISO ePM1 - wielkość wirusów i gazów spalinowych
ISO ePM2,5 - wielkość bakterii i pyłków
ISO ePM10 - wielkość pyłu pustynnego
ISCO coarse - wielkość piasku i włosów

Skuteczność wyłapywania cząstek stałych stopniowana jest w skali 5% a wynik pomiaru zaokrąglany jest w dół. Gdy taka skuteczność nie zostanie osiągnięta filtr trafia do grupy Coarse.

Na pewno bardziej dokładny i zawierający więcej informacji, które mogą być przydatne przy podejmowaniu decyzji zakupowej.

tags: #filtr #powietrza #rodzaje