Filtry Powietrza Przemysłowe: Rodzaje i Zastosowanie

Szczegóły: Opublikowano: 01. December 2025

Filtry powietrza to niezbędny element każdego systemu wentylacyjnego - zapewniają czyste powietrze, chronią instalacje i wpływają na komfort użytkowników. Z naszego przewodnika dowiesz się, jakie są rodzaje filtrów, jak działają, na co zwrócić uwagę przy ich wyborze i jak prawidłowo je konserwować, aby system wentylacyjny działał efektywnie przez lata.

Rola i Znaczenie Filtracji Powietrza

Filtracja powietrza to proces kluczowy dla utrzymania czystości powietrza w systemach wentylacyjnych, mający na celu usuwanie zanieczyszczeń i ochronę zarówno użytkowników pomieszczeń, jak i elementów instalacji. Dobór odpowiednich mechanizmów filtracji i optymalizacja parametrów pozwalają nie tylko na poprawę jakości powietrza, ale także na ochronę elementów instalacji wentylacyjnych przed uszkodzeniami i wydłużenie ich żywotności.

Filtry powietrza odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu systemów wentylacyjnych, zarówno nawiewnych, jak i wywiewnych. W systemach nawiewnych oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń, chroniąc komponenty, takie jak wymienniki ciepła i wentylatory, przed uszkodzeniami.

Efektywność filtracji zależy od kilku kluczowych parametrów. Jednym z nich jest skuteczność filtracji, czyli zdolność filtra do zatrzymywania zanieczyszczeń o różnych rozmiarach. Kolejnym istotnym czynnikiem jest opór przepływu powietrza, który powinien być jak najniższy, aby ograniczyć zużycie energii i uniknąć przeciążeń systemu. Chłonność pyłowa, czyli zdolność filtra do magazynowania zanieczyszczeń, określa, jak długo filtr może działać bez konieczności wymiany.

Rodzaje Filtrów Powietrza

Filtry powietrza stosowane w systemach wentylacyjnych można podzielić na trzy podstawowe grupy: wstępne, dokładne i absolutne.

Przeczytaj także: Zastosowanie filtrów w produkcji

Filtry wstępne są pierwszym etapem filtracji, usuwając z powietrza największe zanieczyszczenia, takie jak kurz czy pył. Chronią elementy systemów wentylacyjnych, takie jak wentylatory i wymienniki ciepła przed uszkodzeniem.
Filtry dokładne stanowią drugi stopień filtracji, zatrzymując mniejsze cząsteczki, takie jak drobny pył czy mikroorganizmy.
Filtry absolutne to trzeci stopień filtracji, stosowany w miejscach o najwyższych wymaganiach higienicznych, takich jak szpitale, czy laboratoria. Te filtry charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością zatrzymywania nawet submikronowych cząstek.

Normy europejskie precyzyjnie określają klasy filtrów w zależności od ich skuteczności. Przykładowo filtry wstępne są oznaczane jako G1-G4, filtry dokładne jako M5-M6 i F7-F9, a filtry absolutne jako H10-H14 (HEPA) lub U15-U17 (ULPA).

Materiały filtracyjne stosowane w filtrach powietrza to najczęściej włókna szklane, polipropylenowe lub syntetyczne, które zapewniają wysoką skuteczność przy niskim oporze przepływu.

Podział Filtrów Powietrza ze względu na Zastosowanie i Skuteczność

Filtry powietrza dzielą się na kilka głównych typów w zależności od ich zastosowania i skuteczności.

Filtry mechaniczne (siatkowe, plisowane, kieszeniowe) zatrzymują cząstki stałe. W zależności od gęstości medium filtracyjnego mogą wychwytywać różne frakcje cząsteczek.
Filtry węglowe pochłaniają zapachy i związki chemiczne. Zawierają aktywowany węgiel, który skutecznie adsorbuje lotne związki organiczne, gazy oraz nieprzyjemne zapachy. Są stosowane w klimatyzacji, wentylacji, a także w systemach przemysłowych.
Filtry HEPA (High Efficiency Particulate Air) i ULPA (Ultra Low Penetration Air) skutecznie eliminują drobne zanieczyszczenia, wirusy i bakterie. Filtry HEPA H13-H14 eliminują 99,95-99,995% zanieczyszczeń o wielkości 0,3 mikrona, dzięki czemu są stosowane w szpitalach, laboratoriach i systemach wentylacyjnych. Filtry ULPA U15-U17 zapewniają jeszcze wyższą skuteczność (99,9995%) i są wykorzystywane w pomieszczeniach o najwyższych wymaganiach czystości.
Filtry elektrostatyczne wykorzystują ładunki elektryczne do przyciągania cząsteczek kurzu, dymu czy alergenów. Zanieczyszczenia osiadają na płytkach kolektora, dzięki czemu filtr może być wielokrotnie używany po oczyszczeniu.
Filtry fotokatalityczne wykorzystują reakcję fotokatalizy - pod wpływem promieniowania UV i tlenku tytanu rozkładają zanieczyszczenia chemiczne, bakterie i wirusy na nieszkodliwe substancje.
Filtry wodne wykorzystują wodę do zatrzymywania zanieczyszczeń, jednocześnie podnosząc wilgotność powietrza.

Filtry HEPA są przeznaczone do usuwania pyłków, zarodników pleśni czy bakterii. Skuteczność 99,999%, dokładność fitracji do 0,1 mikrona.

Filtry węglowe działają na zasadzie adsorpcji, usuwając z powietrza gazy, zapachy oraz szkodliwe substancje chemiczne. Używają pola elektrycznego do wychwytywania naładowanych cząsteczek pyłu i dymu. Wyposażone w mechanizm automatycznego oczyszczania medium filtracyjnego.

Przeczytaj także: Sędziszów Filtr Powietrza do Astry H - Testy i Opinie

Przykłady filtrów powietrza

W samochodzie osobowym z silnikiem spalinowym stosuje się tzw. panelowy filtr papierowy o budowie plisowanej, czyli akordeonowej. Zarówno w silnikach gaźnikowych, jak i niektórych z wtryskiem paliwa (głównie w starszych pojazdach) stosuje się zwykle cylindryczny filtr powietrza, zazwyczaj o średnicy od 100 do 400 mm. Składane filtry papierowe stały się niemal wyłącznym wyposażeniem silników samochodów osobowych, ponieważ są wydajne, łatwe w wymianie i ekonomiczne.

Elementy z pianki poliuretanowej zwilżonej olejem są stosowane w niektórych filtrach powietrza dostępnych na aftermarkecie. Filtry piankowe są nadal powszechnie stosowane w sprężarkach powietrza do narzędzi pneumatycznych o mocy 5 KM (3,7 kW). W przeszłości bawełna była stosowana w bardzo ograniczonym zakresie w oryginalnych samochodowych filtrach powietrza. Siatka ze stali nierdzewnej to kolejny przykład materiału, które przepuszcza więcej powietrza. Siatka ze stali nierdzewnej występuje w różnych rozmiarach oczka, dzięki czemu dostępne są różne standardy filtracji.

Zastosowanie Filtrów Powietrza w Przemyśle

Filtry przemysłowe powietrza gwarantują odpowiednio czyste powietrze w procesach produkcyjnych. Są stosowane dla ochrony urządzeń, ale także dla ochrony pracowników i zapewnienia komfortu w środowisku pracy. W zależności od wymagań eliminują z powietrza zanieczyszczenia pyłów, kurzu, dymów, drobnoustrojów, ale też neutarlizują zanieczyszczenia złowonne.

Są to filtry najczęściej stosowane w systemach wentylacji i klimatyzacji biur, obiektów użyteczności publicznej oraz w wentylacjach i nawiewach przemysłowych.

W produkcji żywności ważne jest utrzymanie odpowiedniej czystości powietrza, aby zapobiec kontaminacji. W produkcji komponentów elektronicznych czystość powietrza jest krytyczna.

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr w Vespa LX 50?

Dobór odpowiedniego filtra powietrza zależy od specyfiki branży oraz rodzaju zanieczyszczeń występujących w danym środowisku. Filtr powietrza przemysłowy powinien być regularnie serwisowany i modernizowany, aby sprostać rosnącym wymaganiom współczesnego przemysłu. Inwestycja w wysokiej jakości przemysłowy filtr powietrza przekłada się nie tylko na lepsze warunki pracy i ochronę zdrowia, ale również na wyższą efektywność procesów produkcyjnych i mniejsze koszty konserwacji urządzeń.

Redukcja Pyłu w Zakładach Produkcyjnych

Redukcja pyłu oznacza po prostu usunięcie, w najwyższym możliwym stopniu, pyłu ze strumienia powietrza. W zakładach produkcyjnych powstawanie pyłu jest często zjawiskiem całkowicie naturalnym, wystarczy pomyśleć o zakładach typu mieszalnie proszku, obróbka kamienia i marmuru dla budownictwa lub w procesach obróbki drewna, które powodują uwalnianie do środowiska mniejszych lub większych cząstek, zwykle bardzo uciążliwych dla operatorów i innych pracowników w tych obszarach.

Istnieje kilka systemów filtracji, z których każdy ma swoje zalety i typowe wady ich fizycznej budowy, głównie związane z zasadą działania.

Systemy Filtracji Pyłu

Cyklony: Zasada działania cyklonów opiera się na fizycznej zasadzie siły odśrodkowej. Cyklon zbudowany jest z dwóch koncentrycznych cylindrów. Zewnętrzny zwykle kończy się stożkiem. Część wewnętrzna przekazuje oczyszczony strumień do wylotu. Ta struktura, połączona przy stycznym wlocie, pozwala oczyszczać strumień, tworząc spiralny ruch w wolnej przestrzeni pomiędzy dwoma cylindrami. Następnie gaz jest wypychany przez geometrię układu z wewnętrznego cylindra, gdy wokół niego wytworzy się szereg wirów.
Filtry workowe i kasetowe: Medium filtrujące jest elementem, który aktywnie wykonuje filtrację. Jest wybierany w zależności od rodzaju i jakości wymaganej filtracji. Cząsteczki osadzają się następnie na powierzchni ośrodka, a dzięki odpowiedniemu systemowi czyszczącemu pył gromadzi się w pojemnikach zbiorczych umieszczonych w dolnej części filtra. Wydajności tych maszyn są wyższe w porównaniu z cyklonami, ponieważ medium filtrujące pozwala na obróbkę cząstek rzędu mikronów. Dzięki odpowiedniemu doborowi medium oraz jego rodzajowi i właściwościom, takim jak jego rozmiar, materiał, szczegóły obróbki powierzchni, możliwe jest uzyskanie specyfiki realizacji filtra ściśle związanego z ekologicznymi i ekonomicznymi potrzebami klienta. Wybór między workami i wkładami jest dylematem, który może rozwiązać tylko dobry ekspert, dzięki dokładnej ocenie natury zanieczyszczeń i charakteru proszków.
Skrubery Venturiego: Systemy redukcji zwane skruberami Venturiego są układami oczyszczania strumienia, który wykorzystuje ciecz do oczyszczania zanieczyszczonego strumienia. Skruber Venturi wykorzystuje szczególną geometrię, zwężkę Venturiego dokładnie, gdzie wewnątrz jej przewężenia ciecz i powietrze są w bliskim kontakcie.

Konserwacja Filtrów Powietrza

Regularna wymiana i konserwacja filtrów to kluczowe działania zapewniające sprawność systemów wentylacyjnych, optymalną jakość powietrza oraz długą żywotność instalacji. Okresy wymiany filtrów zależą od rodzaju filtra oraz warunków pracy instalacji. Filtry wstępne należy wymieniać co 3-6 miesięcy, w zależności od poziomu zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego.

Procedury konserwacji obejmują kontrolę stanu filtrów, czyszczenie instalacji i regularne sprawdzanie szczelności systemu. Zaniedbanie wymiany filtrów i ich konserwacji może prowadzić do zwiększenia kosztów eksploatacyjnych, obniżenia jakości powietrza oraz uszkodzenia elementów systemu, takich jak wymienniki ciepła czy wentylatory. Regularna kontrola i odpowiednia konserwacja to najlepszy sposób na utrzymanie sprawnego działania systemów wentylacyjnych.

Sprawność czystego filtra zaraz po jego zainstalowaniu jest niższa niż znamionowa i wzrasta w miarę osadzania się na powierzchni filtracyjnej zanieczyszczeń. Warstwa pyłu osadzona na przegrodzie filtracyjnej tworzy tzw. wtórną warstwę filtracyjną. Niemniej jednak wzrastają jednocześnie opory przepływu powietrza.

tags: #filtr #powietrza #na #pyly #rodzaje #i