Chlorowanie wody w studni głębinowej: Jak to zrobić skutecznie?

Szczegóły: Opublikowano: 25. November 2025

Własna studnia to wielki przywilej, ale także spory obowiązek. Mając bowiem dostęp do wody głębinowej, należy dbać o to, aby zawsze była czysta i bezpieczna dla naszego zdrowia. Metod uzdatniania wody studziennej jest wiele, jednak w tym artykule skupimy się na jej dezynfekcji za pomocą chlorowania. Jak skutecznie odkazić wodę ze studni? Na czym polega chlorowanie?

Dlaczego dezynfekcja wody w studni jest tak istotna?

Studnia głębinowa, choć wydaje się szczelna, oczywiście nie jest odseparowana w pełni od środowiska. Nieraz zdarza się, że wpadnie do niej odrobina gleby, niewielki insekt lub pewna ilość mikroorganizmów; nawet jeśli stosujesz korek górny, może to wydarzyć się choćby podczas okresowej kontroli - możesz być pewien, że sytuacji tej nie unikniesz i w końcu do studni dostaną się niepożądani goście. W studni natomiast panują warunki, z których chętnie skorzystają niektóre drobnoustroje chorobotwórcze, jak choćby bakterie E. Ich źródłem bywa zazwyczaj gleba, która razem z wodą dostaje się do wnętrza studni. Warstwa mułu i osadów sedymentacyjnych staje się z biegiem czasu idealną pożywką dla drobnoustrojów, szczególnie jeśli woda zawiera wysokie stężenie żelaza i manganu. Mikroorganizmy mogą się także znaleźć w studni podczas jej wiercenia lub kopania.

Mikroorganizmy stanowią realne zagrożenie dla ludzkiego życia oraz zdrowia, jednak zanieczyszczenie studni jest procesem całkowicie naturalnym. Niemożliwe do dostrzeżenia drobnoustroje, które dostały się do wody, łatwo też roznieść po całym gospodarstwie domowym, czego efektem może być przewlekła choroba (Przeczytaj: Bakteria Legionella w wodzie. Jak ją usuwać). Jeśli chcesz korzystać z wody studziennej, musisz mieć pewność, że jest czysta i pozbawiona zanieczyszczeń mikrobiologicznych. W tym celu niezbędne jest monitorowanie sanitarnej czystości ujęcia, a także jego regularne czyszczenie i dezynfekcja.

Chlorowanie to aktualnie jeden z najtańszych i najbardziej popularnych sposobów dezynfekcji wody w studni. Schemat działania jest prosty, a skuteczność procesu stosunkowo wysoka. Dzięki chlorowaniu można pozbyć się bakterii, wirusów i innych patogenów wywierających negatywny wpływ na jakość wody. Absolutną podstawę takiej dezynfekcji stanowi aktywny chlor.

Kiedy należy chlorować studnię?

Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoja woda jest zawsze w najlepszej formie, a jej spożywanie - bezpieczne, wykonuj dezynfekcję regularnie. Zalecane jest zazwyczaj jedno odkażenie w ciągu roku, jednak część specjalistów upiera się przy dwóch. Istnieją jednak przesłanki indywidualne, które silnie sugerują, że odkażenie powinno dokonać się już teraz, niezależnie od tego kiedy było ostatnie. Należą do nich m.in. długie przestoje w pracy studni (w tym jej pierwsze użycie oraz dokonywane naprawy), podejrzany kolor, smak lub zapach wody (warto dla pewności wykonać analizę bakteriologiczną), a także każdy kontakt wody studziennej z wodami gruntowymi (np.

Przeczytaj także: Izomeria w Chlorowaniu Trimetylopentanu

Studnie powinny być odkażane przynajmniej raz w roku. W niektórych przypadkach wymagane jest częstsze odkażanie, na przykład dwa razy do roku. Bezwzględnie trzeba to robić po każdej pracy związanej z działaniem studni (w tym: wykonaniu odwiertu, wymianach i naprawach podzespołów). To samo dotyczy sytuacji nadzwyczajnych, które mogą sprawić, że do jej wnętrza przedostaną się zanieczyszczenia. Sygnałem do działania są również wyniki badań jakości wody (warto je robić minimum raz w roku) - informujące o występowaniu bakterii.

Sytuacje wymagające częstszej interwencji:

Zanieczyszczenie po intensywnych opadach lub zalaniu.
Zauważalne zmiany w wodzie (smak, zapach, kolor).
Dłuższy okres nieużytkowania studni.
Obecność zwierząt lub innych zanieczyszczeń w pobliżu studni.
Po naprawach lub konserwacji sprzętu.
Zauważalny spadek wydajności studni.

Czym dezynfekować wodę w studni?

Na rynku dostępnych jest wiele produktów przeznaczonych do odkażania studni, nadal jednak chlorowanie studni cieszy się największą popularnością. W tym przypadku do wyboru są dwie możliwości. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest wapno chlorowane, które ma postać białego proszku. Znajduje się w nim przeważnie 25-35% czynnego chloru, co już zapewnia bardzo wysoką skuteczność. Drugą opcją jest podchloryn sodu. Przeważnie można go spotkać pod postacią roztworu wodnego, w którym występuje ok.

W zależności od tego, jakie środek wybierzesz, inne będą jego proporcje na 1000 litrów wody.

Dostępne preparaty:

Wapno chlorowane Ca(ClO)2 - biały proszek o szarym odcieniu zawierający 25-30 proc.
Podchloryn sodu NaOCl - roztwór wodny zawierający około 15 proc.

Jeśli zastanawiasz się, która z tych dwóch substancji sprawdzi się lepiej, należy powiedzieć, że obie sprawdzą się wyśmienicie. Istnieją jednak pewne przesłanki, które mogą pomóc podjąć wybór w konkretnej sytuacji. Jeśli Twoim priorytetem jest uzyskanie wysokiego pH lub odkwaszenie, lepszą opcją okaże się podchloryn sodu - pH jego konkurenta jest zaledwie zbliżone do neutralnego. Pozostaje jeszcze kwestia łatwości użycia: podchloryn sodu sprzedawany jest w wygodnej formie roztworu, a zatem płynnej, podczas gdy wapno chlorowane - jako proszek.

Jak przeprowadzić chlorowanie krok po kroku?

Chlorowanie studni to proces stosunkowo prosty. To, jak przeprowadzić chlorowanie wody w studni głębinowej, wcale nie jest takie oczywiste. Z tego względu bardzo często można spotkać się z pytaniem, jak należy to zrobić, aby uzyskać najlepsze efekty.

Przeczytaj także: Skutki chlorowania wody z fenolem

Na początek należy wypompować wodę ze studni. Nie trzeba jej osuszać - wystarczy usunąć tyle wody, aby możliwe było zejście w dół.
Następnie należy wyszorować cembrowinę oraz wszystkie elementy używane do czerpania wody. Przy użyciu rozcieńczonego roztworu oraz twardej i nowej szczotki należy wyszorować cembrowinę oraz przyrządy do czerpania wody. Mycie cembrowiny wymaga przygotowania nieco bardziej rozcieńczonego roztworu.
Jeżeli podczas czyszczenia zauważysz jakiekolwiek uszczerbki wewnątrz studni - załataj je za pomocą cementu.
Następnie zasyp dno drobnym piaskiem - warstwa powinna mieć około 10 centymetrów. Wybrać kilkudziesięciocentymetrową warstwę piasku z dna i zastąpić go warstwą przemytego żwiru lub gruboziarnistego czystego piasku (ok.
Następnie należy zaczekać, aż woda wypełni studnię ponownie do stałego poziomu, a kiedy tak się stanie, można podawać roztwór wapna chlorowanego lub podchlorynu sodu. Odkażanie wody zaczyna się z pierwszym mililitrem wlanego podchlorynu, jednak zanim wymiesza się on z całą dostępną objętością wody musi minąć trochę czasu; reakcje chemiczne również nie zachodzą momentalnie. Jak zatem określić kiedy dezynfekcja dobiega końca?
Po tym czasie wypompuj wodę ze studni w całości (najlepiej kilkakrotnie) - nie jest ona zdatna do picia ani do wykorzystania w gospodarstwie. W ten sposób pozbędziesz się również natarczywego zapachu chloru. Świeża woda, która dopiero nadejdzie do studni będzie już wolna od zanieczyszczeń. Pozostaw studnię z roztworem chloru na 12 do 24 godzin. W tym czasie nie należy czerpać wody do celów spożywczych ani gospodarczych.
Włącz pompę i pompuj wodę aż do zaniku zapachu chloru. Może to potrwać kilka godzin, a nawet dni, w zależności od wielkości studni i dawki chloru. Płucz tak długo, aż woda będzie klarowna i zniknie charakterystyczny zapach chloru.

UWAGA! Do mycia cembrowiny trzeba przygotować odpowiednio rozcieńczony roztwór preparatu do dezynfekcji.

Dawkowanie preparatów

W przypadku wapna chlorowanego na każde 1000 litrów wody trzeba podać około 400g wapna chlorowanego o niskiej zawartości aktywnego chloru (25%). Standardowo zaleca się stosowanie około 150-300g wapna chlorowanego (zawierającego 30% aktywnego chloru) lub 0,5-1 litra 15% roztworu podchlorynu sodu na każdy 1 m³ (1000 litrów) wody w studni.

Zalecenie jest proste: stosuj około 0.6÷1.0 l środka na każdy 1000 l (czyli 1 m3 lub inaczej: jeden kubik) wody w studni.

Odmierzoną ilość wapna chlorowanego lub podchlorynu sodu należy dokładnie rozpuścić w kilku-kilkunastu litrach czystej wody w wiadrze. Stworzysz w ten sposób przygotowany roztwór lub rozcieńczony roztwór środka dezynfekującego. Wlej rozcieńczony roztwór chlorowanego lub podchlorynu sodu do studni.

Podczas dozowania do wody podchlorynu sodu zachodzą reakcje, w wyniku których powstają jony OCl- będące skutecznym czynnikiem dezynfekującym i utleniającym. Skuteczność działania tego preparatu zależy jednak od odczynu wody - im niższe jest pH, tym większa skuteczność dezynfekcji.

Przeczytaj także: Płukanie studni: jak to zrobić poprawnie?

Po wlaniu roztworu wymieszaj wodę w studni. Można to zrobić poprzez nabieranie wody wiadrem i wlewanie jej z powrotem z wysokości lub przez krótkotrwałe uruchomienie pompy (jeśli jest zainstalowana i przystosowana do tłoczenia wody z chlorem - sprawdź instrukcję pompy!).

Bezpieczeństwo podczas chlorowania

Pamiętaj, że zarówno podchloryn sodu, jak i unoszący się w powietrzu chlor gazowy są niebezpieczne dla organizmów żywych - przy kontakcie powodować wykazują własności drażniące lub żrące, a zatem w kontakcie ze skórą (lub podczas wdychania oparów) mogą powodować niepokojące objawy. Środki chemiczne, zwłaszcza chlor, mogą być szkodliwe w przypadku bezpośredniego kontaktu z oczami, skórą lub inhalacją oparów. Zawsze używaj rękawic, okularów ochronnych oraz maski na twarz.

Badanie wody po chlorowaniu

Po zakończeniu chlorowania, należy pobrać próbkę wody do badania i zlecić profesjonalną analizę wody. Po zakończeniu całego procesu czyszczenia i dezynfekcji studni odczekaj kilka dni na ustabilizowanie się parametrów wody (aż nastąpi pełny powrót wody i jej wymiana). Następnie koniecznie zleć badanie fizykochemiczne i bakteriologiczne wody w lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej (Sanepid) lub akredytowanym laboratorium.

Bardzo istotne jest, aby po odkażeniu i napełnieniu studni zlecić ponownie analizę wody pod kątem mikrobiologicznym. Tylko badanie da pewność, że woda ze studni jest bezpieczna i odpowiadająca wymaganiom sanitarnym w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia.

Oprócz pełnej mikrobiologii, warto sprawdzić wodę pod kątem innych parametrów, takich jak pH, mętność, stężenie żelaza i manganu, stopień twardości wody, azotany i azotyny, utlenialność, czy nawet stężenie siarkowodoru. Dość istotne są również właściwości organoleptyczne, takie smak, zapach i oczywiście barwa.

Po czyszczeniu i dezynfekcji kluczowe jest zbadanie jakości wody. Można to zrobić samodzielnie za pomocą dostępnych na rynku zestawów do testowania wody lub skorzystać z usług profesjonalnego laboratorium.

Badania wody:

Badanie chemiczne: Zawartość chloru, pH, twardość wody, a także obecność zanieczyszczeń chemicznych, takich jak azotany, żelazo czy mangan.
Badanie mikrobiologiczne: Najważniejsze jest sprawdzenie, czy w wodzie nie ma bakterii chorobotwórczych, takich jak Escherichia coli (E.

Alternatywne metody dezynfekcji

Jeśli jednak po dezynfekcji studni, w wodzie nadal znajdują się bakterie, wówczas należy sięgnąć po lampy bakteriobójcze wyposażone w żarniki UV. Kiedy woda przepływa przez lampę bakteriobójczą, mikroorganizmy są w sposób ciągły naświetlanie promieniowaniem UV-C. Zachodzi wówczas natychmiastowa reakcja fotochemiczna, której skutkiem jest niszczenie materiału genetycznego oraz hamowanie procesu podziału komórek. Organizmy żywe, nieprzystosowane do ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym, giną niemal od razu. Właśnie dlatego lampy UV są tak niezwykle skuteczne jako narzędzie do dezynfekcji. W ten sposób można bowiem redukować bakterie, wirusy, pierwotniaki, grzyby i praktycznie wszystkie inne mikroorganizmy. Promieniowanie UV eliminuje bowiem z wody także patogeny uodpornione na działanie środków chemicznych, takie jak Giardia lamblia.

Lampy UV (lampę bakteriobójczą) instaluje się na stałe w systemie wodociągowym. Promieniowanie ultrafioletowe skutecznie niszczy DNA bakterii i wirusów, zapewniając ciągłe odkażanie wody.

Choć chlorowanie jest uznawane za jeden z najskuteczniejszych sposobów odkażania studni, na dłuższą metę może być niewystarczające. Warto dodatkowo przemyśleć obecność lampy bakteriobójczej, dzięki której woda będzie stale i na bieżąco dezynfekowana.

tags: #chlorowanie #wody #w #studni #glebinowej #jak