Źródło, definicja czystej wody
- Szczegóły
Woda jest niezbędnym składnikiem naszego pożywienia i najlepszym napojem dla osób dorosłych. Pozbawiona jest energii, a zależnie od składu mineralnego może uzupełniać dietę w składniki mineralne.
Dostępne wody butelkowane (oraz w innych opakowaniach) różnią się znacznie pod względem składu i zawartości składników mineralnych. Należy pamiętać, że nie wszystkie wody opakowane są wodami mineralnymi.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r., naturalna woda mineralna jest wodą podziemną, wydobywaną jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, różniącą się od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pierwotną czystością pod względem chemicznym i mikrobiologicznym oraz charakterystycznym stabilnym składem mineralnym, a także właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, powodującymi korzytne oddziaływanie na zdrowie ludzi.
Wody mineralne zaliczane są do środków spożywczych podlegających regulacjom ustawy (rozdziału 9) o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Szczegółowe wymagania jakościowe i technologiczne dla wody mineralnej określa obecnie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych.
Naturalne wody mineralne - zależnie od pochodzenia - mogą zawierać nawet kilkadziesiąt różnych składników mineralnych. Składniki te występują w postaci jonowej - są bioaktywne i łatwo przyswajalne. Zawartość niektórych składników może być stosunkowo wysoka mająca znaczenie odżywcze i fizjologiczne.
Przeczytaj także: Czysta Energia
Oddziaływanie wody na organizm zależy od znaczącego stężenia ogólnego soli rozpuszczonych w wodzie, (co najmniej 1000 mg/l) lub określonego stężenia przynajmniej jednego ze składników wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
W przypadku gdy woda zawiera znaczące, z fizjologicznego punktu widzenia, ilości składnika mineralnego informacja ta może być podawana przy nazwie wody; w takich przypadkach stosuje się oznaczenia: „zawiera wapń“, „zawiera magnez“, „zawiera fluorki“, „zawiera żelazo“.
W wodach mineralnych zależnie od ich rodzaju badaniu podlega zawartość następujących składników: sodu, wapnia, magnezu, żelaza, manganu, chlorków, wodorowęglanów, siarczanów.
Natural minerał water is water originating in an underground water table or deposit, which emerges from a spring tapped at one or morę natural or borę exits. It must come from an officially recognized spring, be microbiologically wholesome and be natural-ly free from pollution and parasitic, pathogenic and other harmful microorganisms.
Natural minerał water is characterized by its chemical and microbiological composition, which distinguishes it from drinking water, and may not be treated in any way that al-ters these properties. The composition of natural minerał waters should be inherently stable.
Przeczytaj także: Symbolika Wody
Minerał waters on sale differ mar-kedly in the content of minerals. The content of calcium and magnesium can differ even seven times. Many minerał waters con-tain below 20 mg of sodium per liter and therefore they can fulfill the criteria for minerał waters intended for a low-sodium diets.
The optimal minerals dietary intake is one of the important rules of the proper nutrition, which plays a vital role in healthy life. Minerał water may be a significant source of some elements, if their concentration in it is high and the water is drunk in appro-priate amounts. Some surveys indicate that minerał water can provide even 25% of daily calcium intake and 17% of magnesium.
Składniki mineralne w wodzie i ich znaczenie
Wapń (Ca) jest kationem pozakomórkowym. Wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego odbywa się głównie w jelicie cienkim oraz w mniejszej ilości w okrężnicy. Przy jego niskiej zawartości w diecie wchłanianie odbywa się głównie na drodze transportu aktywnego, w którym istotną rolę odgrywa witamina D.
W sytuacji, gdy jego zawartość w racji pokarmowej wzrasta, wchłaniany jest on również w wyniku biernej dyfuzji. Wapń z diety wchłania się w ilości 10-40%. Absorpcja Ca może wzrosnąć nawet dwukrotnie w okresie intensywnego wzrostu organizmu, ciąży, laktacji oraz w warunkach jego niedoboru w organizmie.
Wapń wchodząc w skład kości i zębów spełnia funkcję budulcową. Jedynie około 1% tego pierwiastka z puli znajdującej się w organizmie spełnia inne niż budulcowe funkcje. Wapń jest aktywatorem wielu enzymów, między innymi lipazy oraz ATP-azy niezbędnej do uwalniania energii z ATR Uczestniczy w krzepnięciu krwi, aktywując czynniki przekształcające protrombinę w trombinę.
Przeczytaj także: Właściwości Zdrowotne Wody Mineralnej
Wapń zmniejsza przepuszczalność błon komórkowych, odgrywając rolę w łagodzeniu objawów alergii. Spożycie wapnia w Polsce jest stosunkowo niskie i wynosi średnio 598 mg/dzień. Średnie spożycie wapnia przez dziewczęta i kobiety wynosi 539 mg/dzień, a w populacji męskiej 666 mg/dzień.
Podaż wapnia jest istotna dla osiągnięcia optymalnej szczytowej masy kostnej, będącej wynikiem mineralizacji szkieletu w czasie wzrostu i konsolidacji kośćca we wczesnym okresie dorosłości. Prawidłowej podaży wapnia przypisywana jest również ochronna rola przed rozwojem raka jelita grubego.
Ponad połowa magnezu w organizmie człowieka występuje w kościach, około 40-45% w komórkach tkanek miękkich, głównie mięśni, a tylko 1% w płynach pozakomórkowych.
Magnez obok potasu jest najważniejszym kationem wewnątrzkomórkowym, aktywującym działanie około 300 enzymów. Do najważniejszych funkcji magnezu należy zaliczyć jego udział w procesach syntezy i rozpadu związków bogatoenergetycznych, głównie ATP, co warunkuje dostarczanie energii dla pracy mięśni.
Aktywuje enzymy uczestniczące w przemianach węglowodanów i metabolizmie tłuszczów, umożliwia beta-oksydację kwasów tłuszczowych i ich włączenie do cyklu Krebsa. Pierwiastek ten ma również znaczenie w regulacji ciśnienia krwi. Magnez powoduje rozkurcz naczyń poprzez wpływ na ich błonę mięśniową -w tym mechanizmie, jak się wydaje, sprzyja obniżaniu ciśnienia krwi.
Pierwiastki te wchłaniane są prawie całkowicie w jelicie cienkim. W organizmie występują głównie w formie jonowej. Większość zasobów tych pierwiastków jest łatwo wymienialna.
Sód jest głównym kationem, a chlor anionem przestrzeni pozakomórkowych, potas natomiast znajduje się głównie wewnątrz komórek. Około 40% sodu i około 8% potasu zmagazynowane jest w kościach. Od prawidłowej zawartości tych pierwiastków w organizmie oraz ich rozmieszczenia wewnątrz komórek i w przestrzeni pozakomórkowej zależą: gospodarka wodna i równowaga kwasowo-zasadowa, a także czynność komórek nerwowych i mięśniowych, w tym mięśnia sercowego.
Nadmierne spożycie sodu stwarza zagrożenie dla zdrowia człowieka. W wielu badaniach epidemiologicznych wykazywano, że wysokie spożycie tego pierwiastka jest związane ze zwiększoną śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia.
Jak wynika z powyższych danych optymalna podaż składników mineralnych ma istotne znaczenie dla zdrowia człowieka. We francuskim badaniu SU. VI. MAX oceniono udział wody mineralnej w dostarczaniu wapnia i magnezu. Głównym źródłem wapnia we wszystkich badanych grupach były produkty mleczne i udział ich w dostarczaniu tego składnika mineralnego był zbliżony w każdej z grup.
Spożycie tego pierwiastka było istotnie wyższe w grupie I i II w porównaniu do grupy III i IV. Podobnie w przypadku magnezu, jego spożycie było istotnie wyższe wśród osób pijących regulanie wodę o wysokiej i średniej zawartości magnezu w porównaniu do stosujących wodę nisko zmineralizowaną lub wodę z kranu.
W badaniu tym zaobserwowano, że wzrost dziennego spożycia wapnia o 100 mg z wody mineralnej związany był ze wzrostem gęstości kości o 0,51%. Ten sam wzrost spożycia omawianego pierwiastka ze źródeł innych niż woda dawał przyrost gęstości kości tylko o 0,18%.
Lepszy efekt zwiększonej podaży wapnia pochodzącego z wody może być wytłumaczony poprawą wchłaniania tego składnika w wyniku podzielenia jego porcji na mniejsze części i rozłożenie ich spożycia na cały dzień.
Najprawdopodobniej wpływa on na tkankę kostną w sposób pośredni - przez parathormon (PTH) i aktywną formę witaminy D. Przy niskiej podaży wapnia, spada poziom Ca w surowicy - stanowi to bodziec do wydzielania PTH, który powoduje zwiększoną resorpcję kości dążąc do wyrównania poziomu Ca w surowicy.
Guillemant i wsp. wykazali, że zwiększenie podaży wapnia poprzez wypijanie wody mineralnej bogatej w wapń efektywnie obniża poziom PTH w surowicy krwi i hamuje procesy resorpcji kości. W innej pracy stwierdzono odwrotną zależność pomiędzy zawartością magnezu w zwyczajowo wypijanej wodzie a umieralnością z powodu nadciśnienia.
Reasumując wody mineralne mogą stanowić źródło niektórych składników mineralnych, zwłaszcza wapnia i magnezu. Pierwiastki te występują w wodzie w formie jonowej, co wpływa korzystnie na ich biodostępność. Zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia, w codziennej diecie powinno się znaleźć około 2 I płynu, z czego połowe powinna stanowić woda.
Woda źródlana - charakterystyka
Pochodząca ze źródeł podziemnych woda źródlana to woda pierwotnie czysta pod względem chemicznym i mikrobiologicznym.
Źródłem tego rodzaju wody są podziemne lub głębinowe zasoby wodne, które podlegają naturalnej ochronie geologicznej przed czynnikami zewnętrznymi (np. zanieczyszczonymi wodami powierzchniowymi) i z uwagi na to mają ogromne znaczenie gospodarcze i przyrodnicze. Skład mineralny takich wód powstaje jedynie w wyniku naturalnych procesów geochemicznych, a nie prac laboratoryjnych czy procesu produkcji.
Uzdatnianie wody to procesy, które polegają na doprowadzeniu wody niespełniającej określonych standardów do stanu, kiedy będzie ona zdatna do picia. Taka sytuacja nie dotyczy wódy źródlanej, która już w źródle spełnia restrykcyjne wymagania pozwalające zakwalifikować ją do tej kategorii, potwierdzające jej przydatność do stałego, bezpiecznego spożycia.
Taki rodzaj wody charakteryzuje się tym, że zachowuje swój pierwotny skład mineralny i naturalną czystość, wolną od substancji związanych z działalnością człowieka, od źródła do momentu konsumpcji. Dlatego nie może być poddawany żadnym procesom, które wpływałyby na jej naturalny skład chemiczny czy mikrobiologiczny, w szczególności dezynfekcji z zastosowaniem chloru czy ozonu.
Woda źródlana, aby móc otrzymać taką nazwę, musi być wzięta pod naprawdę DUŻĄ lupę. Ocenia się jej geologiczne pochodzenie, bada właściwości fizyczne i chemiczne, a także sprawdza się ją pod kątem mikrobiologicznym.
Woda źródlana zawiera składniki mineralne w ilości kwalifikującej je najczęściej do grupy wód niskozmineralizowanych - z reguły zawiera 200-500 mg/l. Niska zawartość sodu, chlorków, jodków czy fluorków sprawia, że jest to woda bezpieczna i odpowiednia do stałego spożycia na co dzień dla każdego niezależnie od wieku i obciążeń zdrowotnych.
Pochodząca z zasobów podziemnych woda źródlana może być spożywana na co dzień przez każdego niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia. Zaleca się ją kobietom ciężarnym, karmiącym piersią i dzieciom, a nawet niemowlętom, gdy spełnia określone przez Ministra Zdrowia wymagania odnośnie zawartości sodu, chlorków, azotanów i azotynów oraz fluorków.
Uniwersalność wody źródlanej odróżnia ją od wody mineralnej, której skład może być bardzo zróżnicowany i nie dla każdego odpowiedni do stałego spożycia. Choć składniki mineralne odgrywają ogromną rolę w żywieniu człowieka, to tak jak każdy składnik pokarmowy nie mogą być przyjmowane stale w większej ilości, gdyż może to prowadzić do ich nadmiaru i niekorzystnych skutków, szczególnie w przypadku osób, które mają jakieś obciążenia zdrowotne.
Ideą picia wody źródlanej jest delektowanie się naturalnie czystą wodą głębinowego pochodzenia. Swój zrównoważony skład mineralny i florę mikrobiologiczną oraz brak procesów uzdatniania - a te czynniki determinują smak wody - woda źródlana zawdzięcza wyłącznie naturalnym procesom. Można więc powiedzieć, że taka woda smakuje tak, jak smakuje sama natura. Pozbawiona jest słonych, kredowych czy metalicznych posmaków typowych dla wody wysokozmineralizowanej, gdzie smak może zdominować znacząca zawartość jakiegoś składnika, czy wody kranowej.
Zgodnie ze stanowiskami grupy ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego wodą odpowiednią do picia na co dzień dla kobiet w ciąży i karmiących piersią jest woda źródlana. Wynika to z faktu, że zarówna ogólna suma składników mineralnych, jak i zawartość potencjalnie niekorzystnych składników jest na poziomie bezpiecznym do stałego spożycia bez szczególnych ograniczeń odnośnie spożywanej ilości.
Rozlewana do butelek woda źródlana jest jednym z najbardziej naturalnych i neutralnych produktów spożywczych zabezpieczających podstawowe potrzeby naszego organizmu. Musi spełniać wysokie standardy dotyczące jej czystości mikrobiologicznej, zawartości toksycznych metali oraz minerałów. Docelowo przeznaczona jest bowiem dla wszystkich grup konsumentów.
Ze względu na te określane przez Ministerstwo Zdrowia restrykcyjne wymagania podlega licznym i szczegółowym kontrolom weryfikującym czy zachowuje swoje naturalne właściwości.
Wody lecznicze
Wody lecznicze to podziemne „koktajle” minerałów, które natura mieszała przez dziesiątki lat, zanim trafiły do Twojej szklanki. W przeciwieństwie do zwykłej wody stołowej są prawnie zdefiniowane, mają precyzyjnie określoną mineralizację i udokumentowane działanie prozdrowotne.
Polskie prawo (rozporządzenie Ministra Zdrowia z 31 marca 2011 r.) mówi wprost: leczniczą wodą możemy nazwać podziemną wodę o mineralizacji ≥ 1 g/l lub o obecności specyficznych jonów (np. siarczanów, wodorowęglanów czy jodków) w stężeniach leczniczych. W praktyce stanowi ona osobną kategorię obok "naturalne wody mineralne" i wód stołowych; ta pierwsza służy głównie do codziennego nawadniania, ta druga to mieszanka pozwalająca wyrównać profil smakowy.
Wapń wspiera kości, magnez dba o układ nerwowo-mięśniowy, wodorowęglany gaszą zgagę, a krzemionka wygładza skórę. To właśnie precyzyjny bilans tych pierwiastków odpowiada za pomoc w leczeniu chorób układu pokarmowego czy moczowego.
Regularne picie wody leczniczej o odpowiednim profilu (np. bogatej w HCO₃⁻ przy refluksie) to świetny przepis na Twoje zdrowie.
- Wody siarczkowe (np. Busko-Zdrój): Idealne przy łuszczycy i bólach stawów.
- Wody wodorowęglanowo-sodowe (np. Krynica-Zdrój): Pomocne przy nadkwasocie i refluksie.
- Wody jodkowe (np. Ciechocinek): Wskazane przy niedoczynności tarczycy.
- Wody żelaziste (np. Długopole-Zdrój): Stosowane w przypadku anemii.
Jak powstają wody lecznicze? Deszczówka sączy się przez piaskowce i wapienie nawet 50-100 lat. Im głębiej, tym wyższa temperatura i ciśnienie, co sprzyja rozpuszczaniu pierwiastków. Po odwiercie woda trafia do separacji CO₂, a potem do butelkowania aseptycznego.
Wybór wody - na co zwracać uwagę?
1. Pierwszy krok, dla wszystkich, to sprawdzenie ogólnej zawartości rozpuszczonych składników mineralnych. To nam powie ile w wodzie jest minerałów. Taka informacja to już coś. Najlepiej zapamiętać dwie wartości 500 i 1500.
2. Drugi krok, dla bardziej dociekliwych, to sprawdzenie ilości poszczególnych składników mineralnych. To ważne, zwłaszcza dla osób chorujących na nadciśnienie, cukrzycę, zagrożonych osteoporozą lub po prostu wymagających od wody, by dostarczyła organizmowi konkretnych minerałów.
A wody różnią się między sobą zawartością m.in. wapnia, magnezu, sodu, potasu, wodorowęglanów, siarczanów, chlorków, flouroków. Ich ilości znajdziemy na etykiecie, przeważnie w tabelce.
- Wapń (Ca++) - Przydaje się kościom, zębom i mięśniom. Niedobór może powodować m.in. osteoporozę.
- Magnez (Mg++) - Niedobór magnezu powoduje rozdrażnienie, nerwowość oraz skurcze. Gdy potrzebujemy magnezu szukamy wody, która ma go więcej niż 50 mg/l.
- Sód (Na+) - Osoby zmagające się z nadciśnieniem lub będące na diecie ubogiej w sód muszą wybierać wodę niskosodową, czyli taką gdzie sodu jest mniej niż 20 mg/l.
- Wodorowęglany (HCO3-) - Pomagają utrzymać równowagę kwasową w żołądku i jelitach oraz przyspieszają trawienie. Pomagają zwalczać zatrucie alkoholowe. Jeśli są potrzebne, szukamy wód, które mają ich więcej niż 600 mg/l.
Oprócz tego w wodzie znajdziemy też potas (K+), siarczany (SO4-), chlorki (Cl-), fluorki (F-) i inne składniki.
tags: #zrodlo #zdroj #definicja #czysta #woda
