Jakość wody podziemnej w Gdyni – woda pitna

W polskiej debacie publicznej coraz częściej pojawiają się głosy o niskich zasobach wody pitnej. Jednocześnie eksperci przypominają o rosnącym zagrożeniu suszami, co jest pokłosiem zachodzących zmian klimatycznych.

Woda pitna w Polsce pochodzi z dwóch głównych źródeł: około 70% to ujęcia podziemne, a pozostałe 30% stanowią ujęcia powierzchniowe. W ostatnich latach pojawiały się jednak problemy z dostępnością tego zasobu - zarówno w miastach, jak i na wsiach, gdzie zabrakło wody na cele rolnicze. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy są coraz częstsze upały, rzadsze opady deszczu, ale też spadek ciśnienia w wodociągach, będący efektem masowego podlewania przydomowych trawników i ogródków.

Źródła wody pitnej w Gdyni

Woda przeznaczona do spożycia dostarczana jest zbiorczym systemem wodociągowym i pochodzi w całości z ujęć wód podziemnych. Woda produkowana przez Spółkę pochodzi w całości z ujęć wód podziemnych. Są one oparte głównie na zasobach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 110 - Pradolina Kaszubska. W eksploatacji znajduje się obecnie 83 studnie głębinowe.

Mieszkańcy Rumi są zaopatrywani w wodę pitną przez gdyński PEWIK, z dwóch podziemnych ujęć o nazwach: Reda i Rumia. Ujęcia Reda i Rumia oparte są na zasobach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 - Pradolina Kaszubska. Jak zapewnia PEWIK, możliwości eksploatacyjne tych ujęć gwarantują pełne zaspokojenie potrzeb mieszkańców.

Możemy się pochwalić, że jako jedno z niewielu miast w Polsce posiadamy wyłącznie podziemne ujęcia wody. PEWIK obsługuje osiem takich ujęć. Największe, o nazwie „Reda”, zaopatruje w wodę znaczną część mieszkańców Gdyni oraz w całości mieszkańców Rumi i Redy. Wysokiej jakości woda pochodzi z osadów geologicznych czwartorzędu (67%), trzeciorzędu (22%), kredy (11%).

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Jakość wody

Woda ujmowana z warstw podziemnych charakteryzuje się stabilnym składem fizykochemicznym i dużą czystością bakteriologiczną. Woda w sieci wodociągowej nie zawiera nadmiernej ilości minerałów, jest wolna od substancji toksycznych, zanieczyszczeń organicznych, a także nie zawiera mikroorganizmów chorobotwórczych. Według obowiązującej klasyfikacji jest to woda pierwszej klasy - smaczna i zdrowa.

Prowadzone przez PEWIK i organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej analizy wykazały, że odbiorcy korzystają z wody o stabilnym składzie fizykochemicznym, odpowiadającym surowym wymaganiom sanitarnym. Według obowiązującej klasyfikacji, są to wody odpowiadające I klasie czystości wód, w których wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i nie wskazują na wpływ działalności człowieka.

Woda dostarczana przez PEWIK spełnia wszystkie, określone przepisami prawa, normy jakości. Badania przeprowadzone są na bieżąco przy udziale zarówno własnych jak i zewnętrznych laboratoriów.

Uzdatnianie wody

Wszystkie gdyńskie ujęcia wyposażone są w stacje uzdatniania, w których prowadzony jest proces mający na celu obniżanie zawartości związków żelaza i manganu do poziomu odpowiadającego obowiązującym przepisom. Woda wyprodukowana na stacjach uzdatniania wody dostarczana jest do naszych odbiorców poprzez system wodociągowy. Woda ujmowana z warstw podziemnych charakteryzuje się stabilnym składem fizykochemicznym i dużą czystością bakteriologiczną. Wymaga jednak uzdatniania z uwagi na przekraczane poziomy parametrów jakościowych określonych w obowiązujących uregulowaniach prawnych.

Stacja uzdatniania wody pracuje w układzie opartym na procesie napowietrzania i filtracji jednostopniowej. W ramach wdrażania programu bezpieczeństwa bakteriologicznego, w stacjach uzdatniania wody zainstalowano lampy promieniowania UV. Urządzenia te służą do generowania promieni UV, które wykazują bardzo silne właściwości bakteriobójcze i wirusobójcze. Zaletą dezynfekcji wody za pomocą UV jest brak potrzeby stosowania reagentów, zmieniających smak i zapach wody oraz wymagających odpowiednio długiego czasu kontaktu z wodą.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

System wodociągowy

Woda wyprodukowana na stacjach uzdatniania wody dostarczana jest do naszych odbiorców poprzez system wodociągowy, na który składają się wodociągi: magistralne i rozdzielcze oraz obiekty: pompownie strefowe, stacje hydroforowe, stacje redukcji - regulacji ciśnienia i zbiorniki retencyjne wody.

Sieć wodociągowa magistralna służy przesyłowi głównych mas wody uzdatnionej od źródeł do poszczególnych punktów węzłowych: pompowni strefowych, dużych skupisk odbiorców. Jest ona wyposażona w zasuwy sekcyjne, odpowietrzniki i spusty wody (odbłotniki). Sieć wodociągowa rozdzielcza służy do rozprowadzania wody bezpośrednio w poszczególnych ulicach. Do niej przyłączeni są za pomocą indywidualnych przyłączy Nasi Klienci. Sieć ta wyposażona jest w zasuwy sekcyjne i hydranty pożarowe.

Obiekty kubaturowe sieci wodociągowej podzielone są według funkcji wypełnianej w systemie wodociągowym. Pompownie strefowe służą do podwyższania ciśnienia pomiędzy głównymi strefami zasilania w wodę. Są to obiekty o znacznym zasięgu oddziaływania obejmującym po parę dzielnic miasta. Zwykle posiadają znaczną rezerwę urządzeń podnoszących ciśnienie, awaryjny system zasilania energetycznego oraz własny zbiornik ruchowy z zapasem wody na ponad 12 godzinną pracę bez dopływu wody ze źródła.

Stacje hydroforowe/lokalne stacje podnoszenia ciśnienia służą do podwyższania ciśnienia w niewielkich sektorach systemu, gdzie parametry główne - ciśnienie i przepływ są niedostateczne ze względu na odległość od obiektu głównego bądź położenie wysokościowe. Są to obiekty o ograniczonym zasięgu oddziaływania obejmującym jedną dzielnicę lub jej fragment. Przeważnie są to urządzenia zlokalizowane w niewielkich budynkach bądź komorach podziemnych, czerpiące wodę bezpośrednio z rurociągu dopływowego lub niewielkiego zbiornika ruchowego i oparte o urządzenie sterujące uzależniające pracę pompy od bieżącego zapotrzebowania na wodę - przetwornicę częstotliwości (potocznie zwaną falownikiem).

Stacje redukcji - regulacji ciśnienia służą do obniżania ciśnienia dla całych stref lub wydzielonych sektorów sieci wodociągowej. Mogą zarówno służyć do przerzutów pomiędzy głównymi strefami zaopatrzenia w systemie jak do rozwiązywania problemów lokalnych przewyższeń dopuszczalnego ciśnienia głównego dla specyficznych miejsc. Ich stosowanie związane jest z bogatą morfologią zaopatrywanego przez PEWIK GDYNIA Sp. z o.o. w wodę terenu. Urządzenia te to zawory regulacyjne wyposażone w obiegi pilotowe regulujące przepływ bądź ciśnienie przed lub za urządzeniem na poziomie zadanym. Umieszczane są w samodzielnych komorach podziemnych, przy głównych obiektach sieciowych (pompownie, zbiorniki retencyjne) lub bezpośrednio na ujęciu. Obiekty te są szczególnie odpowiedzialne, gdyż ich awarie może spowodować lawinowe uszkodzenia w sieci rozdzielczej - wycieki. W ostatnich latach rozbudowano system regulacji ciśnień w oparciu o stacje regulacji ograniczając ilość lokalnych stacji hydroforowych i eliminując miejsca o nieodpowiednim ciśnieniu wody.

Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety

Zbiorniki retencyjne wody spełniają bardzo istotną rolę w systemie wodociągowym. Stabilizują ciśnienie w rozległych obszarach głównych stref zasilania. Stanowią bufor umożliwiający nieprzerwaną dostawę wody do wszystkich klientów nawet w przypadku przerwy w pracy źródeł - ujęć wody a także są rezerwuarem wody w sieci w przypadku nagłego nieprzewidywalnego znacznego zapotrzebowania (pożar, awaria magistrali połączona z znacznym wyciekiem). W przypadku Systemu Wodociągowego PEWIK GDYNIA Sp. z o.o. są to obiekty terenowe - komory żelbetowe podziemne lub naziemne, zlokalizowane w najwyższych punktach stref, co ułatwia konfiguracja terenu (wzgórza morenowe). Objętość ich jest dostosowana do zapotrzebowania w poszczególnych strefach i wynosi razem 32 400 m3.

Ochrona zasobów wodnych

Aby utrzymać wysokie standardy jakościowe, zasoby wody muszą być chronione. Ochronę taką można zapewnić między innymi poprzez wyznaczenie terenów zwanych strefami ochronnymi, na których są zlokalizowane ujęcia. Zagadnienia związane z wyznaczeniem i ustanowieniem stref ochronnych reguluje Dz.U. z 2023 r. W art.121 ust.3 ustawy czytamy: „Strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej, ustanawia z urzędu (art. 133 ust.1), dla każdego ujęcia wody (art. 121 ust.3), właściwy organ Wód Polskich w drodze decyzji” (art.

Uzasadnienie potrzeby ustanowienia terenu ochrony pośredniej i propozycje granic wynikają z analizy lokalnych warunków hydrogeologicznych oraz występowania realnych i potencjalnych zagrożeń występujących w obrębie terenu objętego ochroną. Poza określeniem granic obszaru chronionego, ustawa Prawo wodne zawiera także zestawienie zakazów, nakazów i ograniczeń powszechnie obowiązujących nie tylko właścicieli gruntów na terenach ochronnych ujęcia, lecz nakładających stosowne obowiązki na organy administracji państwowej, samorządowej i właściciela ujęcia.

Na wniosek PEWIK GDYNIA Sp. z o.o., w 2014 roku, Dyrektor RZGW w Gdańsku ustanowił strefę ochronną ujęcia wody podziemnej (tereny ochrony bezpośredniej i pośredniej). Strefy ochronne są oznakowane tablicami informacyjnymi.

Monitoring wód

W celu sprawnej ochrony zasobów wód muszą być badane zmiany ich stanu i jakości. W tym celu prowadzony jest monitoring wód. Monitoring na skalę krajową prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). Podstawy prawne do stworzenia PMŚ znajdują się w ustawie z 27 kwietnia 2001 roku „prawo ochrony środowiska” (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zmianami), oraz ustawie „o inspekcji ochrony środowiska” z 20 listopada 1991 roku (Dz. U. Nr 77, poz. 335, art. rozporządzenie MŚ z dnia 04.10.2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. rozporządzenie MŚ z dnia 23.12.2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz. rozporządzenie MŚ z dnia 27.11.2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204, poz. rozporządzenie MZ z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. ( Dz.U.

Monitoringiem wód powierzchniowych w województwie Pomorskim objęte są niektóre jeziora oraz większe rzeki województwa. Między innymi Reda, na której znajdują się dwa punkty pomiarowe (w Wejherowie i w Mrzezinie niedaleko ujścia Rzeki do Zatoki). Wyniki badań z pomiarów można znaleźć na stronach internetowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku. Ogólnie mówiąc jakość wody niesionej przez Redę w ostatnim dziesięcioleciu poprawił się i jest obecnie zadawalający.

Koordynatorem sieci monitoringu wód powierzchniowych jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, współpracujący z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki” na terenie gmin wchodzących w skład Związku prowadził badania wód powierzchniowych połączone z badaniem gruntów. Badania te, o charakterze informacyjnym, przeprowadzane były na terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) nr 110 w miejscach gdzie tworzone były nasypy ziemno-gruzowe.

Monitoring wód gruntowych podobnie jak wód powierzchniowych dzieli się na sieć monitoringu krajowego, regionalnego i lokalnego. Wody występujące w podziemnych warstwach wodonośnych stanowią ogromny rezerwuar czystej, nieskażonej wody, która nie wymaga tylu skomplikowanych i kosztownych procesów uzdatniania, co wody powierzchniowe. Są one również bardziej odporne na przedostawanie się do nich zanieczyszczeń, jednakże kiedy zanieczyszczenia dostaną się do warstw wodonośnych usunięcie ich jest praktycznie niemożliwe. Dlatego tak ważne jest badanie jakości wód podziemnych, i możliwe jak najszybsze ostrzeganie i zapobieganie przed dostaniem się potencjalnych zanieczyszczeń w głąb warstw wodonośnych.

Krajowy monitoring wód podziemnych prowadzony jest od 1972 roku. Pierwszą instytucją odpowiedzialną za koordynację monitoringu był Państwowy Instytut Geologiczny (PIG). Na terenie Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki” wody podziemne badane są w 12 punkach pomiarowych (w ramach PMŚ), wszystkie z nich położone są na terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 (GZWP mr 110). O położeniu punktów pomiarowych świadczy fakt, że Zbiornik jest najzasobniejszym w wodę, a zarazem jednym z najbardziej narażonych Zbiorników wód podziemnych w Polsce. Próby pobierane są raz w roku i poddawane analizie cech fizycznych, chemicznych i organoleptycznych. (około 50 cech).

Prócz monitoringu krajowego w obrębie gmin KZG prowadzony jest również monitoring regionalny. System tego monitoringu obejmuje główne poziomy wodonośne oraz główne zbiorniki wód podziemnych (w tym GZWP nr 110) stanowiące podstawowe źródła zaopatrzenia w wodę. W obrębie GZWP monitoring taki (w 2003 roku) prowadzony był w 5 punktach pomiarowych zatwierdzonych przez PIOŚ oraz 19 studniach i piezometrach wytypowanych do pomiarów z uwagi na antropopresję lub ujęcia miejskie. Próby pobierane są raz w roku. Zakres badań jest taki sam jak w sieci monitoringu krajowego.

Trzecim z typów monitoringu wód podziemnych jest monitoring lokalny (osłonowy) prowadzony przez zobowiązane do tego osoby lub firmy na koszt podmiotu stanowiącego zagrożenie. Punkty pomiarowe mogą tworzyć z własnych środków, na własne potrzeby gmin, dyrekcje parków narodowych lub krajobrazowych, oraz przedsiębiorstwa wodociągowe i bazy paliw płynnych. Decyzją administracyjną może być uruchomiony monitoring w strefie konkretnego ogniska zanieczyszczeń.

Przez szereg lat na terenie trójmiasta istniała sieć monitoringu Trójmiejskiego. W jej skład (w 1998 roku) wchodziło 11 punktów pomiarowych. Wstępnie analizując wyniki badań z różnych punktów pomiarowych można stwierdzić, że jakość wód podziemnych w obrębie GZWP nr 110 (którego wody są najbardziej narażone na zanieczyszczenia z powodu braku naturalnej warstwy izolującej poziomu wodonośnego) jest dobra. Zdecydowanie niekorzystne zmiany jakości i ilości wód miały miejsce w okresie 1975-1997. W okresie tym powstało dużo nowych źródeł zanieczyszczeń. W ostatnich latach, odporność wodonośca na przenikanie zanieczyszczeń wzrasta w związku z obniżeniem zapotrzebowania na wodę i stałym podnoszeniem się zwierciadła wody. Nie oznacza to jednak, że zagrożenie zanieczyszczeniem warstw wodonośnych została zażegnana.

Inicjatywa "Poidełka w szkołach"

Gdynia po raz kolejny rusza z inicjatywą „Poidełka w szkołach”, w ramach której w placówkach edukacyjnych pojawią się kolejne wygodne kraniki z czystą, zdatną do picia wodą.

Akcja „Poidełka w szkołach” przede wszystkim obala mit mówiący jakoby woda w gdyńskich kranach nie nadawała się do picia bez przegotowania. - Woda, nazywana przez wielu „kranówką”, jest smaczna i można ją pić bezpośrednio z kranu bez obaw o swoje zdrowie - wyjaśnia Anna Szpajer z PEWIK GDYNIA - Jakość wody z gdyńskiej sieci wodociągowej przewyższa jakość źródlanej wody butelkowanej, która nie podlega aż tak surowym przepisom i badaniom, a przy tym nie ma też dowodu, że jest zdrowsza.

Inicjatywa polega na instalowaniu w kolejnych gdyńskich placówkach edukacyjnych wygodnych poidełek, z których można bezpośrednio napić się wody. Znaczna część szkół w Gdyni została już w nie wyposażona. W tym roku zamontowanych zostanie kolejnych kilkanaście. - Docelowo w każdej gdyńskiej szkole zainstalowane będą poidełka oferujące najwyższej jakości wodę pitną - mówi Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia - Urządzenia, które instalujemy w placówkach są estetyczne i łatwe w utrzymaniu. To sposób, by wszystkim zapewnić wygodny dostęp do czystej i zdrowej wody, którą można pić bez obaw.

Akcja wychodzi naprzeciw potrzebom zdrowych zasad żywienia w szkołach. Smaczna i zdrowa woda dostarczana przez sieć wodociągową jest znakomitą alternatywą dla słodzonych, wysokokalorycznych napojów. Picie wody pomoże z pewnością w walce z coraz częściej spotykanymi u dzieci otyłością i próchnicą.

Rywalizująca z „kranówką”, dostępna w butelkach PET, tzw. „woda źródlana” jest nie tylko zdecydowanie droższa. Co więcej, opakowania plastikowe po wodzie mają znaczący, szkodliwy wpływ na środowisko. Ilość produkowanych przez ludzi śmieci jest zatrważająca. Tym bardziej warto zastosować zamiennik w postaci gdyńskiej wody - zarówno w szkole, jak i w domu czy miejscu pracy.

Oszczędzanie wody

Woda pitna, tak jak inne komponenty naszego środowiska, wymaga ochrony. Już dziś można zmienić podejście do wykorzystywania wody pitnej w gospodarstwach domowych. Wystarczy przestać ją marnować na przykład na podlewanie przydomowego ogródka. W tym celu należy gromadzić deszczówkę, inwestując w zbiorniki.

Mieszkańcy, którzy chcieliby zacząć racjonalnie gospodarować wodą w przydomowych ogródkach, mogą wnioskować o dofinansowanie z „Mojej Wody”. W Światowy Dzień Wody, który przypadał 22 marca, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska ponownie uruchomił ten program. Celem przedsięwzięcia jest ochrona zasobów wodnych oraz minimalizacja efektów suszy w Polsce poprzez zwiększenie poziomu retencji przy budynkach jednorodzinnych i wykorzystywanie zgromadzonych wód opadowych. Działania te mają się również przysłużyć rozwojowi tzw.

Wsparciem finansowym objęty jest zakup, montaż, budowa i uruchomienie instalacji pozwalających na zbieranie, retencjonowanie i wykorzystywanie wód opadowych oraz roztopowych.

tags: #woda #podziemna #Gdynia #jakość #do #picia

Popularne posty: