Jakość wody pitnej z kranu w Polsce: Fakty i mity
- Szczegóły
Woda z kranu to dla wielu z nas codzienny komfort, dostępny na wyciągnięcie ręki. Sięgamy po nią, często nie zastanawiając się nad jej pochodzeniem czy jakością. Jednak za każdym odkręceniem kranu kryje się skomplikowany proces oczyszczania i kontroli, dzięki któremu woda trafia do naszych domów, spełniając surowe normy.
Wciąż jednak pojawiają się pytania: Czy woda kranowa jest bezpieczna? Jakie substancje może zawierać? Czy naprawdę warto inwestować w filtry? Spróbujmy rozwiać wątpliwości i przyjrzeć się bliżej jakości wody z kranu w Polsce.
Proces uzdatniania wody w Polsce
Woda trafiająca do sieci miejskiej przechodzi przez złożony ciąg procesów, które zapewniają jej czystość zarówno pod względem mikrobiologicznym, jak i chemicznym. Proces ten obejmuje:
- Koagulację i flokulację: Do surowej wody dodaje się środki chemiczne, takie jak siarczan glinu, łączące drobne cząstki mętności i zanieczyszczeń w większe agregaty zwane flokulami.
- Sedymentację: Flokule są następnie poddawane sedymentacji w specjalnych basenach. Grawitacja powoduje opadanie cząstek na dno, skąd są regularnie usuwane jako tzw. muł, a klarowna woda odpływa do dalszej obróbki.
- Dezynfekcję i stabilizację chemiczną: Chlorowanie jest powszechnie stosowanym sposobem eliminacji bakterii, wirusów i innych patogenów, a pozostawiony w sieci niewielki zapas chloru zabezpiecza przed wtórnym zanieczyszczeniem. W nowoczesnych zakładach wykorzystuje się także ozonowanie i promieniowanie UV, które nie pozostawiają trwałego zapasu, ale skutecznie niszczą mikroorganizmy.
- Korektę pH oraz ewentualne wzbogacenie związkami wapnia i magnezu, co chroni rurociągi przed korozją.
Zakłady wodociągowe co miesiąc analizują setki próbek, a wyniki publikują na stronach internetowych.
Normy jakości wody kranowej w Polsce
Zgodnie z danymi Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz analizą badań lokalnych stacji sanitarno-epidemiologicznych, woda dostarczana przez polskie przedsiębiorstwa wodociągowe spełnia wszystkie surowe normy, ustalone przez Unię Europejską i Światową Organizację Zdrowia.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Regularne analizy prowadzone przez Sanepid i stacje wodociągowe w Polsce całkowicie znoszą wszelkie wątpliwości co do tego, czy można pić wodę z kranu. Zgodnie z raportem Głównego Inspektoratu Sanitarnego za rok 2020 do 99,6% polskich mieszkań trafiła z sieci wodociągowych woda zdatna do picia. Oznacza to, że spełnia ona restrykcyjne wymogi Ministra Zdrowia określone w Rozporządzeniu z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Jest też zgodna z normami Światowej Organizacji Zdrowia oraz Unii Europejskiej.
Biorąc pod uwagę dane organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej za rok 2022 oraz lata poprzednie, obserwuje się tendencję do poprawy i tak już wysokiej jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w kontekście zapewnienia konsumentom wody bezpiecznej dla zdrowia.
Potwierdzeniem tego są dane wskazujące, że w 2006 r. wodociągi dostarczały wodę spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi do około 91% odbiorców, w 2009 r. do około 93% odbiorców, natomiast już w 2013 r. około 96% ludności miało dostęp do wody z zaopatrzenia zbiorowego, o jakości zgodnej z wymaganiami. Trend wskazujący na poprawę jakości wody utrzymywał się w kolejnych latach. W 2014 r. około 98% ludności miało dostęp do wody z zaopatrzenia zbiorowego o jakości zgodnej z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, a w 2022 r.
Woda z kranu a woda butelkowana
Choć opakowana w butelki woda wydaje się często synonimem czystości i bezpieczeństwa, prawda bywa nieco bardziej złożona. Zakup wody butelkowanej może znacząco obciążyć domowy budżet, gdyż cena za litr wody w sklepie jest wielokrotnie wyższa niż koszt dostarczenia tej samej ilości z sieci wodociągowej.
Warto jednak pamiętać, że w krajach Unii Europejskiej woda kranowa podlega bezwzględnie surowszym normom jakościowym niż wiele butelek oferowanych na rynku. Przykładowo, dyrektywy unijne narzucają wodociągom regularne analizy mikrobiologiczne i chemiczne, które są często bardziej rygorystyczne niż te wymagane od producentów wód butelkowanych.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Świadomy wybór między wodą z kranu a tą z butelki powinien więc uwzględniać nie tylko preferencje smakowe, lecz także analizę ekonomiczną i ekologiczną.
Badania przeprowadzone przez Panel Badawczy Ariadna pokazują, że ponad połowa Polaków wybiera wodę butelkowaną. Wynika to przede wszystkim z wygody oraz przekonania o jej zdrowotnych właściwościach.
Skład mineralny wody kranowej
Nie tylko to decyduje jednak o tym, czy woda z kranu jest zdrowa. Zawiera ona również cenne dla organizmu minerały: magnez, wapń, sód, chlor, wodorowęglany, siarczany fluorki.
Mineralny skład wody kranowej odgrywa istotną rolę w codziennej diecie, wspierając układ krążenia, nerwowy i mięśniowy. Wapń i magnez to podstawowe makroelementy, które pomagają utrzymać prawidłową pracę serca oraz regulują przewodnictwo nerwowe. W wodzie kranowej obecne są także sód i potas - choć ich stężenia są zazwyczaj niższe niż w specjalistycznych napojach izotonicznych, przyczyniają się one do utrzymania prawidłowej równowagi elektrolitowej, co ma znaczenie zwłaszcza w upalne dni lub podczas wzmożonego wysiłku.
Oprócz makroelementów, w kranówce znajdziemy śladowe ilości mikroelementów, takich jak cynk, żelazo czy fluor. Choć ich udział objętościowy jest niewielki, pierwiastki wspierają odporność, procesy krwiotwórcze i ochronę szkliwa zębów.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Potencjalne problemy z jakością wody i rozwiązania
Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami przedsiębiorstwa wodociągowe odpowiadają za jakość wody wyłącznie do momentu jej doprowadzenia do złącza budynku. Dbanie o jakość w dalszych etapach obiegu, a więc instalacji wewnętrznej, należy do obowiązków właściciela lub zarządcy nieruchomości. W praktyce oznacza to, że wstępnie czysta woda może zostać zanieczyszczona m.in.
Chociaż uzdatnianie wody przeprowadzane w nowoczesnych stacjach pozbawia ją większości zanieczyszczeń, tak musimy pamiętać, że nie jest ona krystalicznie czysta. Mamy tu na myśli m.in. chlor (w minimalnych ilościach), zanieczyszczenia, których poziom nie jest badany, związki pojawiające się w wodzie incydentalnie, a także substancje, związane z lokalnymi instalacjami. To właśnie w związku z nimi woda może przybierać metaliczny smak, brązowy kolor, czy lekki osad.
Warto także pamiętać o okresowych awariach, które mogą (podczas ich trwania) zwiększać stężenie zanieczyszczeń kranówki.
Kiedy zlecić badanie jakości wody?
W niektórych sytuacjach warto zlecić badanie jakości wody wyspecjalizowanej firmie. Mówimy tu na przykład o zmianie źródła wody, czy uzasadnionym podejrzeniu wzrostu stężenia zanieczyszczeń. Usługę tego typu zlecają regularnie placówki, w których jakość kranówki musi być na możliwie jak najwyższym poziomie, a więc przede wszystkim restauracje, hotele i obiekty medyczne.
Filtry do wody jako rozwiązanie
Jeśli zauważysz stosunkowo częste pogarszanie się jakości kranówki, w wielu przypadkach najlepszym wyjściem - a często jedynym możliwym - okaże się inwestycja w nowoczesne filtry do wody. Urządzenia te, za sprawą wysoce precyzyjnych układów filtrujących, są w stanie skutecznie usunąć ponad 99,99% zanieczyszczeń, które mogą znaleźć się w wodzie, w tym najmniejsze spośród nich.
Istnieją cztery główne rodzaje filtrów:
- Filtry z węglem aktywowanym: mogą usuwać pewne zanieczyszczenia organiczne, które wpływają na smak i zapach. Niektóre systemy są również zaprojektowane do usuwania produktów ubocznych chlorowania, rozpuszczalników i pestycydów lub niektórych metali, takich jak miedź lub ołów. Są to specjalne filtry podkranowe, stosowane punktowo.
- Zmiękczacze jonowymienne: mogą usuwać wapń i magnez, które powodują, że woda jest twarda i osadza się w całym domu w postaci kamienia.
- Odżelaziacze: stosowane do wody studziennej, pozbawiają ją żelaza, manganu, amoniaku i siarkowodoru, czyli najczęstszych zanieczyszczeń występujących w wodzie z własnego ujęcia.
Podsumowanie
Woda z kranu w Polsce jest w większości przypadków bezpieczna i zdatna do picia, spełniając rygorystyczne normy jakościowe. Wybierając wodę z kranu, oszczędzamy pieniądze, dbamy o środowisko i korzystamy z cennych minerałów. Warto jednak pamiętać o monitorowaniu jakości wody w swoim domu i rozważeniu zakupu filtra, jeśli występują problemy z jej smakiem, zapachem lub wyglądem.
tags: #woda #pitna #z #kranu #jakość
