Rodzaje wód mineralnych i zalecenia

Szczegóły: Opublikowano: 28. November 2025

Woda stanowi źródło życia i jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu na Ziemi. Każdy z nas powinien dostarczyć swojemu organizmowi codziennie od półtora litra do trzech litrów wody. Woda jest niezbędnym elementem codziennej diety, a jej rodzaj ma istotny wpływ na zdrowie. Rodzaje wód mineralnych różnią się składem, właściwościami i zastosowaniem, co sprawia, że ich wybór może być bardziej skomplikowany, niż się wydaje.

Rodzaje wód butelkowanych

Woda butelkowana występuje w różnych wariantach, jednak najczęściej spotykanymi są wody mineralne oraz źródlane. Jakie są rodzaje wody do picia?

Wody źródlane to te pozyskiwane z płytszych warstw Ziemi. Są to wody, które zazwyczaj mają poniżej tysiąca miligramów składników mineralnych na litr.
Wody naturalne mineralne są pozyskiwane z troszeczkę głębszych warstw, więc ich skład chemiczny jest bardziej stały i są bogatsze w składniki mineralne. Mają powyżej 1000 miligramów na litr. Kluczowa cecha to stałość oraz wysoka zawartość minerałów, która odróżnia ją od innych rodzajów wód pitnych.
Wody stołowe to mieszanka wody źródlanej, mineralnej albo wodociągowej z dodatkiem pierwiastków chemicznych, o konkretnym składzie.
Wody lecznicze zawierają ponad 1000 miligramów składników mineralnych na litr, pozyskiwane są z głębszych warstw Ziemi. Wody lecznicze mają specyficzny smak i nie są przeznaczone do codziennego spożycia. Dostarczanie zbyt dużej ilości składników mineralnych, które zawierają, może niekorzystnie wpłynąć na nasz organizm. Są to wody, które można stosować, ale najlepiej po konsultacji z lekarzem. W przypadku małych dzieci wody lecznicze nie są w ogóle wskazane.

Woda mineralna a źródlana - różnice

Woda mineralna a źródlana to jedne z najczęściej wybieranych rodzajów wód butelkowanych w Polsce. Woda mineralna a źródlana różnią się nie tylko pochodzeniem, lecz przede wszystkim zawartością składników mineralnych i zastosowaniem. Zasadniczą różnicą jest zawartość minerałów. Woda mineralna dostarcza ich znacznie więcej niż źródlana, co może mieć istotne znaczenie dla osób aktywnych fizycznie lub z określonymi potrzebami zdrowotnymi. Skład wody mineralnej bywa wskazany na etykiecie, umożliwiając wybór produktu najlepiej odpowiadającego indywidualnym wymaganiom. W codziennych sytuacjach, różnice woda mineralna i źródlana mogą być kluczowe dla osiągnięcia najlepszego efektu nawodnienia.

Woda mineralna wydobywana jest z głębokich warstw ziemi, gdzie przez setki lat nabywa unikalny skład chemiczny. Skład wody mineralnej obejmuje najczęściej wapń, magnez, sód, potas oraz inne cenne pierwiastki. Woda źródlana pochodzi z płytkich warstw podziemnych, najczęściej z naturalnych źródeł. Wyróżnia się niską zawartością minerałów i łagodnym smakiem, co sprawia, że jest uniwersalna w zastosowaniu.

Podział wód mineralnych ze względu na stopień mineralizacji

Podział wód mineralnych opiera się na ich stopniu mineralizacji, który określa ilość rozpuszczonych minerałów w jednym litrze wody. Ogólna mineralizacja wody określa ilość związków i składników mineralnych rozpuszczonych w wodzie.

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Wody bardzo niskozmineralizowane i niskozmineralizowane są to wody źródlane, które można spożywać praktycznie w nieograniczonych ilościach. Stanowią one idealną podstawę do przygotowania posiłków dla dzieci czy niemowląt, a gdy zachodzi podejrzenie o ich wątpliwą jakość, można je bez problemu gotować.
Wody średniozmineralizowane mogą pełnić funkcję profilaktyczną, utrzymując w organizmie odpowiedni poziom składników mineralnych. Powinny unikać jej dzieci poniżej 3 roku życia, natomiast w przypadku osób dorosłych nie ma większych przeciwskazań.
Wody wysokozmineralizowane, które prócz soli mineralnych zawierają także wodę leczniczą. W związku z tym, że stanowią one podziemne, głęboko umiejscowione warstwy wodonośne, to w ich przypadku negatywny wpływ czynników zewnętrznych ograniczony jest do minimum. Wodę wysokozmineralizowaną powinny pić osoby z niedoborami składników mineralnych oraz uprawiające regularnie sport. Z drugiej strony nie nadaje się ona dla kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz dzieci. W odróżnieniu od cieczy o niskim stopniu mineralizacji, wód wysokozmineralizowanych nie można gotować, ponieważ powoduje to wytrącanie kamienia.

Zalecenia dotyczące wyboru i spożycia wody

Podczas wyboru odpowiedniej wody, warto wziąć pod uwagę nie tylko skład, ale również indywidualne potrzeby organizmu. Znajomość rodzajów wód mineralnych pozwala świadomie wybierać produkty dopasowane do Twoich potrzeb. Wody niskozmineralizowane są idealne dla dzieci i osób starszych, średniozmineralizowane wspierają aktywnych, a wysokozmineralizowane dostarczają cennych składników osobom z niedoborami. Niezależnie od preferencji, warto wybierać wody od sprawdzonych producentów.

Mając do wyboru wodę wysoko i nisko mineralizowaną, większość z nas sięgnie po wysoką zawartość składników mineralnych. Osobom aktywnym fizycznie poleca się bardziej wysoko zmineralizowaną wodę, ponieważ podczas treningów wraz z potem wydalane są składniki mineralne, a osoby trenujące mają też większe zapotrzebowanie na nie. Najlepiej jest pić średnio zmineralizowaną wodę i mieszać ją od czasu do czasu z wysoce zmineralizowaną. Woda nisko zmineralizowana wskazana jest np. dla niemowląt.

Nie wolno przesadzać z piciem wód wysoko zmineralizowanych. Codzienne ich dostarczanie może spowodować niebezpieczną kumulację biopierwiastków w organizmie i doprowadzić np. do kamicy nerkowej. Dlatego też z dobrodziejstwa wód mineralnych powinniśmy korzystać rozważnie. Jeśli mineralizacja wynosi ponad 1500 mg/l, wodę możemy pić od czasu do czasu, najlepiej w uzasadnionych przypadkach, np. by uzupełnić ubytek pierwiastków, gdy się obficie pocimy. Można ją też polecać przy zatwardzeniach, ponieważ pobudza wydzielanie soków trawiennych i przyspiesza ruchy robaczkowe. Nie dawajmy takiej wody dzieciom i nie wolno z niej przygotowywać pokarmu dla niemowląt, bo mieszanki mleczne zawierają już optymalne ilości składników mineralnych.

Najbardziej uniwersalne są naturalne wody źródlane, nisko zmineralizowane. Wody źródlane można stosować do gotowania kaszek, przecierów, zup dla dzieci, przyrządzania naparów ziołowych, a także zimnych i gorących napojów. Jeśli wiemy, że woda wodociągowa jest niskiej jakości, wykorzystujmy źródlaną do gotowania potraw, a nawet mycia.

Wpływ składników mineralnych na organizm

Woda pitna może wpływać na zawartość biopierwiastków w organizmie człowieka. Występują w niej w formie zjonizowanej, łatwo przyswajalnej. Wśród nich są kationy (wapniowe, magnezowe, sodowe, potasowe, strontowe, żelazawe) i aniony (wodorowęglanowe, siarczanowe, fluorkowe, chlorkowe, jodkowe) oraz dwutlenek węgla. Rozpuszczone w wodzie minerały regulują przebieg wielu procesów w organizmie: cały metabolizm, gospodarkę wodną i hormonalną, a także redukują toksyczność metali ciężkich (ołowiu, manganu). Ale - uwaga! Ich nadmiar jest zgubny.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

Niewielką uwagę przywiązuje się do wodorowęglanów znajdujących się w wodzie mineralnej. Szkoda, bo mają one duże znaczenie dla organizmu człowieka a ponadto dają szybko odczuwalne efekty, prawie bezpośrednio po wypiciu. Wodorowęglany alkalizują kwasy żołądkowe i są korzystne dla osób cierpiących na nadkwasotę przynosząc ulgę w tych dolegliwościach. Wody o wysokim poziomie wodorowęglanów wpływają także korzystnie w początkowych stadiach cukrzycy. Przyczyniają się do obniżenia ilości glukozy we krwi i moczu, zmniejszają wydzielanie acetonu i korzystnie wpływają na działanie insuliny. Regulują one także pH krwi. Są także osoby, które powinny unikać wód zawierających duże ilości wodorowęglanów. Wód o zawartości wodorowęglanów powyżej 600 mg/l powinny wystrzegać się osoby mające niedokwasotę. Spożywanie wody mineralnej zawierającej powyżej 1000 mg/l wodorowęglanów, nawet u osób zdrowych, może zaburzać procesy trawienne.

Duże znaczenie dla organizmu może mieć zawarty w wodzie mineralnej dwuwartościowy jon żelaza. Jest on najbardziej przyswajalną postacią żelaza. Wody takie wpływają korzystnie przy niedokrwistości. Ponadto przyspieszają przemianę materii. Dawniej przyjmowało się, że wody zawierające sole żelaza wykazują działanie fizjologiczne, przy stężeniu, co najmniej 5 mg żelaza na litr wody, teraz ten próg obniżono do 1 mg/l - mimo to, wód spełniających to kryterium jest tylko kilka.

Woda gazowana a niegazowana

Mitem jest twierdzenie, że należy pić przede wszystkim wodę niegazowaną. Po pierwsze, woda gazowana nie szkodzi, a tylko w niektórych przypadkach należy jej unikać z określonych powodów zdrowotnych, przede wszystkim przy nadkwasocie, zaburzeniach trawienia oraz przy chorobie gardła i strun głosowych. Natomiast woda gazowana, w przeciwieństwie do wody niegazowanej, drażniąc kubki smakowe w jamie ustnej powoduje orzeźwienie, wpływając na lepsze samopoczucie i gasząc pragnienie.

Wody mogą mieć naturalną zawartość dwutlenku węgla, niektóre z nich są wzbogacane a są i takie, które wcale go nie zawierają. Obecność dwutlenku węgla w wodzie przyczynia się do obniżenie pH wody. Stają się one bardziej kwaśne -to obniżenie wynosi od 0,05 pH do 2,66 pH w stosunku do wody niegazowanej.

Zapotrzebowanie na wodę

Zapotrzebowanie na wodę uzależnione jest od wielu czynników zależnych i niezależnych od człowieka, takich jak wiek, płeć, stan fizjologiczny, wydatek energetyczny, aktywność fizyczna oraz warunki klimatyczne. W życiu człowieka istotne są trzy okresy, gdy najbliższe otoczenie powinno zwracać szczególną uwagę na ilość wypijanych płynów: niemowlęta i małe dzieci, osoby starsze oraz kobiety w ciąży i karmiące. Rekomendacje dla niemowląt i dzieci uwzględniają wydatek energetyczny w ciągu dnia i przyjmuje się, że średnio ilość ta wynosi 1,5 ml wody/kcal wydatkowanej energii w ciągu dnia.

Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety

W przypadku osób starszych ogólna objętość wypijanych płynów w ciągu dnia powinna wynosić od 2 do 2,5 l. Ściślejszego przeliczania wymaga zapotrzebowanie na wodę dla tych osób, które są chore lub nie są w stanie żyć samodzielnie. Stosuje się wtedy następującą formułę: 100 ml płynu/kg dla pierwszych 10 kg aktualnej masy ciała i 50 ml płynu/na pozostałe kg aktualnej masy ciała. Wody mineralne są w tym przypadku niezwykle cenne bo łatwo dostępne i szybkie do podania. Zapotrzebowanie na wodę u kobiet karmiących określa się średnio na poziomie od 750 ml do 1000 ml/dzień powyżej zalecanych ilości dla kobiet.

Wszyscy jesteśmy przekonani o tym, że w okresie lata pocimy się i w związku z tym należy uzupełniać płyny. Powinniśmy wtedy zwrócić uwagę na skład mineralny wody jaką pijemy. Z potem tracimy elektrolity i to one oprócz czystej wody powinny być również uzupełniane. Podanie wody niskozmineralizowanej powoduje jedynie „rozcieńczenie elektrolitów” i pomimo odpowiedniej ilości podanej wody może dojść do osłabnięcia, a nawet w skrajnym przypadku do śmierci.

Faktycznie przy temperaturze powietrza poniżej -20 °C odczuwamy pragnienie, gdyż szybciej dochodzi do utraty wody z organizmu na skutek oddychania i potrzeby utrzymania temperatury ciała na stałym poziomie. Podawać powinno się wtedy ciepłe napoje lub napoje o temperaturze pokojowej w ilości do 3 litrów. Woda mineralna przetrzymywana w pokoju, ale kupowana w małych opakowaniach półlitrowych jest idealna. Chodzi tutaj o zabezpieczenie jej przed zakażeniem drobnoustrojami, które w ciepłych pomieszczeniach rozwijają się również w otwartej wodzie.

Jak wybierać wodę mineralną?

W Polsce wytwarza się kilkaset wód butelkowanych, z tego tylko około 30 prawdziwych wód mineralnych oraz kilka wzbogaconych w składniki mineralne wód mineralizowanych, które przy systematycznym piciu mogą spełniać funkcje profilaktyczno-zdrowotne. Dla potrzeb własnego organizmu trzeba je dobierać według funkcji, jakie spełniają poszczególne składniki mineralne. Znając potrzeby własnego organizmu można dobrać sobie taką wodę, która pomoże uzupełnić braki tych składników mineralnych, których najbardziej potrzebuje nasz organizm, wpływając korzystnie na nasze zdrowie i samopoczucie. Jeżeli nie jesteśmy od razu pewni, który rodzaj wody jest nam najbardziej sprzyjający, to najlepiej pić różnego rodzaju wody obserwując ich działanie na nasz organizm.

Dlatego kupując dla siebie i swojej rodziny wodę mineralną trzeba kierować się przede wszystkim ilością poszczególnych składników mineralnych zawartych w wodzie i dobierać ją do swoich indywidualnych potrzeb, pijąc ją małymi porcjami tj. po 100-150ml. Kierując się tym, na pewno już po niedługim czasie zauważycie Państwo zmiany w swoim zdrowiu i samopoczuciu. Mniej podatni będziecie na stresy pijąc wodę o dużej ilości magnezu i wapnia. Ustąpią dolegliwości żołądka, gdy będziecie pić wodę o dobranej ilości wodorowęglanów. Wykonując ciężką pracę i w dni upalne poczujecie się lepiej pijąc wodę o zwiększonej zawartości soli, natomiast cierpiący na nadciśnienie złagodzą swoje dolegliwości ograniczając picie wody zawierającej zbyt duże ilości sodu.

Producent jest zobowiązany podać miejsce wydobycia wody oraz swoje dane z adresem i numerem telefonu. Oceny złoża i jego przydatności do produkcji wody butelkowanej dokonuje Państwowy Zakład Higieny. Informację o tym podaje się na etykiecie, gdzie producent wylicza wszystkie składniki mineralne (kationy i aniony) i podaje ich sumę, czyli mineralizację ogólną.

Dodatkowe informacje

Niskosodowa - woda o niskiej zawartości sodu, nie więcej niż 20 mg/l.
Hipoosmotyczna - woda o stężeniu minerałów (głównie sodu) niższym niż w płynach ustrojowych, czyli nisko zmineralizowana.
Dekantacja - oddzielenie osadu od części klarownej.
Naturalne wody mineralne - pochodzą z jednego złoża, mają stały i stabilny skład.
Wody mineralne lecznicze - to szczególna kategoria wód mineralnych. Nie mogą być uzdatniane. Co najmniej jeden swoisty składnik powinien działać leczniczo lub profilaktycznie. Można je pić systematycznie tylko po konsultacji z lekarzem.
Naturalne wody źródlane stanowią około 75 proc. wszystkich wód pitnych. W porównaniu z mineralnymi pochodzą z płytszych warstw wodonośnych.
Wody stołowe - to mieszanina o modyfikowanym składzie, dlatego nie przysługuje im określenie "naturalne".

tags: #woda #mineralna #rodzaje #i #zalecenia