Akcyza na wodę mineralną i napoje alkoholowe w Polsce – przepisy i zmiany

Szczegóły: Opublikowano: 08. October 2025

Reforma polityki alkoholowej w Polsce to temat, który budzi wiele emocji i kontrowersji. Dnia 13 maja odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, poświęcone temu zagadnieniu. Podczas spotkania przedstawiono mocną prezentację na temat zmiany modelu spożycia alkoholu w Polsce i szkodliwości piwa, którą przeprowadził dr Artur Bartoszewicz. Następnie, do tematu odniósł się mecenas Marcin Flak, prezentując perspektywę legislacyjną.

W posiedzeniu Zespołu wzięli udział przedstawiciele trzech resortów: Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Polityki Społecznej i Rodziny. Tak bogata reprezentacja rządu na posiedzeniu Zespołu jest niezwykle rzadka lub wręcz się nie zdarza. Jest to kluczowe dla tematu, ponieważ resorty zostają wyedukowane przez stronę ekspercką, zaangażowane w problematykę i wezwane do podjęcia działań.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że popiera tezy i rozwiązania, które prowadzą do ograniczenia spożycia alkoholu. Ministerstwo Finansów wskazało natomiast, że nadal brakuje definicji piwa i mimo, że prace w tym zakresie były prowadzone, nie zostały zakończone. Przewodnicząca Barbara Dziuk zapowiedziała, że wystosuje pisma do wszystkich resortów z prośbą o przygotowanie szczegółowego stanowiska do wygłoszonych tez. Kolejne posiedzenie ma się odbyć w czerwcu lub lipcu.

Kwestie podatkowe i akcyzowe

Podczas posiedzenia Zespołu ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poruszono również kwestie podatkowe związane z alkoholem. Wojciech Bronicki, doradca podatkowy przemysłu piwnego, zwrócił uwagę, że wzrost podatku akcyzowego na przestrzeni lat nie był równy dla wyrobów spirytusowych i dla piwa, i wiązał się z nierównym kształtowaniem popytu na te wyroby. Zaznaczył, że obecnie wódki są głównym nośnikiem źródeł dochodu z podatku akcyzowego, wielokrotnie większym od piw. Ekspert zaznaczył, że w jego przekonaniu żadne preferencje podatkowe nie mogą być akceptowane.

Przy zrównaniu proporcji dostarczanego czystego alkoholu etylowego i uzależnienia od tego obciążenia akcyzą, piwo powinno generować dodatkowe 10 mld zł wpływów do budżetu państwa. Na potwierdzenie przedstawił dane, że Polacy przeznaczają na alkohol i papierosy ok. 26% wartości kwoty wydatkowanej na żywność i napoje bezalkoholowe. Zwrócił uwagę, że małe sklepy spożywcze stały się de facto sklepami alkoholowymi. Na 40% paragonów z tych sklepów nie występują poza alkoholem żadne inne produkty.

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Zwrócono uwagę, że zmiana ustawy o wychowaniu w trzeźwości z 2001 r., m.in. zezwalająca na reklamę piwa, doprowadziła w pierwszym dziesięcioleciu XXI w. do ogromnych zaniechań i miała znaczny wpływ na wzrost konsumpcji piwa. W Polsce alkohol spożywa 84% dorosłego społeczeństwa, podczas gdy tylko 1% z nich uważa, że pije za dużo. osób. Mimo to, ceny alkoholu w Polsce w 2019 r. Ekspert wytłumaczył różnice w innym sposobie naliczania podatku od wyrobów spirytusowych oraz od piwa. Wskazał wyraźnie, że opodatkowanie piwa nie jest proporcjonalne do ilości alkoholu w piwie. Przedstawił przykładowe obciążenia akcyzą różnych modelowych wyrobów piwowarskich.

Przedstawił przykład Słowenii jako państwa, w którym wyroby alkoholowe mają taką samą podstawę naliczania podatku akcyzowego. W dyskutowanym kontekście MF niedawno zmieniało stawki podatku akcyzowego na wszystkie używki. Przepisy działające od stycznia br. Rozważając zrównanie stawek podatku akcyzowego na wszystkie wyroby alkoholowe, należy wziąć pod uwagę przepisy dyrektywy 92/83, które dopuszczają zróżnicowanie. Także art.

W przypadku piw dynamika wzrostu jest poniżej 10%, pomimo że zakładaliśmy dynamikę wzrostu wpływów z akcyzy na piwa na minimum 10%. Barbara Dziuk: Na płaszczyźnie UE dyskusja dotycząca wychowania w trzeźwości jest bardzo poważna. W tej dyskusji jako zespół możemy brać czynny udział. Niedawno w spotkaniu z komisarzem UE ds. rolnictwa ustaliliśmy, że jesteśmy zgodni, że rozmowy na ten temat trzeba prowadzić. Nadrzędnym celem jest profilaktyka wśród młodego pokolenia.

Plany zdefiniowania piwa były w zeszłym roku. Odbywaliśmy dyskusje na ten temat w Ministerstwie Rolnictwa. Zabrakło nam tego, że nie zostały one zakończone jakąś konkluzją, ani nie były kontynuowane. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości działała na początku inaczej i działając poprawnie doprowadziła do 1999 r. W 2001 r. ustawodawca świadomie dopuścił reklamę piwa w przestrzeni publicznej. Od tego czasu wzrosło spożycie alkoholu w Polsce. Teraz wróciliśmy do spożycia z 1991 r. Polska jest trzecim najchętniej pijącym narodem świata. Spożywamy alkohol nie tylko w wódce, ale także w piwie. Nie uciekniemy od spożycia alkoholu, bo mamy to w polskiej kulturze.

Dziuk: W tym kontekście niepokojące jest zjawisko społeczne - spożycie alkoholu przez kobiety w ciąży. Stereotyp dotyczący spożywania alkoholu w ciąży są niepokojące. Piwo bezalkoholowe spożywa młodzież, po to, żeby wchodzić we wzór spożywania alkoholu bez alkoholu, a dopiero potem z alkoholem. Z rozpoznania bojem wiemy, że polityka fiskalna prozdrowotna działa - na przykładzie podatku cukrowego, gdzie ceny napojów z cukrem wzrosły o 30%, spożycie spadło o 20%. Konsekwentnie popieramy działania mająca na celu ograniczenie dostępności alkoholu.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

Należy produkować dobrej jakościowo piwo, a nie piwo marki piwo. Formalnie definicji piwa nie ma, ale my jako stowarzyszenie stworzyliśmy definicję piwa. W tej definicji wyraźnie zaznaczono ilość surowca, abyśmy napój traktowali jako piwo. Należy się dowiedzieć z czego wynika, według ekspertów to, że piwo jest aż tak tanie. Chciałbym się dowiedzieć na następnym posiedzeniu, jakie są skutki zdrowotne.

Podatek VAT na wodę mineralną

Naczelny Sąd Administracyjny wydał 23 czerwca 2017 r. dwa wyroki (sygn. I FSK 1781/15, I FSK 1948/15), w których potwierdził konieczność stosowania podstawowej stawki podatku VAT dla wody źródlanej i butelkowanej. Sprawa dotyczyła spółki, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży paliw na stacjach benzynowych. Spółka do sprzedaży butelkowanej wody źródlanej w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. stosuje 23% stawkę VAT, natomiast w stanie prawnym przed dniem 1 stycznia 2011 r. stosowała 22% stawkę VAT.

Spółka wskazała, że może zastosować w obu przypadkach obniżoną stawkę VAT. Skoro bowiem woda przeznaczona do spożycia przez ludzi mieści się w pojęciu wody w postaci naturalnej zdatnej do picia, natomiast woda źródlana nie różni się żadnymi właściwościami od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, to w takiej sytuacji również niegazowana, butelkowana woda źródlana powinna być uznana za wodę w postaci naturalnej i podlegać opodatkowaniu 8% stawką VAT. Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że w ramach Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (PKWiU) z 2008 r. z pozoru ten sam towar - woda przeznaczona do spożycia przez ludzi - jest inaczej klasyfikowana w zależności od tego, czy jest dostarczana w butelkach jako woda źródlana (PKWiU 11.07), czy też za pomocą innych środków, np. sieci wodociągowych (PKWiU 36.00.11.0).

Również NSA nie zgodził się z poglądami spółki. Sąd kasacyjny podkreślił, że gdyby te wody były rzeczywiście zamienne i porównywalne, to najprawdopodobniej konsument nie narażałby się na dodatkowe wydatki w zakresie inwestowania w produkty butelkowane, tylko skorzystałby z wody w kranie. Woda źródlana i woda mineralna wiążą się z pewnym standardem czystości i tak są postrzegane.

Od 1 stycznia 2023 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do towarów spożywczych wymienionych w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy, innych niż klasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56). Ww. przepisu nie stosuje się, w przypadku gdy towary, o których mowa w tym przepisie, są przedmiotem importu towarów, o którym mowa w art. 138i ust. 1 ustawy (§ 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2022 r.).

Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety

Zakup artykułów spożywczych dla pracowników a VAT

Częstą praktyką podmiotów prowadzących działalność gospodarczą będących czynnymi podatnikami VAT jest kupowanie różnego rodzaju artykułów spożywczych i udostępnianie ich m.in. pracownikom. Wątpliwości podatników budzi m.in. Jeden z naszych Czytelników (spółka z o.o.) dokonuje zakupu artykułów spożywczych, takich jak: kawa, herbata, syrop, sok, mleko imbir, cytryna, limonka, cukier, różne przyprawy i dodatki, słodycze i napoje. Artykuły te są spożywane przez pracowników, zleceniobiorców, osoby współpracujące B2B, jak również przez kontrahentów wizytujących firmę.

Artykuły znajdują się w ogólnodostępnej dla wszystkich kuchni. Są też spożywane w czasie spotkań biznesowych z kontrahentami/klientami spółki, a także podczas wewnętrznych spotkań firmowych. Niekiedy zakupione artykuły spożywcze w jeszcze szerszym asortymencie są przeznaczone na spotkania integracyjne, które odbywają się wewnątrz firmy. Podatnicy, w myśl zasady ogólnej wyrażonej w art. 86 ustawy o VAT (Dz. U. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia VAT ma związek podatku VAT z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Organy podatkowe przyjmują, że podatnik nie ma prawa odliczyć VAT od zakupów, które nie są związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i służą jedynie celom osobistym pracowników. Przy czym ustawodawca nie definiuje pojęcia "potrzeb osobistych". Organ uznał, że udostępnienie zakupionych przez podatnika artykułów spożywczych, m.in.: wody, kawy, herbaty, mleka, soków, napoi słodzonych, orzeszków, krakersów, wafli ryżowych, ciastek, czekoladek, herbatników, paluszków, cukierków, owoców i warzyw, personelowi w ogólnodostępnych miejscach w siedzibie firmy w trakcie wykonywania zadań wynika z dobrej woli podatnika jako pracodawcy.

W konsekwencji zakupy wspomnianych artykułów spożywczych wykorzystywanych we wskazanych wyżej okolicznościach nie mają związku z wykonywaniem przez podatnika czynności opodatkowanych. Natomiast zdaniem Dyrektora KIS zaprezentowanym w interpretacji indywidualnej z dnia 2 kwietnia 2021 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.2.2021.2.IG, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT w przypadku zakupu artykułów spożywczych, takich jak: woda, kawa, herbata, cukier, woda mineralna, które będą udostępniane pracownikom i współpracownikom w czasie pracy, ponieważ towary te są przeznaczone do zużycia w związku z przepisami bhp i mają pośredni związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Tak samo jest w przypadku udostępnienia tych towarów w czasie spotkań i narad biznesowych.

Organy podatkowe uznają, że podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT przy nabyciu alkoholu na spotkania integracyjne ze swoimi pracownikami. Ich zdaniem w takim przypadku nie występuje związek pomiędzy nabyciem alkoholu na potrzeby spotkań integracyjnych a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Należy wskazać, że WSA w Łodzi w wyroku z dnia 5 października 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 587/23 (orzeczenie nieprawomocne), uznał, że podatnik, który zamówił kompleksową usługę organizacji imprezy szkoleniowo-integracyjnej, ma prawo odliczyć cały podatek naliczony, obejmujący m.in. Natomiast jeśli alkohol jest nabywany na spotkania z kontrahentami, to nabycie to ma pośredni związek z wykonywaną działalnością gospodarczą przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, tj. budowanie pozytywnego wizerunku, poprawę relacji z kontrahentami.

"(...) Skoro Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem produktów spożywczych udostępnianych pracownikom, to ich nieodpłatne przekazanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w trybie art. 7 ust. 2 ustawy (o VAT - przyp. red.).

Planowane zmiany w akcyzie na alkohol i papierosy

Rząd przygotował projekt zmian w ustawie o podatku akcyzowym. Zgodnie z nim wzrosnąć ma akcyza na alkohol i papierosy. Według zapowiedzi do głosowania dojść ma jeszcze w tym roku, ponieważ projekt przewiduje nowe stawki od stycznia. Zgodnie z projektem akcyza na alkohol ma wzrosnąć o 10% w 2022 roku. W latach 2023-2027 akcyza na te wyroby ma rosnąć co roku o 5%, a na papierosy - o 10%. Akcyza kwotowa na tytoń do podgrzewania ma wzrosnąć o 100% już od nowego roku.

“Lista podwyżek akcyzy jest długa. Akcyza na alkohol ma wzrosnąć w 2022 roku o 10%, a w kolejnych latach mają być kolejne podwyżki. To nie są drobne kwoty! To, co przedstawia PiS pod pretekstem zdrowotnym, to radykalny plan drenażu kieszeni polskich obywateli.” - dodał jeden z liderów Konfederacji. Dariusz Szumiło, przedsiębiorca z Kongresu Polskiego Biznesu i członek Partii KORWiN powiedział: “Rząd w swojej ocenie wprowadzenia tej nowej regulacji podał szacunkowe dochody, jakie osiągnie z tego tytułu. W przyszłym roku budżet ma zyskać 2 miliardy. W skali najbliższych pięciu lat 33 miliardy, a w skali dziesięciu lat 103 miliardy. Jeżeli budżet zyska na podatkach to ktoś straci. Stracą je obywatele.

Stawki celne na wybrane napoje alkoholowe (2022)

Poniższa tabela przedstawia stawki celne na wybrane napoje alkoholowe w 2022 roku, zgodnie z nomenklaturą scaloną (CN).

Kod CN	Opis towaru	Stawka celna
2203 00	Piwo otrzymywane ze słodu	Bez cła
2204 10 11	Wino musujące z chronioną nazwą pochodzenia (Szampan)	32 €/hl
2204 10 13	Wino musujące z chronioną nazwą pochodzenia (Cava)	32 €/hl
2204 21 06	Wina, inne niż objęte podpozycją 2204 10, w butelkach z korkami "grzybkowymi"	32 €/hl

tags: #woda #mineralna #akcyza #przepisy