Wilgotność Względna Powietrza Zimą – Normy i Znaczenie
- Szczegóły
Jakość powietrza w pomieszczeniach zamkniętych wpływa na samopoczucie i komfort użytkowników tych obiektów. Wilgotność, stężenie CO₂ czy obecność zanieczyszczeń to kluczowe parametry, które decydują o komforcie oddechowym. W celu dokładnego określenia, jakie związki znajdują się w powietrzu, musimy posłużyć się parametrami i normami, które jednoznacznie wskażą, czy powietrze w danym pomieszczeniu jest bezpieczne i komfortowe.
Skład Powietrza i Jego Znaczenie
Z biegiem lat skład atmosfery ziemskiej ewoluował, a to jak dziś się prezentuje, było kształtowane przez wiele milionów lat. Obecnie atmosfera składa się w głównej mierze z azotu (około 78 proc.) oraz tlenu (około 21 proc.). Oprócz tych dwóch głównych pierwiastków w mieszaninie atmosferycznej występują również: argon, dwutlenek węgla, neon, ksenon, hel, metan, krypton, wodór oraz para wodna. O takim składzie powietrza, jaki jest w atmosferze ziemskiej, mówimy, że jest czyste.
Problem słabej jakości powietrza narasta wraz z rozwojem miast, transportu, wzrostem liczby ludności czy działalnością przemysłową i rolniczą na określonych obszarach. Często mówimy również, że najlepszej jakości powietrze pojawia się po burzy. Wówczas oddycha się nam lżej, przyroda rozwija się do życia, a my czujemy się lekko i komfortowo. Wiesz dlaczego? Wszystko dzięki jonizacji ujemnej powietrza.
Komfort Oddechowy i Wilgotność Powietrza
Komfort oddechowy to odczucie subiektywne. Wpływ na taki komfort oddechowy mają dwa główne czynniki - temperatura powietrza wewnętrznego oraz wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu. Wilgotność powietrza jest to procentowa zawartość cząstek wody w objętości powietrza. W przypadku pomieszczeń zamkniętych wilgotność powietrza powinna wahać się w granicach 30-65%. Człowiek najlepiej czuje się, gdy wilgotność względna powietrza wynosi 40-60% przy optymalnej temperaturze w mieszkaniu na poziomie 20-22°C (18°C w sypialni).
Zalecany zakres wilgotności zimą to 40-60% (przy zalecanej temperaturze 18-21 stopni). Latem zaś wilgotność powietrza w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 70% (przy zalecanej temperaturze 20-23 stopni). WAŻNE! Należy jednak zaznaczyć, że poziom wilgotności powietrza jest uzależniony przede wszystkim od temperatury panującej w danym pomieszczeniu. Dlatego też im cieplej w pomieszczeniu, tym wilgotność powinna być bliższa dolnym wartościom 45-55% i odwrotnie - jeśli w pomieszczeniu jest chłodno, wówczas wartość optymalna może znajdować się w granicach 60-65%.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Dlaczego Utrzymywanie Optymalnej Wilgotności Jest Tak Ważne?
Każda dorosła osoba spędza ponad połowę swojego życia w pomieszczeniach zamkniętych. Niemowlęta, osoby starsze czy chore jeszcze więcej czasu przebywają w domach, czy szpitalach. Dzieci każdego dnia chodzą do przedszkola, szkoły, następnie uczestniczą w zajęciach na uniwersytecie. Dorośli pracują w biurach lub innych obiektach zamkniętych. Co więcej, nawet czas wolny często wolimy spędzać w galeriach handlowych, kinach, teatrach niż na zewnątrz. Współcześnie nie sposób tego uniknąć, a bieżąca sytuacja naraża każdy żywy organizm na różnego rodzaju dysfunkcje. Są to w głównej mierze choroby nazywane cywilizacyjnymi, do których należą m.in.
Jedno jest wiadome - wszędzie i zawsze oddychać musimy, bez względu na jakość powietrza, która otacza nas w danym miejscu - i tak weźmiemy wdech. Natomiast, jeżeli możemy mieć realny wpływ na jakość powietrza wewnątrz, to warto o nie zadbać. Zanieczyszczona lub wręcz skażone, zapylone i obciążone choćby alergenami słabej jakości powietrze odbije się na naszym zdrowiu prędzej czy później.
Skutki Zbyt Niskiej Wilgotności
Jeśli powietrze w domu czy mieszkaniu jest zbyt suche, z czasem odczujemy negatywne skutki dla naszego organizmu. Trudności w oddychaniu, drapanie w gardle, wysuszenie śluzówki nosa, oczu, większa podatność na różnego rodzaju infekcje są to najczęstsze objawy zbyt niskiego poziomu wilgotności w domu. Suche powietrze jest także szkodliwe dla alergików, ponieważ sprawia ono, że w powietrzu unosi się o wiele więcej kurzu i drobnoustrojów, które mogą potęgować reakcje alergiczne. Ma ono również niekorzystny wpływ na małe dzieci, u których może się pojawić tzw. 'suchy nosek'.
Oprócz mieszkańców domu, negatywne skutki zbyt suchego powietrza w domu odczują także elementy wyposażenia. Najbardziej narażone są wszelkie materiały, które posiadają zdolność absorbowania lub oddawania wilgoci np. drewno, papier, wosk, porcelana, owoce, warzywa.
Skutki Zbyt Wysokiej Wilgotności
Nie tylko suche powietrze w domu może mieć negatywne skutki dla naszego samopoczucia czy domu. Sygnałem alarmującym o zbyt wysokim poziomie wilgotności w domu jest skraplająca się para wodna na szybach, jak również wyczuwalna wilgoć na chłodniejszych powierzchniach np. ścianach. Nadmiar wilgoci będzie powodował puchnięcie, rozklejanie elementów wykonanych z drewna, korozję części metalowych, jak również niszczenie sprzętu elektronicznego.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Także mieszkańcy budynku mogą odczuć negatywne skutki dla swojego zdrowia. Przebywając w takich pomieszczeniach, w znacznym stopniu wzrasta uczucie dyskomfortu i zmęczenia. Dodatkowo osoby mogą odczuwać wzmożoną duszność oraz wrażenie wszechobecnego chłodu.
Wilgotność Powietrza Zimą
W zależności od pory roku wilgotność powietrza w domu ulega zmianie. Zimą zazwyczaj wilgotność powietrza w domu jest zbyt niska. Nadmierna suchość w domu nasila się, szczególnie gdy mamy do czynienia z mroźną zimą, a temperatura za oknem spada poniżej zera. Wilgoć zawarta w powietrzu osadza się w postaci szronu, a powietrze wprowadzone do pomieszczeń, jest dodatkowo osuszone w wyniku ogrzewania pomieszczeń.
Zima jest również okresem, w którym w znacznym stopniu ograniczamy wietrzenie mieszkań, zamykając szczelnie okna. Odczujemy to w postaci piekących oczu, drapania w gardle czy też pojawienia się kaszlu. Jednak sytuację tą odczują najbardziej osoby z alergią. Optymalna wilgotność powietrza, jaka powinna panować zimą w pomieszczeniach nie powinna być wyższa niż 40%. Z kolei ze zbyt wysoką wilgotnością powietrza mamy do czynienia w pozostałych porach roku, a szczególnie latem.
Sposoby na Regulację Wilgotności
W przypadku gdy mamy do czynienia ze zbyt niskim poziomem wilgotności powietrza powinniśmy często wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy. Warto jest to robić nawet klika razy dziennie. Świeże powietrze napływające do domu będzie powodowało napływ wilgotnego i chłodnego powietrza, a tym samym poprawę odczuwanego komfortu. Jednym z najprostszych sposobów, za pomocą którego można spowodować wzrost poziomu wilgoci w pomieszczeniu, jest rozkładanie zimą wilgotnych ręczników na kaloryferach lub też postawienie tuż obok naczynia napełnionego wodą.
Rozwiązaniem, które w sposób profesjonalny poradzi sobie z tą kwestią, jest zakup nawilżacza powietrza. Urządzenia te utrzymują wilgotność powietrza na zadanym poziomie. W przypadku zbyt wysokiego poziomu wilgotności powietrza jednym z najprostszych sposobów jest także częste wietrzenie pomieszczeń. Jednak efekt może być znikomy, jeśli za oknem będzie panowała deszczowa pogoda. Poznanie źródła problemu może w znacznym stopniu przyspieszyć proces osuszania.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Należy zaznaczyć, że w momencie gdy mamy do czynienia z wilgocią pod żadnym pozorem nie można przegrzewać pomieszczeń, ponieważ nie przyspieszy to procesu wysychania. Rozwiązaniem na problemy związane z nadmiernym poziomem wilgotności w domu może być zamontowanie klimatyzatora. Urządzenie to steruje temperaturą, wilgotnością i prędkością powietrza. Dodatkowo usuwa z powietrza wszelkie zanieczyszczenia, jak również może osuszyć powietrze.
Latem, gdy temperatura za oknem przekracza 25°C, a wilgotność powietrza jest na poziomie ok. 60-80%, przez to jest nam duszno i gorąco. Dlatego też lepiej będziemy się czuli w pomieszczeniu, w którym temperatura będzie wyższa o dwa stopnie a wilgotność na poziomie 40-60% niż w pomieszczeniu chłodnym z poziomem wilgotności 80% i więcej. Takie powietrze wymaga osuszenia i w tym właśnie pomoże klimatyzacja, zwiększając tym samym wzrost komfortu. Klimatyzator jest w stanie utrzymać wilgotność powietrza na poziomie optymalnym dla naszego organizmu.
Wentylacja i Nawiewniki
Zarówno w przypadku wysokiego, jak i niskiego poziomu wilgoci w pomieszczeniu bardzo ważne jest zadbanie o prawidłowe działanie systemu wentylacji. W przypadku, gdy w domu panuje wilgoć, warto jest upewnić się, czy nasza wentylacja działa sprawnie, czy kratki wentylacyjne nie są zaklejone, a kanały zapchane. Należy jednak pamiętać, że wentylacja grawitacyjna może nie działać, tak jak trzeba przy bezwietrznej pogodzie, a odwrotnej sytuacji zbyt dużo ciepła może uciekać z domu. Zasadniczą wadą takiego rozwiązania jest fakt, że nie możemy regulować ilością powietrza, jakie jest nawiewane i usuwane z pomieszczeń.
W odpowiedniej wentylacji pomieszczeń może pomóc również montaż nawiewników w oknach, dzięki temu powietrze będzie stale przedostawać się do domu. Nawiewniki higrosterowane regulują ilość nawiewanego powietrza w zależności od zmieniającej się wilgotności względnej powietrza. Nawiewniki te pracują w zakresie 35% do 70% wilgotności względnej. W przypadku gdy wilgotność jest mniejsza niż 35% nawiewnik pozostaje przymknięty i minimalna ilość powietrza jest doprowadzana do pomieszczenia.
Regulacje Prawne i Normatywne
Obecnie obowiązującymi zapisami regulującymi wymagania odnośnie środowiska cieplnego w pomieszczeniach biurowych są wytyczne zamieszczone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (DzU 1998 nr 148 poz. 973), w którym zapisano, że wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorem ekranowym nie powinna być niższa niż 40% (§11).
Szersze wymagania zapisano w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 1997 nr 129 poz. 844) wraz z Obwieszczeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 2003 nr 169 poz. 1650), w której podaje się, że:
- pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fi zyczna, oraz w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C (§30),
- pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Wymagania dotyczące parametrów powietrza w pomieszczeniach pracy określają odrębne przepisy i Polskie Normy (§32),
- powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Klimatyzacja nie może powodować przeciągów oraz wyziębienia lub przegrzania pomieszczeń pracy.
Przede wszystkim jednak zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2002 nr 75 poz. 690) w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, wentylowanych w sposób mechaniczny lub klimatyzowanych, wartości temperatury, wilgotności względnej i prędkości ruchu powietrza w pomieszczeniach należy przyjmować do obliczeń zgodnie z Polską Normą dotyczącą parametrów obliczeniowych powietrza wewnętrznego. W normie PN-EN ISO 7730:2006 zapisano, iż w pomieszczeniach biurowych powinno dążyć się do stworzenia warunków komfortu cieplnego dla użytkowników.
Praktyczne Wskazówki
Szczególnie teraz w sezonie grzewczym suche powietrze w polskich domach to norma. Odkręcanie grzejników przy jednoczesnym braku wietrzenia pomieszczeń skutkuje spadkiem wilgotności powietrza. Z otwierania okien najczęściej rezygnujemy jesienią i zimą z obawy o wychłodzenie mieszkania. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że intensywne wietrzenie przez 5-10 minut dwa lub nawet trzy razy dziennie pomoże utrzymać odpowiednią cyrkulację powietrza i wpływa na nasze zdrowie.
Pamiętajmy, że przesuszeniu powietrza sprzyja również klimatyzacja, dlatego w budynkach, w których jest ona wykorzystywana problem zbyt niskiej wilgotności obecny jest nawet przez cały rok. Sytuacja jest równie problematyczna gdy poziom wilgotności w pomieszczeniach jest zbyt wysoki. Powodów takiego stanu może być kilka - od niewłaściwej hydroizolacji fundamentów budynku, przez nieszczelne rury, po brak izolacji cieplnej. Nadmiar pary wodnej pojawia się również w wyniku codziennych czynności domowych, takich jak pranie, gotowanie, suszenie czy kąpiel.
Organizm broni się przed suchym powietrzem pobierając wodę z błon śluzowych i skóry, a oddychanie suchym powietrzem prowadzi do wysuszenia śluzówek w nosie lub w gardle. Wtedy spadają ich funkcje ochronne, przez co wzrasta ryzyko infekcji. Przesuszenie śluzówki dróg oddechowych sprawia, że pojawiają się takie dolegliwości jak drapanie i bóle gardła, problemy z oddychaniem oraz kaszel. Zbyt duża wilgotność sprzyja rozwojowi roztoczy, pleśni i grzybów, które nie tylko uczulają, ale również negatywnie wpływają na układ oddechowy.
Inteligentne Rozwiązania
Najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się zanieczyszczeń i suchego powietrza jest zakup inteligentnego oczyszczacza i nawilżacza powietrza. Filtr nawilżacza usuwa kamień, osad i mikroorganizmy z wody. Stanowi jednocześnie matę ewaporacyjną, oddającą wilgoć do powietrza. Dzięki funkcji nawilżania urządzenie na bieżąco bada temperaturę oraz wilgotność względną powietrza i wypuszcza tyle pary wodnej, aby cały czas utrzymać jego idealny poziom. Wraz ze wzrostem temperatury, urządzenie redukuje wilgotność względną, zapobiegając parności powietrza. Co szczególnie ważne, procesy zarówno oczyszczania, jak i nawilżenia powietrza są zautomatyzowane.
Idealna wilgotność powietrza wynosi od 40 do 60%. Jest tylko jeden problem - człowiek nie posiada żadnego zmysłu do mierzenia wilgotności. Odczytując pomiar z urządzenia, mowa konkretnie o tzw. wilgotności względnej, czyli wysyceniu powietrza parą wodną. Na suchość pomagają tzw. nawilżacze - urządzenia napełniane wodą i powoli odparowujące ją do otoczenia, co skutkuje zwiększeniem wilgotności.
Wpływ Wilgotności na Zdrowie
To, czym oddychamy, jest dla zdrowia superważne. Wiadomo, że powietrze powinno być wolne od smogu oraz zanieczyszczeń, ale okazuje się, że to nie wszystko, bo wilgotność jest dla organizmu równie ważnym parametrem.
- Podrażnieniu mogą ulegać drogi oddechowe - suche powietrze (a zwłaszcza suche i zimne) może wysuszać nabłonek dróg oddechowych, powodować stany zapalne i naciekanie leukocytów. Szczególnie odczuwają to osoby z chorobami płuc i oskrzeli, np. astmatycy.
- Niebezpieczna dla wcześniaków w inkubatorach - wilgotność inkubatora powyżej 70% w pierwszym tygodniu życia powoduje TEWL (przeznaskórkową utratę wody) u niemowląt urodzonych po 26. tygodniu ciąży.
- Zarówno suche powietrze, jak i duszne (o wysokiej wilgotności), mogą zmniejszać produktywność i utrudniać koncentrację.
- Wirus grypy - zarówno skrajnie suche, jak i skrajnie wilgotne środowisko sprzyjają przetrwaniu i przenoszeniu wirusa grypy.
Tabela: Optymalna Wilgotność Powietrza w Zależności od Temperatury
| Temperatura (°C) | Optymalna Wilgotność (%) |
|---|---|
| 19-20 | 55-60 |
| 21-22 | 40-45 |
tags: #wilgotność #względna #powietrza #zima #normy
